Mededelingenblad voor het Eiland Tholen
Franco en de Wereldvrede.
Uit eigen land.
Kerende Kfokkenklanken.
THOLEN
OUD-VOSSEMEER
2e JAARGANG No. 31 4 VERSCHIJNT IEDERE VRIJDAG 14 JUNI 1946
Abonnementen: f 0.90 per kwartaal franco per post f 1.15 Prijs Per nummer 8 cent
REDACTIE: G. Heijboer, Nieuwstr. 494, St. Annaland UITGEVER: Firma C. Dieleman, Oudelandschestr. 9, Tel. 57, Tholen
ADVERTENTIËNf 0.10 per milimeter - Minimum f 2.00 SPIERINKJES tot en met'20 woorden f 1.00 - elk woord meer f 0.05
OtP' Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen "9(9
De wereld is na de emotievolle strijd op leven en
dood tegen het fascisme nog steeds niet tot rust ge
komen. Het einde van de oorlog tegen Nazi-Duitsland
en zijn bondgenoten verenigde een groot aantal vol
keren, maar schijnt ook het begin van nieuwe con
flicten te zijn, waardoor die verenigde Volkeren weer
verdeeld worden.
Vele 'ingewikkelde problemen wachten nog op hun
uiteindelijke oplossing, problemen, die de pas ver
overde, maar nog lang niet gewonnen vrede, weer
bedreigen. De ene conferentie volgt op de andere en
maar al te zeer gelijken zij ook op elkaar.
Na het mislukken der Franse actie tegen Spanje,
die op een verbreking der wederzijdse diplomatieke be
trekkingen, het erkennen der emigrantenregering Giral
door Frankrijk en het sluiten der Frans-Spaanse grens
uitliep, heeft Polen nu met volledige instemming van
Moskou, Mexico, België en Frankrijk de Veiligheids
raad met de moeilijke Spaanse kwestie belast.
De Poolse regering acht bij monde van haar
vertegenwoordiger dr. Lange, Franco in staat de
wereldvrede in gevaar te brengen en staaft deze aan
klacht met veel bewij^nateriaal. Het is echter duidelijk,
dat deze stap gezet door een regering, die in eigen
land de politieke tegenstanders behandelt op een wijze,
die Franco wordt verweten, niet de zuivere basis kan
vormen voor een rechtvaardige actie tegen het
Franco-regiem.
Intussen heeft Spanje een nota aan de V.S. en
Engeland gezonden om te bewijzen, dat de Sowjet-
Unie plannen maakt om daden van agressie tegen
Spanje te ondernemen. Men acht deze nota een
rechtstreeks antwoord op de Poolse beschuldigingen
voor de Veiligheidsraad, dat Spanje troepen aan de
grens zou hebben geconcentreerd en er talloze ver
sterkingen heeft aangelegd. Franco hoopt kennelijk
het meningsverschil tussen de Geallieerden uit te buiten
En die meningsverschillen zijn er inderdaad
Zo blijft Gromyko, de Russische gedelegeerde, zich
hardnekkig tegen elk besluit van de Veiligheidsraad
verzetten, dat niet het verwijderen van elk Franco
regiem en het herstel van een democratische regering
ten gevolge heeft. Daarom kon ook de Commissie van
Vijf, bestaande uit: Australië, Brazilië, China, Frank
rijk en Polen, belast met een onderzoek naar de toe
stand met betrekking tot het Franco-regiem, in zijn
ogen geen genade vinden. Gromyko ziet in de com
missie slechts een herhaling van de ongelukkige en
bankroete methoden uit het verleden. Hij acht het de
taak van de Ver. Naties, de oorzaak van het gevaar
voor de veiligheid, dat voortspruit uit het bestaan van
een fascistische regering in Spanje weg te nemen en
het Spaanse volk te helpen tot herkrijging van de
democratische vrijheden. Inzake de mogelijkheid van
een burgeroorlog in Spanje was hij van mening, dat
burgeroorlogen in sommige landen niet altijd kwade
gevolgen hebben gehad
De Angelsaksen zien echter, op grond van inge
wonnen informaties, in Franco-Spanje volstrekt geen
oorlogsbedreiging, omdat Franco's militair apparaat
noch tot een offensieve, noch tot een defensieve oorlog
in staat is en niet over geheime atoomfabrieken be
schikt. Onze permanente gedelegeerde in de raad,
minister van Kleffens, onderstreept deze zienswijze
door te verklaren, dat hij de Spaanse kwestie wel
storend vindt, maar juist omdat deze zaak zoveel
hartstocht opwekt moet men haar koel en nuchter
bezien. In elk geval zag ook hij geen reden om op
eep of andere manier in te grijpen.
