Weekblad voor het Eiland Tholen en St. Filipsland
Dertig jaar Sovjet.
RAADSVERSLAG STAVENÏSSE
UIT EIGEN LAND
VUILE EN SCHONE WAS
Geen ondergrondse verlichting
Geen nieuwe Gemeente woningen
Ook geen nieuwe armenhuizen»
Anders straks tot over de oren in de schuld meent de meerderheid
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
3e Jaargang No. 54
14 November 1947
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Abonnementen 0.90 per Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
Redactie A 494 St. Annaland - Telefoon 47 kwartaal franco p.p. 1.15 Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, Uk woord meer 0.05
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen Telefoon 57 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Het begin
Zeven November 1917 de
eerste wereldoorlog is over z'n
hoogtepunt heen, de Centralen
hebben Rusland neergeslagen
het volgend voorjaar zal hun
offensief brengen, dat het Westen
definitief moet verslaan. Met Rus
land is men immers „fertigDe
partij daar, die contact met het
Westen zocht en de oorlog- wou
voortzetten is, dank zij een ver
nuftige inval van een stelletje
Duitse generaals en Duitse
generaals hebben nooit anders dan
vernuftige invallen van de baan
geknikkerd, Lenin, de man van
het uiterste, werd met hun hulp
gerepatrieerd en won het van
Kerensky, de man van het midden.
De communisten, bolsjewiki, het
geen betekent aanhangers van de
meerderheid, begonnen de opbouw
van een socialistische staat.
Een meerderheid
De naam „bolsjewiki" is mis
leidend. Ze betekent niet dat ze
in het Russisch volk een meerder
heid achter zich hadden, maar in
de socialistische partij. En onder
de Tsaar waren de socialisten in
Rusland niet bepaald talrijk.
Evenmin trouwens als elke andere
aan Westerse ideën verwante be
wegingen. Ze waren in Rusland
taboe en gedwongen in het geheim
te werken. Bang voor provoca
teurs, bang voor spionnen was
men, wantrouwend, afzijdig van
anderen, vormde een „westerse"
beweging daar een groep die wel
probeerde het Russische volk of
tenminste de intellectuele boven
laag want het volk was analfabeet,
voor zich te winnen, maar het niet
aandurfde de invloed van dat volk
door zich heen te laten stromen.
Zo was het bij de communisten
van die tijd, zo is het bij de com
munisten van heden nog.
De communistische partij in
Rusland zich de „voorhoede
van het proletariaat" noemen
de, omvat ook na dertig jaar
revolutie nog slechts een gering
percentage van de bevolking.
Dat hadden er meer kunnen
zijn, veel meer. Maar de partij
begeert dat niet. Zij blijft ex
clusief, onderworpen aan een
strenge partijdiscipline, de leden
voortdurend blootgesteld aan
de voortdurende controle van
de GEPOE, die in de plaats
kwam van de Tsaristische
Achrana. Het beste te vergelij
ken met de Gestapo van Hitier.
Vele ambtenaren van de
Achrana zetten trouwens hun
werk voort bij de GEPOE. Een
„voorhoede" Neen, een top
van een partij aristocraten, die
het Russische volk wijst waar
hei te gaan heeft en wat het
heeft te doon.
Goéd en kwaad
Is de weg goed of slecht ge
weest? De ontzaglijke onwetend
heid van het volk heeft ze be
streden door het te leren lezen en
schrijven. Aandoenlijk was het
een kromgewerkte boerenvrouw
met het geduld van een kind met
volle overgave het russische „aap,
noot, mies, jet" te zien leren en
de opgetogenheid, waarmee een
„vadertje" je een stuk uit de krant
voorspelde. Maar wat mag
het volk lezen Kan het, om bij
de krant te blijven, een keus doen
uit bladen, die de dingen beschou
wen van uit een bepaald gezichts
punt Neen.
De achterlijke industrie van het
Tsaren-bewind heeft het omgezet
in een nijverheid, die jaar na jaar
en ook na de tweede wereldoorlog,
inloopt op de Amerikaanse.
Schenkt het de arbeiders die
levensstandaard, die een arbeider
in Amerika of in West-Europa
heeft Vraag het de enkele Rus
sische soldaat uit de bezettings
zone, die met eén ander in contact
durft treden.
