Weekblad voor het Eiland Tholen en St. Filipsland
De laatste... op één na.
UIT EIGEN LAND*
15 Januari 1948
Wapenstilstandsvoorwaarden door
de Indonesische Republ. aanvaard I
THOLEN
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
OUD-V OSSEMEER
ST. ANNALAND
4e Jaargang No. 9
16 Januari 1948
Uitgevers Firma C. DrELEMAN en G. Heijboer
Redactie A 494 St. Annaland Telefoon 47
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Abonnementen 0.90 per Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
kwartaal franco p.p. 1.15 Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Boekarest is de hoofdstad van
Roemenië en dus woonde de ko
ning van Roemenië in Boekarest.
Zoals dat hoort, in eeh echt pa
leis, met schildwachten er voor.
Die schildwachten hadden hane-
veren op hun hoofddeksel en wij
hebben ons eens laten uitleggen,
door iemand, die veel verstand
van dat soort dingen had, dat
dat kwam, omdat Michaël van
afkomst een Hohenzollern was...
U weet wel, die familie, die ook
keizers van Duitsland leverde.
Hohenzollerns zijn er nog bij
de vleet, maar Michaël was de
laatste die een koningskroon
droeg. De eerste en de tweede
wereldoorlog hebben ten Oosten
van de Rijn en de Alphen een
grondige opruiming gehouden
onder de gekroonde hoofden. De
eerste vaagde die van Duitsland
en Oostenrijk-Hongarije weg; de
tweede, die van de Balkanstaten.
Juist andersom als in Engeland,
ons land en Scandinavië, waar
het koningshuis er telkens zoveel
sterker uit te voorschijn kwam.
Hoe dat komt?
De vorstenhuizen uit Noord-
West-Europa groeiden in het
volksbestaan, de anderen bleven
er buiten. De eersten zijn de
eerste dienaren van de volksge
meenschap, waartoe zij behoren
de tweeden beschouwden hun
volk als hun dienaren. En natuur
lijk hebben de catastrophen, waar
mee hun buitenlandse politiek ge
paard ging, gewerkt als de be
faamde storm, die het vermolmde
zaakje omver blies.
Als een der laatsten in die
contreien is dan de jonge koning
Michaël verdwenen. Op zichzelf
een niet onsympathieke figuur.
Opvolger van een vader, die het
zelfs bij de hem omringende hofadel
verbruid had door zijn lichtzinnige
levenswijze, was het niet gemak
kelijk de kroon weer een schijn
van populariteit te geven. Toch
slaagde Michaël daarin en die
bescheiden mate van „bemind te
zijn door zijn volk" verloor hij
zelfs niet door de ongelukkige
deelneming aan de oorlog tegen
Rusland. En in de jaren na de be-
'vrijding, nu het lang geen vetpot
is in het Oosten, liet hij de lust
tuinen bij zijn paleis omspitten
om er voedsel te verbouwen voor
zijn Boekaresters. „Een gebaar"
zal men zeggen. Goed, maar
dan toch een sympathiek gebaar.
Zelfs toonde hij politiek rugge-
graat, toen de oppositie in de na
oorlogse regering niet aan z'n
grondwettelijke trekken kwam. Hij
weigerde de staatsstukken te on
dertekenen en zette daarmede de
gehele wetgevende machinerie
stop, totdat de regering bakzeil
haalde.
Maar met dat al bleef het ko
ningshuis niet meer dan een door
vreemde hand opgelegd verguld
sel en veel tranen zullen er om
deze abdicatie dan ook niet zijn
gestort. Ook niet door Michaël
zelf, vermoeden we. Want de
Roemeense omroeper, die het feit
wereldkundig maakte, mocht wel
met veel pathos verkondigen, dat
het volk nu zelf het lot in handen
had genomen, iedereen, ook in
Roemenië, weet men beter. Met of
zonder koning zit het land in de
greep van Rusland. Waarom hij
dan moest verdwijnen?
Niet in de eerste plaats om de
betrekkingen RuslandRoemenië.
Wel als een antwoord op de mis
lukte conferentie van Londen,
waar de vier ministers onverrich
ter zake naar huis gingen. Ame
rika en Engeland hebben daar hun
eind vastgehouden. Welnu, in het
Kremlin laat men zien, dat men
daar ook niet van plan is het zijne
los te laten. De leiders van de
politieke partijen in de Russische
zone van Duitsland, die niet in
het gareel wilden lopen, werden
uit wandelen gestuurd. De Griek
se generaal, die de oppositie aan
voert tegen het bewind in Athene,
vriend Markos heeft om erken
ning gevraagd. Daarmee aan de
Russen gelegenheid gevende, om
hem te erkennen als dat in hun
kraam te pas komt.
