Weekblad voor het Eiland Tholen en St. Filipsland
Vrachten door de Lucht
Passend e gepast!
BEVRIJDINGSHERDENKING.
Het zweefvliegtuig heeft toekomst
UIT EIGEN LAND
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
3e Jaargang No. 25
25 April 1947
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Abonnementen 0.90 per
Redactie A 494 St. Annaland Telefoon 47 kwartaal franco p.p. 1.15
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen Telefoon 57 P ijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Nog enkele dagen en Neder
land herdenkt, hoe twee jaar ge
leden de bevrijding van geheel het
land een feit werd door de capitu
latie van de Noord-West Duitse
legers. We hopen hierop in ons
volgend nummer terug te komen.
Het gaat dit keer om iets anders.
Nederland maakt zich op die be
vrijding te herdenken en hoewel
we hieromtrent nog weinig offici
eels vernamen zullen onze eiland
gemeenten in deze toch niet achter
blijven. Bevrijd te zijn geeft ver
luchting, in welk verband dan ook.
Verluchting brengt meestal vreug
de, de vreugde kan tot een feest
worden. Het is dan ook helemaal
niet te verwonderen, dat wanneer
men een dergelijke bevrijding her
denkt, men ook spreekt van een
Bevrijdingsfeest.
Maar aan deze bevrijding is een
zo onnoemelijk leed voorafgegaan,
waarbij zo ontzettend veel Neder
landers betrokken waren, dat dit
feest toch iets aparts moet blij
ven. We hebben ons standpunt in
deze, vorig jaar om deze tijd onder
Uw aandacht gebracht en kunnen
geen aanleiding vinden daar nu
weer op in te gaan. We willen
door onderstaande enkel maar
herinneren aan ons standpunt om
er tevens door te laten uitkomen,
dat deze kwestie ook in andere
streken van ons land de aandacht
heeft van de plaatselijke of pro
vinciale pers. Een blad dat o.m. in
Renkum verschijnt, schrijft dien
aangaande
„Nu gaan we ons dan opmaken
voor de herdenking van dit schok
kend gebeuren. Er is sprake van
het uitnodigen van een Lunapark
in Renkum met draaimolens, cake
walk, zweefmolen, autorenbaan,
enz. Op het eerste gezicht is men
geneigd hiermede tenvolle in te
stemmen. Wij willen hier echter
uiteenzetten, waarom deze plan
nen bij ons geen weerklank kun
nen vinden.
I. In de eerste plaats vinden
wij de opzet van de herdenking
als amusement geheel misplaatst.
Wanneer wij werkelijk de bevrij
ding zelve willen herdenken, dan
moeten wij dit doen met inacht
neming van en rekening houden
met alle omstandigheden, welke
zich daarbij hebben voorgedaan.
Een herdenking van de bevrijding
brengt dus tevens mede de her
denking van de militaire en bur
ger-slachtoffers, de herdenking
van de grote ramp, die onze om
geving getroffen heeft en dit alles
geeft ons allerminst recht om de
dolle vreugde ongelimiteerd te
laten overheersen. Er is hier
althans té veel gepasseerd, té
veel vernield aan geestelijke en
stoffelijke waarde.
Wil men, afgezien van andere
argumenten welke dit ontraden,
toch een lunapark houden, laat
men dit doen op Koninginnedag,
in de vroegere kermistijd of derge
lijke aanleidingen, doch misbruik
de herdenking van het grootste
gebeuren dezer generatie niet als
welkome aanleiding voor een
banale, inhoudloze vertoning.
II. Onze eigen verenigingen,
commissies en dorpsgenoten kun
nen in deze heel wat anders be
reiken, dat veel beter weergeeft
hetgeen juist in deze dagen in ons
alles hart leeft. Daarvoor hebben
wij allerminst een Lunapark nodig.
In gelijke zin worden ook ver
zoeken gericht aan B. en W. door
sommige afd. van Volksherstel in
verschillende gemeenten.
