capaciteit voor Nieuw-Bonaventura in te zetten. Bovendien
werd een viertal hulpgemalen opgesteld aan het Lorregat te
Puttershoek en werd de zandzuiger Ahoy voor enige weken
gecharterd om ook te helpen aan het leegzuigen van deze
grote waterkom. Zodoende werd 1100 m3/min. uitgeslagen.
Het duurde echter niet lang of Moerkeren dreigde te ver
drinken, ondanks de beide hulpduikers, waardoor op Oud-
Heinenoord kon worden geloosd. Daarom werden op de sluis
te Puttershoek 4 hulpgemalen opgesteld, welke er tezamen met
enige sluisgang in slaagden de Binnenbedijkte Maas weer op
zodanig peil te krijgen, dat de polders van Moerkerken weer
konden lozen. En toen Moerkerken weer op peil stond, was
het, door de eigenaardige, zeer gecompliceerde waterstaat
kundige toestand rondom Puttershoek, mogelijk de hulpge
malen op de sluis mee te laten doen aan de bemaling van
Nieuw-Bonaventura. Door al deze manipulaties is men er in
geslaagd het water in deze 2460 ha grote polder, waarin naar
schatting 60 millioen m3 aanwezig was, omstreeks half Maart
binnen de sloten te krijgen.
Een andere belangrijke stap in de droogmaking van de
Hoeksche Waard was de operatie „Neptunus", welke moest
dienen om het bedrijf van de Kilwaterleiding te 's-Gravendeel
zo snel mogelijk aan het draaien te krijgen. Wel was al zeer
spoedig een dieselpomp opgesteld om het peil van de polder
Trekdam, waarin het bedrijf was gelegen, te verlagen, doch
deze bemaling zou niet snel genoeg tot het gewenste resultaat
leiden. Daarom werd de door de P.G.E.M. beschikbaar ge
stelde pompboot Neptunus, welke 4 pompen met een capaciteit
van 100 m3/min. ieder bevatte, voor de bemaling ingescha
keld. Met het resultaat, dat begin Maart de polder Trekdam
droog viel en het waterleidingbedrijf weer aan de slag kon.
Het behoeft geen betoog, dat bij de droogmaking de be
staande gemalen ook op volle kracht draaiden. Uiteraard na
de nodige revisie. Zo hebben de gemalen bij Strijensas (de
diesel nabij de sluis en het electrisch gemaal „de Volharding")
veel water verzet resp. van de Strijense haven en van de
Strijense polder.
Het zal duidelijk zijn, dat het droogvallen van het land van
Essche langer moest duren dan enige andere polder; deze
polder ontving immers steeds water van de buren. Om het
183
