Sinke Komejan
Makelaars o.g.
Diabetici
4
BADPAVILJOEN DOMBURG
't pannekoekenuus
moderne paraplu's
LEDERHUIS BIJOU
TE KOOP T
E DOMBURG
L. Minderhoud
Goud, Zilver en Optiek
CLJ.lbiViqen
Domburg en omstreken. Men kon ook bij
haar terecht voor postpapier en envelop
pen. In de Zuidstraat. Daar was een van
de Middelburgse Fak Brouwers met dit
zaakje begonnen het ging niet erg,
de Fak Brouwers hadden wel eens méér
tegenwind. Juffre Scheybeler nam het
over en zette een jaar later het winkeltje
vóórt in het Badpaviljoen, onderin het
torentje, waar het ook Deventer Koek en
Zilverwerk leveren kon. Het is de kiem
van onze latere opkomst geweest. Dat
zilverwerk een depót van Cas Hacken-
berg uit Middelburg was soms wel
lucratief. Graaf von Spe heeft er eens
een heel zilver servies besteld. Omstreeks
1895 kwamen de eerste geïllustreerde
briefkaarten erbij. We bezitten nog de
vermoedelijk allereerste, uitgave Max
Krause, Berlin S.W.19, voorstellende een
hellebardier in middeleeuws costuum, die
met enig lawaps van goud-en-rode krul-
laria „Groete uit Domburg" presenteert.
Vrij kort daarna kwamen de eerste An
sichten van Domburg, ééntje met het
panorama van het dorp, ééntje met het
badstrand en de badkoetsjes. In een
bruinige tint, een klein vignet, dat de
beeldzijde nog voor de grootste helft
blanco liet. De lichtdrukkerij van gebrs.
van Straaten in Middelburg leverde ze.
Er kwamen algauw méér van die getinte
kaarten, soms bruin, soms blauw dat
blauw was wel mooi. In die tint kwam
er toen b.v. ook een kaart van de Mid
delburgse Langejan en de Nieuwe Kerk,
nog in de oude, afgrijselijke uitvoering
uitgeefster een Mevrouw A. M. Amiot,
Den Haag. Er kwamen er méér zo. En
toen heeft iemand wie? de stap
gedaan naar het gebroken zwart en brak
algauw de vloed van de gewone zwart
grijze ansichtkaarten los, waarschijnlijk
zo tegen 1900. Wie de eerste uitgevers
waren wordt niet vermeld. Onder
nemende lieden. Waaronder ongetwijfeld
de in Middelburg een tijdje nogal bekende
William Sutherland, hij heeft o.a. de
kaarten van Koningin Carmen Sylva,
welbekend, uitgegeven. Hij verdween
waarschijnlijk naar den Haag, waar hij
nog wel eens in Willem Kloos' Nieuwe
Gids opdook. Ook met het toen bekende
Lotisico had hij banden, een veelzijdig
man, wiens briefkaarteninspiraties over
sloegen op mijn Vader. Hij was de stille
kracht achter de briefkaarten uitgave
M. J. Scheybeler, mijn grootvader, die
intussen naar zijn winkeltje aan de over
zijde van het Badpaviljoen was verhuisd.
Hij zette Moeders affaire voort. In naam.
Realiter was mijn Vader de drijvende
kracht. De ansichtkaarten namen een
grote vlucht en ze werden in ons Mid
delburgse Singelstraathuis een dagelijkse
verschijning. Bij duizenden kwamen ze in
lange dozen van de lichtdrukkerij. Wij
distribueerden ze verder ik heb in die
jaren zéér snel briefkaartentellen geleerd.
Ze gingen algauw ook naar Veere en
naar allerlei Zeeuwse dorpen. Vader ging
erop uit en ondernemende dorpswinkeliers
wilden allicht ook wel briefkaarten van
hun dorp. Dat liep tot in het Goesse land
toe. Eerst leverde Vader nog zelf de
foto's, maar algauw waren het Corns.
Henning en Leo Helder in Middelburg,
die ze fourneerden Bauer was intussen
van het toneel verdwenen. Toch heb ik
aan één van Vaders foto-expedities nog
een onvergetelijke herinnering behouden:
op een Hemelsvaartsdag liepen we naar
's-Heer Arendskerke (5 uur lopen, mod-
der-pootjebaden in het Sloe), waar hij
inderdaad prachtige foto's heeft gemaakt
van Goesse meisjes op den dijk. Eén
ervan heeft het tientallen jaren uitge
houden en belandde tenslotte zelfs op de
Zeeuwse-babbelaars-doosjes van Diesch.