De Commissie Nat. Herdenking
194045 zond een schrijven aan
Heren Burgemeesters, waarin door
de Raad van Min. goedgekeurde
richtlijnen worden gegeven. Wij
laten hieronder de voornaamste
punten uit dit schrijven volgen:
Voor 3 Mei
a. Van des avonds 18 uur af,
zullen van alle openbare ge
bouwen en particuliere wo
ningen in alle gemeenten, de
vlaggen halfstok gehangen
worden.
b. Om 19.30 uur zal een ieder
kunnen deelnemen aan een
dusdanige „stille tocht"
(het gezamenlijk optrekken
naar de plaats, waar ver
zetsstrijders, Nederlandse
militairen of militairen der
Bondgenoten in de strijd de
dood vonden of zijn begra
ven).
c. Van 19.45 uur af tot 30
seconden vóór 20 uur zullen
de klokken van alle kerken
luiden.
d. Te 20.00 uur precies zal,
nadat 30 seconden tevoren
door middel van het voor
elke gemeente meest ge
schikte signaal dit tijdstip is
aangekondigd, op de plaat
sen der herdenking, twee
minuten van volkomen stilte
in acht genomen wojjlen.
Het wordt aan elk gemeente
bestuur overgelaten om al dan niet
de burgerij te verzoeken deze
plechtige stilte algemeen in acht
te nemen.
Een missive aan alle inrichtin
gen van het onderwijs is uitge
gaan, waarin aangedrongen wordt
de laatste lesuren voor de Nat.
Herdenkingsavond te wijden aan
de geschiedenis van het Neder
lands verzet.
Dit dus e. en a. uit de richtlijnen
aan burgemeesters gezonden. Na
tuurlijk zullen we in ons volgend
nummer gaarne event, verzoeken
van onze burgemeesters aan de
burgerij publiceren. De treinen
zullen Zaterdag 3 Mei van 20.00
tot 20.02 stilstaan.
Zondag 4 Mei zullen in de ker
ken herdenkingsdiensten worden
gehouden.
Maandag 5 Mei wordt dan de
meer feestelijker herdenking ge-*
houden, die echter door de drukke
werkzaamheden op allerlei gebied
op vele plaatsen tot de avonduren
beperkt zal blijven.
We hopen dat onze gemeenten,
en gezien vorig jaar kunnen we
daarop ook ten volle vertrouwen,
het passende en ongepaste bij deze
bevrijdingsherdenking goed weten
te onderscheiden.
De lucht is vol daverend ge
ronk; de Westerlingen in stad en
ZATERDAG 3 MEI zal H.M.
de Koningin om kwart voor 7
over beide zenders een
Radio-reden houden.
dorp turen in spanning omhoog,
doch de vliegtuigen zijn niet of
nauwelijks te zien. „Daar gaat
weer wat over!' Inderdaad: on
zichtbaar voor die omhoog turende
mensen worden vele zweefvlieg
tuigen over hongerend, naar be
vrijding snakkend Nederland
voortgetrokken. In zware golven
dreunen telkens weer nieuwe
series aan. Zij zullen boven het
Gelderse worden losgelaten De
slag om Arnhem is begonnen.
De Nederlandse Pers is uitge
nodigd voor een bijeenkomst met
Dr. A. Plesman directeur der
K.L.M. Met grote autobussen zijn
de persmensen naar Wassenaar
gebracht naar het internaat,
waar de employé's hun commer
ciële opleiding ontvangen. Als
mitrailleur-kogels worden de vra
gen op den leider der Nederlandse
luchtvaart afgevuurd verstan
dige vragen vragen die van
inzicht getuigen, maar ook: vragen
die den steller geen eer aan doen,
doch die nochtans vlot worden
beantwoord.
De heer Plesman was op z'n
best, toen de vraag werd gesteld:
„heeft het luchtvrachtverkeer toe
komst
„Ja, het luchtvrachtverkeer
het vervoer per zweefvliegtuig.
