e DOMBURGS BRDNIEUWS
tZv/,'/ //4 /V Z'
De Domburgse watertoren, die voor de waterdruk in
de regio zorgde, is sinds vorig jaar buiten gebruik. Be
gin van dit jaar werd de toren door een makelaar uit
Goes gekocht.
Het pompstation in Oranjezon regelt nu niet alleen de
watervoorziening, maar ook de waterdruk.
De toekomst van de toren moge onduidelijk zijn, het
verleden ervan komt in onderstaand verhaal zeer dui
delijk tot leven:
'n Toren bie 't Strand - otel door A. de Pagter (I)
Eindredactie: F. L. van Houtum-van Vloten
Dat sprak tot de verbeelding, vooral van de am
bachtslui, waarvan Vader er één was. Het gaf op d'n
tol dan ook ruime gespreksstof. Een water toren t.b.v.
de waterleiding in Domburg waartoe in 1932 definitief
besloten was, is een flinke karwei, 't Was midden in de
crisistijd en bij velen hing de lamp meestal voorover.
De tijd, dat er nog geen toren was. Links het Strandhotel, daarvoor
't Stoelenkot', de schuur waarin rieten strandstoelen en loopplan
ken werden opgeborgen. De grote villa rechts is de villa Sommer-
hoff, in de verte de houten villa van de familie Bouvin, middenin
rijs bout voor de paalhoofden.
Ieder hoopte eraan te kunnen werken. Het karwei werd
aangenomen door een aannemer uit Dordrecht, dhr C.
van Prooyen, voor de som van ƒ25180,30. Hij bracht
zelf enkele mensen mee, maar ook verscheidene Dom
burgers hebben er korter of langer gewerkt. De archi
tect was Ir. H. Sangster uit Den Haag. De grond werd
gekocht van de N.V. Bad- en Strandhotel: 400 m2 a
ƒ5,Toen een aardige prijs voor een stukje duin
zand. Bestek, bestektekeningen en aanbestedinggege-
vens zijn in de archieven van Domburg thans niet meer
aanwezig.
Voorgeschiedenis
Er was al lang gepraat over de watervoorziening in
Domburg. In de Badkrantjes van juli 1933 doet dhr P.
J. Elout, in die tijd directeur van de sociëteit Luctor et
Emergo een en ander uit de doeken. Hij schrijft, in 't
kort hier weergegeven, dat het de 'Vereeniging tot Be
vordering van de Belangen van de Badplaats Dom
burg' geweest is die reeds in 1906 Ir. Nagtglas Versteeg
verzocht proefboringen te doen in duinen ten Westen
van Domburg. Dit leverde geen resultaat op. Het jaar
daarop trad men in contact met de gemeente Middel
burg om inlichtingen over aansluiting op hun waterlei
dingnet, maar ook dat liep dood.
wmmm
In 1911 overweegt men proefboringen te doen ten
oosten van Domburgjwaarschijnlijk niet doorgegaan)
en in 1912 wil men zelf polderwater 'ozoniseeren'.
Maar in 1913 wordt weer contact gezocht met Middel
burg: alles bleef bij het oude. Dan houden de activitei
ten van de 'Vereeniging tot Bevordering van de Belan
gen van de Badplaats Domburg' op.
Er zal ondertussen wel het nodige besproken zijn, maar
pas in 1922 wordt door de gemeenteraad van Domburg
een commissie ingesteld, die opnieuw de zaak moet on
derzoeken en voorstellen doen. P. J. Elout en P. v.
Sluys hadden hierin zitting als wethouder en de heren
C. M. Ghysen, D. H. Scheele, dr. B. Vaandrager en
B. V. Westenburger.
In 1925 was het zover dat er water uit Middelburg zou
komen, als er 200 aansluitingen konden worden gerea
liseerd. De handtekeningen kwamen er, maar het wa
ter door allerlei omstandigheden niet. Ook in 1930 weer
een plan dat de gemeente Domburg op een investering
van ƒ180.000,zou komen en, u raadt het al, niet
doorging.
