Weekblad voor het Eiland Tholen en St. Filipsland
Wij en de buren
Brugaangelegenheden
Spoedeisende Raadsvergaderingen
in ZES Eiland-Gemeenten.
WORDT DE BRUG TOLVRIJ?
De Thoolse Raad behandelt
in besloten zitting!
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
Eenstemmig besluiten alle Raadsl. 1 kwartje p. inwoner bij te dragen.
3c Jaargang No. 32
13 Juni 1947
"'X'A''-. -
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Abonnementen 0.90 per Advertent'iën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
Redactie A 494 St. Annaland Telefoon 47 Prijs per nummer 8 cent Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen Telefoon 57 kwartaal franco p.p. 1.15
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
De tijden veranderen en de men
sen met hen. Soms gaan er vele
jaren overheen, voordat we kun
nen zeggen: Kijk, toen en toen
was alles toch heel anders dan
het later was soms ook vol
trekt die verandering zich in een
paar jaar. Hoe ging Nederland bij
voorbeeld het jaar 1940 in en hoe
kwam het de oorlog uit in 1945
Het antwoord op deze vraag
zal bij velen niet optimistisch lui
den. Weten we echter wel hoe
slecht het is
We realiseren ons wel, dat we
nu niet en vroeger wèl konden
kopen en al naar onze instelling
.kankeren" we dan op de regering,
op de „Mof", op het buitenland of
op iets anders en we knopen er
meteen de conclusie aan vast, dat
wij het wel niet meer zullen bele
ven, dat de „vette jaren" van vóór
1940 zullen terugkomen.
Maar hoe hangt de vlag er ei
genlijk precies voor? Staan we er
beter of slechter voor dan de bu
ren? Het herstelproces hoe
verloopt dat in ons land? In welk
tempo... Regelmatig of onregel
matig? Hoe reageren de mensen er
op en kunnen we ergens een be
rekening uit trekken, hoe lang het
herstelproces nodig heeft, zich te
voltrekken? Zullen we dan op een
niveau zijn aangeland, dat gelijk
staat, hoger of lager is dan van
1938, om het laatste normale
jaar van vóór de oorlog maar als
vergelijkingspunt te nemen? Hoe
zal dan onze welvaart of onze ar
moede over de leden van onze
Nederlandse gemeenschap zijn
verdeeld
Vele vragen aan elk, waaraan
een gedegen studie zou kunnen
worden gewijd.
Laten we eens kijken, hoe we er
in 1938 voorstonden. De depres
sie, die in de dertiger jaren los
barstte en sindsdien over de we
reld rondwaarde, had in 1938 al
een stuk van onze welvaart weg
gevreten. Maken wij een vergelij
king tussen het welvaartspeil der
arbeiders in een paar Europese
hoofdsteden. Als we dat in Lon
den voor een doorsnee-arbeiders
gezin op 100 zetten, was dat voor
een dito gezin in Amsterdam 85,
in Parijs en Berlijn 70 en voor
Brussel 55. Wij speelden dus niet
slecht bij, want wij mogen wel
aannemen, dat de verhouding tus
sen de andere bevolkingsgroepen
navenant was.
Waaraan dankten wij die wel
vaart? Aan de renten van in het
buitenland en Indië uitstaande ka
pitaal en ons werk. Wat er in de
oorlog van onze positie als schuld
eiser is terecht gekomen, weten we
nu zo langzamerhand wel. Maar
ook ons werk liep achteruit. Kij
ken wij naar de cijfers voor de
industrie, dan liepen wij terug van
100 in 1938 tot 27 in 1945, dat
we einde 1946 weer hadden opge
haald tot bijna 80.
België moest nog dieper uit de
put komen. Van nog geen 20 in
Januari 1945 streefde het ons ech
ter voorbij tot ruim 90 in Septem
ber 1946. Noorwegen en Dene
marken zijn beide al weer op 100
aangekomen, maar hoefden ook
niet zo ver weg te komen. Frank
rijk steeg van ruim 40 in midden
'45 tot nog geen 90 in midden
'46. Zweden, dat niet in de oorlog
was, kwam pas in 1946 boven de
100.
