Wcckblad voor het Eiland Tholen en St. Filipsland
De Eendrachtbode
Uit eigen Land.
2e JAARGANG No. 35
12 JULI 1946
Uitgevers Firma C. dleleman en G. Heijboer. k^rtalT^ranco 7 M5 Advertentiën f 010 millimeter - Minimum 2.00
Redactie A 494 St. Annaland, Adm. Oudelandsestr. 9 Tholen, Tel. 57. 3pCr „"mme^ 8 cent SPierinkJes tot en met 20 woorden 1.00, elk woord meer 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Het is ons een groot genoegen thans eindelijk in de
vorm te kunnen verschijnen, zoals wij dat reeds lang
hadden gewenst. Ons tijdelijk „Mededelingenblad voor
het Eiland fholen" is thans definitief vervangen door
de „Eendrachtbode".
Tot onze spijt was de „kop" vorige week niet tijdig
genoeg gereed, daar we anders gelijk met een dubbel
nummer onder nieuwe naam waren verschenen. Dat is
tenslotte geen ramp. Deze week is de nieuwe „kop"
wel klaar. We hebben lang gewikt en gewogen:
„Wat is nu de beste, de geschikste naam voor ons
eilandblad We hebben uiteindelijk de hierboven-
staande naam gekozen en U zult wellicht begrijpen,
waarom.
We hebben deze naam boven onze uitgave gezet,
als teken voor de buitenwereld dat ons blad verschijnt
aan de oever van de Eendracht en bestemd is voor de
bewoners van het eiland Tholen.
De Eendracht, die ons eiland scheidt van de buiten
wereld. U ziet hierboven, in onze nieuwe „kop" nog
meer dan enkel de letters Eendrachtbode. U ziet
achter deze letters een soortement brug. En deze brug
verbindt de twee voornaamste bedrijfstakken van ons
eiland: Landbouw en visserij. U begrijpt nu zeker de
bedoeling: Deze twee voornaamste bedrijfstakken zijn
in onze kop verbonden door een brug, gesymboliseerd
om eendrachtig de bloei van ons eiland te bevorderen.
Voorts als een symbool van onze wil, om door een
drachtige samenwerking te maken van Uw en ons blad,
wat het zijn moet.
Wil dat zeggen, dat we het met alles en over alles
wat daarin staat eens waren en zullen zijn Helemaal
niet, ieder heeft zijn eigen mening, ieder z'n eigen
principiële aangelegenheden, ieder z'n eigen persoon
lijke belangen. Voor iedere mening, voor ieders
principe, voor ieders geloof, kan geen apart, kan geen
eigen weekblad worden uitgegeven. Daarom willen wij,
zonder eigen mening, eigen inzicht te verliezen, een
drachtig de belangen van onze mede-eilandbewoners
naar voren brengen, willen wij U op de hoogte houden
van het eiland-gebeuren, voorlichten waar dit nodig is,
een en ander zo actueel als dit voor een weekblad
mogelijk is.
We mochten ons tot op heden verheugen in een
grote lezerskring. Niet alleen dat het op een paar
gemeenten op ons eiland huis aan huis, in andere
gemeenten door het grootste deel van de inwoners
wordt gelezen, maar ook gaan reeds veel exemplaren
de Eendracht over. Het wordt gelezen door voor
malige Eilandbewoners, familieleden van eilandbe
woners, vrienden, enz. enz. Ons blad zit er in
Nogmaals wek ik op tot opbouwende critiek. Stuurt
Uw bezwaren in per brief aan mijn adres. Het is on
mogelijk, dat U het met alles eens is, dat kan, dat
hoeft ook niet. Het ene artikel zult U minder goed
vinden dan het andere, het ene bericht „flauwer" dan
het andere, er is zeker meer critiek dan de redactie op
schrift ziet. Op de artikelen, op de berichten, op onze
niet altijd gewaardeerde, wat vrijpostige Jan Over-
eenkam, enz. enz.
