THOLEN
Slechts een plicht.
9
7
1
1
15
9
6
2
1
14
9
5
3
1
13
9
5
1
i
11
9
3
2
4
8
9
4
5
8
9
3
2
4
8
9
3,
1
5
7
9
2
7
4
9
1
8
2
„Concordia" jubileert
28 November werd in de zaal van Mej. Wed. Hoek
een herdenkingsavond gehouden, in verband met het
60-jarig bestaan van de Harmonie „Concordia". Leden
en donateurs werden daartoe uitgenodigd. De belang
stelling voor deze avond was zeer groot. Het amuse
mentsensemble „Wilmar" verleende haar medewerking.
De avond werd met een bal besloten.
De P. B. H.
De P.B.H. v.v.c. J. van Dijke, maakt bekend, dat hij
voortaan zitting houdt op Dinsdag en Vrijdag van
94 uur elke week in het café van dhr. F. Nuyten
te Tholen.
Ook niet prettig
Een landbouwer had het ongeluk z'n kunstgebid in
de Dorschmachine te zien verdwijnen. Kwam het graan
hierdoor in een lagere klasse
Uitsla" Competitie Thoolse Damclub
Omdat er nog partijen gespeeld moeten worden in
de A afdeling kan de stand nog niet bekend gemaakt
worden, de stand van de B afdeling is nu de eerste
helft gespeeld is als volgt:
gesp.gew.gelijkverl.punten
B. W. Schot
M. Schot
K. J. Schot
J. Deurloo
D. Geuze
P. Jansen
P. Polderman
I. de Heer
C. J. Zachariasse
L. Jansen
Burgerlijke Stand
Geboren 5 Dec. Marinus Leendert Manneke z. v.
W. A. Manneke en H. M. van den Berge
7 Dec.: Willem Zachariasse, z.v. H. W. Zachariasse
en J. M. Baaij.
10 Dec. Cornells Marinus van de Velde, z, v, C.
van de Velde en T. van Dijke.
17 Dec. Cornelia Pieternella van Poepelen, d. v.
B. L. van Poepelen en C. van Iwaarden.
Overleden: 4 Dec. Simon Schot, 69 jaar. geb. te
Tholen, z. v. J. Schot en E. Slootmaker.
Vergadering van Landbouwers
Vrijdagmiddag, 21 Dec., had in de overvolle zaal
van mej. de Wed. Hoek een vergadering van land
bouwers plaats, waarbij op verzoek van enkele aan
wezigen, dhr. B. J. Friderichs de leiding op zich nam.
Deze verheugde zich over de grote opkomst en wees
op de vele maatregelen die op landbouwgebied zijn
getroffen, welke echter niet allen kunnen bevredigen.
Hij keurde het goed, hieromtrent stemmen te horen,
doch niet zoals de eenheidsvakbeweging dit doet. Ir.
Geuze was verhinderd de vergadering bij te wonen.
Verder wees hij er op, dat een stichting voor oorlogs
gedupeerden in oprichting was, waartoe hij aanspoorde
lid te worden. Dhr. P. Goorden las vervolgens een
schrijven voor van den voorz. der Z.L.M., waarin deze
meedeelde, altijd de belangen der landbouwers te heb
ben behartigd, doch tevens vaststelde, dat en Land-
bouwherstel en Heide Mij. ook veel goed werk ver
richt hadden. Vooral eerstgenoemde instantie. In de
advertentie, waarin deze verg. werd aangekondigd
stond dan ook vermeld: „met medewerking der
Z.L.M." In genoemd schrijven kwam duidelijk uit, dat
men van de zijde der Z.L.M. wel wil meewerken voor
noodzakelijke vergoeding, enz. doch niet in de geest,
zoals die in de advertentie uitkwam en enigszins
revolutionair aandeed. Dhr. Brooymans was het hier
volkomen mee eens en informeerde of men nu achter
de rug van dhr. Zwagemaker moest gaan protesteren
Het moest volgens hem geen „protest" zijn, doch
hoogstens een „request".
Dnr. Vcrdult las vervolgens een schrijven voor, in
houdende de gedane handelingen door Heide Mij. en
Landbouwherstel. Hij weest er op, hoe 2 jaar geleden
ée inundatie kwam, hoe men tot nog toe geen ver-
Geschiedenis van de O.D. op het
Eiland Tholen door G. H.
10.