Ook van Spaans-Republikeinse zijde wordt er op
gewezen, dat men elk gewelddadig ingrijpen afkeurt,
teneinde nog meer bloedvergieten te vermijden. De op
lossing ligt voor hen in de zeer slechte economische
toestand, die Franco's positie onhoudbaar maakt, tenzij
hij op korte termijn een belangrijke verbetering tot
stand zou kunnen brengen.
Inmiddels heeft de Commissie van Vijf besloten de
leden van de UNO te adviseren, de diplomatieke be
trekkingen met Franco-Spanje te verbreken, indien
Franco niet zou aftreden.
In hoeverre dit dubbel advies zal worden opgevolgd,
moet worden afgewacht. Gromyko heeft reeds op dit
advies geantwoord en dringt er op aan, dat de UNO-
leden onmiddellijk met Franco breken en niet te
wachten tot in September de Veiligheidsraad weer
vergadert. Hij heeft zelfs met zijn veto-recht gedreigd.
Uit de Spaanse kwestie kunnen nog veel onaange
naamheden voortvloeien. Het lijkt er op, of elke
fascistische staat geboren wordt om onrust te zaaien.
Wij hebben er toch wel enige kennis van, fascisme
staat ons lang niet meer aan na de Duitse laars, maar
wie onder een dekmantel van humaniteit en demo
cratie, maar in werkelijkheid om politieke materiele
gronden, het Franco-regiem tot elke prijs wil liquideren,
maakt het lot van het Spaanse volk ondergeschikt
aan eigen belang.
Grote gebeurtenissen werpen haar schaduw vooruit
Zo een schaduw zien vele, zwaar aan politiek-doende
landgenoten in het feit, dat prof. Mr. C. P. M. Romme
voor verscheidene functies bedankte. Zo zal voor het
college van Rijksbemiddelaars in zijn plaats een nieuwe
voorzitter moeten worden gekozen en de Katholieke
Volkspartij zal naar een nieuw bestuurslid moeten
omzien. Een en ander houdt officieel verband met de
omvang van zijn overige werkzaamheden, maar de
politici denken: grote gebeurtenissen werpen haar
schaduw vooruit.
Inmiddels wordt aan het nieuwe kabinet „getimmerd
Dr. Beel, die in een verenigde vergadering de oude
Kamers heeft gesloten, heeft als kabinetsformateur
reeds verscheidene besprekingen gevoerd met de ver
schillende fractie-leiders. Ook werd hij Zaterdag 1.1.
reeds door H.M. de Koningin ontvangen om tussen
tijds verslag uit te brengen van zijn bemoeiingen om
trent de vorming van een Kabinet. Terwijl we dit
schrijven is er nog niets naders bekend, maar kunnen
we toch elke dag een beslissing tegemoet zien. Makke
lijk zal het voor Beel niet zijn, vooral na de uitslag der
Statenverkiezingen en de nog lang niet rooskleurige
toestand in Indonesië. De in dit laatst genoemde land
te voeren politiek zal wel een belangrijk onderdeel
vormen van de „Kabinets-bespreking".
De heren van de Republiek zijn immers lang niet
tevreden met de Nederlandse voorstellen en Sjahrir
heeft openlijk verklaard meer vertrouwen te hebben in
de Britten, dan in de Nederlanders. Indien Nederland
het verzoek om onafhankelijkheid van Indonesië zou
afwijzen, zou tot de Ver. Naties het verzoek worden
gericht om tussen beide te komen. In deze richting,
oefenen tien leden van het Amerikaanse Congres aan
drang op Stettinius uit, die Amerika in de UNO ver
tegenwoordigt. De Indonesische kwestie zou hun
inziens onmiddellijk door de Veiligheidsraad dienen
te worden behandeld. Een schaduw vóór een grote
gebeurtenis
Een andere grote gebeurtenis de verkiezing der
leden voor de Eerste Kamer, rechtstreeks verband
houdend met de uitslag-stemming Prov. Staten. In de
Eerste Kamer zal niet veel verandering komen: de
communisten krijgen vijf zetels (één van de Christ.
