MISLUKTE STUDIE.
armen, die geheel met zuigtoestelletjes zijn
bedekt en breeder zijn dan de twee lange
armen, welke er bovendien nog aan worden
gevonden. Deze laatste zijn rond en glad
en slechts aan hun dikker uiteinde van
zuignapjes voorzien. Met die armen grijpt
de inktvisch zijne prooi, en tevens dienen
zij hem om zich onder water vast te
hechten aan de steenen en het zand van
den bodem. Zwemmen doet hij door
middel van andere werktuigen, door de
vliesachtige uitbreidingen ter zijde van
den zak, die even als vinnen worden
bewogen.
Is het wonder, dat de grootste exem
plaren van deze diersoort ons herinneren
aan de verhalen van de Noordsehe Kraken,
die met hare geweldige armen geheele
booten konden omklemmen en in den
afgrond trekken? En, hoewel de grootste
soorten in de Noordzee niet leven en
bovendien zeer zeldzaam zijn, maken toch
reeds Abistoteles en Plinius melding
van Koppootigen van reusachtige grootte.
Steenstkup onderzocht in 1853 de over
blijfselen van een inktvisch, wiens rugge-
plaat drie el lang was. Bij Teneriffe zag
Bouyek, een Fransch zeeofficier, een exem
plaar van vijf of zes el lengte, de lange
armen, die acht in getal waren niet mede-
gerekend. De pogingen om' het dier
machtig te worden, mislukten en men
durfde geen boot uitzetten, uit vrees dat
door de grootte van het monster zulk
een waagstuk noodlottig zou afloopen. Het
verhaal van de Kraken is dus niet getoetst
geworden, maar het is zeker dat Koppoo
tigen soms zeer aanzienlijke afmetingen
bereiken.
Als ik een natuurkundige verhandeling
over den inktvisch wilde schrijven zou
ik o. m. nog den vorm van zijn andere
lichaamsdeelen moeten beschrijven, 't Zij
den lezer echter genoeg te weten dat
zijn bek op dien van een papegaai gelijkt;
dat zijn buik blauw-wit van kleur is en
gevlekt en zijn rug bruin-zwart gestreept;
dat langs zijne zijden een band loopt van
witte vlekken en dat daarmede ook zijn
rug is bedekt.
In het voorjaar vindt men de eieren
van den inktvisch in hoopen aan ons
strand. Zij zijn bevestigd aan zeewier of
andere drijvende voorwerpen en hebben
een zwart voorkomen, door het vlies,
waarin ieder ei is besloten.
Doch hoe komt dat dier nu aan den
naam van inktvisch?
Als wij het ontleden, vinden we naast
de lever een peervormig zakje, dat gevuld
is met een donker gekleurd vocht. Men
beweert, dat het dier, wanneer het wordt
vervolgd, dat vocht willekeurig uitspuit.
Het hem omringende water wordt dan
troebel en het verbergt zich zoo doende
voor het oog zijner vijanden. Ook zou
de bekende Oost-Indische inkt of het
sepia uit deze kleurstof worden verkregen.
Nu is er echter aan den inktvisch nog
iets bijzonders op te merken. Op sommige
tijden van het jaar vindt men aan het
strand een aantal lichte, kalkachtige voor
werpen, welke bekend zijn onder den
naam van zeeschuim of zeekat. Zoo'n
stuk zeeschuim is langwerpig rond, bestaat
uit een dunne, platte, hoornachtige plaat,
die aan beide zijden met kalklagen is be
dekt en is, vooral in 't midden, vrij dik.
Dit voorwerp nu is de inwendige schelp
van het dier en wordt menigmaal in
poedervorm aangewend om metalen schoon
te maken en te polijsten. Dat het daar
voor zeer geschikt is, weet menige huis
moeder te verhalen, doch ook voor
andere doeleinden is het aan te wenden.
