Het gezin
Richten w'ij vervolgens onze aandacht op het gezin. De
verhoudingen in het agrarische gezin zijn uiteraard anders
dan die in het stedelijk gezin, het burgerlijke zowel als
het proletarische.
In de plattelandssamenleving van Zuid-West Nederland
treffen we aan de ene kant de arbeiders. Zij wonen bijna
overal in de dorpen en vormen het grootste deel van de be
volking. Velen van hen nemen geen genoegen met algehele
onzelfstandigheid en pachten zelf een stukje grond dat zij in
de vrije tijd bewerken.
De overgang van de onzelfstandigen naar de kleine zelf
standigen is heel geleidelijk. Beide groepen tekenen zich ech
ter scherp af tegen de boeren, die op hun grote hofsteden
over de eilanden verspreid wonen.
Tussen de gezinnen van de boeren en die van de arbeiders
is een groot verschil. We laten de boerengezinnen en de
middenstandsgezinnen die evenzeer een afwijkend beeld
vertonen door gebrek aan ruimte hier buiten beschouwing,
en beperken ons tot enkele opmerkingen over de arbeiders
gezinnen.
In vele arbeidersgezinnen worden de kinderen vroeg aan
het werk gezet. Ze moeten mee verdienen. Gebeurt dit in ge
zinsverband dan behoeven er geen nadelige gevolgen aan
verbonden te zijn, al ware het te wensen dat vele ouders beter
leerden inzien dat zij geen recht hebben op de arbeid van hun
kinderen, maar dat eerder de kinderen recht op speeltijd
hebben.
In vele gevallen wordt de arbeid echter niét in gezinsverband
verricht, het toezicht van de ouders vervalt, en wanneer dan
het contact met wat oudere jongeren en andere volwassenen
ervoor in de plaats komt, zijn vaak zeer ongewenste ver
houdingen en handelingen het gevolg.
Er is de laatste jaren alarm geslagen voor de jonge fabrieks
arbeidsters. Men vergete niet dat de jonge landarbeiders en
landarbeidsters in de huidige plattelandssamenleving even
zeer aan gevaren zijn blootgesteld. Het feit dat zij, in tegen
stelling tot de fabrieksarbeid (st) ers mogen arbeiden in Gods
vrije natuur biedt niet louter voordelen!
In vele arbeidersgezinnen stuurt men de jeugd als ze niet
aan het werk gezet kan worden, de straat op. Meedoen met
24
