Mededeelingenblad voor het Eiland Tholen
REDACTIE: G. Heijboer, Nieuwstr. 494, St. Annaland UITGEVER: Firma C. Dieleman, Oudelandschestr. 9, Tel. 57, Tholen
Daden gevraagd.
Zeven Eeuwen.
ONS INDISCH HOEKJE
THOLEN
2e JAARGANG No. 27
Abonnementen: f 0.90 per kwartaal franco per post f 1.15
VERSCHIJNT IEDERE VRIJDAG
17 MEI 1946
Prijs per nummer 8 cent
ADVERTENTÏÊNf 0.10 per milimeter - Minimum f 2.00 SPIERINKJES tot en met 20 woorden f 1.00 - elk woord meer f 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
Dat de lange crisis inzake Indië spoedig tot het
verleden zal behoren, betwijfelen we weer zeer, als we
de enige tijd geleden door Min. Mansholt afgelegde
verklaring bezien. Behalve veel, wat reeds bekend
was, onthulde hij een nieuw belangrijk vraagstuk, n.l
het grote geschilpunt Sumatra. Hoewel het vormen
van de Indische republiek nog niet geheel in kannen
en kruiken is, mag men wel aannemen, dat dit momen
teel het grootste geschilpunt niet is in de Indische
kwestie. Sumatra is thans het moeilijke geval. De
Nationalisten willen, dat Sumatra en Java tezamen'cle
republiek vormen, maar dit kan de Ned. regering nog
niet toestaan. De Regering wil zo te zien
Sumatra nog tot de buitengewesten rekenen, de buiten
gewesten, welke ieder naar hun aard een eigen plaats
zullen krijgen in het Gemeenebest. Sumatra is voor
een groot gedeelte ook in chaotische toestand, hoewel
er ook streken zijn, waar het oude leven op bevredi-
gende wijze wordt hervat. Het beruchte Atjeh is echter
totaal ongenaakbaar. Dat land wil noch een Neder
landse, noch een Republikeinse regering erkennen. Wij
de baas in eigen land zeggen de Atjehers. Van het
gehele probleem Java-Sumatra horen we over het
algemeen heel weinig positiefs. Weliswaar is men
overeengekomen dat de geinterneerden vanaf heden
sneller geëvacueerd zullen worden, maar de onlusten
duren voort, de extremisten zijn nog nergens volledig
uitgeroeid.
Zo schrijft een ex-geinterneerde in een op Java
verschijnend dagblad: „Te Bandoen is het nog steeds
ontvoering, geweldpleging, sluipmoord, doodslag, ver
krachting, brandstichting, rampok. Kortom, misdaad in
haar allerergsten vorm. En de consignes voor de
wachtposten luiden: slechts reageren, indien er op de
posten geschoten wordt. Toen de Britten „zuiverden"
kondigden ze de operaties lang tevoren aan, lang
genoeg om de barbaren gelegenheid te geven de benen
tenemen: met medeneming van hun gevangenen en
wapens. Het Britse communiqué meldde dan „Onzer
zijds geen verliezen". Vermeld is echter niet, dat tal
loze Chinezen werden afgeslacht door de extremisten,
huizen en winkels in brand gestoken, Nederlandse
kapitale gebouwen de lucht invlogen, tientallen gijze
laars werden medegenomen. En de schrijver van het
artikel vraagt: Wacht niet op resultaten van einde
loze conferenties, besprekingen en overeenkomsten om
een einde te maken aan onmenselijk lijden en een
schreeuwend onrecht. Zegt niet slechts, „dat er tegen
misdaad en terreur streng zal worden opgetreden...",
maar doet dat ook: voor het tè laat is. Er zijn al zo
machtig veel woorden gebruikt, nu moeten daden
komen, snel en onverbiddelijk.
En de daden worden tegengehouden. Door wie
Buitenlandse invloed Onze eigen regering Onze
regering gedwongen door de buitenlandse invloed
We zouden er nog meer vragen aan kunnen toe
voegen, maar dan ook nog minder antwoorden.
De militairen die in Indië nu reeds geruime tijd ver
blijven, schrijven allen ongeveer hetzelfde. Er heerst
onder dè jongens een algemeen verlangen om weg
te komen. Waarom Niet omdat de verhouding
onderling niet in orde is. Dat loopt best. De grootste
teleurstelling is voor de jongens de gevoerde politiek.