De jongeling Michaël nog ko
ning in óns Roemenië? Bij de gra
tie van Washington en Londen?
Michaël abdiceert en de omroeper
vertelt het eerst in het Russisch
en daarna in het Roemeens. Hij
had het eigenlijk in het Engels
moeten doen, want als je een bui
tenlander een hak kunt zetten, is
het leuker, hem dat in z'n moe
dertaal te laten weten.
Maar ondanks alles vlot het
goed met de Engels-Russische
handelsbetrekkingen. Dit tot
troost voor de pessimisten, die
overal een aanleiding tot oorlog in
zien zelfs in het heengaan van
Michaël
Daar zitten de heren nu vijf
weken op de „Renville" en nog
zijn er
geen spijkers
met koppen
geslagen. Men zou wensen, dat
er nu eens met één klap op tafel
werd gezegd: „zó dóen we zó
gebeurt het!" Alle onderhandelin
gen met de Republiek schijnen te
moeten uitlopen op een oneindig
gepraat onverschillig of het
zoals vroeger gaat over
Linggadjati of over het voorstel
aan de Republiek gedaan, om me
de te werken aan de vorming van
de Verenigde Staten van Indone
sië, dan wel over voorstellen in-
zake het staken van het vuren.
Alles wordt dood-gèpraat. Uitleg
zus? neen, uitleg zó! Bedoelen
ze dit? Neen, ze bedoelen dat!
Met grote omhaal van woorden
wordt... niets gezegd, wat duide
lijk is.
Nu heeft Nederland dan op
korte termijn een duidelijk ant
woord gevraagd. Van vele kanten
werd beweerd, dat wij een ultima
tum hadden gesteld. Wij geloven
dat niet. Zelfs al zou het zo zijn,
dan zou dat ultimatum tóch weer
worden... weggepraat. Reeds
heeft dr. Van Mook verzekerd,,
dat het afwijzen van de Neder
landse voorstellen; nu eindelijk
eens het vuren te staken geens
zins gelijk zou staan met het her
vatten der politionele actie. In
middels is er toch een en ander
gebeurd: in Batavia werd de in
terim-regering reeds geïnstalleerd,
waarbij 4 zetels voor de republiek
werden opengehouden. Dr. Beel
legde in de Tweede Kamer een
verklaring af over zijn reis.
Gelukkig! Eindelijk schijnt dan
toch aan het geschipper een einde
te komen. In een uitvoerige verkla
ring heeft de minister-president
duidelijk
de koers voor
Indonesië
aangegeven: er wordt een colle
giaal orgaan ingesteld, waarvan
de luit.-gouverneur-generaal de
voorzitter zal zijn en waarvan
twee leden door de Kroon zullen
worden aangewezen. Minister Ne-
her en jhr. Van Vredenburch wor
den als eerste leden voorgedra
gen. Méér belangrijke gebeurte
nissen heeft dr. Beel aangekon
digd: gevormd wordt de Neder
lands-Indonesische Unie, met 1
Nederland, Suriname en Curasao
en 2. de Verenigde Staten van
Indonesië. Het Huis van Oranje
zal deze Unie overkoepelen.
Het verheugende in de verkla
ring van dr. Beel was, dat... er
iets werd gedaan dat eindelijk
eens duidelijk werd gezegd: zó
willen wij! Hoewel de verhouding
tot de Republiek van grote bete
kenis t?T verviel men niet meer in
de fout, dat het Republikeinse
Nationalisme het enige is. De Re
publiek mag meedoen maar
eerst: staken met het vuren. Het
woord is aan Djokja, maar... Ne
derland gaat verder.