Ook dit brengt echter geen resultaat. Met een
stuk hout drijft men het breekijzer in elke decimeter
grond, maar niks te vinden. „Kan het niet ergens
anders verborgen zijn." zucht Martijn. wien het zweet
van het gelaat gutst. „We zouden het huis nog kunnen
doorzoeken", zegt Noorman-. De tegels worden weer
op hun plaats gelegd. Het water zorgt er wel voor,
dat er weldra geen spoor meer van hun vrerk te zien
is. Martijn trekt broek en kousen weer aan. De stem
ming is aanmerkelijk naar het nulpunt gedaald. De
maag geeft de tijd aan en men besluit eerst de maal
tijd tc nüttigen. Buiten in de zon, worden de boterham
men verwerkt. Een „eigen teelt" gerookt, dan gaat
r-.ien weer het huis in. Van onder tot boven wordt
het doorzocht, ieder hoekje en gaatje wordt bekeken.
Het is gemakkelijk, want de bewoners hebben alles
meegenomen, behalve een oude leunstoel en een paar
kistjes oude rommel. Van wapens geen spoor te be
kennen. „Ik snap er niets van", zegt de zoon van den
politieman, „geen fluit", toch weet ik zeker, dat ze
wapens verborgen hadden. „De twae anderen halen
hun schouders op. „Wellicht hebben ze de wapens
toch nog meegenomen bij evacuatie, oppert Martijn.
}-'ï fV;": fv b <£^0 cSS
hy\ Redactie en Administratie j<:;:
'X wensen U allen jij
een voorspoedig 1946.
A'vvOCrv'-V
goeding had gezien, ondanks de vele beloften. Volgens
Verduit lag het aan Landbouwherstel, dat een gedeelte
niet was gezaaid. Die zich van een desbetreffend ver
bod niets aantrokken en inzaaiden, zagen een behoor
lijke oogst, van gerst zelfs 30 HL per gemet. Hoe
moet het nu met die stukken land, die niet bezaaid zijn
geweest. Onkruid is gekweekt, bewerking kostte per
gemet een 30 a 40 gulden. Dit had men te danken aan
de heren, die het beter wisten dan de boeren. Spr. was
ongerust, dat men de hele vergoeding straks zelf nodig
zou hebben, want er lopen talrijke bazen, opzichters,
enz. en dat alles om enige werkmensen te controleren.
Hij vroeg zich af, waar de laarzen bleven voor de
werkmensen, die aan het delven zijn. Een jaar geleden
aangevraagd, ontving hij ze eerst heden, d.w.z. kon
ze huren a 1.p. week, per paar. Tevens stelde hij
de vraag, waarom men in Schouwen direct de boeren
uitbetaalde voor het delven en hier niet. Waar zijn de
gevorderde motorrijtuigen gebleven? Wie rijden hierin?
Ook was er 'n ambtenaar, volgens spr., die geen ploeg
van een eg wist te onderscheiden. Met de loonpolitiek
ging het, volgens spr., eveneens niet goed, als men
nagaat, dat de mensen met 10 of 15 ct boven het loon
terug moet kopen van Landbouwherstel en Heide Mij.
Dhr. v. d. Slikke, die na dhr. Verduit het woord
kreeg, was het in hoofdzaak met vorige spr. eens.
Dhr. v. d. Goes meende, dat na vorige sprekers,
het e. en a. „recht" moest worden gezet. Hij gaf toe,
dat er bij de inzaai door Landbouwherstel grote fouten
waren gemaakt. Wisten de boeren het in die tijd echter
wel Neen Spr. wees er op, dat de voorlichtings
dienst, los staat van Landbouwherstel. Wat de ver
goeding betreft: deze kon niet definitief worden vast
gesteld, daar hier toch ook de volksvertegenwoordiging
een woordje in mee te spreken heeft. Betreffende de
laarzenkwestie wees spr. er op, dat slechts 50 p. is
ontvangen, niet voor den Landbouw, maar voor herstel.
De Heide Mij. zorgt zelf voor zijn arbeiders. De
levensduur der schoenen moest worden betaald (kost
prijs was 13.levensduur 13 weken, dus a 1.
Nadien zijn nog 200 paar laarzen ontvangen. Deze zijn
niet meer verhuurd, doch worden verkocht. Wat de
loonregeling betreft bij de Heide Mij., deelde spr. mee,
dat Landbouwherstel hier geheel buiten stond. Delf-
werk werd gecontroleerd, ploegen niet, hoogsten advi
serend. Dat het delfwerk in Schouwen direct werd uit
betaald, betwijfelde spr., daar dezelfde voorwaarden
golden als hier.
Dhr. Koopman beweerde, dat men de mensen haast
moest dwingen om in het vrije bedrijf te gaan werken,
daar men bij de Heide Mij. niet zo hard moest werken
en hoog loon ontving. Ir. v. d. Goes gaf toe, dat de
lonen bij de laatste instantie niet stimulerend werkte,
en voeldo dit protest aan. Hiervoor moet men zich
wenden tot den Dienst Uitvoering Werken en niet bij
Heide Mij of Landb. H. Wanneer arbeidskrachten
worden aangevraagd via Arbeidsbureau worden deze
direct afgestaan. Dhr. Brooymans merkte op. dat men
aan het afdwalen was en doel „protesteren" uit het
oog verloor. Spr. was hier persoonlijk tegen, en gaf
de raad in overleg met H. Mij. alles zelf te delven.
