Weekblad voor het Eiland Tholen en St. Filipsland Amerika-Rusland. Berechting van Eiland-Bewoners. 2e JAARGANG No. 43 6 SEPTEMBER 1946 """V' Uitgevers Firma C. Dieleman en G. Heijboer. Abonnementen: 0.90 per AA nm inn Advertentien 0.10 per millimeter - Minimum 2.00 Redactie A 494 'St. Annaland, Telefoon 47. kwartaal franco p.p. 1.15 Administratie Oudelandsestraat 9. Tholen. Telefoon 57. Prijs per nummer 8 cent SPierinkt" tot 20 clk woord I Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen Europa dacht weer gerust te kunnen zijn: het vlieg- tuig-iqcident Joego-SlaviëAmerika leek geregeld. Dit blijkt niet zo te zijn. Daarover zullen we nu niet uit weiden. Laten we het eens breder bekijken. Deze zaak trof ons meer als een symbool van wat de huidige wereld te zien geeft dan als een aanleiding tot de derde wereldoorlog, waar de gehele mensheid op schijnt te wachten en als hoedanig het ultimatum, dat Amerika stelde," reeds werd gedoodverfd. Het wel wat respectloze overvliegen van de Ame rikanen en het zeker wat te sngl naar de vuurwapenen grijpen van de Joego-Slaven, tekenden als het ware de twee stromingen, die de wereld van vandaag te zien geeft. De eerste, die we gemakshalve de Ameri kaanse zullen noemen, wil vrijheid vrijheid van armslag bij het opbouwen van de verstoorde handels betrekkingen, bij het ontsluiten van nieuwe grond stoffen-gebieden; bij het stichten van nieuwe productie centra; bij het inrichten van iedere samenleving, zoals het betrokken volk dat goeddunkt kortom, de vrij heid van zakendoen, om er alle partijen beter van te laten worden. Daarbij weten ze, dat een klant die het „goed doen kan" wenselijker is, dan een klant, die wel wil kopen, maar niet kan betalen. In het kort gezegd, wil deze groep een samenvoeging van de ver schillende volkengemeenschappen tot een geheel, dat, met handhaving van de zelfstandigheid, tot onderlinge samenwerking komt, waarbij alle delen wél zullen varen al zullen de eerste tientallen jaren de span ningen ook tussen fyjn niet ontbreken. In de tweede groep, die we de Slavische zouden kunnen noémen, zijn juist de tegenovergestelde tenden- zen aan het werk. Alles wat onder de Russische controle staat, is potdicht; alle „vreemde" invloed wordt geweerd. Bij de reusachtige taak, die de Sowjet- Unie zich heeft gesteld, een industrie-apparaat op te bouwen, dat eerlang het Amerikaanse moet over vleugelen, treedt het niet naar buiten om producten uit te wisselen. Het past de onder zijn invloed gekomen staten in het tegelwerk van zijn economische bouw en maakt de belangen van die volken ondergeschikt aan het grote belang van de Russische staat, zo men wil, aan dat van de Rus zelf. Het sluit zich niet alleen op in zijn economisch-geografisch gebied, maar steekt ook z'n grijparmen naar buiten naar de Bosporus, naar de Donau, naar West-Europa via zijn geestverwanten, naar het Zuiden, naar Iran, naar het Oosten, naar China. Zij wekt angst bij de zwakken, wantrouwen bij hen, die onderlinge samenwerking wensen, haat bij de sterkerafkeer bij allen. Gevoelens, die wederkerig heersen. De gevoelen van „anderen" zijn te verklaren, maar die van de Rus mogen we niet ontkennen. Het volk herinnert zich goed, hoe aan haar wieg de witte legers stonden, die werden gesteund door het Westerse kapitaal. Het herinnert zich goed, hoe het werd ge hinderd door de inmenging van petroleum- en andere industrie-koningen, hoe het bereiken van haar vol wassen leeftijd werd bedreigd, door de vernietigingswil van Hitier in haar