Het enige bezwaar, dat men
zou kunnen maken is, dat minis
ter Neher zijn krachten nu niet
aan de Nederlandse, doch aan de
Indische opbouw zal geven. Moge
in deze minister-vacature spoedig
een krachtige figuur worden te
ruggevonden... Want krachtige
figuren heeft ook Nederland no
dig. Een voorbeeld? Eén woord:
radio! Neen, de zendtijd-regeling
ook al een onderwerp, waar het
laatste woord nog niet over is ge
zegd, komt later wel eens aan de
orde. Deze week hoorden wij, dat
„de radio" zo'n subsidie van 11
millioen gulden krijgt. Laten wij
niet krenterig zijn! Een millioentje
meer of minder komt er immers
niet op aan, nu wij voor het
Marshall-plan in Nederland 29
millioen meer zullen ontvangen,
dan de aanvrage, welke 630
millioen bedroeg. Staan wij er
even goed op?...
Er zijn echter mensen, die nooit
genoeg hebben. Zo werd in het
Zuiden weer eens
een smokkelhandel
ontdekt. Een notaris, een accoun
tant en een makelaar notabelen,
geen wielrenners! werden te
Eindhoven gearresteerd, verdacht
van het smokkelen van deviezen.
Dat smokkelen weet wat, tegen
woordig. Een Rotterdamse chauf
feur, over wiens wegblijven men
zich hoogst-ongerust maakte, was
ook al het smokkelpad opgegaan.
Het is beschamend men kan
zich op zo'n manier nergens meer
ongerust over maken!
Het eerste geheime rapport,
dat Seyss-Inquart aan Hitier, 19
Juli 1940 uitbracht, is wel erg
beschamend voor hoge ambtena
ren. De Nederlandse secretarissen-
generaal bleken bereid in functie
te blijven, waarmede de Duitsers
zich de mogelijkheid konden
scheppen, het aanwezige bestuurs
apparaat geleidelijk in handen te
krijgen. Geen dier ambtenaren
trad af zij voldeden vrijwillig
aan alle, hun gestelde eisen.
Zal de publicatie van dit eerste
geheime rapport ertoe leiden, dat
al deze hoge heren ter verant
woording worden geroepen? Nie
mand, die het zou geloven. Zo
werd er eerlijk gezegd ook
niet veel geloof gehecht aan de
woorden van Minister Mansholt,
die voor de radio verklaarde, dat
wij hier op een eiland van goed
koopte leven en dat wij, met
gematigd optimisme de toekomst,
wat de voedselvoorziening betreft,
tegemoet mogen zien.
Gematigd optimisme is altijd
goed. Laten wij ook optimistisch
zijn over de reis van Trygve Lie,
de secretaris-generaal der V.N.,
die de wereld doorreist, om te
onderzoeken, welk land de
Assemblee der Verenigde Naties,
komend najaar kan ontvangen.
PUTTEN EN SCHERVEN.
Burgemeester en Wethouders van
Tholen maken bekend, dat tegen
Donderdag, 22 Januari 1948, gelegen
heid bestaat tot aangifte voor ruiming
van privaatputten.
In de voormiddag van die dag
zullen scherven enz. door de reinigings
dienst worden opgehaald.
Tholen, 13 Januari 1948.
Burgemeester en Wethouders van
Tholen.
WELKOM!
De vlaggen, die gisteren in de Kerk
straat hingen, getuigden van sympathie
met korp. W. P. den Engelsman, die na
een ongeveer 2-jarig verblijf in Indië
als eerste oorlogsvrijwilliger van de
Landmacht in zijn woonplaats terug
keerde. Den Engelsman maakte de
overtocht met ,,De Grote Beer". Geluk
gewenst met de behouden terugkeer...
Welkom in ons midden!
Met het s.s. „Volendam", dat ver
moedelijk 26 Januari a.s. te Rotterdam
zal aankomen, komt uit onze gemeente
O.V.W.er M. van Oeffelen mee.
KINDERZEGELS.
Door het Dames-comité te Tholen
heeft de verkoop van Kinderzegels het
mooie bedrag opgebracht van 937.69.
Te Scherpenisse ƒ261.60. Iri totaal werd
op het eiland Tholen voor hen bedrag
van 1661.94 aan Kinderzegels verkocht,
hetgeen een netto-opbrengst is van
583.85J/2, dat ten goede komt aan
het misdeelde kind.
Voor al degenen, die door het kopen
van Kinderzegels hieraan hebben me
degewerkt, is een woord van dank zeer
zeker op zijn plaats.
NUTSAVONDEN.
Voor het Departement Tholen van de
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
zal op Vrijdag 16 Jan. a.s. door dhr. J.
Figee in de zaal van „Hof \fen Hol
land" een lezing worden gehouden over
het onderwerp: „Van Nias naar Nieuw-
Guinea", toegelicht met gekleurde
lantaarnplaatjes.
