Uitbreiding en renovatie carillon
moeten over vier jaar geklaard zijn
HOOG/LAAG
WATER
badkrant s,
Educatieve
fietstocht
W' 11
3
badkrant
Adopteren
Brons
Stokkenklavier
Zoute zeelucht
Aanslagkracht
Akoestiek
Stichting Vrienden van de Goereese Beiaard start ludieke acties
GOEDEREEDE - Het klokkenspel in de grote toren van Goe
dereede wordt al vele jaren door grote delen van de bevolking
bijna letterlijk op handen gedragen. Toen deze in de vijftiende
eeuw gebouwde toren in de jaren zeventig een grondige res
tauratie onderging ontstond gelijktijdig het idee de Dom van
Goedereede van een carillon ofwel een beiaard te voorzien. In
samenwerking met de gemeente en met steun van de bevol
king slaagde de toenmalige Stichting Carillon Goeree om dit
plan om te zetten in een onmiskenbare realiteit.
WET
D
s
Hoogwater
Kop Goeree
Hoogwater
Hoogwater
Oplage 24.000
I
Redactie:
Dat het carillon daadwerkelijk door Jan
3
3
3
Renesse
25 aug.
26 aug.
27 aug.
28 aug.
29 aug.
30 aug.
31 aug.
1 sept.
2 sept.
3 sept.
05.19
05.57
06.31
07.05
07.50
08.50
10.06
11.30
00.13
01.09
05.36
06.07
06.41
07.15
07.44
08.44
10.10
11.23
00.14
01.20
07.05
07.25
07.55
08.20
08.55
09.40
10.40
12.20
01.05
02.15
17.37
18.11
18.48
19.25
20.16
21.35
22.53
17.48
18.26
18.55
19.36
20.26
21.40
23.05
19.05
19.40
20.05
20.35
21.10
22.10
23.35
12.45
13.29
12.56
13.39
13.40
14.45
De omgeving van Goedereede eist
haar tol. Gebleken is namelijk, dat be
halve de normale slijtage de zoute zee
lucht een behoorlijke aanslag betekent
op de ijzeren ophangconstructie van
de beiaard. In verband hiermee moet
deze vervangen worden door een con
structie van roestvrij staal.
Nadat in juli 1993 op een verschrikkelij
ke manier de bliksem in de toren in
sloeg werd min of meer het startsein
gegeven om van alle noden een deugd
temaken.
Trots verhalen de vaste en landelijk be
kende beiaardier van Goedereede Jan
Bezuijen en voorzitter van de nieuwe
Stichting Joop Meijer de geschiedenis
van het carillon en de toren, die in het
„De akoestiek van de toren zelf is wer
kelijk fantastisch, en heeft wat dat be
treft reeds een behoorlijke bekendheid
verworven", zegt Jan. Hierdoor komen
ook beiaardiers van andere steden
graag naar Goedereede om op deze
beiaard te spelen. En hiervan profiteert
op haar beurt de bevolking van Goede
reede. Deze kan regelmatig genieten
van het spel van een van hen.
verleden ooit nog als vuurtoren heeft
gediend.
„Bij de restauratie die in 1978 voltooid
werd, heeft men overigens al rekening
gehouden met een uitbreiding van het
carillon. Met de toekomstige uitbrei
ding en met de aparte, schitterende
akoestiek, zou het carillon van Goede
reede wel eens een soort Steinway
onder de beiaards kunnen worden”,
verkondigt Jan lachend.
De beiaardier moet zelf alle aanslag
kracht op de klokken leveren. Hij be
speelt het klavier dan ook met zijn vuis
ten en benen. Omdat twee vuisten nu
eenmaal veel minder zijn dan tien vin
gers, zijn de pedalen niet speciaal be
doeld voor de lagere tonen zoals bij
een orgel, maar om meertonen tegelijk
te kunnen voorbrengen. De voetpeda
len zijn hiertoe direct verbonden met
de toetsen.
Advertentieverkoop:
Voor zowel Schouwen-Duiveland
als Goeree-Overflakkee
01110-16551.