De Middeleeuwse verhoudingen
op het platteland, technische zowel
als maatschappelijke, zijn ver
dwenen. Een „geïndustrialiseerde"
landbouw is er voor in de plaats
gekomen. De landbouwoppervlak-
ten, waarvan een West-Europe
aan zich geen voorstelling van kan
vormen, worden op een rationele
manier geleid, die Amerikaanse
landbouwspecialisten doet water
tanden. Maar in 1947 leven de
landarbeiders er nog in krotten.
Honderden jaren achter
Er is geen verschil tussen* de
arbeiders op het einde van de 18de
eeuw in een kapitalistisch land en
dat van de arbeider van vandaag
in Rusland. Met hun onmondig
heid, zweet, bloed en leven be
taalden en betalen beiden de
industriële opbouw van hun land.
Maar de opbrengst van die in
spanning komt toch het geheel ten
goede? De een zal misschien wat
meer van de taart krijgen dan de
ander, maar de grote sociale ver
schillen van hier treft men daar
toch niet aan
Er is in Rusland evenzeer een
bevoorrechte klasse als overal
elders.
Wat meer zegt: die bevoor
rechte klasse sluit zich af van de
rest. Wie er buiten staat komt er
niet meer tussen. En naar buiteil
Rusland handelt niet anders dan
de eerste de beste imperialistische
staat uit de 19de eeuw. Ook al
zwaait het naar zijn geestverwan
ten in het buitenland met de rode
vlag, voor Zijn onderhorigen
zwaait het met de zweep.
Neen, na dertig jaar is Rusland
géén voorbeeld geworden voor de
wereld. Het maakt dezelfde wan
toestanden mee, als elk ander land
Rusland, dat zich uit de ouder
wetse maatschappijvormen los
maakte en streefde naar nieuwe.
Men blijve ons van het lijf met
mooie phrasen in de mond en een
gummiknuppel in de hand.
Daaraan is onze herinnering
nog te vers.
Het is een hoogst belangrijk besluit,
dat de Tweede Kamer heeft genomen: de
parlementaire enquête naar het regerings
beleid te Londen zal worden gehouden.
Tippen wij enige wijze woorden uit de
discussie in de Tweede Kamer aan: het
siert de democratie, die de openbaarheid
niet schuwt; ons volk heeft er recht op te
weten, waarom het verzet, van Londen
uit, zo pover werd gesteund en wat er
waar is van de verraadgeschiedenis in
Mei 1940; het gaat ten slotte niet enkel
om de vuile was, maar ook om de
schone was te tonen
De schone en de vuile was De
was van het vroegere Rode Kruis bleek
verre van helder; het rapport over het
werk voor de politieke gevangenen was
vernietigend voor de functionnarissen.
„Tekort aan initiatief, flurf en fantasie en
een teveel aan formalisme en bureaucratie
waren er de oorzaak van dat duizenden
Nederlanders het leven hebben verloren
welke naar menselijke berekening bij
tijdige hulpverlening zouden zijn gered".
Ook de was van de oude Arbeiders
pers, bleek niet bepaald kraakhelder te
zijn. Die wasserij komt wel wat laat. In
deze zuivering zit het onbevredigende
element, dat zij eerst nu gebeurt.
Om de was te zuiveren om te oor
delen over de twee nu pas gearresteerde
voorzitters van de Joodse Raad, de heren
A. Asscher en prof. D. Cohen, lijkt ons
ook een schier bovenmenschelijke taak.
De Joodse Raad, een werktuig in handen
der Duitsers. Dezelfde Joodse Raad, veel
goed werk gedaan door Sperr-stempels
en sabotage-werk.
In de nabije toekomst gaat een advies
commissie voor de uitwijzing van vreem
delingen van Duitse nationaliteit aan het
werk. Dezer dagen werd zij geïnstalleerd.