Hij stelde de aanwezigen de vraag of alle circulaires
door dhr. Zwagemaker aan de landbouwers verzonden,
waren ontvangen, ewkte op lid te worden van de Stich
ting voor Oorlogsgedupeerden en stelde voor op ver
schillende plaatsen in het eiland een vergadering te
beleggen, werkcommissies te benoemen, welke met an
dere afdelingen provinciaal konden optredèn, zodat uit
eindelijk 1 commissie de belangen in Den Haag kon be
hartigen en niet verschillende afdelingen afzonderlijk,
wat zeer lastig is voor de Reg. instanties. Over vergoe
ding was al gesproken, b.v. 200.per HA, als voor-
scht welke aan het Ministerie wordt voorgelegd. Niet
beginnen met te protesteren, aldus spr.. geen tegen
strijdigheid. Dit moest hij ten sterkste afkeuren. Wel
„als ze er ooit geweest zijn. Kom je waarachtig van
avond weer terug met niks".
Men besluit te vertrekken. De deur gaat weer op
slot, Martijn boomt terug. Als ze de fietsen weer
gevonden hebben, gromt Noorman: „Jongeman, on
derzoek het voortaan beter, voor je ons weer de hele
dag laat werken met dit resultaat. „We doen het niet
voor de lol." Na een groet springen ze op de fiets.
Zwijgend wordt de terugweg afgelegd.
Over de grote watervlakte schijnt de zon en doet
de schaduwen van de bomen en de boerderijen in het
water weerkaatsen. Een paar zeemeeuwen zitten op
het dak van een boerenwoning.
In het „Wapenarsenaal".
's Avonds in Tholen De „vlampijp" in de toren
van het stadhuis laat vaag 9 klanken horen. Enkel de
dicht bij het stadhuis wonenden horen er iets van.
Voor de overige bewoners van Tholen, die binnens
huis zitten, is dit geluid reeds lang in het luchtruim
verloren gegaan voor het hun oren kan bereiken. In
de Doelweg loopt iemand zacht langs de huizen. Het
is donker, maan is er* nog niet, enkel langs de hemel
is het wat lichter door de twinkelende sterren. De hui
zen in de Doelweg zijn zorgvuldig verduisterd, slechts
één lichtstraaltje tracht daar in dat huis met die witte
vensters, door het raam boven de deur, naar buiten te
dringen.
De persoon loopt verder. In een huiskamer hoort ie
ee» vrouwestem, die de kleine Jan een berisping toe
kon dhr. Brooymans zich verenigen een protest aan te
tekenen en dit op te sturen naar dhr. Zwagemaker, die
het verder kon behandelen. Spr. was getroffen door de
stijl der advertentie, welke hij een vernedering voor de
Landbouwers noemde.
Dhr. v. Essen van de Heide Mij. keurde een protest
goed, doch niet een manier, zoals uit de advertentie
bleek. Hij vond het geen kunst de hartstochten op te
wekken. Men moet rekening houden met de werkelijk
heid. De geest 'der arbeiders is niet meer, als in '40,
maar is op zichzelf al een proces de mensen behoorlijk
aan het werk te krijgen. Voor onze vrijheid wordt ook
op dit gebied tol betaald. Het is wel bitter te moeten
constateren, dat men ook hier van zijn vooroorlogse
macht is kwijtgeraakt. De Heide Mij stelt nog dezelfde
normen voor het loon, als in '39, terwijl hier 22 cent
per uur werd gegeven.
De geest is nu anders. Hij zal de arbeidsprestatie
hoog op zien te voeren en had vorige maand dan ook
nog 75 arbeiders geschorst.
Dhr. Brooymans deelde nog mede, naar aanleiding
van een opmerking, omtrent het aankopen van vee,
dat deze door hem wel werden uitgezocht, doch niet
getaxeerd: dit was reeds gebeurd.
Dhr. Koopman vroeg vorige spr. of spoedig uit
kering zou volgen. Zelf betwijfelde hij dit en waar
schuwde het niet të mooi voor te stellen.
Dhr. Brooymans antwoordde dat Zaakschade,, zoals
inzaaien, enz., wordt vergoed. Omtrent bedrijfsschade
was nog niets bekend.
Dhr. J. Hage wees er op, dat de aankondiging der
verg. zijn instemming niet had en kwam er tegen op,
dat ook de Z.L.M. hierin vernoemd werd. Evenals dhr.
