Advertentiën en Adressen.
ZEEUWSCHE STOOMBAKKERIJ
L I. m
de firma T. TJEBBES ZOON, aldaar.
Wed. T. TJEBBES ZOON.
beroemde Spaansche en Portugeesche WIJNEN
Eigen bereide QUINA LA ROCHE
Yraagt Prijs-Courant van
FranQois Blom's Delicatessenfabriek.
GROOTHEEST.
gekomen. In dit tijdvak valt zijn bezoek
aan Domburg voor.
Als stadhouder van Zeeland werd de
tegenwoordigheid van dien ambtenaar daar
zeldzaam vereiseht; aan statenvergaderin
gen deed men onder den Spaanschen
Koning niet, en voor dezen ambtenaar als
hoofd der krijgsmacht was er rusttijdde
vrede was gesloten en de onlusten waren
nog niet begonnen. Andere zaken riepen
den Prins daarheen. ïn Mei 1562 was
eene beschikking der regeering gekomen
op het verzoek van Obanje, Aebschot en
Abembebg tot bewaring van hunne rech
ten en aanspraken op den boedel van den
markies van Vere, Ma.ximilia.an van Boüb-
gondië, wiens bezittingen en heerlijkheden
niet te overzien waren, en die schulden had
al9 een prins, gelijk men in onze dagen zegt.
Andere edelen verkeerden in hetzelfde
gevalObanje, Egmond, eigenlijk ieder
van hen. Nu is het gemakkelijk te zeggen,
dat die toestand veroorzaakt werd door
hunne al te prachtige leefwijze, zij het
ook met de verontschuldiging, dat reeds
het Borgoensche hof dat leven boven hun
vermogen had bevorderd om de edelen te
verzwakken. Maar daar deed zich iets
ergers voor. De edelman, en hij in de
eerste plaats, was den souverein bereid
en gehouden te dienen met persoon en
goederen. De souverein had dus niets
anders te doen dan zijn leenman eene
borgstelling op den hals te schuiven, waar
door alle inkomsten van diens goederen
verpand waren aan de geldschieters; dat
pandschap eindigde niet, en in ons geval
heeft de omwenteling, die daardoor gedeel
telijk veroorzaakt was, die ten einde ge
bracht.
Het volgend jaar kwam Oranje in Wal
cheren, om den stand der zaken van heer
Maximiliaan op te nemen. Aanleiding
tot de reis was er genoeg: als vader van
den heer. van St.-Maartensdijk kwam hij
de rekening der rentmeesters Bewesten- en
Beoosten-Schelde hooren doen, als stad
houder de dijken en zeewerken zien.
In de rekening der stad Middelburg,
waarvan het belangrijkste thans voor het
grootere publiek openbaar gemaakt is,
komt een post voor, die anders klinkt dan
die te Domburg, Den stadhouder bood
de magistraat „een maeltyt met een scoen
„bancket" aan, ten koste van 9110 4
J 549,10 en schonk hem „eene bote
„malveseye muscadel" van 12
144 en twee vaten „anseroys" van 10
elk vat, dus 120,dit maakt geza
menlijk 813,10. Uit de woorden der
rekening zou men moeten opmaken, dat
hij, als stadhouder, toen voor den eersten
keer te Middelburg kwam. De hem ver
vangende vertegenwoordiger van het lands
heerlijk gezag was de rentmeester Beoosten-
Schelde, in October van hetzelfde jaar
ook van Bewesten-Schelde, heer Philibebt
van Sebooskebke, "burggraaf van Zeeland
en meer dan dertig jaar in bediening. Hij
is dezelfde, die te Mechelen aanwezig was
bij de wijding van den abt van Middel
burg tot bisschop en die den kerkvoogd
ook naar zijn diocees terug geleidde, waar
hij den 4 Januari 1562 ingehaald werd.
Bisschop Nicolaas van dee Bubcht, later
steeds de Castbo, was met den Prins
tegenwoordig bij het opnemen der rekening
van den rentmeester. Hij was in 1549
abt geworden en nu een man van zestig
jaren. Hij was een rustig heer, misschien
door zijn leeftijd; gaarne was hij op West
hoven, zoodat hij bij de plundering der
abdij door de beeldstormers buiten was;
hij overleed gedurende de insluiting der
stadzijne opvolgers hebben van hunne
zetels geen bezit meer kunnen nemen.