In ons land zijn nog ongeveer 25.000
Duitsers. Waarschijnlijk zal slechts een
5000 van hen worden uitgezonden, zodat
er nog genoeg ongewassen goed achter
blijft. Zijn wij zo edelmoedig of zijn wij
zo laat met het afhandelen van deze
materie
Hadden wij het hierboven over een
belangrijk besluit der Tweede Kamer -
ook uit de Kamerstukken zijn vaak be
langrijke zienswijzen of ophanden zijnde
gebeurtenissen op te diepen. Bij de be
handeling der Rijksbegroting, welke deze
week begon, zal men dit merken. De
ziekenfondspatiënten worden aldus
enige Kamerleden vaak slecht behan
deld, doordat de doctoren overbelast zijn;
de methode van uitkering der kinder
bijslag dient te worden gewijzigd: de tijd
tussen aanvrage en uitkering duurt te
lang. Zal er ook spoedig voor kleine
zelfstandigen kinderbijslag kunnen ko
men We kunnen niet meer „wassen"
deze week, dus tot volgende keer
BERECHTING VAN
EILAND-BEWONERS
Uitspraak Tribunaal Zierikzee.
Leendert Meerman, 4 jaar internering
vanaf 8 Mei 1945 tot 8 Mei 1949. Ver
beurdverklaring 220.en radio-toestel.
Ontzetting recbten.
Uitspraak Bijz. Gerechtshof.
H. C. Singerling te Tholen, die in tijd
van oorlog opzettelijk hulp verleende aan
de vijand, thans in bewaring in het kamp
te Sluis, werd veroordeeld tot 4 jaar
gev. straf met aftrek sedert 20 Mei '45
en ontzetting van de kiesrechten voor
15 Jaar.
Dc tegenstemmers zijn verantwoordelijk voor woningtekort antwoordt de Voorz.
Vrijdag jl. kwam de voltallige gemeente
raad in Openbare vergadering bijeen
onder voorzitterschap van Burgemeester
Verburg. Deze opent de verg. met een
welkomswoord en memoreert de 30ste
October de dag waarop het eiland
Tholen bevrijd werd, daarbij de hoop
uitsprekend, dat overheersing in de toe
komst achterwege moge blijven. Ook
herdenkt de voorzitter in zijn openings
woord met weemoed het sneuvelen van
soldaat H. de Vos, en hoopt dat God de
zwaarbeproefde familie sterke in dit ver
lies. Hierna worden de notulen gelezen
en onveranderd vastgesteld.
Ingekomen stukken
Van het Prov. Bestuur mededeling van
goede ontvangst der nieuwe Politiever
ordening;
Van dhr. Valkhof dat zijn overkomst
als hoofdonderwijzer uitgesloten is;
Van G.S. machtiging uitgave reiskos
ten aan tijd. onderwijzeres Mevr. Bronk-
horst
Van dhr. Zachariasse timmerman
dat hij niet aan particuliere woningbouw
begint;
Van de heren W. M. Klippel en A.
v. 't Veer dat ze hun benoeming als
Woningcommissielid aanvaarden.
Van de Min. v. Binnenl. Zaken een
bepaling dat het wachtgeld van dhr.
Hanssens per 1 Oct. '46 wordt verhoogd.
Dhr. Leune vraagt in dit verband of
het nog steeds onherroepelijk is, dat de
gemeente dit moet betalen. Dhr. Hans
sens kreeg eervol ontslag, waarom moet
dan de gemeente de last dragen Hij wil
het er hier niet over hebben waarom
ontslag werd gegeven, maar het gaat
enkel om de financieele last. De voor
zitter merkt op, dat G.S. hun uiterste
best doen dit op het Rijk over te hevelen;
Van het Bestuur der Cal. polder dat
geen bijdrage voor de verbetering oprit
Molendijk wordt verstrekt, daar de Pol
der hierbij geen belang heeft;
Van de Ned. Bond. v. Gem. Ambt.
betreffende wijziging Ziektegeld;
Goedkeuring begroting 1947.
Van de fam. v. Beveren dank aan
B. W. en Raadsleden voor bijzonder
huldebetoon bij de herdenking van hun
45-jarige echtvereniging.
Deze stukken worden voor kennis
geving aangenomen.
Van het Gemeentebestuur te Bergen
op Zoom, een verzoek om adhaesie-be-
tuiging aan de door dit Bestuur gedane
aanvrage bij de Ned. Spoorwegen om de
electrificatie van het net Rotterdam-
Roosendaal niet tot Roosendaal, maar tot
Bergen op Zoom door te trekken. Met
alg. st. besluit men adhaesie te betuigen.
