I
Toestand Zeeuwse natuur is zorgelijk
Creatieve vakantiegasten
Canadese organist speelt
op orgel- en samenzangavond
Natuur-
excursies
Kwade Hoek
Discotheek
de Kreek
Expositie
Burghse kerk
I
I
15
badkrant
Maatregelen
Polders
Behoud-beheer-ontwikkeling noodzakelijk
ZIERIKZEE - Vermesting, verdroging, versnippering en de ty
pisch Zeeuwse variant daarop: verdamming, zijn de belang
rijkste oorzaken van de slechte staat waarin de Zeeuwse na
tuur momenteel verkeert. Zeldzame planten en dieren
worden steeds zeldzamer en algemene soorten komen
steeds meer voor. Dit staat in de brochure: De toestand van de
Zeeuwse natuur, een vervolg op de nota Toestand van de na
tuur II.
NIEUWE-TONGE - De Canadese organist André Knevel ver
leent zaterdag 6 augustus medewerking aan een orgel- en sa
menzangavond in de Nederlandse Hervormde Kerk in Nieu-
we-Tonge. De toegang van het concert is gratis. De aanvang
is 20.00 uur.
Duinen
Paddestoelen
ïj
Duinvalleien
J
Naar aanleiding van de alarmerende
uitkomsten van deze nota liet Gedepu
teerde staten onderzoeken of dit ook
voor Zeeland geldt. De uitkomst van dit
onderzoek staat in voomoemde bro
chure. Hierin worden de belangrijkste
conclusies uit het rapport voor de Pro
vincie nagegaan en met enkele regio
nale voorbeelden geïllustreerd.
Verdroging heeft in de duinen boven
dien een vermestend effect door reac
ties in de bodem. Gevolg is een verrui-
ging en dichtgroeien met struweel,
waardoor ook soorten van open en
droog terrein verdwijnen.
Dit betekent dat de karakteristieke, en
internationaal belangrijke, vegetatie
op de rand van afgrond balanceert.
Door deze veranderingen vertrekken
de in moeras en water broedende vo
gels zoals dodaar, winter- en zomert-
aling en de rietzanger.
gels als grauwe gors, kwartel. Sinds
kort gaat ook de veldleeuwerik snel
achteruit.
Ook de kalk- en warmteminnende
hooilandvegetaties op de Zeeuwse
bloemdijken worden bedreigd door
verruiging. De dijken vormen een leef-
en rustgebied voor vogels en kleine
zoogdieren (amfibieën, reptielen, vlin
ders en diverse insekten.
Al met al kon geen positief beeld wor
den geschetst over de toestand van de
Zeeuwse natuur. Juist de soorten en
levensgemeenschappen waaraan in
Zeeland de hoogste waarde moet wor
den toegekend, hebben het moeilijk.
Over paddestoelen is in het algemeen,
door het vrijwel ontbreken van histori
sche gegevens, weinig te zeggen.
Positief is in ieder geval de ontwikke
ling voor deze soortengroep in de bos
sen die werden aangelegd op de na af
damming drooggevallen gronden.
Een andere methode is het aanleggen
van nieuwe natuurgebieden. Hiermee
krijgen gevoelige en aan grote opper
vlakte gebonden soorten nieuwe le
venskansen.
De Provincie probeert met plannen als
Kerend Tij, de nota Veiligstelling na
tuurgebieden en het Natuurbeleids
plan de achteruitgang te stoppen. Het
beleid verkeert weliswaar nog meren
deels in de planvqrmende fase.
OUDDORP - De bezoekers van Dis
cotheek de Kreek aan de Boompjes
in Ouddorp kunnen woensdag 27 juli
kennis maken met de Safari Adven
ture Tour.
OUDDORP - Gedurende de maan
den juli en augustus worden weke
lijks op dinsdag excursies gehou
den door natuurterrein de Kwade
Hoek nabij Ouddorp.
Het gaat om een initiatief van het Insti
tuut Voor Natuurstudies (IVN) en de
vereniging Natuurmonumenten, waar
aan iedere belangstellende kan deel
nemen.
De Kwade Hoek iseen kwetsbaarduin-
gebied dat niet toegankelijk is voor een
groot publiek.
De zee heeft veel invloed op het terrein.
