Mededelingenblad voor het Eiland Tholen
Expeditionnaire Macht
BERICHT.
Veni Creator Spiritus
Ie JAARGANG No. 41
Abonnementen: f 0.75 per kwartaal
VERSCHIJNT IEDERE VRIJDAG
24 AUGUSTUS 1945
Prijs per nummer 6 cent
REDACTIE: G. Heijboer, Nieuwstraat 494, St. Annaland UITGEVER: Firma C. Dieleman, Oudelandschestraat 9, Tholen
ADVERTENTIËNf 0.10 per milimeter - Minimum f 2.00 K579 SPIERINKJES: tot en met 20 woorden f 1.00 - elk woord meer f 0.05
9^"* Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 uur aangenomen VU
In verband met de algemeene Feeste
lijkheden op 31 Augustus a.s. zal ons
blad Donderdagavond 30 Augustus
verschijnen. Advertentiên enz. mitsdien
uiterlijk Woensdagmiddag 1 uur
inzenden. De Uitgever.
DE KERN VAN ONS NIEUW LEGER
Opleiding van divisie-geraamte in sriel tempo
Het is op het oogenblïk niet te overzien of
de capitulatie van Japan veranderingen brengt
in de positie van de Expeditionnaire Macht.
Zelfs indien de keizer Hirohito aan alle mili
taire bezettingsautoriteiten het bevel tot over
gave zal gevenis het nog maar de vraag in
hoeverre dit goddelijk bevel als een goddelijke
fout zal worden beschouwd, waarvan men
zich niets behoeft aan te trekken. En in het
Verre Oosten ligt overigehs niet de eenige
taak voor de Expeditionnaire Macht. Zij zal
de kern vormen van het nieuweop moderne
leest geschoeide Nederlandsche leger. Daar
aan ontleent zijook als alles op het laatste
strijdtooneel zonder schokken verloopt, haar
bestaansrecht.
Deze kern zal goed zijn. Voor een groot
gedeelte wordt het kader voor de Expedition
naire Macht opgeleid in Engelsche scholen,
waar gebruik kan worden gemaakt van de
practische ervaring der geallieerden, van hun
uitrusting, kleeding en voeding. Het behoeft
wel geen betoog, dat dit winst beteekent.
Een aan de eischen des tijds aangepaste en in
alle opzichten voldoende opleiding op vader-
landschen bodem ware uit den aard der zaak
thans onmogelijk.
In eerste instantie is de opleiding van
officieren, onderofficieren en specialisten van
een E.M.-divisie ter hand genomen. Met de
training van dit „divisie-geraamte" moest
worden gewacht op de bevrijding van ons
land, aangezien het Militair Gezag, de marine,
de marinevliegdienst, West-Indië, enz. het
weinig'e. in Engeland beschikbare personeel
voor zich opeischten. En pas, indien dit ge
raamte behoorlijk geïnstrueerd is, kan er
sprake zijn van de opleiding van de vele tien
duizenden Nederlandsche jongemannen, die
zich met enthousiasme hebben aangemeld
voor dienstneming bij de Expeditionnaire
Macht. Zij hebben geduld moeten oefenen en
zullen dit nog eenige maanden moeten doen.
Maar men kan nu eenmaal geen ijzer met
handen breken. En zonder kader kan men
geen troepen opleiden.
De training van het divisie-geraamte ge
schiedt in twee gedeelten. Tweeduizend offi
cieren. onderofficieren en vaklieden worden
thans opgeleid door de Engelschen in een
sneller tempo dan men voor mogelijk had ge
houden. Deze snelheid is te danken aan het
feit. dat men voor deze groep menschen heeft
uitgezocht, die reeds een militaire training
achter den rug hadden of die in een gespecia
liseerd beroep, zooals smid-bankwerkermon
teur, timmerman, seiner, enz. hun sporen reeds
hadden verdiend. Het ging dus slechts om
applicatie van oud-militairen eenerzijds en het
aanpassen aan militaire orde en tucht van
gespecialiseerde burgers anderzijds. Deze
2000 mannen zullen op hun beurt de overige
2500 man van het divisie-geraamte scholen.
Dan is de basis voor de oefening van de
massa van de vrijwilligers gelegd. Dan zijn
behoorlijk onderlegde officieren voor de genie,
de artillerie, de infanterie en militair-getrainde
technici gereed om de opleiding van alle een
heden, waaruit een moderne divisie bestaat,
ter hand te nemen.
In Engeland zijn thans voor de E.M. onge
veer 4000 militairen aanwezig. Een gedeelte
hiervan wordt gevormd door den vasten
kampstaf van het Nederlandsche kamp in
Wolverhampton, een van de best gebouwde
en uitgeruste kampen in Engeland. Ruim 1000
man zijn in opleiding voor officier, onder
officier of specialist, om daarna in een van
de te vormen E.M.-divisies te worden ge
plaatst. En verder bevinden zich daar dan de
2000 man in opleiding voor het „geraamte"
van de eerste divisie. De tweede groep, groot
2500 man, ter completeering van dit „ge
raamte", zal binnenkort vertrekken.