oogen oorspronkelijk een instru ment, dat door de Westerse mogendheden slechts aan de macht werd gelaten, omdat men verwachtte, dat het zich tegen Moskou zou keren. Wanneer er zulk een mentaliteit heerst, ligt het bevel tot vuren los in de mond, wanneer ten opzichte van de grenzen een zekere nonchalance voorkomt. We maken er ons niet druk om de kwestie, waar het om ging, is alweer geregeld. Maar de menselijkheid stelt aan de volken een ander ultimatum. Een ultimatum, dat luidt: respeeteert eikaars zelfstandigheid, laat uw gedragingen niet leiden door wantrouwen en richt uw werkzaamheden op het welzijn van de gehele mensheid. Want anders zullen binnen weinig jaren slechts enkele van de laatste voortbrengselen van uw „beschaving", noch van de een. noch van de ander ook maar iets doen over blijven. En hoe zullen mensen dit laatste dan nog tegen houden Zoals vrijwel algemeen bekend is het vier de Tribunaal te Zierikzee gevestigd. Dit Tri bunaal behandelt de meeste politieke deli- quenten van ons eiland. Door het niet tijdig ontvangen of ter inzage krijgen van verslagen der zittingen, ook door weinig plaatsruimte, is het niet altijd mogelijk alle betreffende rechtzaken op te nemen. We doen echter ons best aan de verlangens onzer lezers te vol doen om ook hieraan onze aandacht te beste den. Bovenstaande delen we slechts mede, opdat niet de mening gevormd wordt, dat slechts willekeurige gevallen worden gepubli ceerd. Voor we hieronder een verslag laten volgen van de laatste zitting te Zferikzee, be richten we nog dat W. Snoep te St. Annaland onmiddellijk in vrijheid is gesteld na veroor deling tot een boete van 1000.en ontzet ting van rechten. Ook dit bericht was reeds vorige week naar den drukker, maar kon we gens plaatstekort niet afgedrukt worden met vele andere copie. Zitting Tribunaal van 28 Aug. Een 6-tal zaken werden behandeld, w.o. 3 van eiland bewoners n.l. 1. Pieternella Tichem te Scherpenisse, was reeds in 1935 lid der N.S.B. drie harer dochters werden lid v.d. jeugdstorm, één ver spreidde N.S.B. lectuur. Beschuldigde schreef brieven met als ondertekening: „Met Mussert houzee" e.d. n.a.v. een propaganda-speech v. wijlen Joseph Goebbels. Beschuldigde geeft de haar ten laste gelegde feiten toe en de uitla tingen in een brief aan een „kameraadske" betwist zij niet. In deze brief spreekt zij de hoop uit, dat de Fuhrer het mag beleven, dat alles goed komt. „Jammer dat hij het niet heeft mogen beleven hoe goed het gegaan is", merkt de voorzitter op, die haar verder toe voegde: „vond U het geen bezwaar uw drie dochters toe te staan lid te worden van de Nat. Jeugdst. Beschuldigde zag er geen militairisme in. Mr. v. Dirven verdedigde deze beschuldigde die in 1935 al lid was, zonder Duitse invloed of oorlog. De door haar geschreven brief te kent de mentaliteit, vrouwelijk medelijden met een „held", een typische vrouwelijke adora tie voor sterke mannen. Waar de overheid thans pleit voor de reconstructie der gezinnen der p.d. doet pleiter een beroep op het trib. om dit gezin waarvan de man bij de W.A. was dus nog niet vrijkomt, zo sp. m. te hereni gen. 2. Krina Heijboer te St. Annaland werd in 1941 lid v.d. N.S.B. en van de N.S.V.O., werkte in de keuken bij de Wehrmacht op Stavenisse, ging vriendschappelijk om met de Duitse soldaten, klaagde Jac. Goedegebuure aan, omdat deze „Oranje boven" zong bij den N.S.B. burg. v.d. Weele, waardoor een geldboete van ƒ10.aan de vaderlandslie vende werd opgelegd. Besch. was door Steke- tee tot de N.S.B. gekomen