En ze schrijven: We zitten hier nu ruim twee maan
den en hebben practisch nog niets gepresteerd. Waar
om niet? Niet omdat de wil ontbreekt, mochten we ons
gang gaan, onder goede leiding, het grootste gedeelte
van Java was binnenkort gezuiverd, werkelijk ge
zuiverd. Maar het schijnt, dat alles moedwillig gerekt
wordt. Dag in dag uit op wacht, patrouille lopen met
de daarbij komende gevaren, maar een degelijke op
ruiming mag niet gehouden worden. En het lijkt ons,
dat dit wel het meest van Engelse zijde wordt belet.
Engelsen leveren wapens aan de T.R.I. om Japanners te
evacueren. Die wapens worden weer tegen ons gebruikt.
Wat wij, wat ook de jongens veelal vergeten, is,
dat een goed doorgevoerde door allen gewenste
zuivering met de gevolgen daarvan, een storm van
verontwaardiging bij buitenstaanders zal opwekken.
We moeten Amerika, in stilte schijnbaar toeziend, niet
te licht achten in deze kwestie. Daarom ook, hoeveel
er zo te zien, van de door de Regering gevoerde poli
tiek, moet worden afgekeurd, mogen we niet vergeten,
dat onze Regering van heden zich voor de vraagstuk
ken ziet gesteld: Hoe zo snel mogelijk de rust te ver
krijgen en tegelijkertijd het oordeel van de Mogend
heden, waarmee we nu eenmaal rekening moeten
houden, toch gunstig te houden. Dit mag haar even
wel niet voeren tot het handelen met een Soekarno,
daar dit hetzelfde is, als een onderhandeling met
iemand uit de N.S.B.-leiding in ons land. Maar aan de
andere kant, kan de medewerking van Sjahrir er toe
bijdragen, dat het ons behoed voor een felle- anti-
Nederlandse storm in het belangrijkste gedeelte der
openbare mening in de wereld. Een medewerking, die
moreel, zowel voor Indië als voor de gehele wereld,
niet te onderschatten is. En daarom moeten wij niet
denken, dat we, met die mening tegen, doch door zou
den kunnen gaan, al zitten velen met ons te popelen,
al zouden we iedere keer weer met die ex-geinter
neerde willen uitroepen: Daden gevraagd
De stad Delft, waarover op ons eiland in het
laatste jaar dikwijls is gesproken van wege de hulp
der inwoners aan ons eiland, maakt zich gereed om
z'n 700 jarig bestaan te herdenken. Delft, de echt
Hollandse stad, de historische stad met z'n 60 bruggen.
Waar de „oude Jan" z'n door de ouderdom ietwat
gebogen, maar niet minder trotse kop nog steeds uit
steekt boven de typische gevels der oude gebouwen,
eertijds bewoond door vooraanstaande personen van
de Oost-Indische compagnie, walvisvaarders, vroede
vaderen, enz. Delft, waarvan we op school al leerden,
dat Balthasar Gerards er de Vader des Vaderlands
vermoordde, de stad met de Nieuwe Kerk, waar de
grafstee ligt van VaderWillem en vele andere Oranje
prinsen en vorsten. Van 25 Mei tot 2 Juni gaat de
oude stad de vervlogen eeuwen herdenken. Het wordt
een grootse herdenking. Ongeveer 1000 deelnemers
zullen tussen de Nieuwe Kerk en Het Stadhuis een
symbolische uitbeelding van zeven eeuwen Delftse
geschiedenis, opvoeren, „het spel van strijd om vrij
dom", bestaande uit 8 taferelen. In het eerste deel, de
uitreiking van het Charter in 1246, zullen toeschou
wers een kleurrijke stoet zien van Graaf Willem II met
zijn gevolg, edellieden, voetknechten en herauten, als
mede enkele honderden burgers in de klederdracht van
poorters. De „Zoen van Delft" brengt daaropvolgend
gravin Jacoba en Philips van Bourgondië met hun
gevolg. Erasmus wordt in het derde tafereel omgeven
door zotten en narren (lof der zotheid). Dit tafereel
speelt zich af omstreeks 1500. Het vierde toont de
toeschouwers den trotsen Spaansen hidalgo Alva en
zijn ridders en soldaten (1567). Daartegenover Prins
Willem, groepen burgers en veroordeelden. Deze
scène brengt tevens de begrafenis van den Vader des
Vaderlands met dragers en fakkeldragers (1584).
Dan volgt de gouden eeuw vijfde tafereel (plm.