Daar moet mee worden geëxperi
menteerd daar zit toekomst
muziek in, dat is je ware. Deze
toestellen hebben in de oorlog hun
sporen verdiend. In de dagen van
de slag om Arnhem hebben de
zweefvrachtvliegtuigen onschat
bare diensten bewezen. Verschil
lende toestellen werden toen
achter elkaar getrokken door
slechts één vliegtuigMaar niet
alleen in Nederland, in alle landen
waar werd gevochten, veerden
deze vogels gebruikt voor het
transport van gewonden, voor het
snel aanvoeren van troepen en de
mee'st uiteenlopende wapenen
kortom, deze zweefvliegtuigen
zijn in de oorlog een geducht wa
pen gebleken."
Niet voor plezier.
Reeds 'in 1931 heeft de heer
Plesman ernstig overwogen, het
gebruik van zweefvliegtuigen op
te voeren. Het zou daardoor moge
lijk zijn, goedkope rondvluchten te
organiseren en met vrijwel dezelf
de kosten zou een veel groter aan
tal mensen van het „zicht-uit-de-
lucht" kunnen profiteren. De prijs
van die rondvluchten zou dan veel
lager kunnen worden gesteld.
Door gebrek aan medewerking
moesten deze op papier gebrachte
plannen op papier blijven staan.
De proefnemingen kostten immers
geld en wie de Hollander aan zijn
portemonnaie komt, die komt aan
zijn leven.
Toen kon het wel.
In de oorlog bleek een snel ver
voer van troepen en materiaal
noodzakelijk. Wéér kwam het
zweefvliegtuig ter sprake en toen
bleek er wél geld te zijn om deze
proefnemingen te doen. Het
vrachtzweefvliegtuig bewees zijn
goede diensten, doch na de oorlog
*geraakte het weer in het vergeet
boekje. Zijn ontwikkeling staat
nog steeds in de kinderschoenen.
Alvorens dit oorlogsproduct voor
vrachtvervoer in vredestijd kan
worden ingeschakeld, zal er nog
heel wat moeten worden berekend
en geëxperimenteerd. Het is te
begrijpen, dat deze experimenten
alleen kunnen worden bekostigd
door landen met een buitengewone
kapitaalkracht en door mensen
met ondernemingsgeest.
Zo zullen er voor het zweef
vliegtuig speciale banen moeten
worden aangelegd. Zou Amerika
er mee beginnen
Nog te duur.
Zoals het luchtvaartverkeer
thans wordt onderhouden zon
der zweefvliegtuigen is het veel
te duur. De kostprijs van de pro
ducten gaat hierdoor belangrijk
omhoog. Alleen hoogwaardige
goederen komen hiervoor in aan
merking, evenals spoedpartijen,
zoals snijbloemen, machineonder
delen, fruit, enz.
Het luchtvrachtverkeer mag dan
ook ten opzichte van het vervoer
te land en ter zee worden verwaar
loosd. Alle vracht die voor de ge
hele wereld per vliegtuig wordt
verzonden, zou niet eens een
vrachtschip van gemiddelde ton
nage voor de helft vullen. Boven
dien zijn er slechts zeer weinig
vrachtvliegtuigen en die zijn
natuurlijk in Amerika.
Niet alleen, dat het vervoer
door de lucht ontzettend duur is,
er bestaat ook geen evenwicht tus
sen de verschillende landen op het
gebied van vrachtvervoer. In het
luchtpostverkeer is dit wel het ge
val. Er worden brieven van Indië
naar Holland gestuurd, maar ook
omgekeerd en wel in ongeveer ge
lijke mate. Post dus „twee wegen",
vracht „een weg". Bij het vracht
verkeer moet de liefde van één
kant komen, wat de kosten van
vervoer natuurlijk nog meer ver
hoogt. De K.L.M. is dan ook voor
lopig niet van plan de mogelijkheid
tot exploitatie van luchtvracht-
lijnen serieus onder de loupe te
nemen. Het luchtvrachtverkeer
met vliegtuigen heeft in Nederland
en waarschijnlijk nergens ter
wereld toekomst.
