ACCENT VAN DE WEEK
Strangepraot
RlRAtïr
m'A
Wat heb je liever - een lampionoptocht in de regen of een
lampionoptocht in zonneschijn?
'Historisch', een Herinnering van Een Domburger.
„Dezer dagen, nu de nostalgie in Domburg hoogtij viert, ontkwam
ook ik niet aan deze 'ziekte', zij het dat een en ander zich niet 150
jaar, maar slechts ruim 20 jaar geleden afspeelde.
Plaats van handeling: een Domburgse tuin met daarin zo'n
heerlijke zandbak. Het was echt zo'n ouderwetse zomerse avond,
waarop ouders tegen elkaar zeggen: „Laat de kinderen nog maar
even genieten, 't bed komt straks wel".
Nu, dat deden 'ze' dan ook! Vanuit mijn luie stoel, niet echt
verdiept in wat vakantielektuur, hoorde en zag ik het gedoe in de
zandbak aan. Hoofdpersoon was ontegenzeggelijk de 7- a 8-jarige
Pascale, Zwitserse en Franstalig! Ze was wat je noemt een
'moeder-dametje'. M'n vermoeden dat 'vadertje en moedertje
spelen' internationaal (althans westeuropees) is, werd hier beves
tigd. Roldoorbrekende patronen werden niet opgevoerd, hoewel ze
voor 'die tijd' al wat feministische trekjes vertoonde. 'Vader' was
de 'tot op zekere hoogte' meegaande Domburger Gerrit-Jan, circa
6 jaar oud. Het duurde even eer ik de rol van de iets jongere Heinz
uit Essen vastgesteld had. Eerst dacht ik dat het overblijvende grut
- behalve Heinz nog 3 kleintjes - allen als 'kindertjes' aangemerkt
konden worden. Maar dat liet de pienterogende Heinz zich niet
aanleunen! Hij wist aan de kleintjes erg duidelijk te maken dat hij
beslist 'Onkel Heinz' genoemd wilde worden.
Op een bepaald ogenblik probeerde moeder Pascale aan de kleine
Brigitte - zusje van Heinz - duidelijk te maken dat ze 'om een
boodschap moest'. Hoewel Brigitte wel begreep wat werd bedoeld,
stribbelde ze tegen. Nu moest vader Gerrit-Jan zijn gezag laten
gelden en dreigde: „Me mochte Brikietje mè 'n stuitje bie de keu in
't kot stekel!" Voor Pascale bleek dit koffiedik, want hoewel niet op
haar mondje gevallen, keek ze nu vragend rond. Of het nu kwam
omdat Heinz intuïtief aanvoelde dat z'n zusje bedreigd werd, of
omdat hij een fenomenaal talenwonder was, weet ik niet, maar hij
barstte tegen Gerrit-Jan uit: „Du Schweinhund".
Ze begrepen niet waarom die man in z'n luie stoel plotseling in
lachen uitbarstte.
Is dit het roepen van de morgenWinden
en doorklonkene geuren zeggen het,
en friste komend uit de bomen met
de zoete overrijpe geur der linde.
Herman Gorter
De Wijngaardstraat ontleent haar naam ongetwijfeld aan het feit
dat er in de 17e eeuw veel weldragende wijngaarden aan lagen.
Maar wist u dat de straat in de vorige eeuw in de volksmond 'de
Karnemelkstraat' heette?
De oude naam is echter al lang weer in ere hersteld.
Een grote eer viel mijn man en mij ten deel: tijdens het
dorpsfeest van 11 augustus j.l. riep Burgemeester Diepenhorst ons
uit tot 'Badgasten van het jaar' en overhandigde ons de ebbehou-
ten totempaal ('wisselbeker') en een fraaie oorkonde. Deze
onderscheiding, zo lieten wij ons vertellen, wordt sinds 1977
jaarlijks uitgereikt aan die badgast of inwoner die zich zeer voor
onze gemeente heeft ingezet.
Heel erg blij verrast zou ik alleen nog willen zeggen: wat kan je
anders met zo'n bijzondere gemeente in zo'n bijzonder jaar dan je
er volledig voor inzetten...!?!