1650). Men ziet de vroedschap, enkele gilden en
grote Delftse figuren uit die tijd. De Franse tijd met
Napoleon, en zijn soldaten (1811) en de afschudding
van het juk (1813) wordt in het zesde deel voor
gesteld. In VII de eeuw van herbloei (omstreeks 1870)
afgebeeld door arbeiders en arbeidersvrouwen, terwijl
de figuur van Van Marken verschijnt en de stoet be
sluit met een dertigtal robots. In het laatste tafereel
(1940-1945) vervult de burgerij de rol van het ver
drukte volk (dwangarbeid e.d.) met enerzijds de
Duitser en zijn trawanten, anderzijds de verzetsbe
weging. Het geheel duurt ongeveer vijf kwartier. Om
dit spel indrukwekkender te maken zal het 's-avonds
worden opgevoerd. Een grote verlichtingsinstallatie
wordt opgericht, terwijl rondom het Marktplein gas-
flambouwen worden aangebracht tussen masten met
grote vlaggen. Er komen zit- en staanplaatsen, die
ruimte bieden aan circa 4000 personen. Vooral voor
dit gedeelte van de herdenking rekent men op grote
belangstelling, ook van buitenaf. Er zijn trouwens nog
heel wat attracties tijdens de Delftse feestweek. On
geveer 60 vermakelijkheden zorgen er voor, dat men
zich tijdens die dagen niet behoeft te vervelen.
Naast een poffertjeskraam, dus oliebollen lucht, zal
de poppenkast met Jan Klaassen en Katrijn niet ont
breken. Aan een etalage-wedstrijd zullen ongeveer 150
winkeliers deelnemen. Door dit alles zal de oude
Prinsenstad die dagen niet aan belangstelling ontbreken
DE TRANSPORTCOLONNE
Het Ned. Rode Kruis was voor de oorlog wel bij
velen bekend, maar populair werd deze instantie eerst
na Mei 1940. Duizenden en nog eens duizenden Ne
derlanders verzonden en ontvingen tijdens de bezetting
berichten via het Rode Kruis. Ze bracht ontelbare
droeve, ook ontelbare blijde tijdingen. Hoewel er
tijdens de bezetting al verschillende districten goed
georganiseerd waren, werd ook op veel plaatsen de
put pas gedempt toen het kalf verdronken was.
M.a.w. op vele plaatsen miste men, toen de nood aan
de man kwam, een degelijk goed georganiseerde af
deling van het Rode Kruis. Ons eiland is er, wat
beschietingen, enz. betreft, gelukkig goed afgekomen.
Ware dit niet het geval geweest, dan had men ook
op ons eiland een getrainde E.H.B.O.-ploeg en trans
portcolonne gemist. Het afdelingsbestuur van het
District Tholen meent evenwel: „Beter laat dan nooit"
Vandaar dat sinds korte tijd een E.H.B.O.-ploeg en
transportcolonne te St. Maartensdijk werd gevormd.
Zaterdag jl. hield deze sectie (een sectie bestaat uit
16 mannelijke en 8 vrouwelijke), een oefening te
St. Annaland. Het geheel stond onder leiding van
dokter Tazelaar en dokter Helleman. Ook Burge
meester Schuller was aanwezig.
Verondersteld werd, dat de Openbare School te St.
Annaland een in brand geraakte fabriek was, waarin
zich nog mensen bevonden. Verschillende personen,
werden bij wijze van oefening uit het brandend ge
bouw gehaald door de transportcolonne, terwijl de
E.H.B.O.-ploeg onmiddellijk eerste hulp verleende aan
in dit geval volkomen gezonde gewonden. Deze
werden onmiddellijk in de gereedstaande Rode Kruis-
auto gebracht en naar het Ziekenhuis vervoerd. Dokter
Tazelaar gaf na deze leerzame oefening een uiteen
zetting en wees op de gemaakte fouten. Dhr. J. Moer
land, pl.vert. v. d. Rode Kruis deelde mede, dat zich
ook op St. Annaland een groot aantal personen had
den opgegeven en dat er op enkele dames na
al een sectie gevormd zou kunnen worden. De be
doeling is echter, dat er voor de gemeenten Stavenisse-
St. Annaland en Oud-Vossemeer één sectie wordt ge
vormd en niet voor iedere plaats afzonderlijk. Een
E.H.B.O. cursus, welke 20 weken duurt, moet den
gevolgd worden. We hopen, dat spoedig het geheel
goed georganiseerd zal zijn en hopen eveneens, dat het
in de toekomst steeds slechts bij oefening hoeft te
blijven. De noodzakelijkheid van het vormen dezer
secties zullen velen met mij echter moeten erkennen.