Zo zien we dat het tempo van
herstel elkaar niet veel ontloopt,
maar van alle genoemde landen
heeft Nederland de grootste ach
terstand in te halen. Professor
Tinbergen neemt aan, dat een der
de deel van ons productieapparaat
verloren ging. Noch België, noch
Frankrijk, welke slechts door ge
vechtshandelingen na de invasie
gezengd werden, hebben zó veel
te lijden gehad als Nederland,
waar het in 1944 '45 brandde.
Vergelijken wij tenslotte de we
deropbouw in West-Europa met
een groepje mannen op weg naar
herstel, dan zien we, dat we onge
veer even vlug vorderen, maar
dat Nederland de achterste is.
En toch de „gewone man"
leeft in Nederland alweer aan
merkelijk beter dan bijvoorbeeld
in Parijs. Hoe komt dat? Omdat
de verdeling hier rechtvaardiger
is. Practisch moet de Parijse ar
beider veel van zijn voornaamste
levensbehoeften zwart kopen. Hier
niet, al sopt het niet ruim. Al valt
er hier op de verdeling ook nog
wel eens wat aan te merken
soms zelfs zeer veel -v- wij steken
gunstig af bij andere^ landen, die
minder- hebben geleden en dat
geeft de burger moed!
Donderdagmiddag jl. kwam de Thoolse
Gemeenteraad voltallig in Openbare Ver
gadering bijeen onder voorzitterschap van
Mr. A. J. v. d. Hoeven; secretaris dhr.
V. Laban.
De voorzitter opent de vergadering op
de gebruikelijke wijze. Het doet hem
genoegen, dat alle leden aanwezig zijn.
Aan de agenda als punt 5: „Woning
bouw" toegevoegd. Vervolgens worden
de notulen onveranderd vastgesteld en de
volgende ingekomen stukken voorgelezen
en voor kennisgeving aangenomen:
Van het Centr. Bur. Verificatie proces-
verbaal van kasopname; van Gedep. St.
goedkeuring raadsbesluit 21-3-47, inzake
de erfpacht van Bierens e.a.; idem wijzi
ging gemeentebegroting 1946; van de
zelfde instantie gk. raadsbesluit van
11 Maart jl. betreffende de rek. coSrant-
overeenkomst voor restauratie toren en
kerk; idem wijziging instructie gemeente
geneesheer; idem gk. raadsbesluit bouw-
verbod; betreffende genomen raadsbesl.
inzake de jaarwedden gemeenteabtenaren
betreffende uitbreidingsplan en bebou
wingsvoorschriften eveneens gk. door G.
S. op de genomen raadsbesluiten.
Van de Tuchtunie een verzoek om in
navolging op het genomen besluit van de
gemeente Hilversum aan onderwijzers
politieonele bevoegdheden te geven. Hier
op wordt afwijzend beschikt als zijnde
niet doelmatig voor Tholen.
Afgewezen wordt ook het verzoek van
de Rijksveeteeltconsulent om subsidie
voor de Geitenfokvereniging.
Eveneens het verzoek van het Bestuur
van de Broederschap Gemeente-ontvan
gers om toe te treden tot het Centraal
beheer.
Mej. E. van Rijssel heeft een verzoek
ingediend de gem. riolering voor haar
woning zodanig te maken, dat er in haar
kelder geen water meer komt, wat thans
wel het geval is. De voorzitter zegt, na
deskundig onderzoek bleek, dat het niet
aan de riolering ligt, maar de fout in de
de kelder'van betrokkene gezocht moet
worden en stelt voor hierop a-fwijzend te
beschikken, waartegen geen bezwaar is.
Tenslotte gk. van G.S. inzake de
door B. W. voor verschillende per
celen vastgestelde huur.
Punt 3: Toekenning van gemeentelijke
vergoeding aan de besturen der bijzon
dere Scholen over 1946. De voorzitter
stelt voor overeenkomstig het concept
aan de Bijzondere School in de Doelweg
en de Nat. School de door hem aange
vraagde vergoeding toe te kennen.
