Weekblad voor het Eiland Tholen en St. Filipsland
Herrie om de „Martin Behrrnan
Het leek op Inundatie
BERECHTING VAN EILAND-BEWONERS
INDISCH HOEKJE
Verjaarsgroeten.
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
Vorstschade in Land- en Tuinbouw.
3e Jaargang No. 21
21 Maart 1947
-
Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer Abonnementen 0.90 per
Redactie A 494 St. Annaland Telefoon 47 kwartaal franco p.p. 1.15
Administratie Oudelandsestraat 9, Tholen Telefoon 57 Prijs per nummer 8 cent
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
i»
Om een stoute beeldspraak te
gebruiken: de Martin Behrrnan"
heeft nog al wat stof doen op
waaien. In Amerika, ook in
Engeland en, natuurlijk, in ons
eigen land. Wat was er met die
Behrrnan aan de hand
De „Behrrnan" had goederen
aan boord, waarvan de Neder
lands-Indische regering, we kun
nen gerust aannemen, niet op losse
gronden, veronderstelde, dat de
herkomst niet zuiver was. Door
militairen heeft ze toen politie
maatregelen laten uitvoeren en de
directeur van de reederij, aan wie
het schip toebehoorde, vloog niet
alleen van Amerika naar Indië,
maar van woede ook haast uit zijn
vel.
De lading bestond uit onder
nemersproducten, producten,
die nu nog in grote hoeveelheden
liggen opgestapeld en eigendom
zijn van de ondernemingen, van
waar ze komen. De eigenaars van
die ondernemingen zijn afwezig.
Hun belangen worden waarge
nomen door het Nederlands-
Indische Beheersinstituut. Maar
dit Beheersinstituut treedt niet
alleen op als vertrouwensman van
de afwezige eigenaren zelfs
niet in de eerste plaats. Tropische
producten zijn schaars denken
we maar eens aan de rubber voor
onze fietsbanden en vetten voor
onze margarine. De beschikbare
quantums worden niet klakkeloos
op de wereldmarkt gesmeten,
maar zijn als het ware ,,op de
bon
Zo wordt ons zwaar gesjochte
landje, b.v. niet uitgesloten van de
voorziening van rubber, hoewel
we bij een vrije prijsvorming van
ons armoedje een fancy-prijs zou
den moeten neertellen.
Maar tussen de behartiging van
het privé-belang van den eigenaar
en het algemeen belang heeft het
Beheersinstituut nog een belang te
behartigen, nl. dat van het land,
dat de producten voortbracht.
De Duitsers hadden indertijd,
het was vóór de oorlog, de ge
woonte met de regeringen der
Balkanlanden handelsverdragen
af te sluiten, waarbij het voor hen
nuttige producten betaalde met,
platweg gezegd, rommel, die zij
ergens anders niet konden spuien.
Graap werd betaald met zakkam-
men en boxcamera'tjes, artikelen,
om welke de Bulgaarse boer nu
niet bepaald zat te springen. Het
was de tactiek van den sterkere
tegenover den zwakkere.
Ook Amerika zit vol met infe
rieure goederen, die in oorlogstijd
vlot van hand gingen, maar nu al
niet meer door het binnenland i
worden begeerd.
Het Beheersinstituut heeft er
voor te zorgen, dat het hoogwaar
dige producten voortbrengende
land in ruil daarvoor geen prul
laria ontvangt, maar dingen,
waaraan het behoefte heeft
machines b.v.
Drie dingen dus, die rekening
houden met zowel de privé-be-
langen van de betrokkene als met
het algemeen belang. Maar wat
kan dan den reeder het belang van
Indonesië schelen Als er dollars
zijn te verdienen, is het misdadig
het na te laten luidt de moraal
van de Amerikaanse zakenwereld
en de boze reeder heeft laten
weten, dat hij zal proberen de
dollarlening aan Nederland te
doen mislukken, de Ned. scheep
vaart in Amerika te boycotten.
We moeten afwachten of hem
dit zal gelukken, maar zijn hou
ding tekent de Amerikaan van
onder tot boven mijn zin doen
of geen geld de houding van
een plebejer met geld.