Het ongeduld van vele vrijwilligers is be
grijpelijk. Maar even begrijpelijk moet zijn,
dat de commandant van de Expeditionnaire
Macht niet met half geoefende menschen de
divisies kan formeeren. Voor een goede
oefening is nog altijd tijd noodig. Tegen het
einde van het jaar zal echter de verscheping
van eenige tienduizenden vrijwilligers moge
lijk zijn. Het schema voor de opleiding van
een tweede divisie loopt ongeveer vier maan
den achter dat van de eerste aan. De Minister
van Oorlog heeft kortgeleden het getal van
100000 voor de Expeditionnaire Macht ge
noemd. Het is dus mogelijk, dat na de tweede
nog een derde divisie zal worden geformeerd.
VOOR DEN ZONDAG
Wanneer ik U ga schrijven over een dag
van historische beteekenis, dan zult ge mis
schien eerst denken aan dien 15den Augustus,
den dag van de Wereldvrede, van de vrijheid
van heel ons Rijk: of ge zult denken aan den
komenden 31 sten Augustus, waarop wij weer
Koninginnedag hopen te vieren, met onze
geliefde Vorstin bij ons, in een bevrijd
Vaderland.
Maar ik wil U iets vertellen van den 3den
Augustus 1945. Op dien Vrijdag vond een
merkwaardige gebeurtenis plaats, niet alleen
van groote kerkhistorische beteekenis, maar
ook van groot belang uit sociaal en nationaal
oogpunt bezien.
Op de tweede zitting van de 130ste ver
gadering van de Alg. Synode der N.H. Kerk
nam dien dag de Secretaris den Bijbel op en
bedekte daarmee de reglementenbundel. Hij
hield bij deze symbolische handeling -een
korte toespraak, die eindigde met boven
staande woorden: „Veni Creator Spiritus",
kom Schepper Geest.
Wat is nu de beteekenis-hiervan
U moet dan weten, dat na den Franschen
tijd Koning Willem I orde kwam scheppen in
den chaos, die door den beroerder van
Europa, Napoleon, ook. in Nederland was
ontstaan. Daarbij beperkte hij zich niet tot
de zaken van staat, maar strekte zijn be
moeiingen uit tot het kerkelijk leven. Aan de
Hervormde Kerk legde hij autoritair een
organisatie op, waarin de hoogste wetgevende
en regeerende macht in handen werd gelegd
van een Alg. Synode. In den loop van de
130 jaar, die op 1816 volgden, werd steeds
meer het foutieve van dit stelsel ingezien. De
afscheiding en de doleantie waren de eerste
pogingen om zich van het z.g.n. Synodale
juk te ontdoen. Anderen bleven in den weg
van trouw aan de Hervormde Kerk zoeken
naar herstel, Verbetering en vernieuwing.
Deze weg was moeilijk en lang.
Wat waren dan de bezwaren tegen die
I Kerkorde van 1816?
Ik moet hier kort zijn en het met een paar
woorden trachten te zeggen. Dit waren de
twee hoofdbezwaren: 1. De Synode ver
tegenwoordigde niet de Kerk. (Oorzaak in de
getrapte verkiezingen): 2. De Synode was
wel in naam, maar niet in wezen Synode. Zij
kon niet doen, wat b.v. de Synode van Dordt
in 1618 wel had kunnen verrichten: belijden
„De Kerk heeft geen mond", pleegt men
daarom wel te zeggen.
Wilde hierin verandering komen, dan
moest de Synode harakiri plegen, d.w.z.
zich zelf ombrengen, opheffen.
En zie, nu de tweede beroerder van
Europa Adolf Hitler, ten onder is gegaan,
gaat dit, na 130 jaar, gebeuren.
Aan de overheersching van de reglementen
bundel van 1816 is een einde gekomen. De
Bijbel, Gods Woord, overhéerscht nu in alle
bestuurszaken van de Kerk. De nieuwe
Generale Synode zal nu echt een „kerk
vergadering" zijn, gekozen als zij nu wordt
door de Classicale Vergaderingen, de grond
vergaderingen der Kerk. De belijdenis zal.dan
weer de bezielende levensbron kunnen wor
den waaruit de Kerk haar geloof beleeft. De
Kerk zal zich meer en beter kunnen werpen
op de herkerstening van ons volk.
Maar deze nieuwe Synode garandeert dat
niet zonder meer. Een nieuwe geestelijke
bloei moet God, de Vader van onzen Heere
Jezus Christus, schenken door de krachtige
werking van den Heiligen Geest. Daarom is
de bede op dien 3den Augustus 1945 en nu
bij voortduring de oude bede van de Kerk:
Veni Creator Spiritus, kom Schepper Geest.
Ik ben mij ervan bewust, dat het boven
staande te beknopt is om een werkelijk duide
lijk beeld te krijgen van deze belangrijke ge
beurtenis. Maar-ik hoop, dat met de Her
vormden ook zij. die tot andere kerken be-
hooren, de bijzondere beteekenis van dit
gebeuren zullen verstaan; dat zij de verdere
ontwikkeling in het oog zullen houden.
Dat wij allen ook voor elkander bidden:
Veni Creator Spiritus!
Tholen.
Ds. van Oost.