Van twee oorlogsvrijwilligers uit Oud-Vossemeer,
momenteel ook te Batavia, ingedeeld bij het 2e Bat.
van het 1ste Reg. Jagers ontvingen wij een schrijven,
waarin critiek wordt uitgeoefend op de uitlating van
korp. C. P. de Hond in een eertijds gepubliceerde be
schrijving „Van Malakka naar Java". De twee oor
logsvrijwilligers uit Oud-Vossemeer, t.w. M. Minheere
en M. J. Berkhey waren enigszins gepikkeerd, toen ze
in ons blad lazen, dat 14 R.I. „volgens de hoge auto
riteiten het best getrainde bataljon zou zijn." En ze
schrijven dan in deze brief hun belevenissen, hoe ze
op 13 Maart te Tandjong Priok aan wal werden gezet
en hoe ze regelrecht naar Mr. Cornelis werden ge
bracht, waarna onmiddellijk een actie werd ingezet.
„De andere dag reeds" aldus de twee jagers, „moest
niet 14 R.I. maar ons peleton naar een kampong
„Pasar Ikan" (vismarkt) geheten waar we een aanval
van 100 man te doorstaan kregen. We maakten 22
gevangenen, terwijl er 10 doden vielen en de rest de
vlucht nam. Na drie dagen moesten we naar „Kali-
Bata", waar de schoenfabriek „Bata" staat, terwijl we
4 dagen later tesamen met de Abonnezen Depok
zuiverden. Zo gaan we voort en zullen niet rusten
voor de extremisten onschadelijk zijn gemaakt." Ten
slotte laten de briefschrijvers doorschemeren, dat eerst
straks, wanneer de rust is weergekeerd, zal blijken
welk Bataljon aan de spits stond, waarna ze eindigden
met: „Verder vrouwen, kinderen, familie en vrienden
de hartelijke groeten van uit Java's rimboe. Leve de
Koningin, leve Nederland en Indië, leve de Jagers
Kijk, dat is weer een echt Hollands karakter. Niet
onderdoen voor een ander. Ons Bataljon is het Batal
jon. Een dergelijk geest mag niet ontbreken, het is
veelbelovend Gegroet Jagers
Uit een op Java verschijnend dagblad
Rampokkers gevat: Officieel wordt gemeld: Britse
troepen te Batavia arresteerden een zevental rampok
kers, die aan de civiele politie werden overgegeven.
Zij maakten deel uit van een grote bende, welke een
goedang trachtte binnen te dringen.
In de nacht van 21 op 22 April werd te Tg-Priok
een troep rampokkers op heterdaad betrapt bij het
stelen uit een trein. Er werd over en weer gevuurd.
De bende nam tenslotte de vlucht met achterlating van
1 dode, 1 gewonde en 2 gevangenen.
Gevecht bij Tjilingtjing: Nederlandse patrouilles
stuitten ten W. v. Tjilingtjing op een wegversperring.
Een vuurgevecht ontstond, waarbij aan Ned. zijde geen
slachtoffers vielen. De bende werd verdreven met
achterlating van 8 doden en 'n grote voorraad munitie.
Aanval op Pesing: Maandagmorgen te 4 uur deed
een bende van ongeveer 100 man een aanval op Pesing
De aanval werd afgeslagen, waarbij een Nederlandse
mindere licht gewond werd (II-14 R.I. - red.).
Gevecht bij Pondokgedeh: Een patrouille t.o.v. Pon-
dokgedeh raakte slaags met een bende van circa 50
extremisten. De bende werd verspreid met verlies van
3 doden (w.o. 1 Jap). Aan onze zijde geen verliezen.
BEKENDMAKING
OVERZETDIENST
Wegens reparatie aan de Veerpont zal de overzit-
dienst Thoolse veer Zaterdag 18 dezer vanaf des
morgen 6 uur tot nm. plm. 5 uur gestremd zijn.
DE ORDE VAN ORANJE-NASSAU
Bij Kon. besluit is benoemd tot lid in de orde van
Oranje-Nassau de heer W. M. de Korte, alhier, die
reeds 55 jaar lid van de Schippersver. SchuttevSer",,
25 jaar lid van het Hoofdbestuur en thans vice-voor-
zitter van dat bestuur is.
EEN PRACHT COLLECTE
De opbrengst voor de Stichting 1940'45, ge
collecteerd in de week van 28 April5 Mei bedroeg
te Thalen 2704.50. Procentsgewijze staat hiermede
Tholen ver boven de andere gemeenten in ons eiland.
Een pracht bedrag. Hartelijk dank Tholenaars.
EERVOL ONTSLAG
Door het invoeren van een vereenvoudigd Distri
butiesysteem kregen in onze kring eervol ontslag: dhr.
