Rebel is vergeten Multatuli van Zuid-Afrika
Briljante prikker
De Grootste Goesenaar
op het internet
I
RUIMING
Ke zaak
600
ge ballonnen
Verstopping?
Top tien Grootste Goesenaar
lil
ii;
i
I
600 jaar Goes
KORTING!
.B VERSCHOORE
1
NU TOT 50%
J
boeKhafidel tiet Paard van Troje
Lange Vorststraat 2, (goes, Tel. 0115-214691
Woensdag 6 juli 2005
de Bevelander
13
(advertenties)
een interview. "Je kent dat wel:
(advertenties)
Goesenaar ooit: "Mijn leven is
uir per dag pinnen!
I
omgeving
•T?
•I-
HEMA
7_
HUIBERT JACOBUS BUDDING wordt algemeen gezien als de
grondlegger van de gereformeerde kerk in Zeeland.
OEK DE JONG is wellicht de beste schrijver die de Ganzestad heeft
gekend.
FREEK DE JONGE is samen met Youp van 't Hek de beroemdste
cabaretier van het land.
JACOBA VAN BEIEREN is onlosmakelijk verbonden met de stad
Goes. Zij gaf toestemming voor de bouw van de stadsmuren en
grachten. Goes werd daarmee een echte stad.
FRANS DE MUNCK is een keeplegende. Deze zwart gelokte sport
man verwierf na de Tweede Wereldoorlog de bijnaam Zwarte Panter.
GUUS VLEUGEL is een van de beste tekstschrijvers die Neder
land heeft gekend. Hij schreef teksten voor cabaret en toneel en
maakte Jasperina de Jong groot.
FRANS DEN HOLLANDER schopte het tot president van de NS.
Hij zorgde voor de opbouw van de spoorwegen na WOII. De Neder
landse Spoorwegen beleefden onder zijn bewind de grootste glorie
tijd.
De levensverhalen van de tien
genomineerden voor de ver
kiezing van de Grootste Goe
senaar, staan nu ook op de
speciale site van de gemeente
Goes.
ratuur, Eep Francken.
Hoe kan het dat de in Zuid-Afri,-
ka bejubelde schrijver in zijn ge
boorteland volstrekt onbekend
is? Dat kan te maken hebben met
de stijl van Van Melle, menen
Zuid-Afrikaans critici. Het veel
geprezen realisme en anti-idea-
lisme was in het Nederland van
de jaren dertig, veertig en vijftig
niets nieuws. In Zuid-Afrika
daarentegen was Van Melle ver
nieuwend. De anti-Engelse senti
menten in 'Bart Nel, de opstande
ling', waren in het Nederland van
na de Tweede Wereldoorlog uit
den boze. En zo zegt literatuur
criticus A.P. Grové: "Ongetwy-
feld het ons in dié bontheid van
sy werk een van die oorsake
waarom Van Melle nog nie die er
kenning kry wat hy verdien nie."
En zo blijft de geboren Goese
naar volgens Eep Francken 'de
onbekendste Nederlandse best
seller.' Van Melle sterft in het
jaar van de Watersnoodramp,
1953, ver van zijn geboortestad
in het land waar hij een groot
schrijver is.
I k b a
b
ISAAC DIGNUS FRANSEN VAN DE PUTTE schopte het net als
provinciegenoot Jan Peter Balkenende tot premier van Nederland.
1405
Goes krijgt stadsrechten.
1578
Beeldenstorm in Grote Kerk
1618
Een brand verwoest het dak
van de Grote Kerk.
1787
Prinsgezinde burgers plunde
ren huizen van patriotten.
1813
De Franse troepen vertrekken
definitief uit Goes en omge
ving.
1917
Een Brits vliegtuig laat per on
geluk 3 bommen op Kloetinge
en vier op Goes vallen. Er valt
'maar' één dode.
1953
De stad Goes komt er redelijk
goed vanaf tijdens de Water
snoodramp. Het dichtbij gele
gen Wolphaartsdijk komt er
minder genadig vanaf.
1955
Goes krijgt haar bekendste
landmark: de tv-toren.
2005
De stad Goes bestaat 600 jaar.
1572
Geuzen proberen Goes te ver
overen maar een Spaans leger
verjaagt ze.
(0118) 651461
De afgelopen weken waren in De Bevelander de levensverhalen
van de tien Grootste Goesenaren te lezen. Vandaag de laatste
twee in de reeks. Volgende week kunt u als lezer kiezen wie vol
gens u de Grootste Goesenaar aller tijden is. Hieronder de top
tien:
SANNE DE REGT wist in 2003 Nederland te veroveren met haar
wondermooie verschijning. Ze werd uitgeroepen tot Miss Nederland
en reisde in die hoedanigheid de wereld af voor allerlei projecten en
goede doelen.