Dinsdag 3 Febr. wordt de documen
taire film der N.V. Stoomvaartmaat
schappij „Nederland" vertoond, getiteld
„Kleur en glorie onder de tropen". De
Dr. P. J. Duinker, Tholen,
Tel. 40.
Dr. J. Menger te St. Filipsland
Tel. 20.
film is opgenomen langs de vaarroute
van de Mij7 „Nederland" en vervolgens
op Java, Sumatra, Madoera en Bali.
ZANGUITVOERING.
Vrijdag 23 Januari a.s. zal de Chr.
Gem. Zangver. „Sursum Corda" alhier
een zanguitvoering geven in de zaal
van de Wed. Hoek, ter gelegenheid van
haar 1-jarig bestaan.
KIESVERENIGING.
Maandagavond hield de Chr. Hist.
Kiesver. alhier in de Consistorie der Ned.
Herv. Kerk haar algemene jaarvergade
ring. Na opening met gebed door de
voorzitter, volgden de notulen en jaar
verslagen. Als bestuurslid werd her
kozen dhr. B. J. v. Westen en in de
vacature J. v. d. Velde, dhr. Jan Quist.
Besproken werd om indien mogelijk,
binnenkort weer een spreker te laten
optreden.
BRAND.
Zondagmiddag omstreeks half drie
werd onze .gemeente opgeschrikt door
het loeien van de brandsirene. Het bleek
dat er brand was ontstaan in de Ned.
Herv. Kerk, door het vlam vatten van
de hete luchtkoker, waardoor de warme
lucht de kerk wordt ingevoerd. De
koster en enkele anderen bevonden zich
juist in de kerk. Gelukkig, daar nu een
rooklucht hun aandacht trok en ze
direct met blussen begonnen. De brand
bleef hierdoor dan ook beperkt tot de
koker zelf, al was het schot waarin deze
uitloopt al zwart geblakerd.
De brandweer, die' spoedig aanwezig
was, zorgde voor nablussing en sloopte
het restant van de koker. De burge
meester en het Kerkbestuur waren aan
wezig. Een grote ramp zou waarschijn
lijk het gevolg geweest zijn, indien de
brand in de avonduren was uitgebroken-
VERSCHALKT.
Een zekere H. v. D. en I. H. werden
dezer dagen op heterdaad betrapt bij het
stropen. Proces-verbaal werd opgemaakt.
Een buks, lichtbak en 3 hazen werden
in beslag genomen.
MOTORCLUB
Woensdagavond werd, in hotel „En
gelvaart" te Tholen een vergadering
belegd met het doel te komen tot hef
oprichten van een motorclub voor het
eiland Tholen en St. Filipsland.
Uit de aanwezigen werd een voorlopig
bestuur gevormd. De bedoeling is om
op 30 Januari a.s. een algemene verga
dering te houden, waarbij alle motor
rijders uit de streek zullen worden uitge
nodigd.
VAN EIGEN HAARD!
De jongens in Indië zijn dankbaar
voor het ontvangen NIWIN-pakket.
Bijzonder aardig is het echter voor NiC.
Remijn gefeest, die op de boot een
pakket kreeg met de naam van Abr.
Duine en voor Jac. Rockx, die het
pakket in Indië kreeg, waarop de fam.
Ooms als afzender stond. Een zeldzaam
geval, wanneer twee uit eenzelfde'
gemeente een pakket ontvangen dat
door inwoners daarvan is geschonken.
TERUGKEER.
De eerste O.V.W.er van de Land
macht uit onze gemeente komt vermoe
delijk 26 Januari met het s.s. „Volen
dam" uit Indië terug, t.w. M .K. de
Wilde.
DE VIERKANTE CENTIMETER.
Alom is reeds bekend, dat pen
Nationale Monumenten Commissie voor
Oorlogsgedenktekens is opgericht, die
zal overgaan tot het oprichten van
Oorlogsgedenktekens. Dit om onze
gevallenen voor vrijheid en recht te
herdenken en te eren.
De gelden benodigd voor het stichten
dezer monumenten zullen verkregen wor
den door symbolische verkoop van het
midden Damplein te Amsterdam. Hiertoe
worden zgn. certificaten uitgegeven in
verschillende prijzen (minimum 50 ct.
Onder auspiciën van de burgemeester
