W eekblad voor het Eiland Tholen en St. Filipsland Door de Mazen van het „IJzeren Gordijn" Een kijkje in Hongarije. Interessante gegevens omtrent de Volkstelling. UIT EIGEN^NTT ZONDAGSDIENST ARTSEN ~T HOLEN*" 3e Jaargang No. 30 30 Mei 1947 Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Abonnementen 0.90 per Redactie A 494 St. Annaland Telefoon 47 kwartaal franco p.p. 1.15 Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen Telefoon 57 Prijs per nummer 8 cent Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00 Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05 Zolang er sprake is van een gordijn, zijn er mazen, waardoor men kan gluren en dingen kan zien, die niet voor ieders oog be stemd zijn. Zo heeft ook het IJzeren Gor- lijn",~dat slechts in de verbeelding bestaat, maar daarin dan ook een plaats van grote betekenis in neemt, zijn mazen. Ze zijn micros copisch, wel-is-waar, maar ze zijn erHet is moeilijk hier door te gluren en nog moeilijker er door ie komen. Een enkeling is het gelukt en deze zegt dan, dat het zo moei lijk niet was. Het was een kwestie van het juiste aantal stempels Maar dan is er ook geen koudje aan de lucht, als het met die stem pels in orde is dan is de douane beambte van het Niemandsland en van de Hongaarse grens zeer voorkomend en beleefd en maken zij verder doorgang niet meer lastig. Schrijven in de door de Russen bezette zones is vrijEn toch is dat niet helemaal juist. Schrijf er maar eens iets, dat niet voor de buren is bestemd. Flier geldt: „Het Rode leger achterhaalt u wel". Is het vandaag niet, dan lukt het morgen Maar men kan natuur lijk vol lof spreken over de snelle opbouw in Hongarije. Hoe deze tot stand is gekomen, dat zelfs de geestelijkheid werd gedwongen pontons te sjouwen en ander hen onterend werk werd opgedragen daarover mag men en durft men niet schrijven. Dat vertelt men alleen maar in de huiskamer, bij heel vertrouwde kennissen. De etalages liggen vol heerlijk heden. Kaas, eieren, eet., alles is er volop Maar wie kan dat be talen Dat zijn er van de reste rende 8 millioen Hongaren slechts 2 millioen. De overige 6 millioen leven van de bedelstaf. Zij ver kopen hun hebben en houden. En hoe is het met de boer Trekt de Boedapester of Ester- gommer of welke stedeling dan ook, niet naar de boer, zoals de Nederlanders deden in het laatste oorlogsjaar de z.g. honger tochten De boer is straatarm. Hij is blij, als hij zijn hoeve nog heeft, een enkel paard en wat ander vee. Hij heeft zijn offer wel gebracht in de jaren 1940 tot heden en hij offert nog steeds. Maar het is in Hongarije als overal in de wereld: Nood leert bidden Hongarije is zijn hotels, café s, restaurants, héél veel woonruimte en ook zijn vrijheid kwijt. Bijna honderd jaar heeft Hongarije voor die vrijheid gestreden. Is het wel honderd jaar Is de geschiedenis van Hongarije gedurende zijn 1000-jarig bestaan niet één grote strijd geweest Maar de meeste kerken zijn in tact gebleven. Zelfs in Boedapest, waar eens de hevigste strijd van Europa heeft gewoed, waar huis voor huis moest worden ingeno men, waar letterlijk geen steen op de ander is gebleven, waar het schone St. Margaretha-eiland totaal is vernield. Eén grote ruïne van meer dan vijf kilometer in de „schone blauwe" Donau. Weg is het mooie graf van St.Margaretha. Weg zijn de mooie hotels. Weg de parken en tuinen. Weg de ker ken en kloosters op dit eiland. Weg de cinema's en de „Opera". Nu zoeken de Hongaren troost in hun overgebleven kerken, die dan ook dagelijks stampvol zitten. In de kerken zit echter ook hun aarts vijand