Het kan ook niet anders. Wie aan de weg timmert,
heeft nu eenmaal veel bekijks en ons blad timmert
wekelijks aan de weg. Dit alles behoeft echter de
eendrachtige belangen van ons eiland niet in de weg te
staan. We zijn er van overtuigd, dat door een in de
afgelopen maanden afgedrukt artikel of critisch stukje
belangen van onze Tholenaars zijn gediend. We heb
ben dit zwart op wit. En hoewel we natuurlijk geen
„klachtenbureau" van het blad willen maken, zullen
we ook in de toekomst stuwend trachten te werken,
in het belang van ons eiland. Voor ons is dit ook niet
altijd even gemakkelijk. Nemen we bijv. het voorlaatste
nummer. Er was een hoofdartikel geschreven, er was
een overzichtje gemaakt, er was een sporthoekje naar
den drukker gestuurd, enz. Door het vele plaatselijke
nieuws op de laatste dag, door het Koninklijk bezoek,
moest de krant vrijwel op de laatste dag voor het
verschijnen geheel opnieuw worden gezet door den
drukker, wat ook voor hem moeilijkheden meebrengt.
En wij moesten Vrijdags weer mopperen, dat er over
haast gewerkt was op de drukkerij en er zodoende veel
fouten waren ingeslopen (zie verslag eens van het
Kon. bezoek). Ook wij hebben dus onze moeilijkheden.
Ook wij proberen die echter eendrachtig op te lossen.
Tenslotte hopen wij, dat het blad thans onder deze
nieuwe naam, dezelfde plaats bij U mag blijven in
nemen, zoals dit in de voorafgaande jaren steeds ge-
weest is, zo mogelijk een nog betere plaats. Wij
rekenen daarvoor op Uw aller hulp, teneinde Uw
eigen blad te maken tot wat het zijn wileen intieme
Thoolse vriend, waarin wij elkander steeds van dienst
kunnen zijn.
Wie op Java bekend is, weet, dat daar streken zijn,
die een minder goede reputatie genieten. Zoals bijv.
Oss bij ons bekend staat, heeft men op Java de land
streken Tjibaroesa en de omgeving van de Bekassi,
die als rampokkersstreken staan aangeschreven. Er zijn
daar bewoners, die er, van ouder op zoon op uit
trekken om te rampokken d.w.z.: om te plunderen,
te roven en als dat zo te pas komt, om ook te
moorden.
Dat gebeurde reeds in de oude tijd, toen er van
Jappen-narigheden nog geen sprake was toen
Indonesië nog algemeen Ned. Indië heette. Het spreekt
van zelf, dat deze Rampok-elementen nu een gouden
tijd beleven.
De grote moeilijkheid is echter de idealisten, die
het beste met hun land en volk voorhebben, te onder
scheiden van degenen, die tot de misdadige elementen
kunnen worden gerekend. De misdadigers nl. werken
volgens oud recept ook onder het mom van idealisme.
Na de ontvoering van Sjahrir werd de reeks aan
slagen voortgezet. Nu werd een poging gedaan Sjari-
foeddin, minister van Sjahrir's Kabinet te ontvoeren.
Het heet, dat Tan Malakka met verscheidene per
sonen, die in het eerste Kabinet van Soekarno zitting
hadden, een samenzwering op touw zetten, om een
nieuwe Republikeinse regering te vormen. Tan Ma
lakka is inmiddels gearresteerd. Dat de politieke toe
stand in Indië veel ongunstiger is geworden, is duide
lijk. Dit blijkt ook wel uit het feit, dat Soekarno er de
voorkeur aan geeft, voorlopig maar dictator te blijven.
