Verkeersopbouw
Zij, die gelukkig maakt
Vergadering Stichting Oorlogsgedupeerden
THOLEN
2e JAARGANG No. 12
Abonnementen: f 0.90 per kwartaal franco per post f 1.15
VERSCHIJNT IEDERE VRIJDAG
1 FEBRUARI 1946
Prijs per nummer 8 cent
Mededelingenblad voor het Eiland Tholen
REDACTIE: G. Heijboer, Nieuwstr. 494, St. Annaland UITGEVER: Firma C. Dieleman. Oudelandschestr. 9, Tel. 57, Tholen
ADVERTENTIËNf 0.10 per milimeter - Minimum f 2.00 SPIERINKJES tot en met 20 woorden f 1.00 - elk woord meer f 0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen
8
8
o
X
x
V
O
Van oudsher werd aan namen een
betekenis gegeven. Zo betekent de naam
van onze oudste Prinses Beatrix: ..zij die
gelukkig maakt". Gisteren vierde Beatrix
haar 8ste verjaardag. Alwéér een Prin-
cessedag. De tijd gaat snel Acht jaar
geleden ontving het Nederlandse volk
de blijde tijding, dat een prinses was ge
boren. Wat een gebeurtenissen in die
8 jaar. Nu eerst heeft onze oudste
Prinses echte Nederlandse vriendjes en
vriendinnen. Van harte nog gelukge
wenst Beatrix. Moge God haar bewaren
en behoeden. Moge zij het Nederlandse
volk gelukkig maken
8
o
Ach, we zijn het slechter gewoon met het reizen dan
op het ogenblik. We herinneren ons echter ook een
betere tijd op dit gebied. Houden we rekening met de
verwoesting, die er onder ons verkeerswezen is aan
gericht, dan kunnen we tevreden zijn.
„En", zo zei ook Ir. Hupkes, de president der Ned.
Spoorwegen, „we zijn nog maar aan het oplappen."
Maar de plannen zijn groot. Het ligt nl. in de be
doeling in Nederland een model-spoorwegbedrijf op te
bouwen. Het vervoer per spoor zal dan uitsluitend over
grote afstanden gaan, tussen de dichtbevolkte steden.
Het spoorwegnet zal zoveel mogelijk worden uitge
breid. Er komen snelle locomotieven, er komen ook
betere wagens. Nou, niemand zal er rouwig om zijn,
als de doorschoten met planken dichtgespijkerde tocht-
coupé's van heden verdwijnen, om plaats te maken voor
een zachtrijdende, goed van ramen voorziene moderne
treincoupé's.
Nu is het nog slechts oplappen, langzamerhand komt
er vernieuwing, een grote vernieuwing. Want zoals
opgemerkt: uitsluitend over grote afstanden, dus bijv.
niet zoals nu dat alle treinen stoppen in Oudenbosch,
Zevenbergen, Sliedrecht, Barendrecht, enz. tot je ein
delijk D.P. binnensukkelt.
Nee, in de toekomst: Bergen-op-Zoom Roosen
daal Dordt Rotterdam en zeker ook wel treinen
met alleen Roosendaal Rotterdam Den Haag
Amsterdam, dan snelheden van 150 km per uur. Auto
bussen zullen de reizigers van de tussenliggende plaats
jes naar de grote stations moeten brengen. Dit is voor
ons, eilandbewoners niets nieuws. Als de snelheid van
onze bussen voorlopig maar op 50 km per uur komt,
zullen wij nog maar niet meer proberen te praten over
een electrische tram voor heel ons eiland naar Bergen.
Het is een beetje te stout plan daar over te denken,
hoewel de N.S. ook met stoute plannen rondlopen.
Men wil nl. een gedeelte van het traject Den Haag
ondergronds hebben, te beginnen op het Leidse plein
te Amsterdam, onder de grond via Zuid en Amstel
veen naar Schiphol en dan op de gewone bovengrondse
lijn verder Haarlem, Leiden Den Haag, daar weer
onderduiken en via Staatspoor naar de Sportlaan.
In de treinen, die binnen de kortst mogelijke tijd ge-
electrificeerd zullen worden, komen behoorlijke keuken
wagens. Men praat ook van schrijf- en leeswagens.
