27
schrijven aan de gemeentebesturen gericht. Deze hadden, door de activiteit
van bovengenoemde organisatie, reeds contact gekregen o.a, met de firma
Samson te Alfen a/d Rijn, die voor het drogen van natgeworden archieven
de technische hulpmiddelen had. Met waardering kan melding worden gemaakt
van de voorlopige reddingsmaatregelen, door menige gemeentesecretarie in
het ondergelopen gebied in die eerste verwarde en wanhopige weken genomen.
Terwijl aanvankelijk slechts onsystematisch gegevens konden worden ver
zameld over de toestand, werd in het begin van Mei, toen een commissie uit
het NIDER belangeloos hulp aanbood bij reproductie van verloren archief
stukken, indien daarvan elders duplicaten bestonden, daarnaar een systema
tische enquête bij de gemeentebesturen ingesteld. De antwoorden waren ge
ruststellend, en van het gracieuse aanbod bleek geen gebruik te moeten wor
den gemaakt. Wij hadden nu ook, ter aanvulling van de reeds eerder inge
nomen informaties en gehouden besprekingen, een behoorlijk overzicht van
de gevolgen van de ramp voor de archieven. Een beknopte weergave moge
hier volgen.
W a 1 c h e r e n.
De ramp bracht hier alleen schade te Vlissinqten. dat drie getijden onder
water heeft gestaan. Een deel van het lopend archief eer gemeente, met
name van de afd. B. S. en Bevolking en notulenboek 1851, geborgen in de
kelders onder het stadhuis, werd nat. Dat was ook het geval met het belang
rijke archief van de Kerkeraad der Ned. Hervormde Gemeente, dat tot het
einde der 16e eeuw teruggaat. Daar de kast, waarin dit was aeboroen, om
viel, bedierf ook het deel, dat op de boven vloedwaterpeil staande boorden
was opgesteld. Met ijver heeft de scriba cf. onze aanwijzinqen het drogen ter
hand genomen, en niet zonder succes; de banden echter zijn alle bezweken.
Noord- en Zui d-B e v e 1 a n d.
Het gemeentebestuur van Baarland rapporteerde, dat hoewel ook het ge
meentehuis werd getroffen er stond 75 cm water geen archiefstukken
verloren zijn gegaan daar deze tijdig waren gered. Ook Ellewoutsdijk kreeg
water binnen, doch het archief leed geen schade. De gemeente Kruiningen
werd zwaar getroffen. Daar het gemeente-archief op de verdieping van het
raadhuis stond opgesteld, ontkwam dit aan beschadiging; het archief van het
gelijknamige waterschap, ook hoog geborgen, werd voor alle veiligheid naar
de kluis van het waterschap De Breede Watering bewesten Ierseke overge
bracht. Ook de gemeente Rilland-Bat stond enige maanden onder het water,
dat ook in de kluis doordrong en daar de op de onderste planken staand»
archivalia aantastte. Gelukkig is het Scheldewater hier al minder zout en
heeft de secretaris, zoals boven reeds is vermeld, krachtdadig de redding
aangepakt. Met behulp van een der adopterende gemeenten is alles bij de
firma Samson, die spoedig ter plaatse was, gedroogd en keurig gebonden.
Een register B. S., dat onleesbaar was geworden, werd naar het exemplaar
der Arrondissementsrechtbank gecopieerd. Ook een deel van het archief van
de Reigersbergsche polder, in de gemeentekluis bewaard, werd nat en is in
Bergen-op-Zoom gedroogd. In Wolfaartsdijk ging zowel van het gemeente
archief als van enkele daarin bewaarde kleinere polders niets verloren en
werd niets onherstelbaar beschadigd; de firma Samson zorgde ook hier voor
het drogen.