zonder onze ervaring, opgedaan bij de
Zuiderzeewerken, bij de dichting van
gaten op Walcheren en de afsluiting
van de Brielse Maas, zou deze ramp in
haar gevolgen nog veel groter geweest
zijn.
De afsluiting van de Zuiderzee eiste
indertijd geheel nieuw en gigantisch
materieel, vroeg mensen, die met dit
materieel konden „spelen" en het was
deze ingenieursgeneratie, het waren
deze baggeraars en bezinkers, die via
Walcheren en de Brielse Maas ten
slotte met een drijvende armada,
waarop nog de drie vertrouwde letters
M(aatschappij) U(itvoering) Zuider
zeewerken) prijkten, voor de geweldige
stroomgaten van Schelphoek en
Ouwerkerk verschenen.
Betonnen caissons, eigenlijk stukken
prefabricated dijk, waren geen na
oorlogse uitvinding. Ook bij de con
structie van de afsluitdijk had men
indertijd over caissons gedacht, maar
de stroomsnelheden waarmee men,
daar te maken had, waren niet zó
groot, en bovendien had men keileem
envoldoende tijd.
Het was vooral dit laatste, waaraan
het bij de ramp ontbrak. „Onze voor
ouders zouden zich hier noodgedwon
gen met opzinken hebben moeten
behelpen," zei ons een der ingenieurs;
„misschien hadden zij bepaalde ge
bieden prijs moeten geven, maar in
ieder geval zou het> herstel veel en veel
langer geduurd hebben, en uiteindelijk
daardoor toch weer duurder geworden
zijn, hoewel deze caissonmethode op
zich méér geld kost d3n het leggen van
zinkstukken x
Om de vijf minuten kraakten door
de koptelefoons de cijfers van stroom
snelheid en verval en steeds opnieuw
werden stroommeters in de geul
geworpen, terwijl men stopwatch
in de hand nauwkeurig hun snelheid
opnam.
„Het getij verloopt ongunstiger dan
gisterenmeldde de centrale post.
Bovendien wakkerde de wind aan.
De spanning steeg
Het veldheersplan
Aan een rechtstreekse aanval op de
zevenendertig meter diepe, bijna vijf
honderd meter brede bres bij Schelp-
hoek, waar de Kuys en de Oranje elkaar
hadden kunnen passeren, al zou dat met
stroomsnelheden van rond achttien
kilometer per uur wel zeer riskant ge
weest zijn, viel niet te denken, dus was
men er hier toe overgegaan om met
moderne middelen de eeuwenoude
methode te beproeven van een inlaag-
dijk, een soort ringdijk, binnen de
polder achter het gat.
Twee monsterperszuigers braakten
maandenlang het benodigde zand ach
ter de doorbroken waterkering, spoten
werkterreinen op in de ondergelopen
polder en kunstmatige eilanden, waar
op men barakken bouwen kon voor de
arbeiders. Er moesten werkhavens
worden gebaggerd, maar zo snel
mogelijk werd toch vanaf de buitendijk
aan weerszijden van het gat met de
Dit logge, bijna onhanteerbare caisson
monster
De spanning steeg
„Hallo, centrale post, hallo, cen
trale poster staat hier nog een
stroomsnelheid van 1 meter 83 per
secundehet verval is nog veertig
centimeteris dat goed verstaan,
is dat goed verstaan! Over...." Op
alle posten keken de assistenten op hun
horloge, noteerden dat 't 12.25 uur was.
Om half twee verwachtte men, af
gaand op de nauwkeurig bijgehouden
getij-krommen, de kentering, zouden
het water in de polder en dat op de
Oosterschelde elkaar „in evenwicht
houden".
Voor het afsluiten van de Klompe
geul had men slechtsvier
gunstige minuten. De moeilijkheid
was echter, dat de hele operatie, zelfs
wanneer er niets tegenliep, minstens
tien minuten in beslag zou nemen.
Als het misliep zou het hele gevaarte
de verdronken polder in zeilen en
daarom liet men aan boord van de
sleepboten, die het caisson onmerkbaar
traag haast in positie gemanoeuvreerd
hadden, geen oog af van het betonnen
bijna onhanteerbare monster, zinder
den er alle ketels op volle stoom, klaar
voor „volle kracht".