Wordt het nu zó, dat de vertegenwoordiger van het
democratische Nederland, dr. van Mook, straks recht
streeks gaat onderhandelen met de dictator, waarmede
men aanvankelijk niets te maken wilde hebben
De toestand in Indië is wel heel erg verward, maar
hoop doet leven en in de regeringsverklaring die
dr. Beel in de Tweede Kamer aflegde, werd op een
vredelievende oplossing met Indonesië gehoopt
Het nieuwe Kabinet heeft trouwens tal van goede
voornemens. Wij stippen er slechts van aan, dat
de rechtstreekse overheidsbemoeiing zal worden inge
krompen, dat de wederopbouw van ons land krachtig
zal worden voortgezet.
Rechtstreeks bevorderlijk aan de wederopbouw was
het beëindigen van de stakingen in de Amsterdamse
en Rotterdamse havens. Stakingen hebben in deze tijd
niet de sympathie van het grote publiek en zeker
niet, als de massa daarvan de nadelige gevolgen aan
de lijve ondervindt. De E.V.C., die het stakingswapen
zo gaarne hanteert, riep uit, dat de arbeiders het
havenconflict hadden gewonnen, terwijl anderen het
tegendeel beweren.
Hoe het zij, het gewone leven in genoemde havens
is teruggekeerd: er wordt weer normaal gewerkt. Dat
is goed Wij weten na dit eerste vredesjaar wel zo
langzamerhand, dat wij niet in luilekkerland leven en
dat de gebraden duiven ons nog steeds niet zo maar in
de mond vliegen.
Zelfs de „goudmijn", die in de Nieuwe Waterweg
werd ontdekt er werden reeds 10 goudstaven op
gebaggerd heeft een bekende, beperkte capaciteit.
Het geleidelijk terugkomen van deze goudschat is
een te waarderen buitenkansje, doch als regel komt
men niet zo gemakkelijk aan goud. Er moet voor
gewerkt worden
Dat dit overal in Nederland gebeurt, stemt tot
vreugde. Tal van kleine plaatsen, die vroeger niets
met de industrie hadden te maken, streven er thans
naar een of ander bedrijf in hun gemeente te ver
krijgen, hetgeen ten gevolge van de drang naar
decentralisatie van grote fabrieken ook meermalen
gelukt.
Ja, ook de industrië zoekt nieuwe mogelijkheden en
nieuwe wegen. Een sprekend voorbeeld daarvan is
het plan om te Amsterdam een zgn. reuze-cyclotron te
plaatsen. Met dit gevaarte zal men nieuwe mogelijk
heden van radio-activiteit bij atoomsplitsing kunnen
nagaan. Een speciale stichting is daartoe in het leven
geroepen. Maar het lijkt wel of niets meer ge
schreven kan worden, zonder dat er atoomsplitsing of
dergelijke in voorkomt. We stoppen dus maar weer.
Nederland werkt ook in het groot
Het Mechanische oog.
Augustus 1940: Dag en nacht gieren de sirenes in
en hagelen de bommen op Engeland, het laatste bol
werk der weerbare vrijheid.
De Duitsers hebben hun bommenwerpers tegen het
„eiland der hope" ingezet.
De luchtoorlog woedt boven Engeland en in milli-
oenen harten leeft de bange vraag: Zal „het trotse
Albion" tegen deze mokerslagen van Göring's gierende
en overmachtige adelaars bestand zijn
Het eilandenrijk toonde in deze phase van de strijd
een geweldig incasserings-vermogen te bezitten.' Met
voldoening hoorden wij dan ook via de Engelse zender,
dat niettegenstaande de numerieke inferioriteit der
R.A.F. het verliescijfer der „Luftwaffe" zich in stij
gende lijn bewoog. De gehele oorlog heeft het ons
aller bewondering gewekt, dat de Engelse piloten,
zowel als de mannen bij de afweerbatterijen, ook bij
nacht en ontij er steeds weer in slaagden de vijand
te vinden en rake klappen uit te delen.