Het zal echter nog wel een tien
tal jaren duren voor het vracht
verkeer met zweefvliegtuigen
wordt verwezenlijkt. Het mag lang
duren of kort komen zal het
zeker
naar
die
Naar de bollen
heerlijke bollen
Eerder nog dan in onze be
faamde bollenstreken, bloeiden de
tulpen in Golden Gate-park te
San Francisco en elders in het
buitenland. Zij brachten de be-
vrijdings-dank van Nederland
doch zij zorgden ook voor de
nodige deviezen. Hoe zeer daar
voor wordt gewerktkonden de
Jaarbeursbezoekers ook ditmaal
weer constateren. Sommige deden
dit met spijt alles voor de
export."
In deze moderne na-oorlogse
wereld is het maar al te duidelijk,
dat men zonder uitvoer niet kan
invoeren. Import export. Dege
nen, die spijtig constateren, dat er
Dr. L. D. A. Looysen, Tholen
Dr. Vermet, Nieuw-Vossemeer
ter Jaarbeurs zoveel export was,
zullen straks misschien met een
glunder gezicht rijden in een der
zestig autobussen, die in Engeland
werden aangekocht en die binnen
kort te Rotterdam zullen arriveren.
Voor een tweede zending van 60
stuks zullen de carrosserieën in
ons land worden gebouwd.
Om de handel draait de gehele
wereld. Daarom verwondert het
niet, dat Amerika besloot de Indo
nesische Republiek de facto te
erkennen, al werd er in het offi
ciële communiqué tevens op ge
wezen, dat op het gebied der bui
tenlandse en economische betrek
kingen ook de soevereiniteit dei-
Nederlandse regering erkend bleef.
Maar de handel in de Indone
sische grondstoffen lokt.
Die handel schijnt ook de
Nederlandse ministers naar Indo
nesië te trekken. Er werd ten
minste gemeld, dat de minister van
Economische Zaken, dr. G. W.
M. Huysmans voor besprekingen
van financiële en economische
aard Indië zou bezoeken. De een
gaat naar de bollen de ander
voor veertien dagen naar Indië.
De collega's van minister Huys
mans, de ministers Beel en Jonk
man zouden 29 April vertrekken,
teneinde er alle bestaande vraag
stukken te bespreken. Het wordt
een ware uittocht naar Indië: o'ok
generaal Kruis zal morgen naar
Indië per vliegtuig vertrekken om
er een maand te verblijven.
Dr. van Mook heeft nog eens
met nadruk verklaard, dat hij geen
ontslag zou nemen. Wel leek het
hem onwaarschijnlijk, dat de
vacature De Boer in de Commissie
Generaal niet zou worden aan
gevuld.
Reeds thans worden voorbe
reidingen getroffen om het Neder
landers mogelijk te maken, weer
in Indië aan het werk te gaan. Zo
werd door den Indonesischen
minister v. Economische Zaken,
Gani, order gegeven, de belang
rijke textielfabriek der Engels-
Nederlandse Nebritex Mij. te
Pasoeroean aan de eigenaren
terug te geven. Zo moet het ko
men Werken voor de opbouw
De opbouw van ons eigen land
was aan de orde in de Eerste
Kamer. De nieuwe minister Neher,
gaf toe, dat de verwachtingen van
ons volk na de bevrijding te hoog
waren gespannen en dat de rege
ring daar nog een schepje bij had
gedaan. De minister zeide voorts,
dat ons volk er nog niet van door
drongen is, dat wij arm zijn, al
wordt dit nu wel gezegd. Zullen
wij het na de nog steeds niet ver
schenen nota van zijn collega Lief-
tinck beter weten
De Kamer was van mening, dat
de wederopbouw gedecentrali
seerd moest worden. Als het dan
ook maar gebeurtMensen, die
met ambtenaarlijke wederopbouw
te maken krijgen, verkraen, dat ze
er zenuwziek van dreigen te
worden
Nu vraagt het geestelijke welzijn
der mensheid meer dan ooit alle
steun en toewijding. Alleen Am
sterdam, dat juist de 800.000 zielen
officieel haalde, telt al 50.000
zenuwzieken mensen, die moe-