Hij loert overal en noteert ijverig wat de geestelijken te ver tellen hebben. Dit doen ze open lijk ja, zo openlijk, dat ze naar de geestelijke gaan en vragen, wat hij heeft gezegd en wat hij er mee heeft bedoeld, als ze een passage niet konden opnemen. Hoe is het overigens met de vrijheid gesteld De vrouwen zijn vogelvrij verklaard! Tegenwoor dig gaat het nogal. Men hoeft niet meer de deuren open te houden voor ieder, die maar wil binnen dringen. Het verdient echter wel aanbeveling des avonds, als het duister wordt, binnenshuis te blij ven en ieder maar te laten klop pen, die in het late avonduur aan de deur komt. Toch worden in Boedapest nog dagelijks zeker drie lijken van vrouwen gevonden Het is maar goed, dat het IJzeren gordijn geen grotere ma zen heeft, maar het is ook goed, dat er mazen in zijn, zodat de wereld zo nu en dan eens, zij het clandestien, er door kan gluren, ook al is het niet netjes om bij de buren in te kijken. Ogenschijnlijk is Hongarije aan z'n vette jaren toe. De werkelijkheid is anders Het is een voortzetting van de vele magere jaren. Het "is schitte render dan de kroon, gevlochten door Trianon. Het is gelijk aan de „Hel van Dante". O.P. (Nadruk verboden) Het is nu al voldoende en alge meen bekend: De twaalfde Neder landse volkstelling wordt op 31 Mei a.s. gehouden. Ook het doel hiervan is het publiek op ver schillende manieren aan de hand gedaan. Het gaat er niet enkel om te weten met hoeveel koppen het Nederlandse schtp bemand-fs, nee, er zit nu meer aan vast: samen stelling der bevolking, leeftijd, geslacht, burgerlijke staat, ge boorteplaats, kerkelijke gezindte, de beroepstelling, de gezinstelling, de woningtelling, dit alles is nood zakelijk om aan de hand van de totaalcijfers verschillende proble men trachten op te lossen, een zaak van groot belang voor het gehele Nederlandse volk. Aan deze uitgebreide telling zijn al enorm veel werkzaamheden voorafgegaan. Honderden mensen zijn al duizenden uren bezig ge weest, met de voorbereidende werkzaamheden; Voor ieder der 9J/2 millioen Nederlandse inwo ners een formulier, 1x/i millioen voor de woningen, enkele honderd duizenden gezinsformulieren: al leen de samenstelling van»de ver* schillende formulieren kostte enorm veel tijd. Op onze eilandgemeenten zal men op verschillende manieren te werk gaan. De ene gemeente zal het doen volgens de algemene richt lijnen, die bepalen, dat de teller eerst de formulieren in de wonin gen brengt, ze door de personen zelf laat invullen en later weer ophaalt, waarbij men vanzelfspre kend met event, moeilijkheden bij de teller kan aankloppen. Een andere gemeente laat de teller zelf de gegevens verzamelen- bij de personen, wat voor velen gemak kelijker zal zijn en o.i. ook secuur der. Daarna brengt de teller de formulieren terug op het bureau, waar ze eerst nog eens gecontro leerd worden. Dan volgt opnieuw een kolosale karwei: het sorteren. Dat is zeker geen kleinigheid. Elk van de 9J^ millioen persoons formulieren bevat veertien vragen. Dat maakt 133 millioen antwoor den, tellen we daarbij de antwoor den van de huishoudings- en woningformulieren, dan komen wij bij elkaar op ruim 170 millioen antwoorden. In Amerika zijn mechanische hulpmiddelen ge leend, om deze sortering te verge makkelijken en te bespoedigen. Hierdoor is het dan ook mogelijk, om voor elke gemeente en voor onderdelen van gemeenten onge veer twee maanden na afloop der telling voorlopige cijfers gereed te hebben over het aantal woningen en andere bewoonde ruimten en de daarin wonende bevolking, onderscheiden naar afzonderlijke