Van de Ned. Bond v. Gem. ambt.
verzoek om op spoed aan te dringen be
treffende de salarisregeling (10%). Dit
is echter niet meer nodig, daar van het
Departement een schrijven is binnen
gekomen, hierop betrekking hebbende;
Van het Min. v. Onderwijs, K. en W.
betreffende schoolverzuim, waarin ge
wezen wordt op de bevoegdheid van de
Raadsleden volgens art. 30 der leerplicht
wet en dat mits een desbetreffende
verordening is gemaakt de leden van
de Raad de bevoegdheid toekent om
leerpl. kinderen die pnder schooltijd op
straat lopen naar het Hoofd der School
te brengen. Gezien de toename in de
laatste jaren van schoolverzuim stellen
B. W. voor de verordening volgens
concept vast te stellen, waartegen geen
bezwaar, al meent dhr. v. Beveren, dat
het niet direct nodig is.
Een verzoek v. d. pl. Geitenfokver.
„Ons Belang" om subsidie, in verband
met de financiële positie der Ver.
B. W. stellen voor afwijzend te
beschikken, daar het niet gezien kan
worden als een algemeen belang en
bovendien van hogerhand is verzocht
slechts in bijzondere gevallen subsidies
te verlenen.
Dhr. Hage vindt het verzoek trouwens
ongegrond, omdat er goed gesitueerden
lid zijn van deze vereniging en dan de
contributie maar verhoogd moet worden,
bovendien het belang slechts beperkt is.
Dhr. v. Beveren vindt het wel jammer,
dat de ver. die men in de oorlogsjaren
toch waardeerde, nu over de kop moet
gaan en stelt voor een kleine subsidie te
verstrekken. Dhr. Tazelaar kan er zich
ook niet mee verenigen om 100.te
geven, zoals is aangevraagd, maar bijv.
25.voor 1 jaar zou hij kunnen steu
nen. Daarna wordt het voorstel B. W.
aangenomen met 5 tegen 2 (tegen de
heren Tazelaar en Van Beveren).
Voorts wordt behandeld een schrijven
van de P.Z.E.M. te Middelburg, waar-in
wordt medegedeeld, dat deze instantie
volgend jaar een hoogspanningskabel in
de gemeente moet aanbrengen van het
Oude Transformatiehuisje naar de Sta-
venisseweg bij Nortier en dan tevens
bereid is een gedeelte van de electrische
verlichting ondergronds te maken.
B. W. stellen voor 'dit aanbod te
aanvaarden, waartoe een begroting is
gemaakt, nl. a. voor verkhbeling en 11
ijzeren lantaarnpalen 2686.30 en b. voor
verlichting van de haven (6 ijzeren lan
taarnpalen) in totaal 1350.hiervoor
een geldlening aan te gaan tegen 3
met aflossing. De voorzitter merkt nog
op, dat dus de P.Z.E.M. de hoogspan
ningskabel op eigen kosten aanbrengt,
dat de ondergrondse verlichting de ge
meente ten goede zal komen en waar een
gedeelte palen binnenkort toch vernieuwd
dienen te worden, de gemeente Stavenisse
met haar tijd mee moet gaan en geeft
daarom de Raad met aaqdrang in over
weging het voorstel te aahvaarden.
Dhr. Leune merkt op, dat hij destijds
meende een verstandige zet te doen toen
Dr. P. J. Duinker te Tholen
Dr. Vermet te N.-Vossemeer
hij z'n stem gaf aan bovengrondse
electr. verlichting, waardoor de onkosten
minder werden. Later bleek me echter,
dat het een domme zet was geweest. Nu
de kans er is, wil ik die gaarne aan
grijpen en stem voor.
Dhr. Hage vindt het een luxe, om in
deze dure tijd te veranderen. De voor
zitter zegt, dat het voordeliger is, wan
neer het nu gebeurt, daar de P.Z.E.M.
nu toch de hoogspanningskabel moet
aanleggen, dan wanneer het in de toe
komt afzonderlijk moet geschieden. De
kosten bedragen dan 3.per m, nu
wordt het voor 82 cent gedaan.