Maar met een snelheid als het plan is, schrijft men
hoogstens een telegram op het traject Roosendaal
Amsterdam.
Verdere nieuwigheden: vernieuwde rails, een auto
matisch seinwezen, geen treinconductrices meer, een
normaal spoorboekje, nieuwe parkeerplaatsen voor
garages en autobussen, kortom het wordt weer veilig,
snel en goedkoop
Dit alles zal echter nog wel enige tijd vergen. We
hopen echter dat het niet zo lang duurt als op ons
eiland bijv. het vernieuwen van de weg Oud-Vosse-
meer St. Annaland. Op dat traject was men momen
teel beter met luchtverbinding Misschien komt ook
dat er nog van. Fokker werkt momenteel weer met
600 man. Bij deze tak van het verkeerswezen kan een
snelle herleving worden verwacht. De geredde machi-
neriën zijn weer in het bedrijf. Momenteel werkt men
aan K.L.M. zweefvliegtuigen. Opdracht kwam binnen
tot het bouwen van 3 lesvliegtuigen, type Fokker S 9
en van 8 taxi-vliegtuigen. Onmiddellijk wordt met de
fabricage hiervan begonnen. Ze worden geheel van
Nederlands fabrikaat.
Binnen niet al te langen tijd kunnen we dus te land,
ter zee en in de lucht nieuwe en talrijker verbindingen
verwachten met zeker geen verminderde snelheid dan
voor de oorlog.
Zal echter ooit aan de haast van de mensen kunnen
worden voldaan
Maandag 1.1. werd door bovengenoemde stichting
een vergadering belegd in hotel Boogaard te St. Anna
land. Vele oorlogsgedupeerden waren aanwezig
vrijwel allen landbouwers.
Dhr. Geuze van Poortvliet opende de vergadering
en deelde in de eerste plaats mede, dat de voorzitter
dhr. J. F. Brooymans verhinderd was, wegens een
bijeenkomst te Goes.
Spr. weer er op dat de Stichting tot stand was
gekomen, door de tot nu toe onbevredigende schade
vergoedingregeling: dat de Regering hier met vele
moeilijkheden te kampen heeft, daar alleen de herbouw
kosten al enorm zijn. Dat echter de gedupeerden be
grijpelijker wijs meenen, dat ieder Nederlander hier
z'n steentje in moet bijdragen, omdat geheel Nederland
bloot lag aan de oorlogsverschrikkingen en een ge
dupeerde het niet kan helpen, dat zijn bedrijf meer
schade opliep,dan een streek, waarin een dergelijke
teistering niet voorkwam.
Vervolgens gaf dhr. Geuze een duidelijke toelichting
op de regeling, zoals die op het ogenblik is vastgesteld,
te verdelen in de volgende punten
a. Zaakschade door evacuatie bijv.:
Voor de eerste 4 maanden tot 15 Maart 1944 zal
bijv. aan landbouwers worden uitbetaald per bunder:
1. voor onbewerkt land 120.
2. voor geploegd land 225.
3. bezaaid met granen, koolzaad 315.
4. klaver (hoofdgewas) 165.
5. voor grasland 125.
Hierin zijn dus begrepen, de in die 4 maanden ge
maakte onkosten plus pacht.
b. Kapitaalschaded.i. schade aan grond, ge
bouwen, inventaris, enz. Voor grond krijgt men het
zgn. vergoedingsherstel in natura, zoals gips, graszaad,
luzerne, kalkmergel, enz gratis. Ook het vervoer hier
van en de gemaakte onkosten voor spreiding zullen
worden vergoed.