personen en gezinnen. In de ver dere loop van 1947 zullen dan de uitkomsten der woningtelling gro tendeels gereed komen, terwijl in 1948 de bewerking der volks- en beroepstelling in grote lijnen haar beslag zal krijgen. Hoe juister en betrouwbaarder de uitkomsten van de telling zijn, des te groter zal de waarde zijn en daaraan kan ieder meehelpen door hun medewerking te geven aan het welslagen van deze natio nale zaak. Wij staan aan de vooravond van grote beslissingen ten aanzien van Indonesië. Wij worden over stelpt met berichten en geruchten geruchten voor de aanvulling der commissie-generaal ter voor ziening in de vacature-De Boer geruchten over een ophanden zijn de splitsing van het departement voor Overezeese gebieden ge ruchten over nieuwe ministers, mr. Meynen en Prof. Romme. Houden wij ons aan de feiten: de ministers Beel en Jonkman zijn in het vader land teruggekeerd; de leden der commissie-generaal prof. Scher- merhorn en de heer Van Poll zijn eveneens weer in Nederland en het spreekt vanzelf, dat de Staten- Generaal over de stand van zaken zal worden ingelicht. Misschien horen wij er buiten de volksver tegenwoordiging óók nog een en ander over. Hej kan niet worden ontkend, dat de toestand in Indië min of meer verward is. De Soendanezen deden gedurende de Pinksterda gen hun best. Na Buitenzorg be zetten zij acht Republikeinse en twee Nederlandse spoorweg stations. Wat de Soendanezen in Westen van Java doen, kunnen hun Madoereze broeders in het Oosten ook: de Madoereze Volks partij begon tenminste al, een vrije staat Oost-Java te vragen. De Indië-kenner verwondert dit alles geenszins. Die weet wel, dat er in Indonesië niet alleen met Javanen moet worden rekening gehouden. Neen, er zijn Javanen maar ook: Sumatranen, Batakkers, Dajakkers, Ambonezen, Menado- nezen, enz. Reeds voor de oorlog bleek in de Volksraad, dat al die volksgroepen nu niet bepaald op elkaar waren gebrand. Maar toen was er de blanda, de mach tige Hollander, die boven de par tijen stond en die het ruzie-geheel overkoepelde Nu is het een weinig anders Laten wij tot de feiten terug keren. Soedirman, de leider van het Republikeinse leger heeft zijn manschappen opdracht gegeven, naar hun posten terug te keren. Het T.R.I.-leger mobiliseert. Sjahrir heeft verklaard, dat er ondanks Linggadjati nog gevaar voor zijn land dreigt. Komt dat gevaar in de eerste plaats niet van binnen uit Volgens dr. Van Mook zou de Nederlandse rege ring niet van plan zijn, zich in de Soendanse staatsgreep" te men gen. Het Nederlandse leger zal een oogje in 't zeil houden. Het minder goede nieuws uit de Oost bracht de gebeurtenissen in eigen land min of meer op het tweede plan. Die rustige rust in Nederland, met een blijde, zonnige viering der Pinksterdagen. De stedeling trok er als vanouds op uit naar buiten om te genieten van de natuur. Hij of zij hoefde niet te zoeken naar de ongewenste gasten de gevreesde Colorado kever die in Zeeland, maar ook in Limburg zijn gesignaleerd overgewaaid uit Frankrijk en Bel gië. De-bestrijding wordt kracht dadig ter hand genomen. Al kos ten ze geen deviezen wij hebben deze lieve diertjes liever niet dan wel. Een smokkelaffaire, zoals dezer dagen aan het licht kwam, kost wèl deviezen. De a-sociale heren, die hierbij waren betrokken, „werkten" op z'n Amerikaans in Engelse uniformen. Dit renderen de zaakje was nu al ruim een jaar aan het rollen. Dat zal ons land heel wat hebben gekost mis schien meer dan de Volkstelling, die deze week op gang komt. De voorbereidingen zijn klaar en nu kan het zaakje gaan