Dit toonde ons dezen zomer een der bad
gasten, die met vaardige hand in de zachte
zijde der schelp alleraardigste teekeningen
wist te snijden, welke vooral tegen het
licht eener lamp een goed effect maken.
Met te meer ingenomenheid maken wij
van die teekeningen melding, omdat ver
scheidene personen ze als souvenir aan
den maker, van Domburg medenamen en
daarvoor iets afstonden ten behoeve van
de armen dezer plaats, 't Zij ons vergunt
aan den vervaardiger en aan de gevers,
ook uit naam der behoeftige Domburgers
dank te brengen voor de vrij aanzienlijke
som geld, op deze wijs bijeen gebracht.
Wij verheugen ons ook hier wederom te
hebben geleerd hoe het aangename met
het nuttige kan worden verbonden.
En hiermede lezers neem ik afscheid
van u en van den inktvisch. Mocht het mij
blijken, dat het oppervlakkig beschouwen
van sommige zeebewoners u niet onaan
genaam is, dan wensch ik later uwe aan
dacht te vragen voor een ander, kleiner dier,
waarvan de schelp op ons strand voorkomt,
de Cypraea moneta, maar welks oorsprong
op onze kust voor mij nog niet helder is.
Afgeluisterd gesprek van een Walcliersclie boer met
zijn buurman, den tuinman, die hem een
bezoek komt brengen.
DOOE
J. van de Velde Olivier.
„Hola! Zoo, goeien avend! de baas is
al thuis van zijn werk, zie ik."
„Kiek daer, dir mi'n buurman! Jae,
den boas is a thu-us, mer 't is ma net an
ook. Gael 't nog goed mee-t-je en thuus
mee te vrouwe en de guus?"
„Zoo zachtjes aan; is hier ook nog
alles wèl?"
„Jae, dat schikt nog a redelik. E m'n
je in lange nie 'ezie, oa je't dan waerlik
zo druk?"
„Ja, er is tegenwoordig veel werk op
de buitenplaats."
„Kwa, kwa, dat maek jie mien nie'
wies; a'n ik dat nog is zeide-de! Mer
nim toch een stoel, je bluuft di'zö stae.
Wat dienk je van 't weer, 'tis ma broe-
achtig De lucht die zag daer effen zo
biester in 'tZuu'en en m'n vrouwe die
voelde d'r eige den 'eelen dag zo oardig
in d'r gestaltenisse'n groot geluk a m'n
van den nacht gin dunder Om noe
van 't eene op 't oare te vallen, buurman,
eit de schoolmeester a mee je geproat
over dien boek?"
„Ja, daarvoor kwam ik juist
„Kiek, da docht ik wè. Jae, de meester
oa m'n van den nochtend gezeid, dat dat
net 'n goeien boek vo je zeune zou zien
en ie vroog of ik 'n over zou wille' gee'.
Noe, ik zeie, waerom nie', wan' ik d'r
toch niks an, da's makkelik genog. Je
kan d'n vb 't zelde geld kriege' dir ik 'n
vb gekocht kiek mè, de pries staet d'r
nog op. 'tis nog net zoo schoon, d'r is
nog niks anik bin nog a kelf op zokke
diengen."
„Ik zou een taalboek nooit bij een
boer gezocht hebben."
„Nee, mer ik za je is uutleië' 'oe da'k
an dien boek gekomme' bin. Ik oa over-
lest in de krante geleze' da' je bie den
boekdrukker za'k ma zeie, taelboeken
kon koope'ik wou ik wè is zo'n boek
wan' dat za'k j'is zeie, as-t-er seumers van
die meiden van de badgasten bie je komme
om melk of beuter dan kan ikken en m'n
vrouwe ulder wè verstae, mer zulder
mien d'n elt van den tied nie'. Dat is
noe wè zo'n erge zaeke nie', mè j' oor
toch belangelik niet groag uutgelache',
wat zei jie d'r van Daerom wou ik den
boek wan' de schoolmeester die oa wè
is tegen mien gezeid, da' je uut die tael
boeken kan leere' 'oe da'je op z'n steesch
mot proate za'k ma zeië. Noe, toe 'k
vlêeweke n Dunderdag na stad mog, zei
ikkwa, k noe 'n goeie gelegenteit,
'k za d'r ma is op uut gae. Ik vroog in
wafvore sitoeasie of d'n boekdrukker
weunde en toe' ze me de gejegente zo
wat verduust oa, goeng ikke d'r na toe.