Brooymans stelde hij voor een event, protest via dhr.
Zwagerman door te geven.
Dhr. J. v. Gorsel stelde de vraag of de boeren zelf
geen schuld troffen, dat arbeiders hier niet meer in
het vrije bedrijf werkten Zijn we niet te egoistisch
geweest, door de mensen enkele weken weg te sturen,
omdat we dan die weken moesten betalen. Volgens
spr. waren hiermee fouten gemaakt. Dhr. Verduit
maakte de opmerking, dat als het zaaien toen niet was
verboden zijn mensen hadden kunnen blijven. Dhr.
Groenewege sloot zich aan bij sprekers als Brooy
mans, Kooyman en Hage en stelde vast dat men wel
moest adviseren, doch niet eisen. Hij steunt de op te
richten Stichting.
Een schrijven was ingekomen, waarin vermeld, dat
bedrijven benden de 5 H.A. zouden moeten verdwijnen.
Men meende, dat hier meer het tuinbouwbedrijf, dan
landbouw mee bedoeld was. Dhr. Verduit stelde voor
nu eerst het protest met toelichting voor te alten lezen,
wat gebeurde. Ir. v. *d. Goes betoogde, dat de uit
drukking „vele" ambtenaren niet juist was, daar land
bouwherstel slechts 3 ambtenaren heeft, buiten het
Kantoorpersoneel. De ambtenaar Wederopbouw Boer
derijen meende, evenals enkele spr. dat vele boeren
niet accoord zouden gaan met dit protest en stelt vast,
dat het heus niet meevalt voor vele ambtenaren om
een auto te krijgen en zelfs indien die dringend nodig
is. De grote meerderheid besloot dan ook piet tot
tekenen van het protest over te gaan. Daarna volgde
sluiting door dhr. Friderichs, die inzonderheid dhr.
Brooymans dankte voor diens toelichtingen.
Een vergadering, die aan het gestelde doel weliswaar
niet geheel heeft beantwoord, maar waarbij o.i. meer
is bereikt, dan dat een scherp protest was weggegaan.
Uit deze bijeenkomst bleek de grote eensgezindheid niet
stil te blijven zitten en alles af te wachten, doeh
georganiseerddaar waar dit nodig is, de belangen der
landbouwers naar voren te brengen en hiervoor op te
komen en dit langs een weg, die ons de enige juiste
lijkt.
OUD-VOSSFMEER
Tweede Kerstdag speelde S.V.O. I tegen het voet
balelftal Vlissingen. De wedstrijd eindigde met gelijk
spel33.
C.R. kwam Woensdag jl. met zijn motorrijwiel te
vallen, toen hij uit dé Kalisbuurt de Villawijk in wilde
rijden. Zijn motor werd licht beschadigd, persoonlijke
ongelukken kwamen niet voor.
dient. Z'n broek moet voor de zoveelste maal versteld
worden, opnieuw moet er een lapje op. De gedaante
gaat de Vosseraeersepoort in, de Verl. Singel op. Hier
loopt hij wat gebukt, om niet gezien te worden docr
de Armenen, cfte aan de overkant aan de zeedijk i»
stelling liggen. Een idiote stelling daar, welke ee»
eventuele vijand, die vanaf het geïnundeerde eiland ee»
aanval wilde ondernemen, moet terugslaan.
De schaduw gaat de helling niet op. die naar de
zeedijk en de werf van Duivendijk voert, maar blijft
beneden, schuifelt langs de rand van het land, waarop
stilstaand vuil water, slechts een paar voet boven de
grond en gaat recht op een hek af, flauw in het don
ker te onderscheiden. Dit hekgeeft toegang tot de
achterdeur van een pakhuis, dat voor de ene heft
beschut staat tussen de zeedijk en de daar hoge helling
van het dwarsdijkje ea waarvan de andere helft als
een silhouet boven de dijkjes uitsteeks. De Leeuw
want dat is de persoon loopt op de deur toe e»
geeft het afgesproken sein 3 tikken. Het blijft stil
daarbinnen Zou er nog niemand zijn Nogmaals
klopt de Leéuw het bekende teken op de deur. Dan...
een licht gestommel daar binnen even later wordt
de deur op een kier gezet. „Oké", fluistert de Leeuw
en glipt naar binnen. Onmiddellijk wordt de deur ge
sloten. Het is stikdonker in het pakhuis, niets valt te
onderscheiden. Het is Martijn Jr.. die heeft open
gedaan en een „knijpkat" in zijn hand, brengt licht.
Is hier nu het door de O.D.-kern betitelde wapen
arsenaal (Wordt vervolgd)