Dhr. Berrevoets merkt in dit verband
op, dat hij bij het nazien van de reke
ning constateerde, dat dhr. Treurniet te
St. Maartensdijk het leeuwenaandeel in
schoolbeheften levert en vraagt of dat
niet beter aan Thoolse leveranciers ge-
gegund kan worden.
De voorzitter antwoordt, dat de School
besturen»- hierin beslissen, al kan wel
medegedeeld worden, dat er in de Raad
op gewezen is. Vervolgens wordt dit
punt aangenomen.
Punt 4. Wijziging van art. 6 van het
Mevr. Lindenbergh-Klooster
te Oud-Vossemeer
Dr. Bruijnzeel te St. Filipsland
Raadsbesluit tot verkoop van de houten
loods aan de Contr. Escarpe. Het gaat
hier enkel om de datum van, die van
1 Januari op 1 Juli dient te worden ge
steld. Hiertegen is eveneens geen be
zwaar.
Punt 5. Woningbouw. Besloten wordt
nog 5 woningen in de Hofstraat te laten
bouwen, met een crediet van 9000.
per woning en grondaankoop a 4.-
per m'2. Verzocht wordt B. W. te
machtigen voor verdere uitvoering zorg
te dragen, waartoe wordt besloten.
Daarna volgt het belangrijkste punt
van de agenda: „BRUGAANGELEGEN
HEDEN". De voorzitter stelt voor in
besloten zitting over te gaan, waartegen
niemand bezwaar maakt. Daarna sluiting
van de Openbare zitting.
Hierna heropening der openbare ver
gadering. Besloten werd een gedeelte van
het buizennet van de Gasfabriek, lopende
van de fabriek naar de voorstad, te doen
vervangen door een andere" met grotere
doorsnede door de oude leiding onvol
doende is. Toestemming werd verleend
voor het aanstellen van een terrein-wer
ker-hulpstoker in vasten dienst, waartoe
oproeping in de plaatselijke bladen zal
geschieden.
Voorts werd besloten over te gaan tot
verharding van de Vlasmarkt, welke is
begroot op 1100.voor de gemeente
en waarnaast J. v. d. Velde een aandeel
zal bijdragen. Daarna sluiting.
Naarmate het herstel der Thoolse brug vordert, wordt de vraag
of deze vrij van Tol komt, ja dan neen, meer urgent. Vanzelf
sprekend is hierover „achter de schermen" al dikwijls geconfereerd.
Een oplossing was nog niet gevonden. Tholen heeft z'n rechten.
Het Rijk wil de overnamekosten, die Tholen vraagt, niet ge
heel voor zijn rekening nemen. Tholen brengt het grootste
offer, als de brug tolvrij komt. Is de oplossing gevonden
Vrijdag jl. vergaderden de burgemeesters in tegenwoordigheid
van de Commissaris van Zeeland en leden van de Ged. Staten
te Tholen, waarbij voorgesteld werd. dat de zes eiland-ge
meenten gedurende 10 jaar f 0.25 per inwoner zouden betalen,
de provincie Zeeland f 120.000 en aan de prov. Brabant te
verzoeken f 30.000 in de kosten bij te dragen. Dit voorstel
was aanleiding van zes spoedeisende Raadsvergaderingen,
waarvan hieronder verslag wordt gegeven.
Te Oud-Vossemeer
werd de spoedeisende raadsvergadering
Maandagavond 9 Juni gehouden. Aan
wezig zijn de voorzitter, secretaris en
de leden Daane v. Driel, Istha en v. d.
Klooster.
De voorzitter opent de vergadering.
De notulen zullen worden aangehouden
tot de volgende vergadering in verband
met het spoedeisend karakter van dfte
vergadering.
De kwestie is nu het vrijmaken van de
Thoolse brug.
De voorzitter zegt zich een vergadering
te herinneren in 1935 uitgaande van de
B.B.N, en in 1942 te 's-Gravenhage, uit
gaande van de Tollencommissie. Op
beide vergaderingen stonden de gemeente
besturen op het standpunt dat het Rijk
maar tot afkoop over moest gaan.
Vrijdag werd in verband hiermede een
vergadering belegd in Tholen onder
leiding van de Commissaris der Koningin.
