150
Z.i, waren de goederen geschonken voor alle getroffenen in de ge
meente.
Voorts keurde hij het af, dat sommigen zoveel (Oude en nieuwe) kle
ren kregentegenover anderen zo weinig.
Do kwestie "kaas en "bruine "bonen" achtte hij noch ernstig, noch be
langrijk, De partij bonen was, gezien het aantal te verwachten in
woners, te groot, maar de bonen waren tijdens de keuring--Z-éker
geschikt voor directe consumptie,
Do verkoper van de bonen is z.i, uit "zakelijk oogpunt bezien"
zeker niet fout geweest, de aankoper(s) wel.
Deze zogsman was voorts van mening, dat in de eerste week na de
ramp een beroep gedaan had moeten worden op de inwoners die "droog
zaten", om mensen in huis te nemen. Dan-was evacuatie of niet no
dig geweest, bf zij had niet zoveel 'narigheid, veroorzaakt.
Een "bijwoner" van de stafvergaderingen gaf' als zijn oordeel over
doze vergaderingen, dat het er vaak "een Poolse landdag" was en
dat er te weinig besluiten vielen. Veel coördinatie werd niet be
reikt, wat echter ook niet gemakkelijk zou zijn geweest,
Hij had veel respect voor wethouder den Boer, die vrijwillig "het
vuile werk der evacuatie" öp zich had genomen.
Een andere predikant dan de reeds genoemde, vond dat de toch al zo
moeilijke evacuatie door onjuist beleid van boven af, dat ook eni
ge malen wisselde, voor het gemeentebestuur nog moeilijker werd
gemaakt s getrokken lijnen werden door contrabeslissingen vaak
verbroken.
Dat de psychologische kant bij het évacueren werd verwaarloosd,
'was ook een bron van vele moeilijkheden. De manier waarop de ver
plichte evacuatie er door is gejaagd, vond hij onjuist,
Toen Vrijdagsavonds de luidsprokerwagen door de stad reed, kreeg
deze predikant de indruk, dat de overheid haar greep op de burgerij
helemaal had verloren. Z.i. zou het echter fout zijn, bepaalde
mensen voor deze gang van zaken verantwoordelijk te stellen, maar
alles te sussen, zou onjuist zijn»
"Ons Nederlands staatsrecht is blijkbaar te star en te stijf, zo
dat men op grond daarvan geen rekening kan houden met de realiteit",
aldus drukte Z,Eerw,zich uit.
Er zou z.i. een tussenvorm tussen staat van beleg en normale
toestand nodig zijn en andere organen zouden in werking gesteld
moeten kunnen worden. Voor de toekomst achtte hij het dringend
noodzakelijk, dat er in de gemeente steeds een corps mensen aanwe
zig is, die in geval van een, wettelijk bestaande, noodtoestand,
direct het nodige kunnen organiseren. Deze behoeve z.i. niet plaat
selijk bekend te zijn» Zakelijk en psychologisch bekeken zou een
ploeg vreemde mensen ook beter zijn geweest. De Bescherming
Burgerbevolking mag z.i. bij rampen als deze, niet ingeschakeld
worden. Een "eilandgouverneur" zou op Schouwen-Buiveland wel op
zijn plaats zijn geweest. Volgens een artikel van de Kerkorde
der Ned.Hervormde Kerk,.was dit kerkgenootschap in staat, de ver
antwoordelijkheid voor alle Ned.Herv.gemeenten op het eiland in
handen van één persoon te geven (noodrecht).
Tenslotte moet z.i. bedacht worden, dat ieder op zijn beurt slacht
offer was en dat een normaal burgerlijk bestuur niet ineens ab
normale moeilijkheden kan oplossen. Dat de omstandigheden abnor
maal waren, zal wel niemand betwistenj
Het kankeren moet echter ook worden gezien als een uitlaatklep
voor alles, wat men in de bange dagen had ondervonden en vaak
had' moeten verkroppen.
Iemand, werkzaam in een fabriek, verklaarde ten aanzien van het
gat in de Westhavendijk, dat dit 's Zondags met zandzakken, door
opgeroepen vrijwilligers,' gedicht had kunnen worden, of anders
door er een schuit in te laten zinken. Hij had de indruk, dat" de
stadsautoriteiten, die 's Zaterdagsnachts op de Nieuwe Haven' wa
ren, de- "ernst van de toestand toen niet voldoende inzagen, hoewel
enkele mosselschippers hen ervoor hadden gewaarschuwddat er iets
heel ernstigs ging gebeuren.