F. L.
DE STICHTING BADPLAATSBELANGEN DOMBURG
^=-5£5ss==». De schoonste, best verzorgde,
Stichting best bewaakte stranden van Wal
cheren liggen in Domburg. Dat
zegt niet alleen een chauvinisti
sche Domburger maar ook me
nig badgast.
Hoe komt dat? Om dat te achterhalen moeten we de geschiedenis
induiken.... de gemeente Domburg kent namelijk een uniek stukje geprivati
seerd overheidsbedrijf in de vorm van de SBD... Wij doen dat aan de hand
van een vraaggesprek met de voorzitter van de SBD, de heer L. Wattel.
„De SBD is de voortzetting van de NV Zeebadinrichtingen Domburg. Aan het
eind van de 40-er jaren leidde deze NV een kommervol bestaan. Op 21
november 1950 werd de SBD opgericht met als doel de exploitatie van de
stranden, die Domburgs grootste trekpleister vormen. Een "algemeen
belangfunctie" dus!
Het toenmalige bestuur, waarin ook mensen van buiten de gemeente zitting
hadden, bestond uit 7 leden; inmiddels telt het na een herstructurering 12
leden en deze 12 komen allemaal uit Domburg: het moet een Domburgs
gebeuren zijn, aldus de heer Wattel.
Sinds het midden van de 50-er jaren bestaat de Camping Domburg, die ook
onder het beheer van de SBD valt.
Wat is anno 1984 'algemeen (recreatief) belang;? Wat moet het eventueel
meer zijn dan de zorg voor de stranden en de camping?
De heer Wattel verwijst naar een marktonderzoek dat in 1985 zal worden
gehouden.
Er zijn grote plannen met het Hot Domburg, als alles naar wens verloopt zal
dat een miljoenenproject zijn.
Wat zijn de mogelijkheden en wat wil men?
Van groot belang is volgens de voorzitter van de SBD een evenwicht in
toerisme: de een wil zijn vakantie in een hotel doorbrengen, de ander op de
camping of in een pension. Het accent is de laatste jaren steeds meer op de
camping komen te liggen, waardoor de hotelaccommodatie enigszins in het
gedrang is gekomen. Wattel: Het is belangrijk dat het evenwicht bewaard
blijft; denk aan het Badhotel!
Niet alleen moet de hotelfunctie worden gestimuleerd, ook - en misschien
wel in de eerste plaats - het lichamelijk welzijn moet meer aandacht krijgen.
Dr. Mezger maakte eind vorige eeuw de geneeskundige werking van het
zeewater bekend. Domburg is een uniek plekje om 'even bij te komen': de
geneeskracht van het water, de frisse zeelucht, de uitgebreide wandelmoge
lijkheden door de schitterende bossen en duinen, dit alles maakt Domburg
bij uitstek geschikt als 'kuuroord'. En juist dat element is jaren blijven liggen.
Hier ziet Wattel met het oog op het Hof Domburg een belangrijke functie
voor de SBD weggelegd. In het achterhoofd heeft hij de ontwikkeling van het
Duitse Kurort en in verband daarmee denkt hij ook aan de zgn. Kurtaxkaart:
mensen die toeristenbelasting betalen, zouden zo'n kaart en daarmee allerlei
voorzieningen tegen sterk gereduceerde prijs moeten kunnen verkrijgen.
Dat de toeristenbelasting belangrijk is voor Domburg staat buiten twijfel. Te
weinig zichtbaar is evenwel wat men er voor krijgt: de afdeling Openbare
Werken van de gemeente is constant in touw: het plaatsen van dranghekken
bij evenementen, het verzorgen van bloembakken (die nogal eens worden
beschadigd door 'enthousiaste' bezoekers), het onderhoud van de straten en
plantsoenen; een recreatie-gemeente heeft extra zware taken.
Daarnaast gaat een deel van de toeristenbelasting naar de VVV's. Dagjes
mensen betalen geen toeristenbelasting, wel parkeergeld.