Tijdens kantooruren
01110-16551
Uitgave en druk:
Drukkerij
Lakenman Ochtman bv
Jannewekken 11
4301 HHZierikzee
Postbus 14300 AA Zierikzee
telefoon 01110-16551
telefax 01110-14315
n
!t
n
s
Sinds 1978 heeft de uit 37 klokken be
staande beiaard die zich in de toren be
vindt en regelmatig haar helder klin
kende klanken over de stad
Goedereede laat horen een eigen ver
trouwde plaats in de samenleving in
genomen.
Zowel Joop als Jan hebben er alle ver
trouwen in, dat het vernieuwde en uit
gebreide carillon er zal komen. De me
dewerking van alle betrokken
instanties en de inwoners van Goede
reede wijst hier in ieder geval naar.
met liefde gedragen wordt blijkt onder
meer uit het feit, dat een klein meisje
naast hem mag plaatsnemen achter
het klavier. Terwijl het meisje 'Boer
daar ligt een kip in ’t water’ speelt, im
proviseert Jan de rest van de klanken
erbij die over heel Goedereede hoor
baar zijn. Vervolgens klinkt er een 'To
rentje, Torentje Bussekruit’ over de
stad in alle denkbare variaties, terwijl
het meisje meezingt.
Speciale uitgave voor de recreant
op Schouwen-Duiveland en Goe
ree-Overflakkee, onder redactio
nele eindverantwoording van de
Zierikzeesche Nieuwsbode. De
Badkrant verschijnt in het zomer
seizoen veertien keer en is op tal
van plaatsen, zoals winkels, cam
pings en VW-kantoren gratis ver
krijgbaar. Ook wordt de Badkrant in
enkele gebieden huis-aan-huis be
zorgd.
Verder kan men zich voor een voor een
periode van vier jaar en voor een (mini-
mumjbedrag van 25 gulden als dona
teur opgeven. In ruil hiervoor ontvangt
men dan een periodieke nieuwsbrief.
Ook zullen er tot en met het geplande
realisatiejaar 1998 jaarlijks verschillen
de activiteiten worden ondernomen
om het benodigde geld in te zamelen.
En vanzelfsprekend zijn ook alle losse
giften welkom.
Vanaf de Open Monumentendag op
zaterdag 10 september zal de Stich
ting onder meer door de start van een
huis-aan-huisactie Goedereede en
omgeving goed van haar bestaan laten
wetenI n het in de voet van de toren ge
legen museum is dan een expositie te
zien van het klokkengieten. Wie niet tot
die datum wil wachten kan echter altijd
informatie verkrijgen in de toren.
GOES - De Stichting Educatief Toe
risme Zeeland Oranjezon houdt op
zaterdag 3 september een fietstocht
door Zuid-Beveland met een bezoek
aan drie mooie Zeeuwse dorpsker
ken: Kloetinge, Wemeldinge en Ka-
pelle.
25 aug.
26 aug.
27 aug.
28 aug.
29 aug.
30 aug.
31 aug.
1 sept.
2 sept.
3 sept.
Nu is de ophangconstructie van de
beiaard aan vervanging toe. Tevens
maakt men van de gelegenheid ge
bruik het carillon uit te breiden tot vijftig
klokken. De Stichting Vrienden van de
Goereese Beiaard wil met, soms ludie
ke, acties de benodigde gelden bij el
kaar zien te krijgen.
Sluitingstijd advertenties:
Donderdag voor de
verschijningsweek.
De tocht is gewijd aan de ontstaans- en
bewoningsgeschiedenis van het oud
ste bewoonde deel van Zuid-Beve
land. Al in de tiende en elfde eeuw ves
tigden zich schaapherders op de hoge
kreekruggen in het nog onbedijkte
schorrenlandschap. In de twaalfde
eeuw werden de eerste dijken aange
legd. Resten van de oude getijdegeu-
len en de eerste dijken zijn nog overal in
het landschap te vinden. Kasteelber-
gen en oude dorpskerken getuigen van
de welvaart die in de Middeleeuwen
heerste. De tocht staat onder leiding
i van Ad Beenhakker, landschapseco-
loog en historicus. Hij zal laten zien hoe
het landschap is ontstaan en gegroeid.