Radio Londen kon ons toen natuurlijk geen enkele
aanwijzing geven over de wijze, waarop dit wonder*
telkenmale weer tot stand werd gebracht. De nachte
lijke navigatie, het preciese afweervuur en later het
bommenrichten dwars door duisternis, wolken en mist
heen, behoorden tot de allerbelangrijkste en daarom
ook best bewaarde geallieerde oorlogsgeheimen
Thans is echter bekend, dat het apparaat, waarmee
zulke prima resultaten bereikt werden, behoort tot de
talrijke toepassingen van de nieuwe techniek der ge
richte radio-uitzending en uiterst gevoelige ontvangst
op ultra-korte golven, welke de Amerikanen samen
vatten onder de benaming „Radar" (Radio Detection
and Raning-waarneming, richting- en afstandsbepaling
door radiogolven).
Van welk groot belang het opsporen en vernietigen
van de vijand in de lucht door middel van Radar is,
werd dezer dagen op overtuigende wijze op het vlieg
veld Valkenburg bij Leiden door het I Radar Demon
stration Detachment gedemonsteerd. Een rondvliegende
machine werd door de radar-installatie geheel auto
matisch gevangen en vastgehouden, hoewel de machine
vaak in de wolken verdween: elk koersafwijking werd
door Radar nauwkeurig geregistreerd. Richting, hoogte
en afstand van het doel werden automatisch aan
gegeven en de vuurleider kon zodoende aan den bat
terij, die één geheel met de radar-installatie vormt,
zijn bevelen geven, die tot vernietiging van het vlieg
tuig moesten leiden.
Ook de zoeklichten waren met een eigen radar-
installatie uitgerust, die het doel zoekt en het zolang
vasthoudt, als men wenst.
In al zijn vormen bestaat de Radar uit een instal
latie, die series uiterst krachtige, gerichte radio-golven
met een golflengte van enkele centimeters uitzendt en
de door vaste voorwerpen (vliegtuigen, schepen, huizen,
verdedigingswerken, enz.) teruggekaatste „echo" stra
len weer opvangt. Meestal wordt het tijdsverschil tus
sen uitgaande en terugkerende straal geregistreerd,
waardoor men weer de afstand van het doel kan be
palen. Soms wordt alleen de terugkerende straal en
daarmede het doel op een scherm zichtbaar gemaakt.
Radar is de uitvinding bij toeval. In 1934 zocht men
in Engeland naar de dodende straal. Hierover gingen
vooral de geruchten tijdens de bezetting. Hitier zou
een dodende straal hebben uitgevonden, waardoor geen
vliegtuig of vijandig leger ooit boven of op Duits
grondgebied zou komen. Van Hitler's dodendestraal
heeft men echter niets gemerkt, maar in Engeland
vond men, dezelfde straal zoekende, radar. Weinig
heeft men destijds de draagwijdte van deze uitvinding
kunnen beseffen.
Het krijgsrumoer is verstomd, doch Radar, waarvan
thans het geheim is prijsgegeven, zal blijven voort
gaan de mensheid te dienen. Vele practische toe
passingen voor vredesdoeleinden laten zich denken:
Radar in dienst der scheepvaart (registratie van drij
vende ijsbergen): Radar in dienst van de visserij (op
sporen van visscholen): Radar in dienst der Meteoro
logie (peiling van weersverandering): Radar in dienst
van de burgerluchtvaart, om ook bij dikke mist op te
stijgen, te vliegen en te landen
Radar, gedurende de oorlog van onschatbare waarde
zal ook in vredestijd z'n diensten aan het mensdom
niet onthouden.
Laten wij hopen, dat dit met andere „geheimen"
ook zal gebeuren. We zijn over het algemeen maar
huiverig van uitvindingen geworden, vooral ook weer
als men een Amerikaanse vooi spelling hoort, die
spreekt over een derde Wereldoorlog, welke binnen
enkele minuten zou zijn uitgevochten.
