het dorp Koudekerke (S.)
de Rijkspolitie
Tips
van
Wanneer werd
door de bewoners verlaten?
X
Voorkom diefstal
- - am_
SCHOUWENS SAOCOURANT PAGINA S
1.
1.
2.
3.
5.
Versicherungsbeweis
Wanneer een zeedijk - water-
kerende dijk - gevaar begon' te
lopen om weg te vallen, legde
men daarachter, meer binnen
waarts, een slaperdijk. Het ma
teriaal voor zulk een dijk werd
in die tijden genomen van de
bovengrond der percelen tussen
de zeedijk en de te maken sla
perdijk. Het overblijvende op
pervlak tussen de twee dijken
noemde men dan inlaag of inse-
te. Door het weghalen van de
bouwvoor, ontstond een eigen-
Deze gegevens kunnen na een
gepleegd misdrijf waardevol
zijn voor de opsporing. Waar
schuw aanstonds de politie
omtrent alle bijzondere ver
dachte omstandigheden.
Sie den
einem
oppervlak kon aan een andere
De Plompe Toren van Koudekerke gezien vanaf de zeedijk. Reeds
in '1405 wordt in de geschiedenis van Schouwen de kerk van het
dorp Koudekerke genoemd, waaraan de toren verbonden is ge
weest. In 1581 wordt dwars door het dorp een dijk als water
kering aangelegd, waardoor de kerk van het dorp is afgesneden.
In 1583 komt de kerk in slopershanden. In 1931 werd een begin
gemaakt met de restauratie en in de vijftiger jaren weer geheel
hersteld van oorlogschade. Vanaf de trans heeft men een prachtig
uitzicht op de Oosterschelde. Dagelijks te bezichtigen, waarvoor
de sleutel is te bekomen op de boerderij van de heer M. O. Hanse.
Toegang 25 ct.
4. Voorzie de benzinetank van
uw auto van een slot en zorg
dat dit steeds gesloten is.
Zorg ook bij parkeren dat de
auto-antenne ingeschoven is.
Reformatie, welk fonds beheerd
gevaar voor onder- werd door een speciale rent
gang, want in 1475 lag de zee- meester,
dijk nog drie km van het dorp Moge
verwijderd.
De Rijkspolitie raadt alle gasten
aan gedurende hun verblijf in
hun vakantie-oord, de volgende
wenken ter harte te nemen:
ver- l
i eigenaar behoren dan de
3. Parkeer bij avond en nacht
bij voorkeur op een goed ver
lichte parkeerplaats of op
bermen van wegen voorzien
van openbare verlichting.
kerk geen patroon
wordt waaraan de kerk was ge
wijd, blijkt uit de wijding van I
de tweede kerk, dat Koudeker-
ke Sint Maarten als schutspa
troon had (llnovember), zodat
aangenomen mag worden dat de
Lassen Sie wahrend Ihrer
Abwesenheit keine Objecte in
Ihrem Wagen. Zelte, Wohn-
wagen, Boot oder Strand-
hauschen liegen. Wenn das
nicht möglich ist, versuchen
Sie dann diese Sachen dem
Auge zu entziehen. Nehmen
Sie bitte Ihren Führerschein
und so weiter immer aus dem
Wagen mit.
Schliessen Sie die Türe und
den Kofferraum Ihres Autos
ab, und nehmen Sie Ihre
Zündschlüssel immer mit.
Laat tijdens uw afwezigheid
geen kostbare voorwerpen
achter in uw auto, tent, ca
ravan, boot of strandhokje. Is
dit niet mogelijk, zorg dan
dat deze voorwerpen aan het
oog onttrokken zijn. Laat
nimmer autopapieren in uw
auto achter.
Laat fietsen en bromfietsen
niet onbeheerd achter zon
der dat deze deugdelijk af
gesloten zijn. Zorg boven
dien door een eenvoudige in
greep dat uw bromfiets niet
aanstonds gestart kan wor
den. Laat nimmer het ver
zekeringsbewijs bij uw brom
fiets achter.
4. Versehen Sie den Benzin-
tank mit einem Schloss.
Schieben Sie die Auto-an
tenne beim Parken ein.
Parken Sie ihren Wagen
abends und nachts vorzugs-
weise auf einem Parkplatz
oder auf Seitenhafens die gut
beleuchtet sind.
2. Doe alle portieren en de kof
ferruimte van uw auto op slot
bij het verlaten daarvan en
houdt de contactsleutels
steeds onder uw berusting.
