Slechts een plicht.
Geschiedenis van de O.D. op het
Eiland Tholen door G. H.
43.
OFFICIËLE MEDEDELINGEN
INGEZONDEN STUKKEN
VOOR DE LANDBOUW
Onderstaande artikel ontvingen we van Ir. C ,W. C.
v. Beekom, Rijks-Landbouwconsulent voor N.-Zeeland
en Goeree-Overflakkee op 21 Aug. Tot onze spijt
konden we er niet eerder plaatsruimte voor reserveren.
We menen echter, dat dit ook nu nog z'n nut zal heb
ben dit artikel thans op te nemen. Hier volgt het
Grondbewerking en gipsbehandeling in het voor
malig „Zoute" inundatiegebied van Noord-Zeeland en
Goeree-Overflakkee
De over het algemeen gunstige oogstresultaten in
het voormalig „zoute" inundatie gebied vormen een
aansporing te meer voort te gaan op de eenmaal in
geslagen weg. Ten aanzien van de grondbewerking
betekent dit, dat de oppervlakkige bewerking onver
minderd dient gehandhaaft te blijven. Dit voorschrift
behoort des te stipter opgevolgd te worden, naarmate
de grond zwaarder is, hetgeen niet de indruk mag
geven, dat voor lichten grond ondiepe bewerking min
der noodzakelijk, laat staan minder gewenst zou zijn.
Diepere bewerking zal onverbiddellijk leiden tot groter
structuurbederf, hetgeen men maar al te spoedig zal
ervaren door sterke piasvorming bij regen in herfst en
winter alsook verslemping van de drainreeksen. Der
gelijk hevig structuurverval is meestal catastrophaal
voor de volgende oogst. De grond wil in het voorjaar
niet dragen, maar blijft een taaie, plastische massa
afgesloten door een dunne, harde korst en eenmaal
zó ver opgedroogd, dat de paarden er niet doorslaan,
is hij zo hard, dat veelal, ondanks alle zorg en moeite,
geen redelijk zaaibed te verkrijgen valt.
Er kan derhalve nog veel bedorven worden door
onoordeelkundige grondbewerkingenen het zou een
voorbeeld zijn van menselijke roekeloosheid, indien de
aanvankelijk goede oogstresultaten cianleiding gaven
tot de opvatting, dat het leed reeds geleden is en ten
opzichte van de behandeling van het cultuurland, dat
met zout water geinundeerd werd, eigenlijk geen be
paalde regelen meer in acht genomen behoeven te
worden.
Het beste kan gehandeld worden, door den stoppel
voorlopig rustig tc laten liggen, tenzij onkruidgroei
bewerking onvermijdelijk maakt. In dat geval zal men
tussen twee kwaden moeten kiezen, hetzij een te vroege
bewerking en geen onkruid, hetzij een bewerking op
het juiste tijdstip met onkruidgroei m een zekere mate.
Bij het bepalen van een keuze late men zich niet te
spoedig afschrikken door enige vervuiling van den
stoppel, zeker niet. wanneer deze vervuiling, meren
deels uit opslag van het geteelde graangewas blijkt te
bestaan.
October is te beschouwen als de geschikste maand
voor de grondbewerking. Ploegen in het voorjaar,
heeft op Tholen gebleken óók voor lichte gronden
minder goed te voldoen.
Ploegt daarom in October door middel- van een
twee- of meerscharige stoppelploeg op wintervoor niet
dieper dan 5 cm voor de zwaardere en 8 cm voor de
lichtere gronden en bedenk daarbij, dat een ploegdiepte
van maximaal 8 cm inderdaad zéér gering is. Bij her
haling immers heeft het mij getroffen, dat landbouwers
in de volle overtuiging een juiste diepte van grond
bewerking toe te passen, in feite nog 'te diep ploegen,
en eenmaal tot deze slotsom gekomen, hierover zelf_
van hun verbazing blijk gaven Bij de geschetste"
ondiepe grondbewerking, zal het niet steeds volledig
gelukken den stoppel te bedekken, vooral wanneer hij
flink met klavers bezet is. Men kan echter in voor
komende gevallen het offer, iets minder mooi te wer
ken, zonder bezwaar brengen. Hetgeen daarmede ge
diend wordt het beschermen van den grond tegen ver
der structuurverval, is het brengen van dit offer ten
volle waard Acht men de mat klavers of opslag te
zwaar, teneinde haar ook maar enigszins naar behoren
onder te werken, dan kan slepen alvorens to\ ploegen
over te gaan, uitkomst brengen.
