Uitputting, marteling,
verdrinking
Het lot van de krijgsgevangenen in bezet Nederlandsch-Indië
Pas jaren na het einde van de
Tweede Wereldoorlog werd
in Nederland in bredere kring
iets bekend over de beproe
vingen die de Nederlandse
burgers en militairen en ook
vele duizenden inheemsen
moesten doorstaan toen Ne-
deriandsch-lndië door Ja
panners werd overheerst. En
het duurde daarna nog een
hele tijd eer het publiek dank
zij publikaties en de omroep-
media bijzonderheden ver
nam over het leven in de
kampen en het lot van de
krijgsgevangenen. Vooral
over de krijgsgevangen ge
nomen Britse en Neder
landse militairen en de mar
telgang die zij moesten gaan
weten we sinds kort aanzien
lijk meer door het verschij
nen van enkele belangrijke
documentaire werken over
dit aspect van de Japanse
bezetting. Voorts is in 'Wer
kers aan de Burmaspoor-
weg', dat E. van Witsen
schreef mede op basis van
het materiaal dat zijn mede
auteur H. L. Lefferaar (die in
de beginfase van de samen
werking plotseling overleed)
had bijeengebracht, de
schijnwerper weer eens ge
richt op dat andere door de
Japanners gecreëerde dra
ma, waarin meer dan drie
duizend Nederlandse militai
ren het leven lieten.
Pakan Baroe, de doden-
spoorlijn op Sumatra
2
Op 14 augustus 1945, twee weken vóór de
overgave van de Japanse strijdkrachten
in zuid-oost Azië, waaronder de eenhe
den in Nederlandsch-Indië, kwam de Pa-
kan Baroe spoorweg gereed. Deze voor
de Japanners strategisch belangrijke do-
denspoorweg door het Sumatraanse oer
woud, die Moeara in het westen verbond
met Pakan Baroe in het oosten, had toen
zeventwintig en een half duizend doden
gekost. Het aanleggen van de 220 kilome
ter lange spoorbaan had de tol geëist van
17000 Javaanse romusha's (door de Ja
panners geronselde dwangarbeiders) en
bijna 700 blanken en Indo-Europeanen.
Hierbij dient men de ongeveer 1800
krijgsgevangenen en 8000 inheemsen te
tellen die omkwamen toen drie schepen
die met hen op weg waren naar de spoor
baan door de geallieerden werden getor
pedeerd.
Na 1945 heeft nooit meer een trein over
de dodenspoorlijn gereden en de huidige