Ik zeië: meneer, 'oeveel' kost zo'n boek
om de 'Ollanse taele uut te leeren, je
weet wè, zoo as in de krante gestaen eit.
De vint die keek me zoovee oardig an,
asof n' docht da'k zot was. Ie stoeng
nog zo'n bitje te praktezeeren mer einde-
lienge en ten langen lesten begriepten de
m'n toch en ie gaf mien zo'n boek mee
'n geele klassed'r stoeng net 't zelde op
lieken as in de krante: Nederlandsge
Spraakkunst. Mer ik zeië, meneer 'oevee'
kost dat noe, want ik zeië, ie zou wè is
zö diere kunnen' zien, da 'k 'n nie' be-
taele' kan en ik wi m'n nie' erm an
boeken koope'. „Maar zestig cent, baas,"
zeit-en. Ma zestig cent, nee maer net oor!
ma zestig cent, ik zeië dir ei je 'n pond
beuter vó en dan e'k toch nog liever 'n
pond beuter as zo'n boek, is gin waereP
Nee oor, di verduur ik m'n erme cenzen
te vee' vb. „Ja," zeit-en, „ik kan j'en
toch niet minder geven baas!" Ik zeie:
dat gloof ik zö goed as da' je 't zeit, mer
noeik zeië gee' m'n dan ma, en
'ier ei je twaalf stuvers, want ik docht,
ik za 't 'ier of deer wè uutaele. Mè toe
'k thuus kwam en m'n vrouwe dat boek
liet zie', toe' keek 't ouwe mense niks
vrindelik; nee oor, ik ao 't glad bie d'r
verpottekroesd. Ze zei: wat mot jie mee
zo'n stienkend dienk doe', wat en ons
daer an? Oa d'r liever 'n lekkere zoete
koeke of droaiers of wat anders vb ge
kocht. Ik zeide d'r ma niks op, mer ik
docht: uust mè, over 'n stuitje za' je wè
anders proate', en ik goeng an 't lezen.
Mer zö mit as ik d'r in kiekte, toe' zeiden
ik a drek bie m'n eigej' ei nog g'liek
vrouwe, j'ei nog g'liek; as ik dat ge
weten oa, dan oan ik dat vule dienk nie'
meegebrocht. Ik kon wè oalles leze wat
of d'r in stoeng, da's makkelik genogt,
ma wat ei je d'r an, a je 't nie begriept,
want bie ons op schole leerde me zokke
fienistige diengen nie. Ik zeië nee 'oor,
di mo'k niks van en ik leide 'n ma
stilletjes in de schuve van 't tafelkasje.
Affein, ik bin blieë, da'k 'n ander d'r nog
plezier mee kan doe."
„Zoodoende zijn we beiden gebaat.
Maar komaan, ik ga weer vertrekken; ik
heb nog 't een en ander in gereedheid te
brengen tegen morgen."
„Wa zei je, gae je noe wir a vort,
buurman? Je mog 'n stuitje bluve' Mes
sen ik toch oal d'n tied."
„Ik kan wezenlijk niet langer blijven;
anders wordt het te donker."
„Noe, je bin j'en eige zich zelfs veugd
van wegens dat, mè je komt 'ier zó ienkel."
„Ik zal in 't vervolg beter oppassen."
„Dat zu m'n is zie'. Noe, d'n goeien
nacht oor, de groetennisse thuus."