Terstond na de grondbewerking is er een goede
gelegenheid gips te strooien. Wil men inderdaad het
Deze taak was tweeledig door de omstandig
heden: Een militaire en een burgerlijke taak. Voor onze
belangstellende lezers willen wij deze geschiedenis ver
volgen, waarbij we echter alleen de militaire taak van
de O.D. na de bevrijding zullen beschrijven, over de
burgerlijke taak slechts, indien onvermijdelijk. Tegen
over laatstgenoemde taak van de O.D. stond de kern
eigenlijk altijd afwijzend, stelde ze het minst belang in,
voelde ze het minst voor en bad ze de meeste last mee.
Juist, omdat die burgerlijke taak inhield het interneren
van N.S.B.ers, het zorgen dat geen personen het eiland
binnenkwamen zonder vergunning van de Geallieerde
militaire autoriteiten, enz. Vooral dit laatste was de
moeilijkste opdracht, die de Geallieerden de O.D. kern
ooit konden geven. Ze moesten immers eigen'ver
trouwde burgers weren, ze moesten families, broe
ders, zusters, ooms. vrienden, bekenden, tegenhouden,
terugsturen. Dit niet op last van hun commandant,
maar op last van het Geallieerde militaire 'bestuur. Dat
er onder de toen uitgebreide O.D. groep zijn geweest,
die dit bevel niet strikt opvolgden, wil de leiding vol
mondig bekennen. Hiermee zijn fouten gemaakt. En de
leiding zelf heeft er meer dan genoeg voor op z'n kop
gekregen. Dit dus hield o.m. de burgerlijke taak in,
waarover wé in het vervolg slechts indien noodzakelijk
verhalen.
Van de militaire taak na de bevrijding willen we
alleen de voornaamste gebeurtenissen beschrijven, nl.:
volle profijt van de structuurherstellende werking van
het gips trekken, dan is het noodzakelijk, dat het gips
op de grond wordt gebracht, derhalve niet wordt in
gewerkt, laat staan ondergewerkt. Ondergeploegde gips
is vermorste gipsNa het ploegen in October ge
strooid, heeft het gips voldoende gelegenheid onder
invloed van de winterregens in zodanige mate op te
lossen en zijn structuurherstellende werking te ver
richten, dat het maken van een behoorlijk zaaibed óók
op de zwaarste gronden in het voorjaar tot de moge
lijkheden behoort.
Indien de grond voldoende droog is, zodat geen ge
vaar voor het maken van sporen te duchten valt,
strooit men het gips het regelmatigst door middel van
een kunstmeststrooier over het vers geploegde land.
Vreest men het maken van sporen, dan kan men ook
tegelijk met het ploegen strooien. Bij deze laatste
methode ploegt men enige omgangen en strooit het gips
vanaf den wagen, rijdende over de stoppels.
In October ondiep geploegd, terstond daarna zorg
vuldig begipst, levert de beste voorwaarden voor een
goed zaaibed in het aanstanade voorjaar.
Het Districtshoofd van de Rijksdienst voor Land-
bouwherstel voor Tholen en St. Philipsland maakt
bekend, dat in verband met de rotting van de aard
appelen een herziening van de taxatiecijfers hiervoor
mogelijk is.
Belanghebbenden kunnen hiertoe een schriftelijke
aanvrage indienen op zijn kantoor te St. Maartensdijk,
Markt A17, met vermelding van de volgende ge
gevens
a. Naam van de Polder waarin het perceel gelegen is.
b. Grootte, sectieletters en kadastrale nummers.
c. Soort van de aardappelen b.v. Eigenheimers, Bintje,
enz.
d. Zijn de aardappelen tegen aardappelziekte al of niet
gesproeid en hoeveel keer.
e. Datum waarop het rooien zal aanvangen.
In verband met te nemen maatregelen ontvangt hij
gaarne twee dagen voor het beginnen van het rooien
bericht van U. Het Districtshoofd
L. A. M. Elenbaas.
VERFMIDDELEN
Tn verband met de schaarste van aan verfmiddelen
doe ik hiermede een beroep op de schilders en parti
culieren om voorlopig geen muren meer te schilderen
cq. te doen schilderen, doch zich te beperken tot het
verven van hout
Verwacht kan worden, dat de verfpositie het volgend
voorjaar aanzienlijk verbeterd zal zijn.
MEDEDELING
De Inspecteur der Belastingen te Zierizee deelt ons
mede, dat bij de jaartoezending van het Materieel
Loonbelasting aan de werkgevers, ten gebruike in het
jaar 1946, een aanwijzing werd gevoegd waarin o.m.
onder punt 6 werd medegedeeld, dat de afdracht van
de Loonbelasting en de inzending van de Loonbelasting
aangifte moet worden gedaan vóór of op den tienden
dag der maand volgende op het kwartaal.