Hist., die van zes in 1939 op vijf zetels terugvielen
en de overige van de N.S.B.) Alle andere par
tijen behouden de oude aantallen.
Tot slot nog een paar grote, blijde gebeurtennissen,
zonder schaduw: De geëlectrificeerde lijnen Amsterdam
Amersfoort en Haarlem Zandvoort werden in gebruik
genomen; op de lijn Amsterdam Alkmaar kon een uur-
dienst worden ingesteld. Opbouwend werk van de
spoorwegen!
In het kader der herstelbetalingen krijgt ons land
twintig Duitse handelsschepen toegewezen met een
totaal tonnage van 51.916 ton.
Voorts is een belangrijke gebeurtenis voor de be
zitters van geblokkeerd geld, dat minister Lieftinck
hen in een rede aanspoorde tot inschrijving in het
grootboek 1946, waardoor geblokkeerd geld binnen
2J/2 jaar ia vrij geld kan worden omgezet.
We krijgen nieuwe aardappelen, wat minder dan
we tot nu toe ontvingen op de bon, maar dit tekort
aan calorieën wordt opgeheven door iets grotere toe
wijzing brood en vlees.
Zo zijn er dus ook in ons land grote gebeurtenissen
die wel of geen schaduw voor zich uitwerpen.
Nadat reeds eerder berichten over gevonden Kerk
en Stadhuisklokken zijn gepubliceerd in ons blad,
waren ook in ons vorig nummer weer berichten opge
nomen over klokken, welke terug verwacht werden.
Met blijdschap zien we dit materiaal terugkomen. Is
het een wonder, dat we met blijdschap terugkerende
klokkenklanken begroeten. Was het een wonder, dat
we met lede ogen aanzagen, hoe onze vertrouwde,
bekende klokken door den gehaten mof, werden ge
roofd. Eerst het koper, het was nog iets persoonlijks,
men kon het makkelijk laten onderduiken; daarna de
radio, het was pijnlijker, toch nog iets persoonlijks,
men nam in onze omgeving weinig risico; toen de
klokken, iets waar de gemeenschap onder leed, het
betekende roof van ons allen. Hoe doods en uitge
storven leken onze dorpen, toen het hart, het zingende
hart uit de torenlichamen verdwenen was. Er kwamen
toen surrogaat klanken. Ze hebben echter nooit de
oude vertrouwde klokken-klanken kunnen vervangen.
De miserabele valse geluiden der vlampijpen of gas
buizen deden ons telkens opnieuw herinneren aan onze
geroofde klokken. Al vele eeuwen door werd van
klokken gebruik gemaakt. De geschiedenis vermeldt,
dat in het jaar 615 de bisschop Lupes de klokken
van Sens in Frankrijk liet luiden en dat toen de be
legeraars van die stad overhaast de vlucht namen.
Daaruit valt dus wel op te maken dat de klokken in
de 7e eeuw nog een zeldzaamheid waren.
In de 12e eeuw maakte men in Duitsland al klokken
en sinds de 15e eeuw waren de steden Augsburg en
Neurenbérg om hun klokkengieterijen bekend. Een
legende wijst een zekere bisschop Paulinus van Nola
(Italië) aan, als de uitvinder van het klokkengieten,
terwijl anderen beweren, dat de eerste klokkengieters
de Benedictijner monniken waren, zoals vrijwel al het
andere culturele arbeid, het werk der kloosterlingen
bleef tot aan de opkomst der steden.