Voor gebouwen is een minder bevredigende oplos
sing, daar de vergoeding wordt gebaseerd op de ver-
koopswaarde Mei 1940. Spr. wijst er op, dat dit voor
deze omgeving ook wel van belang is, daar hier
onder ook inventarisschade valt, maar toch niet te
vergelijken met bijv. Zeeuws-Vlaanderen, waar alle
gebouwen bijna verwoest zijn en dit dus de hoofd
vergoeding zal worden voor die mensen. Als men nu
nagaat, dat herbouw van een bedrijf minstens 2 x zo
duur is als de aangenomen basis: Mei 1940, dan valt
het te begrijpen, dat de getroffenen in Zeeuws-
Vlaanderen en ook de enkele hier, na de vergoeding,
nog zwaar gedupeerd zijn. De Stichting dringt er dan
ook op aan, deze basis niet op Mei 1940, maar op
Mei 1944 te brengen.
c. Bedrijfsschaded.i. door het niet voortzetten
van het bedrijf: de gederfde winst. De Regering, aldus
spr. staat op het standpunt, dat hierin niet kan wor
den voorzien, daar er bijna niemand is, die geen be
drijfsschade heeft geleden. Als voorbeeld stelde hij
een Rotterdamse sigarenwinkelier, wiens bedrijf in 1940
al was gebombardeerd en die dus in geen 5 jaar
bedrijfswinst heeft gemaakt.
Dhr. Geuze wees er op, dat hoewel de Stichting
probeert zoveel mogelijk vergoeding te krijgen, het
ook weer niet gaat om uitbuiting, daar we hiervan toch
w$er een gedeelte terug zullen moeten betalen aan
belasting. En hoe meer vergoeding, hoe meer belasting
vanzelfsprekend, zo niet inflatie.
Moeilijk is het geval, van de zwaar gedupeerden,
die soms tot 1 Mei 1945 zonder inkomsten waren.
3000.boven de 27 ha zal worden uitgekeerd.
Anderen ontvingen overbruggingssteun, weer anderen
ontvingen geld vanwege arbeidsprestaties. Dit zou nu
van de vergoeding moeten worden afgetrokken, wat
niet billijk is, tegenover anderen, die niet werkten en
even goed uitkering ontvingen. Getracht zal worden
de aftrek wegens arbeidsprestaties op 75 te brengen,
zodat ook die nog enige vergoeding ontvangen.
Dan wijst spr. op het feit, dat deze zomer alle
percelen werden getaxeerd. Ook dit hield verband met
de komende vergoeding. Dit bijv. wanneer van een
stuk land veel minder gerst was geoogst dan in een
normaal jaar. Vergoeding wordt gegeven tot een ge
middelde opbrengst in normale tijden, wat dus wel iets
heeft van bedrijfsschadevergoeding, echter onder het
mom van herstel.
d. Schade door pachtderving. De pacht moet tot
15 Maart 1945 zelf betaald worden, maar men krijgt
dit vergoed. Van 15 Maart 1 Dec- 1945 wordt de
pacht volledig vergoed.
e. Schade aan handels- en bedrijfsvoorraden, d.i.
hooi, pootgoed, enz. Tegen overlegging van de nota's
zullen deze goederen volledig vergoed worden.
Deze 5 punten behelsden de regeling, zoals deze
momenteel wordt uitgewerkt. Spr. is er van overtuigd,
dat straks de vraag zal komen: Waarom moeten de
Landbouwers nu weer formulieren invullen Daarom
zal hij deze vraag nu maar direct beantwoorden. Hij
wijst er op, dat dit nodig is, omdat voorheen eigenlijk
geen enkele wettelijke basis was van schadevergoeding.
Dit is nu wel het geval en nu moet tevens de schade
na 1 Mei 1944 ook worden opgegeyen, wat meestal
gebeurd is door een briefje of helemaal niet.
Door uniformheid in alles te betrachten voorkomt
men onrechtmatige verdeling.
Tenslotte wijst spreker er nog op, dat men den Rijks
dienst Landbouwherstel niet moet verwarren met de
Heide Maatschappij, waarna hij gelegenheid geeft tot
het stellen van vragen.
Vr. 1. Wordt pacht vergoed van een dijk, die niet
onder water heeft gestaan, waarvan pacht is betaald
voor '45, niet voor '44
Antw. 1. Voor '44 wordt pacht vergoed, d.i. nl. voor
het gehele eiland, van de gronden die niet gebruikt
konden of zijn geworden. Voor '45 even vragen aan
Rijksdienst L.H.
