Molukse jongeren in de jaren zeventig en tachtig
Kuipers maakt eerste overzicht van
geschiedenis Zeeuwse popmuziek
3
I
Mïlrwkw
1975-1984
Toen
in het
nieuws
1975
1976
1977
1978
1979
1981
1982
1983
1984
1980
Over twee weken:
1985 -1994
"Tegenwoordig heeft elk
"Maar de Zeeuwse Molukkers
I
Wikjt qyw luMwh
TIJDGEEST
BANDJE EEN EIGEN WEBSITE"
KUN JE OMSCHRIJVEN ALS NUCHTER"
liWilWMPW
i
n
u
S
1
t
42
L
i 3 kg.
I
boek verschijnt over de regionale
popmuziek. Kuipers maakte per
periode een hoofdstuk. Veel
ruimte is daarbij ingericht voor
de eerste dertig jaar. “Het was
een grote klus, vooral het vinden
van informatie uit de eerste tijd,
de jaren vijftig en zestig. Tegen
woordig heeft elk bandje een ei
gen website die te raadplegen is,
maar dat was toen nog heel an
ders”.
Jim Pentury achtereenvolgens in de jaren zestig, zeventig en tachtig, (foto’s: privé-archief Jim
Pentury)
Jong Ambon
En natuurlijk kan Jim niet om
‘zijn’ voetbalclub Jong Ambon
heen. Daar sneed het mes aan
FNV (Federatie van
Nederlandse
Vakverenigingen).
Suriname wordt
onafhankelijk.
Franco overlijdt.
Communisten vero
veren Cambodja.
CDA wordt
opgericht.
Carter president
V.S.
Botsing tussen
twee Jumbo’s 747
van Pan Am en
KLM op vliegveld
Tenerife.
De wereld huilt:
Elvis is dood
Acties van
Molukkers in
Nederland.
Eerste reageerbuis
baby geboren.
Grensconflicten
Vietnam en China.
Revolutie in Iran.
Betoging van
400.000 mensen in
Amsterdam tegen
plaatsing afstands-
raketten in Europa.
Mislukte aanslag
op Paus Johannes
Paulus II.
Mislukte
Moordaanslag op
Reagan.
President Sadat
(Egypte) vermoord.
Falkland Oorlog.
Partij DS ‘70 opge
richt.
Reagan komt met
het Strategie
Defence Initiative
(SDI).- 550.000
mensen demonstre
ren in Den-Haag
tegen kernbewape
ning.
Kabinet besluit 48
kruisraketten te
plaatsen.
Reagan herkozen.
n
Beatrix wordt
koningin.
Sovjet-Unie valt
Afghanistan.
Irak en Iran In
oorlog.
John Lennon ver
moord.
Reagan president
V.S.
Gijzeling ambassade
V.S. in Iran.
Pit vrolijke boek staat boordevol recep
ten, gepresenteerd door de bekendste
Disney-figuren. Unieke gerechten die je in geen
enkel ander boek zult aantreffen, zoals Kwik, Kwek en
Kwakworsten, Willie Worteltjestaart, Guus Gelukkoekjes, oom
Dagoberts Vrekkenfriet en Goofys Superpuree. Natuurlijk staan
er ook supergezonde gerechten in, zoals aardbeiensoep of de
tomatensoep van Meneer 3eer.
Natuurlijk zijn er ook onderwer
pen die het boek niet haalden.
“De groep mensen uit Zeist die
in de jaren zeventig ineens in
Middelburg opdook, bijvoor
beeld”, vertelt Kuipers. “Moetje
voorstellen, het gaat hier om een
echt grote groep mensen die ont
dekten dat je mer goedkoop een
Zeeland staat de laatste tijd,
mede door het project ‘50 jaar
jong in Zeeland’, helemaal in
het teken van de jeugdherinne
ring. Wij doen daar van harte
aan mee. In zes tweewekelijk
se pagina’s blikken we terug
op de afgelopen halve eeuw.
Deze week een pagina over het
tijdvak 1975-1984.
Studentenprotest
Zelf stamt Kuipers uit de roerige
jaren zestig. Hij werd in 1953
geboren in het Zeeuws-Vlaamse
Zaamslag, maar verhuisde al
gauw naar Middelburg, waar hij
de periode van studentenprotest
volop meemaakte. In het boek
vertelt hij uit eigen ervaring over
de bezetting van de Schouwburg
in 1969 en de acties voor de ope
ning van het stedelijk jongeren
centrum De Beuk. Voor andere
periodes uit de popgeschiedenis
zocht Kuipers steeds andere
zegslieden. Zo wordt elke tijd
geest uit de doeken gedaan door
mensen die de periode zelf
maximaal beleefden.
twee kanten. De club deed mee
in de competitie en bereikte
binnen de kortst mogelijke tijd
de vierde klasse van de KNVB.
