mil mm
j[y©[i[LiQ» /A\pmmï
.Qte;/
DOMBURGS BADNIEUWS
Een door.een Noorse commando-strijder gemaakte film herin
nert aan de bevrijding van Walcheren door de geallieerden in no
vember 1944. Deze film heeft men op de televisie kunnen zien, wie
dat heeft gemist of de film nogmaals wil zien, kan op 24 juli te
recht in de Zionskerk te Oostkapelle, Duinweg 36. Daar zal men
ook voertuigen uit de tweede wereldoorlog (waaronder de 'Jeep',
de 'Seep', de 'Bcep', de 'Liberator' en de 'Weasel') en een foto
expositie kunnen bekijken.
Koningin U ilhelmina in het bevrijde Oostkapelle.
Voug jaar bezochten ondei meer de i\oorse commando's die bij
de bevrijding betrokken waren Walcheren. De gemeente Domburg
ontving hen op kasteel Westhove, waar vele herinneringen naar
boven kwamen.
Aan het begin van de week onder meer een optreden van de Revi
val Jazzband, een gewijd concert van Apollo en een demonstratie
Ringrijden.
Aan het einde van de week (bij het ter perse gaan van dit nummer
nog toekomstig) een hete-luchtballonvaart met ballonnenwed
strijd en de Wielerronde van Domburg.
Een rubriek door en voor Domburgers en Badgasten.
Eindredactie F. L. van Houtum-van Vloten.
Domburgse Omroepers door A. de Pagter.
Re\ i\jI .Li// BunÜ.
Was das Publikum angeht, so ist dessen Fahigkeit zu und Be-
gei ster ung für die Aufnahme der DSC-Musik schon daran zu il-
lustrieren, dab etwa auch die Beat-Welle der 60er Jahre nicht ver
mocht hal, das weltweite Interesse an der DSC zu schmalcrn. lm
Gegenteil es wachst und gedeiht nach wie vor, denn ihre Musik
legt sich nicht an Moden, Macken und Manien fesr. Dazu kommt
der unaufhörliche Strom von Einladungen zu den gröbsten inter
nationalen Jazz-Festivals als unübersehbare Bestatigung der
Erfolge.
IJüJjïi/JiJs QuodwlJJ Baisfiijsufilsj1 fa) Dusubiifgi
Op 29 juli zal er opnieuw een fantastisch vuurwerk zijn en op 1
augustus heeft de lampionoptocht, dje vorig jaar zo succesvol
was, weer plaats.
Op 3 augustus de Film van Ome Willem (met Teuntje) in het
Openluchttheater te Domburg, 19.00 uur. Kaarten hiervoor en
voor het DSC-optreden verkrijgbaar bij VVV Domburg, Cam
ping Domburg, VVV OostkapelJe en Sjiep hifi Middelburg. Ook
aan de avóndkassa.
Begin augustus zal ook in het teken staan van muziekvereniging
Apollo: de vereniging bestaat dit jaar 85 jaar en viert dat op 5 au
gustus, de gehele dag.
Met dank aan de heer W. Warners.
Jaap Wisse, hij was één van die vrije, maar nooit vrijzijnde men
sen, zoals er tientallen waren op alle dorpen; een paar stukjes
grond - wat eigendom, 't meest gepacht soms een paar koeien,
iets bijverdienen met schelpendragen, dijkwerk e.d. en hij, Jaap
Wisse, dan ook als omroeper en nog meer van dergelijke klusjes
(o.a. afslager, en secretaris van het kolenfonds).
Hij was nog op z'n boers gekleed en deed als laatste zijn ronden te
voet.
Hier op de foto, op d'n Tol, was ongeveer zijn 10e plaats.
Als er één boodschap was, sloeg hij 17 keer, niet meer en niet min
der. Voor een tweede boodschap werd opnieuw geslagen, nu maar
10 keer.
Hij begon op de hoek bij zijn huis, dan 't Duunwegje, daarna bij
Schrier (hoek Steynshofstraat/Karregat) en 't oekje Tak (hoek
Noordstraat). Dan naar boven de Noordstraat door, 't oogtetje
van Rekkers (hoek Badhuisweg), vervolgens via de Badstraat naar
d'n Tol, waar op de foto Loutje Labruyère, Provoost (toen post
kantoorhouder), Willem de Voogd en Maatje Louwerse zijn toe
hoorders zijn.
t oekje.Tak.
Meestal liep hij tussen de middag of na d'n avond, want dan wa
ren de meeste mensen thuis.
We móesten nog al eens naar buiten daarvoor: 'Stil-is, 'k ore de
klienker, gaed-is luustere'.
't Gebeurde natuurlijk ook wel» dat er direct geroepen moest wor
den. Was hij dan op het land, dat lag aan het begin van 't Roosjes
wegje, .in de Zuuverse wegt en t ouwe wegelienk (beide laatste
weggetjes zijn vervallen, maar lagen even achter 'Bisdom'), dan
moest zijn dochter Koos hem gaan halen.
Ze hoefde daartoe niet helemaal naar het land, maar liep, afhan
kelijk van weer en wind, naar t meulwal of iets verder en blies
daar op een fluitje en als haar vader dat hoorde, stak hij als bewijs
zijn houweel of iets dergelijks naar boven.
Wat ben ik toch blij met de snelkassa bij Domburgs Rabobank!
En met de mogelijkheid om - bij sommige winkels - een bestel
ling achter te laten en de boodschappen thuis te krijgen!
Om, als je haast hebt, niet achter een lange rij weliswaar in het al
gemeen vrolijk uitgedoste en dus bezienswaardige) vacantiegan-
gers te hoeven staan, is een verademing!
Zoièts zou je in alle winkels moeten hebben!