Van te voren werd in deze gemeente
nog een vergadering van B. W. ge
houden, doch de mening die reeds in
1935 en 1942 tot uiting kwam bleek nog
te zijn gehandhaafd. En toch ziet U nu
het voorstel van B. W. om gedurende
10 jaar 25 ct per inwoner bij te dragen
tot vrijmaking van de brug.
De oorzaak hiervan is deze, het Rijk
wil medewerken, mits de gemeenten ook
door bijdragen hunnerzijds tonen dat zij
het nut en belang van een vrije brug in
zien, doen ze dit niet, dan trekt het Rijk
zich terug.
Ook G. S. hebben steeds dezelfde
mening hieromtrent gehad als de ver
schillende gemeentebesturen.
Het Rijk wil nu de schuld van de oude
brug f 500.000) en de nieuwe brug
600.000) betalen.
De provincie Zeeland moet vervolgens
120.000 bijdragen de prov. Brabant
30.000. Brabant meende echter steeds
dat deze brug in Tholen ligt, betaalt deze
provincie niet, dan zou Zeeland het
meerdere eveneens bijdragen. Neemt de
raad van Tholen het aan, zo vervallen
naturlijk de tolrechten.
De commissaris legde er de nadruk op,
dat indien de gemeenten zich terugtrek
ken het Rijk zijn medewerking zal ont
houden.
-Dhr. v. d. Klooster informeert of de
gemeente Tholen vertegenwoordigd was.
De voorz. merkt echter op dat dit geen
zaak voor Tholen, doch voor de 6
andêre gemeenten op het eiland was.
Hij merkt vervolgens op dat hij 0.25
niet ongunstig vindt.
Dit is niet de enige brugkwestie, nog
29 bruggen zouden op een dergelijke
manier tolvrij moeten worden gemaakt.
Dhr. Daane zegt, dat voor de ver
gadering in Tholen bij gesprekken bleek
dat de meeste gemeentebesturen er niets
voor voelden om te betalen, maar toen
de commissaris 0.25 per inwoner het
laatste bod noemde, veranderden de
meningen wel. Als we de ellende zoals
die afgelopen winter plaats vond kunnen
voorkomen, is dat veel waard.
Dhr. v. d. Klooster iniormeert wie
eventueel het proces tegen Tholen moet
beginnen. i
De voorzitter zegt dat dit een zaak van
het Rijk is, waarmee de gemeenten niets
te maken hebben.
Dhr. v. Driel meent dat het belang
van de geheele gemeente er mee gediend
is en zegt er voor te zijn, evenals de
heer Istha die zegt dat dit wel de beste
oplossing is.
Niemand wenst vervolgens meer het
woord noch stemming, zodat het voorstel
wordt aangenomen.
Ter sprake komt nog een schrijven van
Ged. Staten, waarin wordt aangedrongen
het vermenigvuldigingscijfer voor school
geld inplaats van vor het jaar 1946/47
met ingang van 1947/48 vast te stellen
op twee. Dit wordt z.h.s. aangenomen.
Daarna sluiting.
Tc St. Annaland
kwam de Raad Maandag jl. om 4 uur in
Openbare vergadering bijeen. Aanwezig
alle leden.
Na de opening zegt de voorzitter, bur
gemeester F. M. Boogaard, dat deze ver
gadering spoedeisend werd belegd, in
verband met punt 2 van de agenda, toe
kenning bijdrage voor opheffing tol brug
Tholen en stelt voor dit punt dan ook
eerst maar af te werken, opdat onmiddel
lijk bericht aan de Commissaris der Pro
vincie kan worden gezonden, inzake het
genomen besluit.
Daarna geeft de voorzitter een toelich
ting op het hieromtrent besprokene in
de Vrijdag jl. gehouden vergadering te
Tholen in tegenwoordigheid van de Com
missaris der Koningin in de Prov. Zee
land en 4 leden van Gedep. Staten. Naar
aanleiding hiervan stellen B W voor
om enigszins tegemoet te komen aan de
offers die Tholen moet brengen, wan
neer de tol zal worden opgeheven, 0.25
per inwoner per jaar, gedurende 10 jaar
bij te dragen ter dekking van de onkos
ten, enz.