Vóór de „klokkentijd" gebruikte men bazuinen of
trompetten ook wel hamers om de gelovigen bijeen te
roepen. Karei de Grote ijverde zeer voor het invoeren
van klokken. Deze waren nog erg klein. Men bouwde
ze in dakruiters of dakkapellen en de torens verrezen
eerst, toen de klokken zwaarder werden. Opschriften
waren er op deze klokken nog niet. Deze dateren uit
een later eeuw. In vele klokken waren opschriften
gebeiteld, die spraken over het geestelijk leven in
vroeger tijden. Vele van deze oude klokken zullen
nooit meer luiden. Ze werden versmolten in de grote
Duitse smeltkroes. Gelukkig zijn er ook nog vele gered,
wat blijkt uit bovenstaande berichten. Ons kostbaar
bezit keert weer. Straks zullen op vele gemeenten
in ons eiland de oude vertrouwde klanken weer ge
hoord worden, straks zingen de klokken van Tholen,
St. Maartensdijk, Scherpenisse, enz. weer in de geluk
kig niet verwoeste torens, ze zingen bij blijde gebeur
tenissen, dartele klokkeklanken bij feeststemming,
zwaar in immens geklep bij rouw. Met blijdschap be
groeten we de kerende klokkenklanken
VEERPONT
Wegens reparatie veerpont zal de overzetdienst op
het Thoolse veer Zaterdag 15 Juni gestremd zijn voor
auto's, wagens, enz. van 's morgens 6 uur tot nm.
5 uur.
CANDIDATEN GEMEENTERAAD
Staatk. Geref. Partij: 1. C. v. d. Berge, 2. G. A. de
Hond, 3. A. de Heer, 4. A. Kot, 5. J. J. Geluk,
6. Iz. Lindhout, 7. Fr. Bout, 8. J. J. Geluk Lnz.,
9. A. J. v. d. Weele, 10. W. Moerdijk, 11. A. J.
v. d. Berge, 12. Johs. Boogert.
Gemeentebelang: 1. J. Berrevoets, 2. W. Klompe,
3. J. Goedemondt, 4. M. v. d. Sande, 5. W. Cornelisse,
6. C. B. Kodde, 7. L. D. A. Looysen, 8. C. Wagtho,
9. J. C. Stoutjesdijk, 10. M. C. v. d. Stel, 11. G. v. d.
Linde.
Partij v. d. Arbeid: 1. J. Overbeeke, 2. K. Bakker,
3. P. Perestam.
Anti-Revolutionair: 1. Heet. Jansen, 2. M. W. Ver
kamman, 3. H. A. Kegge, 4. P. F. Diemer, 5. PI. de
Heer, 6. W. M. Lindhout, 7. C. N. van Driel.
De lijsten van de R.K. en C.H. partij publiceerden
wij in ons vorig nummer.
EINDSTAND
DAMCLUB
THOLEN
Klasse B
gesp.
gew.
rem.
verl.
pnt.
M. Schot
18
11
4
3
26
K. J. Schot
18
11
4
3
26
B. W. Schot
18
11
3
4
25
J. Deurloo
18
9
2
7
20
D. Geuze
18
7
4
7
18
P. Polderman
18
6
4
8
16
P. Jansen
18
8
10
16
I. de Heer
18
5
4
9
14
C. J. Zachariasse
18
6
1
11
13
L. Jansen
18
3
15
6
Daar de heren M. Schot
en K. J. Schot een
gelijk
aantal punten behaalden, moest een beslissingswedstrijd
worden gespeeld, welke door M. Schot werd gewonnen
Hierdoor behaalde de heer M. Schot de eerste prijs en
de heer K. J. Schot de tweede prijs. De voorzitter van
de Thoolse Damclub dhr. M. C. Meerman reikte de
twee medailles aan de beide prijswinnaars uit.
Gefeliciteerd heren
EEN ONGELUK
Dhr. Oerleman, monteur bij de firma Oerlemans
werd bij het lassen in de loods bij de haven zodanig
aan hoofd en armen gewond, doordat de schroefdop
van de ammoniakcylinder afsprong, dat hij per auto
naar huis moest worden vervoerd.
CANDIDATEN GEMEENTERAAD
De op 11 Juni ingeleverde candidaten lijsten voor de
verkiezing van leden der gemeenteraad vermelden de
volgende namen
Katholieke Volkspartij: 1. M. J. Daane, 2. J. H.
Mees; 3. P. A. W. Mees; 4. C. P. Timmermans;
5. C. A. van Dorst; 6. C. P. de Koning.
Partij van de Vrijheid: 1. J. L. van Gorsel; 2. M.
P. van der Stel; 3. J. Geuze; 4. J. A. PouHsse; 5. A.
M. van Engelen; 6. C. M. Ridderhof; 7. T. M. Hage.