Vele werkgevers dragen de Loonbelasting en Ver
eveningsbelasting af en zenden de aangifte in nog
steeds per maand. Dit geeft aanleiding tot verzwaring
van arbeid zoowel voor dèn werkgever als voor de
Inspectie. Den werkgevers wordt verzocht met het
bovenstaande rekening te houden.
AAN ALLE BURGERS VAN THOLEN
De befaamde Zeeuwse rondheid is er in ons goede
Tholen maar slecht 'aan toe, misschien wel omdat
we nogal aan 't randje van Zeeland zitten.
Maar 't feit ligt er. Als ik tenminste in gedachten
eens wandel langs de vaalt van leugen en laster, niet
tot mij, maar over mij geuit, dan kan ik daarin met
de beste wil van de wereld geen spoor van rondheid
ontdekken.
Wij, mensen van de school van 't Boschje, zijn de
misschien wat naieve mening toegedaan dat men op
31 Aug. blij is, omdat de Koningin verjaart. Hieruit
I vloeit voort, dat een Koninginnefeest op een zeker peil
i moet staan. Toen dan ook de heer v. d. Stel ons ver
zocht, als school mee te doen met het kinderfeest,
waarbij ook een carousel zou draaien, hebben wij,
onder een enkele voorwaarde, onze medewerking toe-
-gezegd. Dank zij de bekende ruimheid van opvatting
in de Oranjevereniging werden onze voorwaarden ge
accepteerd. Wij zouden dus meedoen en de versjes
werden ingestudeerd. Daar kwam opeens een briefje
van de Oranjevereniging, dat „wegens gewijzigde om
standigheden het feest niet doorging en dat ik bedankt
werd voor mijn bereidwilligheid".
Hierop schijnt het duistere spel van boosaardigheid
en fantasie losgebroken te zijn.
Om alle leugens te weerleggen zou ik de hele krant
tot mijn beschikking moeten hebben, daar is dus geen
beginnen aan. Wel heb ik getracht de duimen op te
sporen, waaruit het venijn gezogen werd. Als een,
die er meer van wist, werd mij college Verhage ge
noemd, maar toen ik mij tot hem om inlichtingen
wendde, verklaarde deze heer ridderlijk, niets meer
te weten, noch wat hij zelf gezegd had, noch yan wie
hij zijn gegevens had. Deze rondborstigheid bracht mij
ertoe, verdere nasporingen maar te staken. Maar als
mij dan verhinderd wordt om in een eerlijk gesprek
mijn naam van smetten te zuiveren, dan wil ik hier toch
gaarne openlijk verklaren, dat ik met de verdwijning
van de caroussel niets, maar dan ook niets heb uit
te staan. Een vriend van de sfeer, die dit instrument
met zich brengt, ben ik niet, dat mag iedereen weten.
Maar noch mondeling, noch schriftelijk, noch alleen,
noch in combinatie met anderen heb ik iets ondernomen
om datgene te torpederen, wat de ziel van Tholens
feestvreugde schijnt te hebben uitgemaakt. En als ik
dan in dezen Uw sympathie al niet mee heb, laat dan
tenminste Uw gezond verstand de doorslag geven.
Onze burgemeester zou zich door iemand de wet laten
voorschrijven Dat weet U immers wel beter.
Het is me een raadsel, hoe respectabele mensen
dergelijke onzin hebben geloofd en doorgegeven. Eén
ding is me duidelijk geworden, van de alom geroemde
vedraagzamheid heb ik te hoge verwachtingen gehad.
En, mijne heren van de Oranjevereniging, als onze
deelname aan Uw festiviteiten alleen dienen moet om
een schuurpaal te hebben, wanneer Uw plannen in
duigen vallen, dan hoop ik me voortaan wel tweemaal
te bedenken, alvorens Uw hartelijke invitatie aan te
nemen.
De Thoolse burgerzin, vaderlandsliefde. Oranjege
zindheid, ruimheid, verdraagzaamheid en rondheid, ik
heb er mijn bekomst van.
Mijnheer de Red., ik dank U voor de mij geboden
gelegenheid.
G. J. f)ragt
hoofd Chr. Nat. Schóól.
Uit Eigen Land.
De misdaad viert hoogtij. Onze klein-formaat kranten
brengen in enkele dagen meer boevenstreken, dan de
grote vooroorlogse bladen in maanden konden geven.