Zo zouden wij ook de eis van
10 millioen schadevergoeding wil
len zien. Het is waar, dat wij de
zaak misschien tactischer hadden
kunnen aanpakken en dat met
minder gerucht eenzelfde of
méér resultaat zou zijn bereikt.
Maar dat neemt niet weg, dat het
ongelijk aan de kant van de
Amerikanen is. En dat de goede
zijde van deze historie is, dat we
nog eens hebben kunnen beseffen,
dat de zwakke naties alleen door
samenwerking onder de heer
schappij van de sterken vandaan
kunnen komen, of er onder van
daan blijven.
Tenslotte nog een opmerking,
die slechts zijdelings met de Behr.
man heeft uit te staan. Onze in
druk is, dat het incident zich af
speelde in een sfeer van geprik
keldheid, een sfeer, die hangt om
alles, wat met Indonesië heeft te
maken zowel aan de ene als
aan de andere zijde.
Zou het geen tijd worden nu
eens over formele bezwaren heen
te stappen en een begin te maken
met de nieuwe op- en uitbouw van
het voortbrengingsapparaat in
Indonesië? Werkende vergeet
men gauwer dat men lijdt aan
lange tenen en samenwerkende
staat men sterker tegenover lie
den, die er met de room van de
met zoveel moeite gewonnen melk
trachten vandoor te gaan.
Tribunaal Zierikzee
Uitspraken
A. W. Keur, St. Annaland, 3 jr,
internering vanaf 24 April 1945
tot 24 April 1948, met bevel tot
inbewaringhouding.
I. van Dijke, Poortvliet, inter
nering van 20 April 1945 tot
25 Februari 1947. Verbeurdver
klaring van het vermogen tot
2000.benevens het aan be
schuldigde toebehorende radio
toestel en ontzetting rechten.
Bijz. Gerechtshof (Kamer voor
Zeeland)
A. N. v. Hemert te St. Anna
land, vrijwillig in Duitse krijgs
dienst gegaan, veroordeeld tot
2p2 jaar internering met aftrek
tijd in internering doorgebracht.
Voor het Tribunaal kwam op
11 Maart jl.:
Cornelis Poot te Poortvliet, die
lid en later sympathiserend lid van
de N.S.B. was geweest. Verder
had verd. pogingen gedaan bij de
Nederlandse S.S. te komen. Ver
dachte verklaarde echter zich bij
de Nederlandse politie te hebben
opgegeven, waarna hij een op
roep kreeg voor de S.S. Verder
dan keuring was het niet gekomen.
De verdediger vond, dat verd. met
de internering tot heden reeds vol
doende gestraft was.
A. J. v. Ysseldijk te St. Maar
tensdijk, lid van de N.S.B., aan
gesloten bij het „Zeevaartfront",
het Economisch front en bij de
N.V.D., in welke organisatie hij
de functie van buurtschapshoofd
vervulde. Hij schreef o.m. een
brief aan den Beauftragte in Zee
land, Dr. Münzer, waarin hij ver
zocht een groter kwantum ruwe
olie te mogen ontvangen, dan hem
rechtens toekwam. Verdachte, die
vast geloofde in een Duitse over
winning, meénde, dat men alleen
via de N.S.B. nog een kans had
om Nederland tot een onafhanke
lijke mogendheid te maken. De
verdediger, Mr. v. Hasselt, tornde
aan het „fanatiek" als kwalificatie
van sommige getuigen over de
houding van verd. tijdens de be
zetting.
C. Slager te St. Annaland was
de laatste, die voorkwam. Een
bekende S.S.er, die in juni 1941
toetrad tot het Vrijwilligers Legi
oen Nederland en aan het front
te Leningrad meerdere winters,
actief aan de Duitse aanval en
elastische verdediging meehielp.
Deze verdachte zei niet te hebben
geweten, dat Nederland met Duits-
land in oorlog was. Hij bekeek het
Nederlandse Legioen als een zelf
standig leger, dat samen met de
Duitsers tegen de Russen optrok.