De voorz. merkt hierbij nog op, dat
de provincie wellicht 150.000 in de kos
ten zal bijdragen, terwijl de Prov. Bra
bant verzocht wordt 30.000 bij te dra
gen. Indien Brabant hierin niet toestemt,
zou Zeeland 180.000.voor zijn re
kening nemen. Dhr. Goedegebuure vraagt
waarom het Rijk deze last niet op zich
neemt. De voorzitter antwoordt, dat het
Rijk een bedrag heeft vastgesteld en daar
niet boven gaat. Dhr. Moerland vraagt
hoe het zal lopen, als andere gemeenten
op het eiland hiermee niet accoord gaan.
De voorzitter zegt dat men dan weer
verder zal zien maar is van mening, dat
het overal zal worden aangenomen.
Daarna wordt met alg. st. besloten
0.25 per inwoner per jaar, gedurende
tien jaar bij te dragen, wat voor St.
Annaland in totaal op ongeveer 6500.
komt.
Hierna volgt behandeling van de vol
gende ingekomen stukken:
Schrijven van de Fraude Risico-verz.
Mij. waarin wordt medegedeeld, dat de
gemeente over 1947 42.16 minder be
hoeft te betalen.
Proces-verbaal van Kasopname gem.
ontvanger) kaai- en havengelden en kas
W.A.bestuur, waarop geen aanmerkingen
Verzoek van het Bestuur der Bijz.
School alhier om vergoeding in de on
kosten over 1946. De voorzitter zegt,
dat dit eerst behandeld kan worden na
vaststelling rekening 1946.
Rekening van de afd „Het Groene
Kruis", die een nad. slot aangeeft ad
467.26, waarvan de helft voor reke
ning van de gemeente komt.
Voorts bespreking inzake de opbouw-
toelage. De voorzitter merkt hierbij op,
dat door een vergissing intertijd aan
dhr. Kaashoek de minimum-opbouwtoe-
lage is toegekend en stelt voor het ge
nomen besluit te wijzigen en de maximum
toelage te geven, waartoe z.h.st. wordt
besloten.
Punt 3: verhuur oude veldwachters
woning. De voorzitter deelt mede, dat
van de Groepscommandant der Rijks
politie te Tholen een verzoek is ingeko
men, de oude veldwachterswoning te ver
huren aan dhr. Fondse, die thans zijn
standplaats in deze gemeente heeft. Hoe
wel de woning na verhuizing der politie
voor andere doeleinden bestemd zou wor
den, menen B. W. aan dit verzoek
gevolg te moeten geven en stellen voor
de woning wederom aan de politie te
verhuren voor 3.50 per week.
Dhr. Goedegebuure vindt de huur niet
hoog. Dhr. Moerland merkt op, dat deze
woning geld zal blijven kosten. De voor
zitter zegt, dat men hier moeilijk meer
huur kan vragen. Daarna wordt z..h.st.
besloten het verzoek in te willigen, als
mede de nodige reperaties aan te brengen.
Ingegaan wordt vervolgens op het
voorstel de renteloze lening voor het
bedrag van 26.000, die per 9 Juli a.s.
verloopt, te verlengen, met inachtneming
van de gestelde opzeggingstermijn a 2
maanden.
Van de heren J. C. Goedegebuure, Lan-
geweg en J. Ligtendag, Nieuwstraat is
een verzoek binnengekomen om ged. ont
heffing van hondenbelasting wegens ver
lies van de honden. Daar dit volgens de
geldende verordening -mogelijk is, heeft
niemand bezwaar.
Punt 6: Voorstel B. W. toekenning
10% toelage gemeente-personeel. De
voorzitter zegt, dat hieronder de ge
meente-ontvanger en secretaris niet vallen
dat voorts ook dhr. Scheermeijer, die een
garantietoelage geniet, hiervan geen
schade heeft, aangezien een evenredig
bedrag wordt afgetrokken en zo deze
regeling komt te vervallen deze toch z'n