De rondleiding in de kerken wordt ge
daan door de kerkhistoricus G. J. Le-
poeter. De tocht start om 9.30 uur met
koffie in Hotel Terminus, Stationsplein
11 in Goes. De terugkomst is om 16.45
uur gepland. Voor de rondleiding in de
kerken kan ook apart worden inge
schreven. Informatie en aanmelding bij
Studiecentrum Oranjezon, School
straat 4 in Oostkapelle. Telefoon
01188-1507.
Net als in de zeventigerjaren stak een
aantal burgers van Goedereede de
koppen bij elkaar om te proberen tege
lijkertijd met het nu wel heel noodzake
lijk geworden groot onderhoud de uit
breiding van het klokkenspel te
realiseren van 37 naar 50 klokken.
Deze wens van de Stichting Vrienden
van de Goereese Beiaard wordt nu ge
realiseerd.
Omdat met de uitbreiding het klavier
een vier-octaafs klavier wordt, is het in
de toekomst mogelijk veel meer tot
dusverre niet of zeer moeilijk uitvoer
bare muziekstukken op het carillon ten
gehore te brengen. Uiteraard komt dit
alles het complete stadsbeeld ten
goede.
Vanuit dit zogenaamde stokkenklavier
gaan evenveel kabels als er ’toetsen’
zijn naar de een etage hoger gelegen
vloer. Hier bevinden zich de klokken in
hun klokkestoel, waarvan iedere klepel
verbonden is met één van de staalka
bels.
Een beter voorbeeld van hoe een stuk
je cultuurgoed en geschiedenis inte
graal een stuk plezier voor zowel jong
als oud kan zijn is haast niet denkbaar.
Het benodigde geld voor het grote on
derhoud en de gewenste uitbreiding
van de beiaard denkt de nieuwe Stich
ting voor een belangrijk gedeelte op
dezelfde manier binnen te halen als
destijds in de zeventigerjaren gebeur
de. Daarnaast kunnen bedrijven, in
stellingen en particulieren één of meer
klokken adopteren. In dat geval wordt
zo’n klok voorzien van een eigen geko
zen randschrift. Wie zich bedenkt dat
de oudste klok in de toren uit 1529 da
teert kan zich een voorstelling maken
met betrekking tot de duurzaamheid
van een dergelijke reclame of ander
soortige tekst of afbeelding.
Ook Joop geeft aan dat de toren door
de uitbreiding met acht bas-klokken en
vijf klokken voorde hogere tonen, meer
tot zijn recht kan komen. De desbe
treffende klokken zullen in brons wor
den gegoten door de befaamde Ko
ninklijke Eijsbouts in Asten.
Iedere keer wanneer Jan Bezuijen het
carrilon wil doen klinken moet hij 218
treden beklimmen op een vrij smalle
stenen wenteltrap. Vervolgens komt hij
op een etage aan, waarin zich het kla
vier bevindt. In vergelijking met het kla
vier van een orgel of piano zijn de toet
sen veel groter en bevinden ze zich veel
verder uit elkaar.
Begenadigd laat Jan zien en horen,
hoe groot het verschil in klank is tussen
een harde en een zachte slag op een
toets. Daarnaast blijkt er ook een groot
verschil te zijn tussen de hamerslag
van een geprogrammeerde speelauto
maat en het veel rondere geluid van de
met behulp van het klavier bediende
klepel.
25 aug
26 aug
27 aug
28 aug
29 aug
30 aug
31 aug
1 sept.
2 sept.
3 sept.
Zierikzee
Tijdens hoogwater te Bruinisse: ±10
minuten later dan Renesse. (Bij open
Stormvloedkering).
Tijdens hoogwater te Westenschou
wen: ±10 minuten vroeger dan Re
nesse.
Laagwater ±6 uur later dan bovenge
noemde tijden.
Na de uitbreiding van de beiaard van Goedereede tot vijftig klokken, kan Jan Bezuijen in de toekomst ook moeilijk uitvoerbare
composities ten gehore brengen. (Foto:Joop van Houdt).