Vr. 2. Wordt vergoeding uitgekeerd voor wel be
werkte, maar niet beboerde grond
Antw. 2. Onkosten bewerking wordt vergoed, nl.
1 x schijfegge, 1 x cultivator, 1 x slechten, 1 x onkruid
afhalen met handkracht.
Vr. 3. Zou men voor '47 ook weer gratis gras
zaad ontvangen
Antw. 3. Vermoedelijk niet.
Vr. 4. Land, niet onder water gestaan, is geoogst,
toch geen vergoeding voor gehad daar degene, die het
land oogstte dit niet wilde betalen, aangezien hijzelf
ook niets had ontvangen. Hoe moet dit
Antw. 4. Wordt tot 15 Maart 1944 vergoed. Wan
neer persoon, die geoogst heeft, zelf het bedrag ont
vangen heeft, moet deze vergoeding geven met inacht
neming van loon.
Vr. 5. Is deze Sichting alleen voor landbouwers
Antw. 5. Neen, alle gedupeerden kunnen hiervan lid
worden, allen zijn ook in het desbetreffende besluit
opgenomen, alleen heeft de vergadering hier meer
evenals in andere plaats op ons eiland, een agrarische
meerderheid vanwege de bevolking.
Vr. 6. Valt hier ook brandschade door oorlogs
geweld onder
Antw. 6. Ja.
Tenslotte deelt dhr. Geuze nog mede, dat bevoegde
instanties hebben beloofd dat binnen 3 maanden, aan
iedere gedupeerde 75% zal zijn vergoed, waarna deze
vergadering wordt gesloten.
In verband met bovenstaande delen wij belang
hebbenden nog mede, dat het opnieuw invullen van
de formulieren O.S. zeer langzaam verloopt, aangezien
de administratie te Goes anders oversteplt wordt.
Personen, die in 1944 een O.S. formulier hebben in
gevuld bij den pl. bureauhouders of anderszins, krijgen
t.z.t. weer een oproep om deze nieuwe formulieren in
te vullen.
Tot zolang wachtte men dus af. Wanneer de oproep
komt. houdt U dan aan de daarop vermelde uren en
lees de oproep rustig na, opdat U geen bescheiden, die
nodig zijn, vergeet mee te nemen.
Voor hen, die destijds geen O.S.-formulier indienden,
zal zeer waarschijnlijk nader bericht volgen.
Vissersver. „Helpt Elkander"
Zaterdag jl. kwam bovengenoemde Vissersver. in
vergadering bijeen. Er kwam slechts 1 punt op de
Agenda voor, nl.: Bestuursaftreding.
De voorzitter heette allen hartelijk welkom en gaf een
uiteenzetting omtrent de oorzaak van het Agendapunt.
Het Bestuur heeft nl. besloten in zijn geheel af te
treden. Dit in verband met het besluit in de verg. van
16 Juli 1945, nl. het oprichten van Coop. Inkoopver.
Tot nu toe is er voor deze ver. van de leden totaal
geen medewerking ondervonden. De voorzitter wijst
er op, dat genoemd besluit niet uitging van het
Bestuur zich weer herkiesbaar zou stellen. Na overleg
neer echter later zo weinig medewerking blijkt, wil
het Bestuur niet langer aanblijven.
Daarna werden de notulen, waarin het desbetref
fende besluit vervat, voorgelezen.
De heer Verkamman kon zich de gevoelens van het
Bestuur volkomen indenken, doch stelde voor nogmaals
te vragen of er nu misschien wel leden waren, die toe
wilden treden tot de Inkoopver. Op een vraag hier
omtrent van den voorzitter aan de leden, gaven zich
12 aanwezigen op. Dhr. Verkamman gaf in over
weging, om niet te haastig weg te lopen, daar dit
funest voor de ver. zou zijn en stelde voor dat het
Bestuur zich weer herkiesbaar zou stellen. No overleg
stemde het Bestuur hierin toe, doch eiste vrije stem
ming. Gekozen werden J. Verkamman, voorz.; Joh. de
Kok, vice-voorz.; F. Bouf, seer.; L. Kegge, J. Baaij;
P. Baaij en B. Kegge, welke allen hun functie aan
vaarden.