6. Laat geen antiek, sieraden of
kostbare voorwerpen onno
dig onbewaakt achter in uw
tweede woning. Is opbergen
niet mogelijk, leg dan een
foto-album *aan van deze
voorwerpen, waardoor de op
sporing na diefstal kan wor
den bevorderd. Sluit alle ra
men en deuren voordat u de
tweede woning verlaat;
schuif de overgordijnen voor
de ramen.
Het dorp Koudekerke, eertijds
gelegen in het zuidelijke deel
van de polder Schouwen, onge
veer driekwart uur gaans van
de oorspronkelijke zeedijk,
schijnt een zeer vroeg bewoond
en volkrijk dorp te zijn geweest.
Als zelfstandige ambachtsheer
lijkheid bezat het schout, sche
penen en rechtspraak. Ten zui
den van dit dorp lagen de paro
chies Brieskerke. Westkerke en
Oudèrkerke.
Reeds in het laatst van de
veertiende eeuw begon de zuid- aardige situatie omtrent de ei-
v.iot „=n i genaars van zulke percelen. De
polder, beter uitgedrukt: het
ambacht - omdat het een be
paalde parochie betrof - behoor
de aan de ambachtsheer. De be
bouwbare grond kon verschil
lende eigenaars hebben. Werd
7. Stel als eigenaar van een
tweede woning een betrouw
bare toezichthouder aan, die
regelmatig controle uitoefend
op uw eigendommen.
8. Noteer kleur, merk en ken
tekens van auto’s die zich
min of meer verdacht ophou
den binnen uw woongebied.
vermeld I begin van de tweede helft der
zestiende eeuw, vindt men ner
gens iets vermeld van het dorp
of de kerk van Koudekerke,
I noch in de handelingen van de
Zeeuwse Synode, noch ook bij de
samenvoeging van parochies on-
jaarmarkt of kerkmis gevierd der één predikant. Voorzover’
werd op Sint Maarten. bekend komt Koudekerke ook
De tweede kerk zal gebouwd niet voor in de rekeningen van
zijn m het laatste kwart van de de geestelijke goederen na de
vijftiende eeuw. Toen was er Reformatie, welk fonds beheerd
nog geen
6. Lassen Sie keine Altertümer
oder andere wertvolle Gegen-
stande unverwaltet in Ihrer
zweiten Wohnung zurück.
Photographieren Sie diese
Gegenstande damit etwaige
Diebstahle schneller geklart
werden können. Schliessen
Sie Ihre Wohnung immer ab.
kust van Schouwen verval te
vertonen en Fokker toont reeds
inlagen aan voor het jaar 1400
in dit deel van de polder. Reeds
vroeger werden inlagen of in-
seten in Schouwen gemaakt, wat
moge blijken uit een brief van
Graaf Floris V - 26 februari i nu zulk een inlaag of slaperdijk
1291 - waarin gesproken werd I gelegd van de bouwvoor, dan
over de kosten van de te maken werd het „baatgevend opper-
inlagen. welke over het gehele I vlak” weggenomen. Alleen dit
dijkvak moesten worden
deeld.
werk
moet worden.
Bewijst het leggen van de di- de kerk heeft gestaan en ron-
verse inlagen een snelle achter- dom de bestaande toren.
uitgang van deze omgeving, het- Wanneer na bovenstaande uit-
zelfde zou zijn af te leiden uit eenzetting het vermoeden uitge
bet genoemde register van de i sproken wordt dat de bewoning
aartsdiaken, waarin de laatste van het dorp in het midden der
pastoor vermeld wordt in 1523. zestiende eeuw heeft opgehou-
Ook na de algemene intrede der den, menen we niet ver van de
Reformatie op ons eiland, in het I waarheid te zijn.
5. Lassen Sie Fahrrader und
Mopeds nicht unverschlossen
zurück. Nehmen Sie immer
Ihren
mit.
7. Stellen Sie einen Person ann,
die regelmassig Ihre zweite
Wohnung und Eigentümer
kontrolliert.
bachtsheer. De ondergrond
evenwel niet. Zo ontstonden
„karrevelden” of, zoals deze in
Duiveland genoemd werden,
„uitslagen”, die geheel aan de
ambachtsheer terugvielen. De
eigenaars van de percelen beza
ten dus geen recht meer op de
van de bouwvoor ontdane grond
die was overgebleven. Dit alles
volgens het Zeeuwse Leen
recht. Gevolg hiervan was dat
de landbouwende bevolking
moest vertrekken wegens ge
brek aan levensruimte.