Anderzijds bezocht het elftal
Molukse toernooien die in
Nederland werden gehouden. Op
beide plaatsen werd eigen iden
titeit behouden en intergratie
met vette kapitalen geschreven.
geschiedenis van onze kustpro
vincie wordt op toegankelijke
manier wordt belicht. Ook volg
de Kuipers eerder dit jaar Chaw-
wa Wijnberg op a^ stadsdichter
van Middelburg.
Ook de muziek speelt een rol.
De eigen muziek blijft promi
nent bij feesten of bijeenkom
sten, maar er is vooral bij de jon
geren oor en oog voor de ont
wikkelingen in de popmuziek
Elke periode heeft zijn eigen klassiekers: zaken die lange tijd in
het straatbeeld terug komen of die zelfs tot op de dag van van
daag als vanzelfsprekend gevonden worden. Zo ook de jaren ze
ventig en tachtig.
Qua mode verandert er genoeg. Verbrede schouderlijnen, zacht-zoete
pastels en de kleuren zwart en wit bepalen het straatbeeld. De legging
wordt uitgevonden en verguisd, maar omarmd door vele vrouwen.
Het televisiekijken neemt een enorme vlucht. Series als TheA-Team,
Miami Vice en The Dukes of Hazard zijn mateloos populair bij man
nen. Vrouwen kijken naar Dallas en Dynasty. De compact-disc wordt
uitgevonden in 1982 en kinderen houden zich avond na avond bezig
met hun favoriete tijdverdrijf: de spelcomputer Commodore 64.
Jongeren vermaken zich in discotheken, waar mannen en vrouwen in
rijtjes tegenover elkaar dansen, ‘s Nachts na 1.00 uur is er zowat niets
meer open in de provincie.
144 pagina’s smakelijk leesvoer
Noord-Nederland aanhing. Er
zijn doden gevallen. Die mensen
offerden hun leven voor een ide
aal, namelijk dat van de RMS.
We beseften dat. Maar de
Zeeuwse Molukkers kun je om
schrijven als nuchter. We stelden
vast dat wij hier in Nederland
weinig konden bereiken. De
mensen daar moesten het doen,
uiteraard zouden we ze daarbij
kunnen steunen.”
huis kon kopen. Die groep heeft
een stempel gedrukt op die peri
ode. Maar daar schrijf ik later
nog wel eens een artikel over”.
Jan Kuipers is e^n literaire dui-
Zelf is Jim Pentury al vanaf zijn
kleutertijd fan van de uit
Middelburg afkomstige Molukse
gitarist Rudy de Queljoe, bekend
van de groepen Dragon Fly, Vi
tesse, Brainbox en Massada. “De
meeste Molukkers in die tijd wa
ren aanhangers van Rudy, maar
ook van soul. Eigenlijk wel lo
gisch, want dat is zwarte muziek.
Daar voelden we ons door aan
getrokken. Het waren de teksten
die ons aanspraken. Die hadden
een boodschap. Daar voelden we
ons door aangesproken. Datzelf
de geldt voor de muziek van
Jimmy Hendrix.”
Jim Pentury heeft antwoorden.
De nu 49-jarige Middelburger
stond dichtbij de ontwikkelin
gen, de radicalisering van de
standpunten en zijn broer was
betrokken bij de bezetting van
het Indonesische consulaat in
Wassenaar in 1970. Dat gebeur
de na een staatsbezoek van toen
malige Indonesische president
Soeharto aan Nederland.
En dan is er nog een aantal trein
kapingen. Voer voor discussie in
heel Nederland: ook in de Mo
lukse wijken in Koudekerke,
Middelburg en Oost-Souburg.
En als dan de haren van Molukse
mannelijke jongeren extra lang
worden gedragen, hun outfit mi
litaristisch is, de televisie beel
den van een Moluks leger in op
leiding toont in een Nederlands
gehucht, lijkt het hek van de
dam. De jaren zeventig en
tachtig gaan niet rimpelloos
voorbij. De jonge Molukkers
vertonen zich prominent in die
tijd.
RMS
Achteraf viel het allemaal mee,
stelt Pentury vast. “Wij hadden
het ideaal van RMS, de Repu
bliek der Vrije Zuid-Molukken.
Dat zag je ook eind jaren zeven
tig op de muren geschilderd in
bijvoorbeeld de Molukse wijken
Talrijke activiteiten werden ont
wikkeld. Zowel in Souburg als in
Vlissingen namen stichtingen
het heft in handen om de iden
titeit en vreedzaamheid van de
Molukkers verder te ontwikke
len in hun nieuwe - tijdelijke -
thuisland. En die cultuur werd
uitgedragen, onder meer vanuit
De Zwaan in Oost-Souburg waar
‘een verdienstelijk Moluks Do
cumentatiecentrum’ werd opge
zet in het begin van de jaren
tachtig.
