D0MBURGS MDNIEUWS
Marja Provoost-Franchimont
U kent de term wel 'met spiegeltjes en kraaltjes', een in
koloniale tijden geliefde methode om tot ruilhandel te
komen. Kralen hadden (en hebben soms ook nu nog)
een speciale betekenis in Afrika: zij zeggen wat van de
drager en kunnen een rituele en religieuze achtergrond
hebben. Bij ons lag en ligt de functie meer op het deco
ratieve terrein. Hoewel, in de klederdrachten speelde
de kraal natuurlijk meer dan een decoratieve rol.
Door te snuffelen op rommelmarkten, maar ook door
dat vrienden en bekenden haar verzameling regelmatig
komen aanvullen, loopt haar huis langzaam vol. De
wanden van twee kamers zijn inmiddels gevuld met
meer dan 1000 potjes en zo'n 40 kaarten (zelf vakkun
dig met kralen 'doorgestikt') met tezamen tussen de 3
en 4.000 verschillende soorten kralen, keurig naar
soort gerangschikt, soms zo klein dat ze nauwelijks te
Kralen
De veizameldrift van mevrouw Provoost omvat nu
nog het hele terrein van de kralen. Dus ook snoeren en
kettingen, delen van 'beukjes' (bijv. een Axelse beuk,
op een rommelmarkt gekocht. De beuk is versierd met
zgn. 'kraaltjes kraalwerk', een techniek waarbij men
kraaltjes rijgt, die door een kraal haalt, dan rijgt men
weer door en zo werkt men steeds in kleine boogjes),
waarin kralen zijn verwerkt.
..en nog eens kralen
'Het leuke van kralen is dat je ze bij alle vaardigheden
op het gebied van handwerken kunt gebruiken. Ze
worden verwerkt in kantkloswerk, in prachtige gebor
duurde kraagjes, in plantenhangers. Kortom, je kunt
het zo gek niet bedenken of er worden wel eens kralen
in verwerkt'. Het gaat mevrouw Provoost in de eerste
plaats om de kralen zelf: de vormen en kleuren spreken
haar het meest aan. En dat is eigenlijk geen wonder: het
is verrassend te zien van welke materialen men allemaal
kralen kan maken: van zelfdrogende klei naast 'ouder
wetse' klei, van papier, van deegwaren, pitten, schel
pen, kurk, zelfs van blaaswieren (die moeten wel ge
weekt worden). Allemaal natuurproducten en
huisvlijt.
Or.
gei
vai
kei
aai
..kralen..
Als de verzameling zo door blijft groeien, valt te vrezen
dat het huis te klein zal worden. De fraaie kleurschake
ringen vormen voor de bewoners in ieder geval een
unieke wandversiering.
z /azz/zzz /z /<jz//s/r /r/zy zzzzz
e, //zzz</zz Z'Z>Z"l/- ZWzzzz/zz/zz zz/
Weven met kralen
Men kan scm' tegen bijzondere liefhebberijen aanlo
pen. Er zijn mensen die schelpen verzamelen, anderen
verzamelen postzegels of luciferdoosjes, weer anderen
bouwen modelvliegtuigjes en ga zo maar door. Alle
maal min of meer normale hobbies.
Een bijzondere echter komt men tegen bij Marja
Provoost-Franchimont, Beatrixstraat 8 in Domburg.
Zij beoefent de kunst van het verzamelen van kralen.
Een aanzienlijk deel van huize Provoost is 'bedolven'
onder kralen, in alle soorten en maten, in potjes, aan
kettingen en op kaarten. Sommigen zullen een deel van
haar verzameling wel eens hebben gezien op de jaar
lijkse Huisvlijttentoonstelling, anderen zullen haar
hobby bij tijd en wijle ondersteunen door af en toe een
kraaltje bij haar af te leveren. Velen, echter, zullen
haar verzameling niet kennen, want zoals het een echte
verzamelaar betaamt: het is eigenlijk een strikt per
soonlijke aangelegenheid en het gaat er om zoveel mo
gelijk op kralengebied te weten en te krijgen.
Voorbeeld van een bewerkt masker uit Zaïre
De Huisvlijttentoonstelling 1986
'Ik ben pas echt in 1984 begonnen. Mijn dochter moest
iets rijgen en het was zo leuk om al die verschillende
kleurtjes en mogelijkheden te zien.Mevrouw Pro
voost begon met het vullen van een letterbak en ver
diepte zich in de wereld van de kraal. Een dik knipsel-
boek vol met 'kralenknipsels' getuigt daarvan. Het
woord 'kraal' komt van 'koraal', het zeeproduct dat in
de middeleeuwen al een geliefd handelsproduct was,
vooral in Afrika.
