Afb. 4. Reinwaterkelder, waarvan het buitentalud is weggespoeld.
Fig. 4. Clear water reservoir, from which part of its earth cover was swept away.
Fig. 4. Réservoir d'eau filtrée, dont une partie de la couverture de terre
fut enlevée.
schakelen dat, wanneer een pompstation zou uitvallen, als door een
ketting-reactie ook de werking van de volgende pompstations zou
worden onderbroken. Tot op beperkte hoogte is dit gelukt, doch
de daarvoor benodigde apparatuur werd zo ingewikkeld dat
het middel erger werd dan de kwaal. Een enkele keer is het dan
ook voorgekomen, dat een ongewenste drukverlaging in een lei
dinggedeelte optrad, maar dat is steeds incidenteel geweest en van
zeer korte duur.
Het is van belang te weten, dat, hoewel het pompstation van
de waterleiding zich bevond in de westhoek van het eiland, in
Zierikzee geen watertoren aanwezig was. Nadat de Duitsers de
watertoren te Zierikzee tijdens de oorlog hadden opgeblazen was
na de oorlog daarvoor in de plaats gekomen een grote drukketel
installatie. Deze drukketelinstallatie met de daarbij behorende
reinwaterkelders met een totale inhoud van 1500 m3 is opgesteld
ten noordwesten van de stad aan de Zandweg. De installatie was
tengevolge van de overstroming volledig buiten werking gesteld.
De motoren en alle apparatuur in het opjaagstation waren over
stroomd.
Tijdens het bouwen van de noodleiding tussen Renesse en Brou
wershaven is ook gewerkt aan het reinigen van de grote rein
waterkelders bij het drukketelstation aan de Zandweg (zie afb.
4)Deze reinwaterkelders stonden vol met zout water en moesten
dus worden leeggepompt. Daarna dienden zij te worden gevuld met
water dat via Renesse en Brouwershaven in Zierikzee zou aan
komen. Niet alleen was de waterleidinginstallatie in dit drukketel
station onbruikbaar tengevolge van het bij vloed onder water
lopen van alle pompen en motoren, doch uiteraard was ook de
electrische schakelinstallatie geheel vernield.
Aangezien dus de grote drukketelinstallatie niet kon worden
gebruikt, werd besloten om in de stad Zierikzee op een hoog
gelegen droog punt op de Schuithaven een kleine drukketel
installatie te bouwen, die ervoor moest zorgen dat het via Brou
wershaven aangevoerde water onder druk in de stad zou kunnen
worden gedistribueerd. Gezien de kleine hoeveelheid water welke
per uur toevloeide werden de inmiddels schoongemaakte rein
waterkelders bij het grote drukketelstation aan de Zandweg ge
durende 20 uren in een etmaal gevoed met het water dat van
Brouwershaven kwam, terwijl gedurende enkele uren door middel
van de kleine drukketelinstallatie op de Schuithaven dit ver
zamelde water onder druk in de stad werd gedistribueerd. Een
afzonderlijk daarvoor boven hoogwater opgestelde pompinstallatie
in het drukketelstation aan de Zandweg (zie afb. 5) zorgde voor
de voeding van de drukketelinstallatie op de Schuithaven. Op
de afbeelding zijn 2 electrische pompen zichtbaar. Zo was de situ
atie, nadat een noodkabel naar het drukketelstation was gelegd,
omdat de hoogspanningsinstallatie vernield en onbruikbaar was.
Alvorens die electrische noodaansluiting gereed was, werd het
water uit de reservoirs gepompt met een klein benzinepompje, dat
in de open lucht boven op een der reservoirs was opgesteld. Deze
toestand werd echter onhoudbaar, omdat de bediening bij enigs
zins ruw weer levensgevaarlijk, zo niet onmogelijk was (zie afb. 6).
Ondanks de aanwezigheid van een goede vlet met buitenboord
motor waren de golfslag en de stroom tussen de Nobelpoort te
Zierikzee en het drukketelstation bij krachtige wind zo sterk,
dat een overtocht grote risico's opleverde. Een overtocht bij nacht
was volstrekt onverantwoordelijk en bleef daarom achterwege ook
wanneer ingrijpen uit een oogpunt van bedrijfsbelang nodig was.
In verband daarmede moest het mogelijk zijn om vanuit het kan
toor te Zierikzee in het drukketelstation een pomp in en uit te
schakelen en een afsluiter te openen en te sluiten. Hiervoor was
electrische energie nodig; daarom werd vanuit de stad een nood-
kabel gelegd naar het drukketelstation.
De afstandsbediening is met zeer eenvoudige middelen over 2
draden van de telefoonkabel tot stand gebracht en wel met behulp
van een nog zeer nieuw schema van Heemaf.
De aandrijving van de afsluiter waarvan zelfs de bedienings
kolom bij hoogwater onder water verdween is door eigen personeel
verzorgd met behulp van een groot aandrijfwiel met een diameter
van 1.80 m en een electromotor met omkeerbare draairichting.
Deze zeer merkwaardige installatie werd omstreeks 15 Juli 1953
in bedrijf gesteld en heeft praktisch zonder storingen 4 maanden
gewerkt. Het rendement van de gehele nood-watervoorziening werd
door deze semi-automatische installatie zeer verhoogd.
Deze wijze van werken met enige pompen in serie op een gesloten
buizennet was een noodmaatregel die normaal niet is goed te
keuren. De zorg voor de hygiënische betrouwbaarheid van het
tijdens de noodvoorziening gedistribueerde water was dan ook een
hoofdstuk apart. Het begon al in de eerste dagen toen het water
uitsluitend per tankboot werd aangevoerd. De chemisch-bacteriolo-
gische dienst van het Rotterdamse waterleidingbedrijf zorgde voor
een zodanige dosering van chlooramine, dat de werking hiervan
te volgen was tot in de emmers en teilen die de bevolking overal
Afb. 5. Noodpompinstallatie in het drukketelstation.
Fig. 5. Emergency pumps in booster station.
Fig. 5. Pompes de secours dans la station de refoulement.
36
