De Ontbinding van de Dorpsgemeenschap
Eeuwenlang zijn de dorpen op de Zeeuwse en Zuid-
Hollandse eilanden gesloten gemeenschappen geweest.
Het moge waar zijn dat deze gemeenschappen de dorpe
lingen niet zo sterk in hun ban hielden als bij voorbeeld in
Drente, Twente of de Achterhoek. Er moge een weinig waar
heid schuilen in de opmerking dat bij de Zeeuw en de Zuid-
Hollander het individuele overheerst, zodat sociaal gevoel
en gemeenschapsbesef maar al te vaak op het tweede plan
geraakt -dit alles betekent niet dat het Zuid-Westelijk deel
van ons land de gesloten organische dorpsgemeenschap niet
gekend zou hebben. Niets is minder waar. Heden ten dage
nog treft men in tal van dorpen de resten van deze gemeen
schap aan.
Evenals elders heeft ook in de Zeeuwse, Zuid-Hollandse
en West-Brabantse dorpen de in de loop der eeuwen ge
groeide zede heerschappij gevoerd over het grootste deel der
dorpelingen.
Het gebeurde nog onlangs in een Zeeuws dorp dat een
moeder haar achttienjarige dochter verstiet niet omdat
ze ongetrouwd zijnde, in verwachting was, maar omdat het
niet mogelijk bleek een huwelijk af te dwingen. Geslachts
gemeenschap voor het huwelijk wordt door de dorpszede niet
veroordeeld, evenmin als het gedwongen huwelijk, wèl echter
het ongehuwd moeder zijn!
Met tal van dergelijke voorbeelden kan aangetoond wor
den dat ook thans nog de dorpszede voor zeer velen een
realiteit is.
j
Voor een goed begrip van
de situatie waarin het platte
land in het Zuid-Westen van
ons land, en met name het
getroffen gedeelte zich be
vond, is het nodig summier
na te gaan in welke opzichten
de plattelandssamenleving
zich gewijzigd heeft en nog
bezig is zich te wijzigen.
12