Hoewelwat neem je dan als criterium?
Mensen die haast hebben lijkt me niet gek. Maar je kunt natuur
lijk ook haast hebben, omdat je gauw op het strand wil liggen.
Mensen die werkenja, hoe haal je die er nou uit? (En bovendien,
wat is werken?)
Inwoners van Domburg valt al direct af: daaronder zijn mensen
die wel tijd en mensen die geen tijd hebben.
Een pasje dan en een eigen handeling, zoals bij de Rabobank Of
moet je naar het systeem van sommige grote winkelbedrijven: een
snelkassa voor hen, die minder dan zo en zo veel artikelen kopen?
(Niet verdelen over kinderen en opa/oma!)
Ook daar zit een kink in de kabel: je kunt veel haast en öök veel
nodig hebben!
Nee, het beste lijkt me nog steeds een moment uit te zoeken, waar
op de meeste mensen wel op het strand zullen liggen.
Zolang niet iedereen dat gaat doen, zal het nog wel meevallen
F
F.L.
Hij had zijn grote en zijn kleine ronde.
Voor gemeentelijke mededelingen bijvoorbeeld, moest hij de gro
te ronde doen, daar hoorde het villapark bij. Was het voor ver
koop van groente of vis (in 't viskotje), dan nam hij de buitenkan
ten niet mee. Via Schuitvlotstraat, heen en weertussen Singel en
hoofdstraten, ging hij over 't Nieuwe Domburg naar het einde van
't padje van Jaonus (Hoge Hilweg), zijn laatste halte.
Het blinkende bord aan zijn duim, het hoofd iets schuin, met zijn
ietwat hese, geroutineerde stem, toch goed verstaanbaar, had hij
dan ongeveer 30 keer geroepen. Gedeeltelijk in dialect natuurlijk.
Hij deed daar ongeveer een uur over.
De beloning per om te roepen bericht was 50 ets.
Soms kreeg hij wel eens wat in natura, bijvoorbeeld een halve
mand vis; dan moest zijn vrouw uren staan bakken, want een ge
koelde kast hadden ze toen alleen nog maar in 't Badhotel en enke
le andere hotels.
Het bord hing bij hem thuis aan een spijker in de spinde.
Het moest altijd onberispelijk blinken, niemand mocht er onno
dig aankomen.
Over zijn voorganger Spruit vertelde Kees Maas: Spruut was d'n
aordigsten (eigenaardigste) omroeper die we hier ooit hadden.
Over zijn vet leren schoenen droeg hij nog staesen (soort slobkou
sen van pilo), zodat er geen grond en mest in kon komen, en waar
hij ook werkte, op 't land of in de mestput, als er wat om te roepen
viel, deed hij zijn route zoals hij was.
Hij kon niet zo goed lezen, daarom las zijn vrouw het briefje al
tijd een paar keer voor. Dan douwden eest aoltied een stevige
pruume tabak achter z'n kie:zen, dat diende als een soort geluid
demper, werd er gezegd, - anders was zijn stem te scherp - en
ging hij op stap.
'De centrale'.
Op 't laatst van Spruit zijn periode, kort na de eerste wereldoor
log, was hier electrisch licht gekomen. De stroom werd opgewekt
in 'de centrale', een gebouwtje aan de Westweg. Toen, na een her
stelde storing, de omroeper bekend moest maken dat er die avond
weer verlichting zou zijn, riep hij: Van aevende heeft de centrale
wéér licht. Hij had óók zijn kleine ronde: Hij droeg dit bericht
niet voor op 't Nieuwe Domburg. Dir ze toch gêên electrisch.
Maar iemand van daar, die dat verzuim wel opmerkte, vroeg of 't
een zware bui zou worden en of 't Nieuwe Domburg er soms voor
gespaard zou worden, omdat hij daar niet geweest was.
Pas mer-op, zei Spruit, jie mee je peterolielampe, da-jer nie deu
getroffen oordt!
Op Oudjaar riep hij om, dat ieder die land van de kerk in pacht
had wou komen betalen, en de slechte betaelers moete noe ook is
komme naemens de president kerkvoogd.
Jaap Wisse liep zijn laatste volledige ronde op een ochtend eind
october 1944: 'Alle mannelijke personen boven 16 jaar moeten
zich vervoegen bij het gemeentehuis (dat betekende werk voor de
Wehrmacht). Ieder die niet aan dit bevel voldoet zal standrechte
lijk worden gevonnist!
Aan zijn allerlaatste ronde begon hij op de ochtend van de le no
vember. Rond half negen stond hij op d'n Tol, precies op de plaats
van dé foto, die ongeveer in 1936 genomen moet zijn.
Er waren toen al enkele granaten buiten het dorp ontploft. Terwijl
hij stond te roepen, sloeg er vlak bij zijn voeten een scherf op de
straatstenen. Hij hield er direct mee op en ging naar huis. Het was
de laatste keer voor hem.
Hij was toen 74 jaar oud en had het bijna 25 jaar gedaan.
Die dag werd een dochter van hem getroffen, misschien heeft dat
zijn besluit beïnvloed, maar het afslaan op veilingen heeft hij toch
nog verscheidene jaren nadien gedaan.
Jaap Wisse heeft nog enkele opvolgers gehad, tot het mede door
het drukkere verkeer niet meer ging.
't Klienkbord en de stok hangen nu in 't gemeentehuis te blinken.
Zomer activiteiten
Hoogseizoen, volop zomer en veel activiteiten in Domburg en
Oostkapelle.
In Domburg richt de sociëteit Luctor et Emergo zich weer op de
badgast met onder meer fortenwedstrijden en het kinderbal.
Binnenkort wacht ons - al bijna traditioneel
de Dutch Swing College Band (23 juli).
- een optreden van