Weth. v. d. Slikke: „En Je bent ook
van de storingen af".
De voorzitter: „Ik zou het jammer
vinden, dat Stavenisse hier ten achter
kwam."
Dhr. v. Beveren: „Laten we oppassen,
dat we niet, zoals andere gemeenten,
over jaren met de handen in het haar zit
ten van de vele schuld.
De voorzitter zegt, dat andere gemeen
ten hier geen boterham minder om zullen
eten en meent dat het niet goedkoper zal
worden. Het komt nu op ongeveer 30
cent per inwoner.
Dhr. Hage: „En dan nog slechts een
gedeelte. Straks komen de andere mensen
er ook om vragen.
Dhr. Potappel meent dat het ook nut
tig is, in verband met de aanplanting
van de Voorstraat.
Dhr. Tazelaar zegt het zo te zien, dat
de P.Z.E.M. van deze gelegenheid ge
bruik wil maken om er zelf voordeel van
te hebben. Hij zou er voor zijn als de
kosten niet zo hoog waren. Voor zo'n
eindje en dan 4000.— is me te veel.
Wanneer we schuld maken, moet het
door de gemeenschap worden opgebracht,
ook al eet men er geen boterham minder
om. We zitten hier voor de belangen
van Stavenisse, hebben niet met andere
gemeenten te rekenen, die wel veel schuld
maken. Ik ben er voor zo weinig moge
lijk schuld te maken en te zorgen, dat we
zo spoedig mogelijk niet meer „nood
lijdend" zijn.
De voorzitter zegt het met dergelijke
zuinigheid niet eens te zijn. Men moet
niet gierig worden.
Na stemming wordt het voorstel afge
wezen met 43 stemmen (voor de beide
wethouders en dhr. Leune).
Een verzoek van het Bestuur der
Z.L.M. afd. Tholen om een verbod uit
te vaardigen dat „Stekbieten" verbouwd
worden, in verband met het gevaar van
vergelingsziekte voor suikerbieten, wordt
z.h.st. ingewilligd.
Een mededeling van het Prov. Bestuur
v. Zeeland betreffende cumulatieaftrek
getomb. betrekking secretaris-ontvanger,
waarvan het salaris door de overgangs
bepalingen nadeliger wordt, geeft geen-
aanleiding tot opmerkingen.
Vervolgens leest de voorzitter het ant
woord van B. en W. aan de Raad,
waarvan de leden verzochten om te over
wegen de doorgang bij de toren te ver
breden. In dit antwoord wordt o.m. naar
voren gebracht dat het pand A 247 'voor
genoemd doel zou moeten worden aan
gekocht, wat ongeveer 4000.zou
kosten, daarna herbouwd, waar weer
een bedrag van 2000.mee gemoeid
zou zijn, waardoor het college van B.
6 W. hoewel ze het ook gewenst achten,
dat de doorgang daar verbreed wordt,
geen vrijheid kunnen vinden om een zo
danig bedrag daarvoor uit te trekken.
Dhr. v. Beveren zegt dat het nooit
geen kwaad kan en stelt voor het huis
wel aan te kopen. Dhr. Hage en Stout-
jesdijk onderstrepen dit.
De voorzitter vindt het weggegooid
geld. De doorgang verbreden is mis
schien wel gewenst, maar in dit geval
niet veroorloofd, men zou het verkeer
ook om kunnen leggen.
Dhr. Stoutjesdijk zegt, dat hij niet kan
aannemen, dat het 4000.moet kosten,
wat de voorzitter doet opmerken, dat de
gemeente bepalingen moet naleven, die
een part. niet kent, wijst bovendien op
de waardevermindering.
Na stemming blijken alleen de wethou
der en dhr. Leune het voorstel van B.
W. om- niet tot aankoop over te gaan
te steunen, waarna de voorzitter- opmerkt,
dat 4 heren door hun stemming blijk
geven de woning te willen kopen, wat
doorgegeven zal worden aan G.S.
Geen bezwaar levert de mededeling op
van de Ned. Bank, inzake een rek.
courant-overeenkomst op te nemen tot
15.000.—.