Roofovervallen op de weg zijn aan de orde van de
dag en de Amsterdamse taxi-centrale hield al enige
vergaderingen om extra-veiligheidsmaatregelen te be
spreken. In een postkantoor te Rotterdam werd voor
vele duizenden gestolen. Te Amsterdam werd weer
eens een complot van distributieambtenaren ontdekt
de zoveelste bonnenzwendel op grote schaal. Een
Brabantse boer vermoordt zijn dochter op beestachtige
wijze
Het. zal u weinig moeite kosten, deze lijst zelf aan
de gevechten te Oud-Vossemeer en de bunkeroverval
te Stavenisse.
Het „springcommando" gevangen.
In en voor het Arbeidsbureau in de Stoofstraat te
Tholen, heerst een enorme drukte. Zoals was vast
gesteld werd dit bureau onmiddellijk na de bevrijding
ingericht als O.D. hoofdkwartier.
De drie Canadezen verbleven slechts kort in Tholen
en bij hun vertrek moesten de D.C. en De Leeuw
mee naar Bergen op Zoom om zich in verbinding te
stellen met het Geallieerde commando en het Militair
Gezag. De twee mannen kwamen spoedig terug
en brachten uitvoerige instructies mee. De O.D. werd
er eigenlijk door overrompeld, zoveel instructies, zoveel
orders, zoveel werkzaamheden. Het bleek, dat hun
vrijwel alle macht in handen werd gegeven en geëischt,
dat zekere orders strikt ppgevolgd zouden worden. De
O.D. moest in werking worden gesteld. De eerste
proclamaties lang voor de bevrijding Tholen binnen
gesmokkeld worden aangeplakt, verschillende ge
nummerde bekendmakingen eveneens gepubliceerd. Zo
spoedig mogelijk moest voor een overzetveer worden-
gezorgd en het belangrgrijkste, de moeilijkste
order: De O.D. moest naar Oud-Vossemeer, eventueel
zich nog bevindende Moffen gevangen nemen en een
stelling betrekken om de flank te dekken.
De D.C. en De Leeuw hadden de volledige toe
stand van het eiland geschetst, alles uitgelegd. Of er
mijnen lagen, hoelang er bezetting was geweest, hoe
het te Stavenisse was, hoe op alle andere gemeenten
in het Eiland, of er nu nog bezetting was op één van
die plaatsen, of er nog ondergedoken Duitsers of
andere weermachtsonderdelen zaten, enz. Ja, de O.D.
was van ganser harte bereid iedere mogelijke hulp te
verlenen. Graag zouden ze nu ook actief meedoen
nu... nu ze de kans kregen tegen de gehate Mof open
lijk te vechten. Nu ze zagen, hoeveel duizende soldaten
uit een vreemde wereld gekomen waren om hen te
bevrijden, nu ze wisten hoeveel die opofferden, nu ze
het met eigen ogen konden zien. Graag wilden ze
helpen, hun landgenoten die nog bezet waren, te ver
lossen.
En ze krijgen werk, overweldigend veel. De D.C.
zegt echter ook, dat ze slechts heel weinig middelen
bezitten om die opdrachten goed uit te kunnen voeren.
In de eerste plaats wapenen Maar daar hebben de
Geallieerden nog niet veel oren naar. Ten eerste kun
nen ze midden in de gevechten heel weinig missen,
nu de aanvoer nog zo erg moeilijk is; ten tweede heb
ben ze lelijke ervaringen opgedaan met het uitdelen
van wapens ahn zgn. ondergrondse strijders in Frank
rijk en België. Nee, daar kan nog niets van komen.
Maar de orders blijven behandhaafd. De O.D. moest in
werking
En de O.D. leiding was verbouwereerd over de
macht die haar hiermede gegeven werd, over de orders
die haar werden opgedragen, ze was overweldigd door
de drukte die dit alles meebracht. De vlaggen moesten
worden ingehaald. Directzo dit nog niet gebeurd
was. Men was wel bevrijd, maar lag nog te dicht bij
het front, meende de Geallieerden. Ook daarmee waren
genoeg ervaringen opgedaan. Aan de overkant van de
Eendracht lagen de Duitsers nog Glymes tot
Nieuw-Vossemeer toe. De Duitsers waren nog slechts
teruggetrokken tot even achter Halsteren en dit was
nog geheim een gedeelte van de Canadese stoot
troepen moest rust hebben en ze zouden die ook spoe
dig krijgen 4 dagen rust. Het was hierdoor dus niet
te verwachten, dat ze binnen die tijd zouden door
stoten en de zaak tot bijv. achter Dinteloord zuiveren.
(Wordt vervolgd)