In de winter lopen grote delen onder
water. Op het brede strand is te zien
hoe zich allerlei duintjes vormen die bij
storm van vorm veranderen of volledig
worden weggespoeld.
Achter de duinen liggen strandvlaktes
en prachtig begroeide duinvalleien. De
verschillen tussen zoet en zout in de
bodem zorgen voor een rijke planten
wereld en ook is het gebied rijk aan vo
gels.
Deelnemers aan de excursie dienen
van tevoren een kaartje te kopen bij de
VW Ouddorp.
De excursies beginnen steeds om
19.00 uur.
kantiegangers in 't Alte Uus begonnen
ze daarbij aan een nieuwe hobby: het
maken van aquarellen.
Het werk van de 62-jarige oud-tech-
nisch tekenaar en de 63-jarige vrouw
worden voor het eerst getoond aan een
groter publiek. Ze zijn te zien tijdens de
openingstijden van het Deltahotel.
Tijdens deze avond kunnen prijzen ge
wonnen worden, waaronder een
weekend stappen in Parijs voor twee
personen. Vervolgens strijden de win
naars in Parijs voor een heuse jeep-sa-
fari. Dezelfde prijzen zijn vrijdag 29 juli
te winnen in het programma The Jung
le op Radio 538.
Zeeland is altijd eën vrij bosarm gebied
geweest. De bossen zijn schaars en
liggen versnipperd. Ten opzichte van
de rest van Nederland valt de verzuring
mee, maar in Zeeland heeft men te
kampen met problemen als iepziekte
en bacterievuur.
De natuurwaarden die oorspronkelijk
in akkergebieden aanwezig waren zijn
als gevolg van dit intensieve gebruik
veelal verdwenen. Typerende en
streekeigen akkeronkruiden zijn uitge
storven of zeldzaam geworden. Dat
geldt ook voor kenmerkende broedvo-
Diersoorten kunnen alleen overleven in een passende leefomgeving: Zonder knot-
boom geen steemuil, zonder kokkel geen scholekster en zonder schoon water
geen otter of zeehond. (Archieffoto).
Het gaat slecht met de ecosystemen
met een hoge graad van natuurlijkheid
en variatie. Ook de, internationaal zo
belangrijke, gebieden waar eb en vloed
de natuur beïnvloeden en een grote
rijkdom aan vogels en bijzondere plan
tensoorten voorkomen, nemen nog
steeds in omvang af. Soorten van zout
tot brak en van vochtig, voedselarm
milieu staan onder zware druk.
RENESSE - In het Delta Hotel in Re-
nesse is tot en met 15 augustus een
expositie van aquarellen van me
vrouw S. Hoevenberg en de heer B.
van der Luur.
Zeeland kent nog milieus met een hoge
graad van natuurlijkheid zoals de Oos-
terschelde, Westerschelde, Voordelta
en de duinen. Maar, net als in de rest
van Nederland, is in Zeeland een dui
delijke algemene ontwikkeling te zien
van veranderingen in de natuur. Met de
soorten uit de meeste milieutypen gaat
het slechter en ook met de stabiele
zout-milieus met schoon helder water
gaat het slecht. Dit heeft tot gevolg dat
het met andere milieutypen weer beter
gaat. Dit betreft sterk door de mens
beïnvloedde en dus weinig natuurlijke
milieus, die vrij soortenarm zijn.
Twee vakantiegasten die jaarlijks hun
vakantie doorbrengen in Burgh-
Haamstede. Via de cursussen voor va-
Ook allerlei reptielensoorten worden
door de verdroging bedreigd. Maatre
gelen tegen de verdroging, zoals het
aanleggen van de slufter op de Neeltje
Jans, het op gang laten komen van ver
stuivingen (Meeuwenduinen) en het
vasthouden van water (dichtschuiven
van het waterwinkanaal Oranjezon)
hebben hun vruchten al afgeworpen,
evenals de maatregelen tegen verrui
ging door begrazing. In het Zeepe zijn
verschillende plantensoorten weer
hersteld.
Het grootste gevaar voor het voortbe
staan van de karakteristieke vegetatie
van de duinen, is de verdroging als ge
volg van de drinkwateronttrekking.
Onder natuurlijke omstandigheden
zou ongeveer één derde van het op
pervlak (ruim 5.000 hectare) vochtig tot
nat zijn. Dit areaal is in de loop der tijd
echter ingekrompen tot hooguit enkele
tientallen hectaren. In droge jaren blijft
hier vrijwel niets van over, minder dan
één procent.