Een nieuwe zet op het schaakbord
vormden de gekleurde briefkaarten! Dat
kleuren deden we zelf, met Talens eiwit
lazuur-verven! Moeder was er een expert
in. Als 's middags het huishouden aan
kant was, dan ging ze aan tafel zitten
en begon het kleuren, in serie s, 20, 30
tegelijk. Ze deed het zeer serieus. Zoals
zij het Veerse stadhuis kleuren kon, dat
was reine poëzie. Het was een winst
gevend bedrijfje voor een gekleurde
briefkaart vroeg je een dubbeltje, voor
een zwarte kreeg je maar drie cent.
Natuurlijk, toen de zaken goed gingen,
kwam er ook concurrentie dat gaat
altijd zo, altijd komen er knoeiers, die er
dan de klad in brengen. Tenminste, dat
vonden wij! Ze kleurden slordig, haastig,
in harde kleuren, ze begrepen er niets
van. Zo n kaart kostte dan ook maar vijf
cent. We hadden er diepe minachting
Totaal nieuw van stijl - van lijn - van techniek
Herenparaplu's vanaf f 10,—
Opvouwbare paraplu's vanaf f 24,—
DE ZAAK OP DE HOEK
Lange Delft 44/Segeersstraat 4a - Middelburg
Ook 's maandags de gehele dag geopend
WOONHUIS
WOON-WINKELPAND
ROYAAL PAND
BOERDERIJTJE
BUNGALOW
DUBBELE WONING
BOERDERIJTJE
PERCEEL BOUWGROND
VRIJSTAANDE WONING
RUIM HERENHUIS
PERCEEL BOUWGROND
mei garage (met uitzicht op zee vanaf de slaap
kamers) aan de Badhuisweg 5.
met zomerhuisje, bevat naast de winkelruimte
van 80 m2: magazijn, kantoor en 2 aparte
bovenwoningen benevens vrijstaand zomerhuisje,
aan de Mankt 3 (bevat o.a. 8 kamers),
met zomerhuisje aan de Roosjesweg 8.
,/t Bosje van Keg", aan de Noordstraat 10.
aan de Weverijstraat 5.
met 2000 m2 grond aan de Zuiverseweg, moet
worden opgeknapt.
aan het Jhr. Casembrootplein, 2100 m2 groot,
voor de bouw van een landhuis.
op de hoek Schelpweg (14), Beatrixstraat.
Geheel gemeubileerd.
aan 't Groentje 10.
aan het Park „Duinenburg", 1500 m2 groot.
Uniek gelegen.
Voor andere objecten vraagt u ons „Nieuws van uw Makelaar".
DAMPLEIN 34 „HET GOUDEN HARNAS" - MIDDELBURG - TEL. 01180-26455
NED. RODE KRUIS
DOMRURG
Bij afwezigheid van de arts kan men zich J. Kleinepier,
wenden tot de volgende adressen: Schuurmanstraat
Mevr. M. de Pagter - Hollestelle
H. M. Kesteloostraat 5, tel. 1803
De bossen van Hoogduin en Berkenbos
zijn voor een ieder vrij toegankelijk.
FIRMA
in
ZUIDSTRAAT - WESTKAPELLE
TELEFOON (01187) 2 84
Het vanouds bekende adres voor
GOUDEN EN ZILVEREN
ZEEUWSE SIERADEN
De speciaalzaak in suiker
vrije artikelen in Zeeland.
Das spezialgeschaft für
zuckerfreie Ware in Zeeland
Pour tous vos articles pour
diabétiques en Zeeland.
r
Giücofaletüe
Korte Delft 5-7, Middelburg
volop parkeerruimte
voor en handhaafden onze qualiteit én
onze prijzen. Later kwam de kleurendruk
daar praten we maar helemaal niet
over Amerikaanse kleuren, tegenwoor
dig vindt de massa dat mooi. Men spreekt
dan wel van technicolor. Het doet me
altijd denken aan de eenheidsworst uit
oorlogstijd. Hoe het zij, of niet-en-zij,
niet alleen Hitier heeft zijn pleziertjes
gehad aan het briefkaarten kleuren. Ik,
als schooljongen, niet minder! Als je om
zes uur 's ochtends opstond en ik
hièld van vroeg wezen! dan kon je
makkelijk vóór schooltijd een paar kwart
jes verdiend hebben Vader gaf me
voor elke kaart een „kluut" cent).
Het snoepwinkeltje in de Spanjaardstraat,
naast het Instituut van Juffrouw van
Slee, en later de Ardath cigaretten 5B
hebben er van meegeprofiteerd.
Domburg, juli 1974
J. C. van Schagen
Tel. 011 88-1 312 keuze uit tien verschillende
TH. WIDMAN soorten heerlijke pannekoeken
OPEN EN OVERDEKTE TERRASSEN AAN ZEE iedere vrijdag,
zaterdag en zondag
Leen Zietse
