Het is duidelijk dat de stromen bij doodtij minder sterk
zijn dan in de springtijperiode. In die periode wordt de
grens dus het eerst overschreden. Het wordt echter nog
erger als door harde wind op de Noordzee het hoogwater
belangrijk boven de normale niveau's uitkomt. Men moet
dus goed opletten, op welke omstandigheden men moet
rekenen.
Bij Ouwerkerk dacht men, een springtij zonder schade
door te komen, maar een extra hoge vloed zou schade
kunnen veroorzaken. Nu behoeft men in de zomer niet op
zeer hoge zeestanden te rekenen, maar het is toch wel
duidelijk, dat haast was geboden. De ervaring leert, dat in de
laatste week van Augustus vaak slecht weer voorkomt en
men moest vóórdien het gat dicht hebben. Dit klemde te
meer, omdat op 27 en 28 Augustus een hoog „astronomisch"
springtij was te verwachten.
Er is in Juli en Augustus hard gewerkt. Op 20 Augustus
was de dam over het schor nagenoeg gereed en waren de
diepe gaten voorzien van betonnen landhoofden. De ma
noeuvre van het invaren van de oostelijke sluitponton was
in het laboratorium bestudeerd; voor het westelijke gat
was dat niet nodig geoordeeld.
Toen kwam het slechte weer. Niet eens zo heel erg, maar
genoeg om op 22 Augustus stromen te veroorzaken, die in
de hoeken van het westelijke gat diepe gaten uitschuurden,
waarin de landhoofdcaissons verdwenen. Het kop-effect
had zijn funeste werking uitgeoefend.
Het westelijke gat is toch dicht gekomeneen overmacht
van caissons en van materieel bleek nog sterker dan de
stroom. Er was echter geen materieel genoeg om tegelijker
tijd bij het oostelijke gat te zinken en te storten. De peil-
vletten rapporteerden ook hier de gevreesde kuilen in de
hoeken en op 26 Augustus, toen de strijd om het westelijke
gat een gunstige wending nam, begonnen de landhoofden
van het oostelijke te verzakken.
De volgende dag moest de nederlaag worden erkend.
Verscheidene caissons waren onder water verdwenen en
vormden daar grillige ondiepten: het gat was het „Brok-
kengat" geworden.
Eén dag eerder zou het waarschijnlijk nog gelukt zijn,
maar nu bleek de veiligheidscoëfficiënt juist klein en de
gemeten stroomsnelheid van ruim 5 m per seconde juist
te groot.
Er werd dadelijk een nieuw plan gemaakt. Dit plan was
gebaseerd op de aanwezigheid van vier dijkkoppen: twee
van het Dijkgat en twee van het Brokkengat. De eerste
snoerden de ebstroom samen, de andere veroorzaakten een
sterke contractie van de vloedstromen. Tussen de gaten
was dus een gebied waar zowel de vloed- als de ebstroom
een betrekkelijk smal gebied in beslag namen. Daar was dus
een gunstige plaats voor de sluiting: men kon de land
hoofden aan weerszijden buiten de hoofdstroom bouwen
en dus het vermogen van het gat onaangetast laten. De
diepte was daar zeer groot: die is door zinkwerk en steen-
Fig. 17. Maaiveldsluiting (model in dit geval van Ouwerkerk),
Fig. 18. Levensstrijd. Sluiting.
sLiiirmcE
Fig. 19. Schelphoek.
SCHELOEZIJOE
POLDERZIJDE
Fig. 20. De Gemene Geul.
10