De voorzitter vroeg hem: „Heb
ben de schanddaden van de Duit
sers u nooit tegen de borst ge
stuit De verdachte antwoordde
hierop bevestigend, maar de voor
zitter zei: „Uit een brief blijkt
daar niets van." Er was een brief
in het bezit van het Tribunaal,
waarin verdachte een beschrijving
gaf, hoe de Russische vrouwen, na
onteerd te zijn, door de Duitsers
werden opgehangen. Verdachte
beweerde daar nooit aan te heb
ben meegedaan. In dezelfde brief
schreef hij echter, een volks-com-
missaris te hebben gedood om in
het bezit te komen van zijn pistool.
Voor het Tribunaal beweerde
verd. echter, dat dit slechts bluf
w^s geweest. Hij werd onderschei
den met het IJzeren Kruis, zoals
de sectiecommandant ze destijds
ongeveer in pakjes bij zich droeg
om ze blij te maken en te kunnen
pronken, hij had het tot Rotten-
führer gebracht, de Oostfront-
medaille gedragen en het Verwun-
detenabzeichen en het Infanterie-
mabzeichen. Verdachte had geen
verdediger en vroeg zelf er reke
ning mee te houden, dat hij uit een
op en top N.S.B. milieu stamde en
dat hij thans nuttig werk verricht
als mijnwerker.
Uitspraak van bovenstaande
zaken op 25 Maart a.s.
Nu we in de gelegenheid zijn,
wekelijks voor deze rubriek een
hoekje in te schakelen, lijkt het
mij voor onze jongens in Indië
aardig, wanneer we hun families
in onze eilanden in de gelegenheid
stellen, via onze krant, verjaars
groeten te doen toekomen. Vrijwel
alle jongens in Indië, die van onze
eilanden afkomstig zijn, ontvan
gen de Eendrachtbode. Ze zullen
het ongetwijfeld waarderen, wan
neer op deze manier aan hen
wordt gedacht. Dat is niet de
enige oorzaak, dat we hiermee
willen beginnen. Van nog meer
belang is het voor de jongens, dat
het op onze gemeenten wordt ge
lezen, ook door hun andere familie
leden, ook door hun vrienden en
kennissen, die er misschien een
oorzaak in vinden om de brief, die
ze al zolang van plan waren te
schrijven, nu meteen maar klaar te
maken en te posten, zodat hun
neef of vriend op z'n verjaardag
of enkele dagen daarna meer post
krijgt, dan hij verwacht had. Om
dit te verwezenlijken is echter de
hulp nodig van ouders, vrouw of
verloofde van de militairen die
naar Indië zijn vertrokken. Ik
meen echter, dat ook zij dit op
prijs zullen stellen en de moeite
mij even een berichtje te doen toe
komen, niet te veel zullen vinden,
als ze weten, dat hier door hun
mannen, zonen of aanstaande
meer post zullen ontvangen. Het
is natuurlijk wel gewenst, dat het
ons een dag of 10 van tevoren be
kend is, niet alleen omdat we het
natuurlijk maar eens per week
kunnen publiceren, maar ook op
dat de jarigen het zo ongeveer op
of rond de dag van hun jaardag
kunnen lezen. Het gaat er in deze
verjaarsgroeten niet om, indien
dat niet gewenst wordt namen
Dr. L. D. A. Looysen, te Tholen
Dr. Vermet, te Nieuw-Vossemeer
van de inzender te noemen. De
echtgenote en ouders, enz. sturen
natuurlijk toch tijdig een verja-
ringsbrief. Wé stellen het ons als
volgt voor
„Op 30 Maart hoopt soldaat
J. Jansen, No. 10040112, 3-1 R.I.
veldpostkantoor Medan z'n
25ste verjaardag te herdenken."
Indien gewenst kan een per
soonlijke felicitatie van vrouw,
ouders, broers of zusters volgen.
Mogen we, indien U een ver
jaarsgroet geplaatst wil zien,
bovenstaande gegevens ontvan
gen Het kan per briefkaart en
kost U verder niets.
En mogen we tenslotte de
andere familie, de vrienden en
kennissen van de jarige militairen
verzoeken zeker dan een briefje
te schrijven
De briefkaart te zenden aan:
Redactie Eendrachtbode
St. Annaland.
