a© waterrampen van n©d@rland
's—graven hag®, 1/2.- zo Lang nederland bestaat, heeft het ©®n strijd
op leven en do oei moeten voeren „tegen het water: zijn best© vriend
en tevens zijn„ergstevil.and. door, het „water... is ons lano groot©n
rijk. geworden, doch het moet voortdurend op zijn .qui-viv© zijn,
want d© waterwolf slaapt nooit,.®n is er voortdurend op uit, tiet
op hem veroverd© terrein terug t® winnen..en als d@ noordwester
storm huilt ©n d© zee .en d© grot® rlvi©r©n...in hevig® beroering
worden gebracht, .car» „probeert bij steeds..opnieuw zijn slag t@ slaan.
Git moge „blijken uit de„vQ.igend© rampen, die bekend zijn uit.vo®,
geschiedenis":
op is nov. 1421 richtte de st. ©I izabethsvloeo verwoestingen
aan in tal.van plaatsen @n G©@d d©„biesbosch ontstaan.-
op 16 October 1502..teisterde ©en grot® vloed d© dijken bij
m®d@mblik, mulder», amsterdam ©n spaarndam.
op 16 october 1508 had noord-noliand sterk t® lijden: overal
braken dijken door.
op palmzondag 1509 braken d® dijken bij schardam door.
op 24 september 1509 brak 0© dijk tussen het ij en d® haanemmer-
m@®r „door.
op 29 of 50 september 1514 richtt© @®n hoge vloed in noora-holland
zware schade aan. bij hoorn en spaarndam„b raken „d® dijken aoor.
°p 5.„november 1550 braken de dijken bij hoorn „en enkhuiz n door.
november 1570 teisterde een der grootst® overstromingen jyest-
europa van het kanaal tot aan jutland, bij g@z@ allerheiligenvloed,
die vier aagen duurd®, liep het water in noord-hoiland een halve,
meter over a© dijken, di©„Qp vel© plaatsendoorbraken, een aroot
Q©a@®it® van groningen, friesland @n bijna alie zuig hollands® .en
zeeuwse eilanden liepen onder water, enkeie stukKen land ging
voorgoed verloren, zoals.delen van verschillend® dorpen langs o©
hollands® kust, de brooaeloospolaer bij tholen en het ©Hand wulpen
bij cadzand.
op 15 augustus 1597 liep waterland geheel onder ten gevolg© van ©en
hog® springvloed bij noord-westerstorm.,,
in november 1601 j oèg ©en storm.,uit het noordwesten het water in
no org-holland tot'zulk een hoogte op, dat d® dijken op vele plaatsen
bezweken. ,w
op 22 en 23 januari 1609 steeg het water van d® zuiderze# zo hoog
dat ©@n gedeelte van amsterdam oneer kwam te staan.
bij d© storm van 23 januari 1610 stond het water zelfs van
zmasterdam tot leiden, d© pas droog gemaakte beemgter,liep onder
water. Zr* -*■*- -n- - - v -- - -
op nieuwjaarsdag van 1616 braken d® dijken van het ij op dri© plaats®
door. in*september 1621 spoeio© een watervloed d@ velzepdijk „geheel
w©g. ook toen.stond het water tot,in amsterdam. -
in februari 1625-W@rd©n amsterdam, haarleop en monnikendam zwaar
geteisterd, d© pas drooggemalen purmer liep,weer onder water.
d© st petrlvloed op 22„f®bruari 1651 deed het ij voor amsterdam
noa hoger stijgen dar».bij de allerheiligenvloed van 1570. d® water
graafsmeer liep,onder, rondom haariern leek het een z©e en de omgeving
vai hoorn stond eveneens.blank, op sint nicolaasavond in 1665
bezweek o® ijdijk ©n.watenand werd in @©n wezenlijk waterland
herschapen.
op 4 en 5 november 1675 moest neaerland ©er» zwar® stormvloea uit
het noordwesten doorstaan, noord-no li and,'t gooien utrecht hadden
het zwaar te verduren, vei® plaatsen kwamen onder water,
nadat op 5 april 1702 de dijk. bij muiden was.doorgebroken was het
land van amersfoort en utrecht tot aan,haarlem.herschapen in een
binnenzee, bij de kerstvloed van.1717 braken o@ assendeiver ®n
uita©@st©raijken..op acht plaatsen door. in mei 1773 w©ro d® Zuider
zee zo hoog opgestuwd dat het waterover ae slaperdijk., bij spaarndam
golfde. Z o-r
onberekenbaar was de schade ©n boven alle beschrijving d© ellende
in holland,, ten gevolg© van de overstromingen op 14 in 15 november
1775. er was nauwelijks ©en stad,,die van het water verschoond
bleef 0® eilanden wier in gen, marken, urk @n schikland werden
ge he© l overspoeld.
In november 1776 liepen bil haariern d@ poloers onder water, op 1,
2 ®n 3 februari 1791 .werd het gebieo rondom het... ij zwaar, geteisterd,
op 15 januari 1808 werden aU©-buizen op marker» vernield door de.
storm ©n het water. de zuid®rz©@dijk brak op verscheiden© plaatsen
door. bij de noord w® ster storm .begin februari 1825 ontstond,
zulk een" overstroming, dat„800 personen en 46.000 stuks v@@ om het
leven kwamen, ae.schad© dl© deze ramp.aan nederland bracht..b@dro©g
acht millioen gulden. -
d® watersnood van 1916 hebben wii reeds besenreven ®n doorgeaeven.
(3880/0520/ay/cl)