De markies van Vere was heer van
Zandenburg en Vere, Serooskerke, Pop-
kensburg en Sint-Laurens, Vlissingen,
Duinbeek, Westkapelle en Domburg, waar
van Vere en Vlissingen om zijnentwil
markgraafschappen werden. Eerst in 1581
heeft de Prins van Oranje Vlissingen,
Vere, Westkapelle en Domburg gekocht;
bij zijn bezoek in 1563 had hij daarmede
alleen te doen als belanghebbende bij de
berooide nalatenschap van Maximiliaan.
Hij zal zich toen door plaatselijke aan
schouwing overtuigd hebben, in hoever
men in staat^was geweest eigendommen,
dijk- en sluiswerken, uitwatering en zee
wering, stadsmuren, poorten en openbare
gebouwen in tamelijk veiligen toestand te
houden, en daar Domburg van dit alles
niet zooveel bezat, kan de inspectie kort
geduurd hebben en mogen de inlichtingen
wel onder het rijden gegeven zijn. Na
eene korte begroeting kan de stadhouder
zich door de boomrijke duinstreek bege.ven
hebben naar den bisschoppelijken uithof,
Westhoven. Een feestelijk bezoek was
dit passeeren niet. Het plaatsje gaf daartoe
geen aanleiding; het was fraai van ligging,
maar arm van bevolking. Vriendschappe-
lijk was het evenmin. Oranje heeft later
onberekenbaar veel gedaan voor ons volk
vriendelijk of populair was hij niet, zelfs
nog niet, toen hij een eerwaardig helper
in den nood was. Ook wist te Domburg
niemand, welke taak kon aanvaard wor
den door den stadhouder van den Spaan
schen Koning, met die hoogheid in manieren
en houding, zooals het toen een' man van
zijn' rang in de nabootsing van den Kas-
tiliaanschen hofkring paste, en die alleen
in eene Duitsche omgeving, voorzichtig
en onder lieden, wier rang zijnen rang
naderde, zich eenigszins ongedwongen be
wegen kon. Het is dus historisch zeker,
dat Domburgs oude bevolking den grooten
Oranje binnen haar gebied heeft aan
schouwd, toen nog de adelsbond, de beeld
storm, de geuzentijd, het vangen, hangen
en bannen, het rooven en plunderen, het
verwoesten en verbranden, de verwildering
van land en lieden, de vertwijfeling van
allen in een tamelijk ver verschiet waren.
Onzeker is het, dat de oude Prins daar
in perso'on als heer is gehuldigd. Zijn
opvolger, de latere Prins Maubits, werd
er in die hoedanigheid met zekere plech
tigheid ontvangen in 1585.
Amsterdam.
J. G-. Feedebiks,
heeft de eer hare geachte clientèle te berichten, dat zij tot ALLEENVERKOOPERS harer
voor DOMBURG en omstreken heeft aangesteld
Rotterdam, Juli 1891.
Ons refereerende aan bovenstaande advertentie, hebben wij de eer ons beleefdelijk in de gunst onzer geachte clientèle-
aan te bevelen
Domburg, Juli 1891.
Antiquiteiten (Delftsch Aardew., Porselein, Zilverw.)
W. G- BAL, Middelburg, Krommeweele L 27.
J. A. W. DU BOIS, Middelburg, Lange St. Pieterstraat A 79.
Apotheek.
APOTHEKER.
iaPOTTEXM V li KT K 411-12
MIDDELBURG-.
met en zonder wtaal, f l.SO per flacon.
EMSER-PASTILLES f>0 cent per doos.
Banketbakkerij.
Kor teil el ft - MIDDELBURG - Kortedelft.
ia ia
Badstoelen.
J. F. SCHEIJBELER, Middelb., Vlasmarkt L 17 (Reparatie).
Bedden, Dekens en Matrassen.
J. LAGTER, Middelburg, Vlasmarkt L 13.
Bierhalle.
2 ma Biljart. Kruiden ierswaren,
-K BADCOSTUMFS.
domburg. g Paard en Rijtuig te Huur.
Bloemisterij.
A. BLAAS, Middelb., buiten de voormalige Dampoort T 105.
Boekhandel.
VAN BENTHEM JUTTING, Middelburg, Kortedelft G 1.
F. B. DEN BOER, Middelb., Langedelft I 16 (Muziekhandel).
K. LE COINTRE, Middelburg, Burg B 16 (O. en N. handel).
F. P. DHUIJ, Middelburg, Lange Burg B 10 (Boekbinderij).
R. M. SMITS, Middelb., L. Giststraat F 174 (Boek- en Muziekh.)
Brood-, Kleingoed- en Dessertbakkerij.
J. BIMMEL, Domburg.
W. DE VOOGD, Domb. (Winkelier, dagel. versche eieren, boter).
