60
Alvorens dit gedeelte te "besluiten, dient echter nog een en an
der vermeld te worden, over hetgeen de eerste Zondag in de stad ge
"beurde. Tussendoor is hierover al een en ander meegedeeld, doch dit
vereist nog enige aanvulling.
Wie, toen het licht was geworden de stad inging, schrok van de vre
selijke aanblik, die verschillende stadsgedeelten boden. Kapotte
straten, waarvan in vele nog water stond, omgevallen muren, ingestor-r
te en beschadigde huizen, meubelen en voorwerpen van allerlei aard
her en der verspreid, het leek werkelijk een hopeloze toestand.
Men zag tractoren met aanhangwagens, die vluchtelingen vervoer
den, soms ook met enig lijfgoed en huisraad erop.
Uit verschillende straten kwamen mensen vluchten,-sommigen na
genoeg in nachtgewaad, vele huilende, maar allen met de sporen op
hun gezicht vandoorgestane'angst en ellende. Zoals gemeld, waren
er al vroeg helpers en helpsters in actie, o.a. Rode Kruiscolonnis-
ten, politieagenten, vissers.en particulieren, die zelf weinig of
geen water in huis hadden gehad. Het karakter van de Zondag was he
lemaal verdwenen. Vanzelfsprekend konden geen kerkdiensten worden
gehouden. De gebouwen van de Gejef.Kerk, Geref.Gemeente en R.K, Pa
rochie waren niet of heel moeilijk te.bereiken en in béide eerstge
noemde kerken had behoorlijk wat water gestaan (zie blz. 23).
Bij de president-kerkvoogd van de Ned,Herv.Gemeente, dhr. A.
Groenendijk (Grachtweg), werd 's Zondagsmorgen^ om 9 uur namens de
organist van de Grote Kerk (waar juist het Heilig Avondmaal door
ds, van Roon zou worden bediend) gevraagd, of de kerkdienst daar
nog door zou gaan. Vanzelfsprekend- luidde het antwoord ontkennend.
Ds. van Roon, die evenals zijn college, Ds. C.J. v.Royen vanwege het
water zijn woning niet kon verlaten, kon dus onmogelijk voorgaan,
gesteld het geval, dat er kerkgangers zouden komen. Ook ds. IJ.J,
Tiemersma, de Gerefpredikantkon 's morgens moeilijk uit zijn pas
torie ('t Vrije) komen. Kapelaan de Haan, die 's morgens een heel
korte H. Mis in de Cörneliastichting had opgedragen, de Chr,Geref.
predikant, Ds. M.v.d. 'Klis en de luitenant J.W. Gelderman en G.Wie-
gers van het Leger des Heils, waren 's morgens al gauw aan het hulp
verlenen. Pastoor J. Dekker wijdde zich al direct aan de zieken
en vluchtelingenzorg in de Cörneliastichting. De niet getroffen en
goed bereikbare gebouwen werden 's Zondagsmorgens om half 11 open
gesteld om vluchtelingen op te nemen.
In het Leger des Heils gebouw werd eerst de doorlichtingsin
stallatie voor het te houden onderzoek op T.B.C.- veilig gesteld
(zie blz. 10)
Zoals ook reeds gemeld, was de hulpkoster van de Grote Kerk,
Jac.Botvliet(Hoofdpoortstraat) 1s Zaterdagsavonds om 11 uur naar
de kerk gegaan, om de kachels te verzorgen. Hij had totaal niets,
van wat er die nacht gebeurd.was, vernomen, tot hij 's morgens op
geschrikt werd door gerammel aan de hekken. Het bleek, dat opzichter
de Jonge van de Centrale Dienst en enkele politieagenten bezig waren
de sloten te forceren. Botvliet heeft toen snel de deuren geopend,
waarna hij de mededeling kreeg, dat de kerk open moest blijven, om
eventuele vluchtelingen op te nemen. Dit gebouw, evenals het Burger
weeshuis, de Cörneliastichting-, de openbare 'Uloschool, de .R.K.Be
waarschool, de R.K, lagere- en Naaischool, werd niet lang daarna
als vluchtelingencentrum in gebruik genomen. Werd er zodoende geen
kerk gehouden, des avonds hielden Ds. v.d. Klis en luitenant Gel
de rman in enkele gebouwen -dagsluitingen.
Onvermeld mag echter.niet blijven, dat er 's morgens toch nog
een kerkgangster was (zeer waarschijnlijk de enige), nl.mw.de wed.
Vermeirssen uit de Meelstraat, die vermoedelijk 's nachts niets ge
hoord had, noch iets van water had gezien en tegen lo uur s morgens
rustig naar de Chr.Geref.Kerk wilde stappen. Haar overbuurman, dhr.
J.A, Bienefelt (hulpbode van het stadhuis) deed haa,r de mededeling,
dat er geen dienst werd gehouden, waaro.p ze huiswaarts keerde.
Hier volgt nog een en ander van de activiteit van enkele
geestelijke voorgangers, naast de reeds genoemden, Ds. M.v.d. Klis
begaf zich bijna direct na het horen van de sirene naar het politie
bureau. Om half 5 Had hij reeds de eerste vluchtelingen in huis, nl.
de families Johs. Saman-de Graaf (Vigslop) en J. den Boer-Saman (Mo
lenstraat) die hij meegenomen had, 6oen hij hen op straat had aan
getroffen.