Ché Guevara
“Met de RMS-strijd gingen we
duidelijk de links revolutionaire
kant op. We droegen badges van
Che Guevara en hingen de theo
rieën aan van Mao.” Daarin ston
den de Molukkers niet alleen in
die periode. Bijna heel links
Nederland uitte zijn sympathie
ën voor deze communisten en de
strijd die ‘ze aangingen met het
kapitalisme’. Maar de laatste
treinkaping - waarbij doden vie
len - en na de bezetting van een
school, ontharde de standpunten.
Dat was in de periode eindjaren
zeventig beginjaren tachtig.
“We hadden hier in Zeeland wel
sympathie voor de doelstelling,
maar we konden moeilijk om
gaan met de middelen die de
Molukse beweging in vooral
KATTENDIJKE - Sinds de
start van het project Jong in
Zeeland is de hele provincie in
de ban van de jeugdherinne
ring. Voor schrijver Jan Kui
pers staat het leven al wat lan
ger in dat teken. Het maken
van het boek Brommers, gita
ren en spandoeken - Vijftig jaar
jong in Zeeland was een be
hoorlijke kluif.
zendpoot. Hij schreef talloze
boeken, bundels, gedichten en
verhalen. Meestal hebben die
wel een link met historie. Zo ver
scheen eerder dit jaar nog Het
verhaal van Zeeltmd, waarin de
“In het begin dacht ik: ‘hoe krijg
ik zo’n boek vol?’ Maar al gauw
bleek dat dat niet het probleem
zou worden”. Jan Kuipers moet
lachen als hij eraan terugdenkt.
“Iedereen kruipt gelijk op zijn
praatstoel wanneer het om zijn
jeugd gaat. En het is onvoorstel
baar hoeveel hulp ik kreeg. Je
wil niet weten hoeveel mensen
de zolder op zijn gegaan op zoek
naar oude foto’s”.
Het is voor het eerst dat er een
in Oost-Souburg en Middelburg.
Maar we waren nuchter hier in
Zeeland. Enerzijds stonden we
natuurlijk achter dat RMS-ide-
aal, maar aan de andere kant
moesten we hier wat van ons le
ven maken. We discussieerden
over intergratie of assimilatie. Je
ziet nu dat een aantal is geïnte
greerd, dus met behoud van ei
gen identiteit opgaan in de
samenleving, anderen zijn geas
simileerd, dus helemaal opge
gaan in de Nederlandse samenle
ving.”
Jan Kuipers: “Iedereen kruipt gelijk op zijn praatstoel als het om de eigen jeugd gaat.”(foto: Jaap
Wolterbeek)
MIDDELBURG - De jaren ze
ventig en tachtig waren cruci
aal voor de ontwikkeling van
de Molukse gemeenschap in
Zeeland. Was het enerzijds de
hele maatschappij die zich in
ijltempo van het ene nieuwe
hete hangijzer naar het andere
slingerde, de Molukkers woon
den hier maar beschouwden
de door Indonesië geannexeer
de Molukken, ofwel Maluka
als hun thuis. Hoe je daar mee
omgaat?
jre*»
ja
T
0Q.ll
1
H
Identiteit handhaven in
l.^’ll
soort.
R
7
Onder de lezers van deze krant mogen we een boek verloten. Weet
jij wie naar welk Disney-figuur het Torteltaarten-recept is
genoemd? Stuur dan een sms-bericht naar 2121. Begin het
bericht met WIN (spatie) DONALD (spatie),
gevolgd door het antwoord en je telefoon-
nummer. Je krijgt dan een smsje terug f 'M
(0,40 euro p.o.b.) waarin bevestigd
wordt datje meedoet aan de
actie.
Deze actie loopt tot 1 novem
ber. De winnaar krijgt medio
november persoonlijk bericht.
Door Ad Hanneman
door Ellen de Dreu
jWijitr
1
een ijlende samenleving
Voordat er gekokkereld kan
worden, gunt Oma Duck haar
I lezers een kijkje in de keuken
I en leert ze hen de fijne
I kneepjes van het koken. Ze
vertelt hoe een over werkt,
hoe je groente snijdt en
nog veel meer.
4 Donald Duck en andere
Disney-figuren verzorgen
I daarna de voorafjes en
j. ,..,J tussendoortjes, de
,U l„ ,ui. hoofdgerechten, het gebak en
de taart, de drankjes en de toetjes. Ook staan er lekker veel
strips in het boek. Ideaal als je moet wachten tot Katriens
Worteltaart uit de oven kan worden gehaaid.
Het Donald Duck Kookboek is te koop bij de boekhandel voor een
adviesprijs van 19,96
t -
'V