Over de ontzaglijke winter kun
nen we beter maar niet al te veel
meer schrijven. Ten eerste hebben
we het aan de lijve zelf onder
vonden en ten tweede werd U
bijna dagelijks ingelicht over de
nog strengere winter dan dit, de
meer vorstdagen tellende periode
dan dat jaar, nu weer was het
record van dit, dan weer van een
nog langer geleden jaar gebroken.
En toen kwam de dooiellende.
Gelukkig wat de dooi betreft,
beroerd, wat de daaruitvoort-
vloeiende ellende mee brengt. In
verschillende gemeenten stonden
de straten blank, het ontzaglijk
vele water, ontstaan door de
massa's smeltende sneeuw met
bovendien nog regen kon niet
direct worden weggevoerd door
watergemaal of zeesluis, ook al
omdat deze bevroren waren. Ver
schillende mensen hebben geploe
terd om de gemalen aan het
draaien te krijgen, en in de slui
zen het dikke ijs kapot te maken,
om zodoende het vele water af te
voeren. Keken we in de polders,
dan vroegen we ons af, of ze weer
geinundeerd werden. Geweldige
oppervlakten gingen onder water
en was de schade door sneeuw
en ijs al groot, de door de dooi
ontstane inundaties maken het niet
beter. Een officiële circulaire van
het Min. van Landb. Visserij en
Voedselvoorziening meldt omtrent
de schade o.m. het volgende
De vorst zat ongeveer 70 cm
diep in de grond, waardoor van de
ingekuilde aardappelen, voeder
bieten en stekbieten een groot
kwantum zal zijn bevroren. Ook
van de wintergewassen zal veel
moeten worden ondergeploegd.
Bij de graangewassen zal de vorst
schade aanzienlijk zijn. Thans is
't nog niet mogelijk een enigszins
juist beeld van de schade te geven.
Het is bekend, dat enkele soorten
wintertarwe goed tegen de koude
bestand zijn, maar deze winter zal
ook voor die soorten te machtig
geweest zijn. Voor wintergerst
geldt hetzelfde. Maatregelen wor
den genomen, om de zaaitarwe-
positie zo goed mogelijk te garan
deren, teneinde zomertarwe op de
uitgevroren percelen in te zaaien.
Het nadeel hiervan is echter, dat
het een ongeveer 10 lagere op
brengst levert dan het winter
gewas.
In Drente heerst de verwach
ting, dat van de rogge een groot
deel verloren zal zijn, hetgeen ook
het geval is in West-Overijssel,
vooral daar, waar grondverstui-
vingen zijn opgetreden. In Noord-
Holland wordt de mening geop
perd, dat de tarwesoorten Carsten
V en Astra de vprst zullen heb
ben kunnen doorstaan. In Zeeuws
Vlaanderen hebben verschillende
boeren een stuk grond met tarwe
laten ontdooien, waarbij bleek, dat
de rassen Juliana en Alba door
groeiden. De aan het grasland toe
gebrachte schade wekt de ver
wachting van een kleine hooioogst.
Koolzaad zal vermoedelijk even
eens grotendeels zijn uitgevroren.
Naast de koude heeft ook het
tekort aan brandstoffen grote
schade in de tuinbouw veroor
zaakt. Een schade van 3080
door bevriezen aan groenteplanten
is opgegeven. Behalve dat de
consument hierdoor lang zal moe
ten wachten op de eerste vroege
groenten, brengt het voor de tuin
der het nadeel mee, dat straks na
de vorst alles tegelijk geplant en
gezaaid moet worden, waardoor
de markt later wordt overvoerd."
Men hoeft nu werkelijk geen
deskundige meer te zijn, om te
weten dat er door deze strenge
winter voor millioenen schade is
ontstaan. We verwachten dat
alles dit jaar veel later zal zijn dan
na normale winters. Toch kan ook
hier een goede lente en zomer
weer veel goedmaken en dat heb
ben we nu eenmaal maar af te
wachten.
De lente begint vandaag