Dat was ook het geval in dit
zuiddeel van Schouwen, waar
de kust regelmatig afbrokkelde
en de eerste inlaagdijk werd ge
maakt in 1475. welke dijk gelegd
werd tussen de parochies West
kerke en Ouderkerke. Sindsdien
volgde steeds sneller het leggen
van inlaagdijken in noordelijke
richting elkander op, nl. in 1505,
1538, 1541, tot in 1565 een in
laagdijk werd gelegd voor het
dorp Koudekerke. In 1581 werd
wat nu de zeedijk is, als inlaag
dijk gelegd, juist langs de toen
malige kerk en toren, dus mid
den door het dorp.
Door dit prijsgeven van grond
werd de bevolking die daarop
woonde, steeds meer noord
waarts gedreven. Velen zullen
daardoor waarschijnlijk die
buurtschap hebben verlaten.
omdat het gevaar niet te stuiten
bleek. Tenslotte werd in 1654 de I
nu nog besaande inlaagdijk ge- I
legd ten noorden van de nu nog
bestaande zeedijk, waardoor de
Koudekerkse inlaag ontstond.
waarin de Plompetoren staat.
als laatste overblijfsel van het
in zee verzonken dorp.
Of deze toren de „zegevierende
bekroning" van de eerste dan
wel van de tweede kerk is. ge
weest. kan niet met zekerheid
worden gezegd, al is er aanlei
ding hem bij de eerste kerk te
denken. De eerste kerk was
waarschijnlijk gewijd aan Sint
Maarten en had twee bij-altaren
nl. voor het heilig kruis en Ma
ria de onbevlekte maagd. Reeds
vrij vroeg moet het een kerk
dorp van betekenis zijn geweest,
wat is af te leiden uit de bege
ving van de kosterij van die
kerk. Toen Graaf Willem de
Goede in 1322 te Zieriksee ver
toefde, schonk hij de kosterij
aan Pieter Dankaertszoon, uit
welke begeving het vermoeden
zou kunnen rijzen, dat deze
heerlijkheid toen nog grafelijk
eigendom was of althans de
kerk gerekend moest worden tot
grafelijk bezit. Mede zou kun
nen blijken uit de vermaarde
jaarmarkt, die te Koudekerke
werd gehouden - jaarmarkten
ontstonden in de veertiende
eeuw - dat dit dorp reeds vroeg
enige betekenis had. Deze dorps
kerk verkeerde waarschijnlijk
in het midden der vijftiende
eeuw reeds in een bedroevende
staat, wat, gezien het volkrijke
dorp met de vermaarde jaar
markt en een winstgevende kos
terij, toch wel op hoge ouder
dom zou kunnen wijzen.
I Toen in 1468 dit ambacht, te
gelijk met het ambacht Haam
stede door de Prins van Gruit-
huijze werd aangekocht, heeft
deze daar een nieuwe kerk doen
bouwen „ter eere van den Al-
machtigen God; van de glorie
rijke Maagd en Moeder des Hee-
ren, Maria; van alle heiligen en
van Sint Maarten, de patroon
dezer plaats”. Hoewel uit het re
gister van de aartsdiaken van de
Utrechtse Dom, van de eerste
8. Notieren Sie sich Farbe,
Marke und Kennzeichen von
Auto’s die sich mehr oder
weniger verdachtig in Ihrem
Wohngebiet aufhalten. Diese
Notizen können weftvoll sein
bei einer eventuelle Fahn-
dachtvall spüren.
dung. Warnen Sie immer die
Polizei. wenn Sie einen Ver
uit het bovenstaande
blijken waneer de bewoning van
Aangezien er alleen gesproken dit dorp is opgehouden, geen
wordt van een kerk en niet van enkele grond is er om een ver
een toren, is het niet uitgesloten moeden te opperen wanneer het
dat de laatste reeds bestond en dorp is gesticht en de bewoning
de eerste kerk in haar nadagen een begin nam. Dit zou alleen
als bekroning gediend had, wat kunnen blijken uit schreven-
gezien de stijl van dit bouw- I vondsten of dergelijke in het
„.1: niet onmogelijk geacht I nog overgebleven schamele
stukje onberoerde grond waarop