en via de bewe ging tot de N.S.V.O. Ook had zij zich opge geven voor verschillende werkzaamheden, o.a. om gewonden in lazaretten te bezoeken. Maar dat had zij nooit gedaan, wat de voorz. jammer voor de gewonden vond. Wel had ze 5 mnd. in de keuken gewerkt voor de Wehr macht, ter vervanging van een vriendin. Ver schillende getuigenverklaringen klopten niet met wat besch. nu vertelde, hetgeen de voorz. de opmerking ontlokte, dat het beter was een beetje meer open kaart te spelen. Besch. gaf toe vriendschappelijk met D.soldaten te heb ben omgegaan. „Over de frequentie zullen we ons maar niet verdiepen," meende de voorz. De kwestie met Mej. Goedegebuure, die haar sloeg en de kinderen opstookte, toen beschul digde haar toevoegde dat ze zelf ook „Oranje boven" moest zingen en het niet alleen de kinderen moest laten doen. Mej. Goedege buure is later voor dit feit veroordeeld. Besch. die overstuur was liep naar v.d.Weele, groep leider, i.p.v. naar de Ned. politie. „Hoe vond u uw optreden", vroeg de voorz., beklaagde zweeg, waarna de voorz. haar toevoegde „Hebt U er geen woorden voor?" Mr. van Hasselt wenste aan de feiten weinig te tornen: alleen over de motieven die haar aanleiding gaven tot aansluiting, wilde spr. pleiten. Door de propagandist Steketee was zij tot de N.S.B. gekomen en via deze beweging in de N.S.V.O. getippeld. De kwestie met Mej Goedegebuure zag pleiter in het juiste licht geplaatst, niet zo zwaar, want hij zag daarin een uitlokking. De zaak werd voorts via Ned. instanties berecht. Waar beklaagde 20 mnd. geinterneerd is geweest, hoopte pleiter dat haar geen verdere vrijheidsberoving zal wor den opgelegd. 3. Betje A. Nelemans te St. M'dijk, werd in 1942 sympth. en in 1944 gewoon lid van de N.S.B., sloot zich aan bij de N.V.D. en de Landstand, schreef artikelen in de Landstand, druipend van genegenheid voor den Führer, maakte een gedicht op de Oostfronthelden, waarvoor zij een dankschrijven van Mussert ontving en schonk in 1941 kledingstukken t.b.v. D. soldaten die in Rusland vochten. Als motief voor aansluiting tot de N.S.B. gaf zij op de slechte toestanden op agrarisch gebied. „En zijn sedert de bezetting deze al verbeterd, inform, de voorz. De landbouw inkomsten waren tijdens de bezetting beter, meende besch. maar de voorz. dacht, dat zulks wel aan de oorlog lag. Besch. was voor 1940 presidente van de Boerinnebond in Zee land, welke organisatie, na ontbonden te zijn, overging in de Landstand, waarin zij alleen „landvrouw" .was. Wist u niet, dat u de zijde koos van den vijand, door dat lidmaatschap", merkte de voorzitter op. Mr. van Dirven merkte bij de verdediging op, dat zijn cliënte de feiten heeft toegegeven, met uitzondering van het feit, dat zij geen functie in de Land stand heeft vervuld. Zij is lid van de N.S.B. geweest en de andere feiten vloeiden uit haar lidmaatschap voort, veel meer dan uit nat. soc. gezindheid. De daden zijn klaarblijkelijk een gevolg van een bijzonder temperament en aanleg, een „conflict d'opinion". Wat zij schreef mag men niet kwalificeren als erger lijke persproducten; zij was te goeder trouw door de schoonklinkende nat. soc. leuzen. Waar de verpachter van haar boerderij er geen bezwaar in heeft, dat zij de leiding daar van weer op zich neemt, i.p.v. haar 22 j. zoon, vraagt pleiter spoedige invrijheidsstelling van zijn cliënte, die van 18 Mei 1945 geinterneerd is geweest. Uitspraak van alle 3 zaken op 11 Sept. a.s.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1946 | | pagina 1