De SBD is helemaal self-supporting, aldus de heer Wattel, en haar taak is in
de eerste plaats een regulerende (geen dwingende).
badplaatsbelangeri
domburg
De 'Badmannen' anno 1884
Badmannen waren er vanaf het moment dat 'de plezierduik in zee' werd
ontdekt: de taak van de eerste badmannen evenwel was gericht op het
comfort van de enkele zonnebader en zwemmer, de badman van nu heeft
door de massa-recreatie bijna de taak van 'verkeersagent' gekregen. Zij zijn
dan ook herkenbaar aan hun rode outfit met SBD-embleem!
De camping vroeger
De Camping Domburg.
De camping telt ongeveer 250.000 overnachtingen per jaar. Beheerder K.
Minderhoud vertelde ons dat de ANWB de camping 4 sterren en 5 vlaggen
toekent; het maximum is 5 sterren (sanitair) en 5 vlaggen (algemene
voorzieningen).
De camping heeft dan ook vele voorzieningen: een EHBO-post, scherpe
bewaking, goede verlichting, een streng geregeld onderhoud, enz.
Alle administratie is geautomatiseerd en sinds jaren kan rpen plaatsen
reserveren. Daarmee trek je een iets ander publiek: mensen die 'plannen',
families die een rustige vakantie willen. De ontwikkeling van de laatste jaren
was dat steeds meer 'bonTiefooiers' naar de camping trokken en dat waren
toch wel vaak mensen die minder rekening met anderen hielden - zoals je ze
nu bijvoorbeeld nog wel eens op de overloopterreinen aantreft.
Veel mensen komen naar Domburg voor rust en door reserveren mogelijk te
maken biedt je daartoe meer gelegenheid. Aan de andere kant zie je steeds
weer dat mensen elkaar opzoeken: waar het druk is wordt het altijd nog
drukker! Niet alleen is de Camping Domburg uitstekend georganiseerd, ook
biedt zij in het hoogseizoen een keur van activiteiten aan haar bezoekers: het
recreatie.-team van de camping organiseert veel en in de eerste plaats voor
kinderen.
De Stichting 150 jaar Badplaats Dom
burg werd bijzonder verrast door een
geschenk van mevrouw W. van Vis
vliet uit Middelburg: een prachtig
gekantk/ost kleed in het kader van
150 jaar badplaats.
Het zal te bezichtigen zijn op de
jaartentoonstelling, die wij in decem
ber 1984 hopen te houden in het
gemeentehuis!
De Badmannen Oostkapel Ie anno 1984
Citaat van de week: Uit DB van 18 augustus 1883.
Eenvoudig en lief gelegen is Domburg, juist een geschikt verblijf
voor ieder die rust zoekt; tegelijk met gezonde frissche zeelucht.
Die niet wenscht de wereld en hare begeerlijkheid te zien krioelen,
gs naar Domburg en zal er getroffen worden door iets eigenaar
digs en oorspronkelijks, dat grootte vermaarde badplaatsen niet
hebben.
Mevrouw Bosboom-Toussaint
in 'Het Kasteel Westhove'
Hart en Land
De camping nu
De camping ligt ideaal: op 500 m van zee en zij beschikt over vele faciliteiten;
wij noemen de supermarkt, een zwembad, sportvelden, een restaurant,
speeltuinen, een wasserette en een kinderboerderij.
Vele gasten komen dan ook elk jaar terug. Onder hen de familie Mees, vanaf
1954 logeren zij op Camping Domburg. Zij hebben meegemaakt hoe de
'landelijke' camping zich ontwikkelde tot het gigantische bedrijf dat het nu is.
De heer Mees: „In Domburg kan ik 100 jaar worden!"
HET ZEEHOSPITIUM ZONNEVELD
Het zeehospitium werd in 1909 door de Middelburgse Lize van den
Broecke gesticht om onderdak en herstelmogelijkheden te bieden
aan kinderen uit alle milieu's die aan tuberculose of aanverwante
ziekten leden.
Het gebouw was geschikt voor de verpleging van ongeveer 20
kinderen. Waterleiding, gas- en elektriciteitsvoorzieningen en
gemeentelijke riolering ontbraken: water werd opgepompt met
behulp van een achter het gebouw staan de ijzeren windmolen en
een benzoiedgasinstallatie en septictank werden geplaatst.
Twintig jaar lang heeft mej. Van den Broecke samen met dr.