Ook met de duinen gaat het slecht. Het
oppervlak van de Zeeuwse duinen is
vrijwel gelijk gebleven, maar kwalitatief
zijn er grote veranderingen opgetre
den.
Het poldergebied neemt verreweg het
grootste deel van het landoppervlak
van Zeeland in beslag. Het is overwe
gend intensief gebruikt akkerland (82
procent van het Zeeuwse landopper
vlak is in intensief agrarisch gebruik).
André Knevel is voor een concerttour-
nee van twee maanden in Nederland.
In Canada is Knevel vooral bekend om
zijn manier van improviseren. Vooral
zijn improvisaties over psalmen en
geestelijke liederen zijn zeer geliefd.
Op het programma van 6 augustus
staan dan ook veel improvisaties, met
aansluitend samenzang.
De in Bussum geboren organist is op
zeer jeugdige leeftijd begonnen met
het volgen van piano- en orgellessen.
Zijn leraren waren onder anderen Rut
ger van Mazijk, Willem Hendrik Zwart
en drs. J. A. M. van Stokkum. Op 19-ja-
De grauwe gors is vrijwel uitgestorven
in Zeeland en de geelgors en, sinds
kort, ook de boompieper gaan achter
uit. Maar soms zijn er positieve ontwik
kelingen: De roodborsttapuit is, vooral
in Zeeuws-Vlaanderen, sterk toegeno
men en de patrijs handhaaft zich hier in
tegenstelling tot de rest van Nederland
goed.
Ook over vlinders zijn te weinig gege
vens bekend om harde uitspraken te
doen. Met name waarnemingen van
soorten die hoge milieu-eisen stellen,
vormen een aanwijzing dat negatieve
landelijke tendens ook voor Zeeland
opgaat.
Kleinschalige projecten hebben hun
nut ook bewezen, zoals de slufterop de
Neeltje Jans en de aanleg van drink-
poelen en milieu-vriendelijke oevers.
Deze dragen bij tot de vermindering
van versnippering. Voor het stoppen
van de achteruitgang in oppervlak van
één van de belangrijkste Zeeuwse
waarden, de slikken en schorren, ligt
helaas geen oplossing in het verschiet.
De komende jaren zal, volgens de Pro
vincie, de uitvoering gestalte krijgen en
de eerste, reeds uitgevoerde, plannen
wijzen erop dat de gekozen richting
kansrijkis.
Tot zaterdag 30 juli zijn in de kerk hout-
snedes te zien van Flip van der Burgt
(1927-1977). Het werk van Van der
Burgt wordt gekenmerkt door kracht
en ogenschijnlijk grove lijnen, die sub
tiele emoties oproepen. Verder combi
neert hij engagement en relativering.
Vooral dat laatste is de reden geweest
om dit toch al wat oudere werk op
nieuw te exposeren. Met name een
keuze uit de serie ’Bijbel zwart/wit' is in
de kerk te zien.
BURGH-HAAMSTEDE - In de kerk in
Burgh wordt een tentoonstelling
georganiseerd door de kerkeraad
van de Hervormde Gemeente Burgh
in samenwerking met de Stichting
Westerschouwen Kultureel.
rige leeftijd gaf hij zijn eerste concert. In
1975 emigreerde hij naar Canada. In
Toronto heeft hij zijn studie voortgezet
voor het behalen van verschillende di
ploma’s. Momenteel is Knevel kerkor
ganist in St. Catherine. Hij geeft regel
matig concerten in Canada en de
Verenigde Staten. Ook in Europa werd
hij meerdere keren uitgenodigd. Te
vens begeleidt hij in Canada diverse
bekende koren. Ook heeft de organist
diverse C.D.’s op zijn naam staan,
waaronder een improvisatie-C.D. op
genomen in de Evangelisch Lutherse
Kerk in Den Haag.
Eén van de maatregelen die de provin
cie hanteert om de achteruitgang een
halt toe te roepen is het aankopen van
bestaande natuurgebieden. Dit is een
vanouds effectieve manier. Het beheer
van deze natuurgebieden vindt meest
al plaats door natuurbeschermingsor
ganisaties als het Zeeuwse Land-
schap, Natuurmonumenten of
Staatsbosbeheer.
■l