draaien. Een legertje van 100,000 mannen en vrouwen d.i. een sterkte van 5 divisies zal zich met de telling bezig houden. Wanneer een ieder medewerkt, zal dit gigantische werk vlot verlopen. Voor de wederopbouw zijnde gegevens van grote waarde. We moeten besef fen, dat deze twaalfde volkstelling een algemeen belang is, waaraan een ieder moet meewerken. Jhr. mr. De Geer diende dit algemeen belang niet. Hij liet naai de mening van het Bijzonder Ge rechtshof zijn eigen belang voor gaan. de oud-minister-president werd veroordeeld tot een jaar voorwaardelijk,-v beperkte bewe gingsvrijheid, benevens de ver plichting om aan vijf nationale fondsen een minimum bedrag van 4000 gulden te storten. En dat alles, omdat Jhr. de Geer heeft gedaan, wat vele Londse regeer ders destijds ook graag hadden willen doen. Had de voornaamste getuige tegen den ex-minister van Staat, minister Gerbrandy, niet mee gewild naar Zwitseland Het geloof in de overwinning was in Dr. L. D. A. Looijsen, te Tholen Dr. Vermet, te Nieuw-Vossemeer die dagen niet algemeen, evenmin als het geloof in het democra tische socialisme, waartoe mr. Van der Goes Van Naters de vele hoiraerden Rode wachters opwek te. Voor het eerst sinds 1939 hield de A.J.C. haar Pinksterbijeen komst te Vierhouten op de Veluwe met fakkeloptochten, herdenkin gen en Pinkstervuren. Voor het eerst werd ook een elfstedentocht per fiets gehouden. De acht van Bolsward, zoals dit wielerevene- ment werd genoemd is een groot succes geworden. Ongeveer de zelfde route, die 's winters op de schaat moet worden afgelegd, zijn nu de fietsers gegaan, onder heel wat behaaglijker omstandigheden. Het 220 km lange traject was net als bij de „echte" elfsteden tocht verdeeld. Als eerste kwam Jan de Boer uit Harlingen over de eindstreep. Hij deed de 220 km in 7 uur. De Boer zal wel niet zo'n last krijgen met de wedstrijd-com missie als Bosman in zijn ijs-elf stedentocht. Maar de wiel renner is vast en zeker ook niet gedragen BRUGBEDRIJF THOLEN~~ Abonnementen voor Juni a.s. kunnen worden afgehaald op Maandag 2 Juni aan het Bureau der Mosselcentrale onder het via duct des morgens van 6 tot 9 uur. BENOEMING De heer H. Schot alhier is met ingang van 1 Juni a.s. benoemd tot controleur bij het Centraal ver koopkantoor van mosselen te Yer- seke. CONCERT Zaterdagavond 24 Mei werd door de Muziekver. een concert gegeven op de Markt. Verschil lende nummers werden goed uit gevoerd. Er was goede belang stelling, maar er was ook weer rumoerige jeugd, wat hier nu een maal niet anders schijnt te kunnen. PETITIE Onder auspiciën van het Natio nale Comité Handhaving Rijks eenheid circuleren via verschillen de Kiesverenigingen alhier Petitie- lijsten, waarop men de hand tekening kan plaatsen en waarin de Staten-Generaal wordt ver zocht „een einde te maken aan dit voor het Koninkrijk rampzalig beleid: de uitvoering der poltiek in Indië te doen leggen in handen van mannen, die allereerst het waarachtig welzijn van de volken in Indië nastreven, zonder aan de eer van het Koninkrijk en van de Nederlandse vlag te kort doen; in vernieuwde vorm eeft Konink rijk der Nederlanden, in hechte rijksverbondenheid op te bouwen, met een aan de historie aanslui tend werkelijk rijksgezag, dat zelf regering ook van de gebieden overzee op zodanige wijze waar borgt, dat aan de aldaar levende werkelijke nationale verlangens naar politieke zelfstandigheid ten volle recht wedervaart en de on derdanen des' Rijks aldaar in veiligheid en rechtszekerheid kun nen leven.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1947 | | pagina 1