Bastiaan Vaandrager als behandelend arts en huisarts te Domburg
en een gediplomeerd verpleegster het zeehospitium beheerd. In
die periode werden er ongeveer 700 kinderen verpleegd. De
behandeling bestond in de eerste plaats uit rust, goede voeding,
frisse lucht en zonnebaden, bij de juiste temperatuur ook
zeebaden.
Om het voortbestaan van het zeehospitium te verzekeren, riep Lize
van den Broecke in 1929 bij notariële acte een stichting in het
leven, waaraan zij de eigendom van grond en gebouwen benevens
een kapitaal overdroeg.
In de loop der jaren werd het zeehospitium enorm uitgebreid en in
1946 werd er een school aan toegevoegd.
In de jaren vijftig was het aantal tuberculosepatiënten door de
ontwikkelingen op medisch gebied sterk verminderd en de
polio-epidemie van 1956 bracht plotseling een nieuwe categorie
patiënten naar Zonneveld. Revalidatie en de behandeling van
kinderen met primair motorische handicaps werd de nieuwe taak
van het zeehospitium. In 1957 besloot men de revalidatie-inrichting
in de eerste plaats ten dienste te stellen van de behandeling van
spastische kinderen.
Nu - in 1984, 75 jaar na haar ontstaan - is Zonneveld een enorm
complex; er staan paviljoens, een zusterhuis, een centraal gebouw,
een school, een administratie-afdeling en een instructiebad. Een
geheel vernieuwd Zonneveld, zowel een kinder-revalidatiecentrum
als - in dit kader - een ziekenhuis en een mytylschool, omringd door
een prachtige tuin en (onder andere dankzij veel stagemogelijkhe
den) goed uitgerust voor haar belangrijkste taak: gehandicapte
kinderen de mogelijkheid te bieden een normaal leven te leiden in
de Zeeuwse samenleving. v
Mijn hart wou nergens tieren
En nergens vond het vree
Dan tussen uw rivieren
Nabij uw grote zee,
Mijns harten eigen groene land
Dat voor mij dood en leven bant.
De wind zong door de bomen
Tot in mijn stille huis
De stemmen uwer stromen,
Uw volle zeegeruis:
Da ar brak mijn hart in zangen uit.
Daar werd de stem van 't bloed geluid.
Wel hebt gij mij gegeven
Al wat ik andren bood.
Ik zong van dood en leven,
Van liefdes rijke nood:
Des harten tederste ademhaal,
Hij werd verstaanbaar in uw taal.
Al dieper zoeter wonder
Fluistert uw stem mij voor.
Laat mij niet sterven zonder
Uw levenwekkend koori
De wind die in uw lover luwt,
Is 't afscheid dat mijn hart niet schuwt.
P. C. Boutens/Bezonnen verzen/Verzamelde Lyriek, Polak
Van Gennep.
Uitg. mij, Amsterdam, 1968.
V4
INGEZONDEN BRIEVEN
Een leder kan vragen stellen of beantwoor
den via het redactieadres. De redactie
houdt zich het recht voor al dan niet te
publiceren.
M. H. Professioneel geïnteresseerd in kin
deren viel het mij tijdens mijn verblijf in
Domburg op dat daar zo weinig strandspe-
len voor kinderen worden georganiseerd.
Ook kinderen zijn (belangrijke) badgasten.
Overigens mijn complimenten voor de
uitstekende lampionoptocht, die was
groots!
Madeleine Everard
Baarn.
De Badmannen Domburg anno 1984
De stranden
De fraaie Domburgse stranden worden schoongehouden door de Badman
nen: er zijn 3 hoofdbadmannen en circa 25 hulpbadmannen (vakantieperso-
neel, vaak jarenlang dezelfde jongens en meisjes). De hoofdbadmannen zijn
het hele jaar in dienst, zij zorgen voor het herstel in de winter, alle
onderhoudswerkzaamheden. Samen met de Domburgse Reddingsbrigade
houden zij de wacht over de zwemmers en zonnebaders. In de winter van dit
jubileumjaar zullen zij weer proberen de stranden vrij te houden van
aangespoeld vuil en de duinen in perfecte staat te houden.