Maar het leeed was bijna geleden, want in de raads
vergadering van 12 september 1932 werd in principe tot
de aanleg besloten en in de vergadering van 8 October
werd aansluiting verplicht gesteld voor alle percelen bin
nen 40 m. van de hoofdbuis. Daar waren de meeste in
woners die niet verhuurden nu weer niet gelukkig mee.
aÉÉlSffl
De tentoongestelde collectie bestaat uit schilderijen, te
keningen, aquarellen, etsen, litho's en drukken. Haar
werk omvat in de eerste plaats stadsgezichten, stille
vens en bloemen.
h,.
-r ï}L,iL vkoamu*"- v <a.*
Panorama op Veere (II) door Lucie van Dam van Isselt (ca.
1908-1910)
De bijzondere Zeeuwse lichtval speelt, zoals bij zoveel
'Zeeuwse' schilders, ook bij Lucie van Dam van Isselt
een grote rol; daarop gebaseerde 'grijzen'en 'witten'
zal men regelmatig in haar werk tegenkomen.
MEIZOENTJE
ca 1945
Sarika Góth exposeert in augustus van dit jaar in
Knokke. Van 7 tot 27 augustus kan men (behalve op
dinsdag en woensdag) in de Belgische badplaats schil
derijen, collages en monotypes van haar hand bewon
deren (Galerij A.S., Zeedijk, Knokke-Heist).
De vroegere pomp voor het stadhuis te Domburg
Ze hadden immers allemaal een regenbak en vonden
dat ruim voldoende. Er waren immers ook nog 6 pom
pen op Domburg de kerkebak. Maar een uitgebreid
stelsel werd niet verplicht, als er maar één tappunt bin
nen was. Bij ons was dat in de gang achter de voor
deur, die maar net open kon zonder de kraan te raken.
Natuurlijk werden door de meesten de voordelen er
van snel ondervonden en werd de leiding uitgebreid.
De waterleiding was in 1933 dus nog geheel een gemeen
telijke aangelegenheid. Ze bleef dat ook vrij lang. In
1936 werd de Waterleiding Mij. „Midden Zeeland"
(WMZ) opgericht en geleidelijk traden gemeenten toe.
Domburg pas in 1953. Er waren toen 700 abonnees.
WMZ nam toen alles over, incl. de toren.
Sarika Góth
Sari Góth werd op 29 maart 1900in Wenen geboren. In
1914 was zij met haar ouders in België. Bij het uitbre
ken van de eerste wereldoorlog trok het gezin naar Ne
derland. Domburg zou hun woonplaats worden en
vanaf 1928 Veere; daar - en 's winters in Amsterdam -
woont Sarika Góth nog steeds.
Haar leerschool was veelzijdig en internationaal, haar
werk is dat ook.
"Ik heb vannacht zo'n mooi schilderij gemaakt ik
hoef het alleen nog maar te schilderen.
Eén van de typerende uitspraken van Lucie van Dam
van Isselt.
In 'Het Markiezenhof' te Bergen op Zoom is tot 31 au
gustus ('s maandags gesloten) een keuze uit haar om
vangrijke oeuvre te zien. Lucie van Dam van Isselt
werd op 15 juni 1871 in Bergen op Zoom geboren, ze
stierf op 7 juni 1949 in Den Haag. De stad Veere komt
regelmatig in haar werken voor: Lucie was een nicht en
vriendin van Mies Elout-Drabbe, die sinds 1903 in
Domburg woonde en werkte. Ze kwam al vroeg af en
toe in Zeeland en in 1907zou zij zich in Veere vestigen.
WÊÊSBÊÊÊÊÊÊÊM
Stilleven (1983) door Sarika Góth
Aanvankelijk maakte zij vooral naam als schilderes
van kinderportretten, in later jaren verschoof het ac
cent naar vrij werk. Het resultaat daarvan kan men in
Knokke bezichtigen.
X
P. J. Elout, geschilderd door zijn echtgenote Mies Elout - Drabbe
Lucie van Dam van Isselt door Jan Toorop
Ze nam regelmatig deel aan de zomerexposities die
Toorop vanaf 1911 in Domburg organiseerde; in 1933
verhuisde ze naar Den Haagwaar ze tot haar dood zou
blijven wonen.
Veere door Sarika Góth
Een boeiende verzameling werken van een zeer bijzon
dere kunstenares.
F.L.