Vijf weken achter elkaar stelt De Bevelander ze voor: de kanshebbers voor
Grootste Goesenaar aller tijden'. In het zeshonderdjarig bestaan heeft Goes bijzondere men-
Op de originele wijze op
>ij...
JOHANNES VAN MELLE is in Nederland vergeten maar groei
de, na te zijn geëmigreerd, uit tot een van de meeste succesvolle
schrijvers van Zuid-Afrika.
gezin met tien kinderen Johannes een van de belangrijkste schrij- F
van Melle wordt geboren. Zijn vers in de historie van het land, jaar verscheen de 27ste druk van
vader is bakker. Hoe hij zijn Zijn roman Bart Nel, de opstan- het boek. "Bart Nel wordt in de
lands beste tekstschrijvers en een
van de grootste Goesenaren,
ballonnen blijft hij tot het laatst Guus Vleugel.
Tuurlijk... de beste kleurenfoto's
v van uw geheugenkaart! j
Wie naar de website
www.goes600.nl surft, vindt
een menu met daarin een link
naar de verkiezing die De Be
velander heeft georganiseerd.
■j.t "'«y ..«'Fomggvj
JflEUVV?
De artikelen die tot nu toe in
De Bevelander zijn gepubli
ceerd, zijn via de link nog eens
te lezen. Volgende week staat
in deze krant een stem formu
lier.
U als lezer kunt dan stemmen
op diegene die volgens u de ti
tel Grootste Goesenaar met
recht verdient. Ook via
www.goes600.nl kunt u dan
een stem uitbrengen.
1657
Baljuw Bartholomeus Dank
erts pleegt een mislukte
'staatsgreep'.
Van Terheijden
'My kry hulle nooit. Ek is Bart jeugd in de Ganzestad heeft erva-
Nel; ek was Bart Nel van toe af ren, is op te maken in een van de
al en ik is vandag nog hy; en ek boeken uit zijn omvangrijke
sal in der eeuwigheid Bart Nel oeuvre. In 1933 schrijft hij 'Het
bly.Zeeuws? Nee. Het is een stadje op 't groene eiland', een
van de beroemdste passages uit bundel met dertien verhalen over
de roman die in Zuid-Afrika Van Melles jeugd en zijn eerste
als klassieker wordt be- jaren als onderwijzer. Een door
schouwd. Wat heeft een Zuid- nostalgie doordrenkt werk, dat
Afrikaans boek met de verkie- door een initiatief van de ge-
zing van de Grootste Goese- meente Goes dit jaar opnieuw is
naar te maken? Eenvoudig dit: uitgebracht,
de auteur is Johannes van Mel
le die in 1887 in Goes ter RcbellGnoffici©!’
wereld kwam en er zijn jeugd Terug naar het verleden. Zoals zo
doorbracht. Johannes van Mei- vaak is Goes te klein voor crea
te: in Goes - en in Nederland - tieve zielen en Van Melle vertrekt
vrijwel compleet in de vergetel- in 1913 met zijn vrouw naar
heid geraakt, in Zuid-Afrika Zuid-Afrika. De onderwijzer
een soort Multatuli. sluit zich bij het uitbreken van de
Eerste Wereldoorlog aan bij de
Het is dat Goes zeshonderd jaar Rebellie. Duizenden boeren ko-
bestaat en dat in dat kader een men in opstand als zij in dienst
boekje van Van Melle opnieuw is van de Engelsen moeten strijden
uitgegeven, anders had de schrij- tegen de Duitsers. Van Melle
ver in Nederland nog steeds on- schopt het tot rebellenofficier
der een dikke laag stof gelegen, maar wordt gevangen genomen.
Zijn geschiedenis was eerder dit In 1917 keert hij terug naar de
jaar onderwerp voor een tentoon- klas. In 1924 begint hij intensie-
stelling in Goes en zijn 'heron- ver te schrijven. Hij schrijft bun-
dekking' brengt hem in het rijtje dels met verhalen, romans, een
van Grootste Goesenaren. dichtbundel en een paar toneel- deling is zo'n beetje de Max Ha- Afrikaanse literatuurkritiek gere- Tweeënvijftig jaar later haalt uit-
Het is 11 februari 1887 als in een stukken. velaar van Zuid-Afrika. kend tot de belangrijkste romans gerekend zijn geboortestad hem
huis aan de Oude Vismarkt in een In Zuid-Afrika groeit hij uit tot Zijn ervaringen tijdens de Rebel- en algemeen beschouwd als de weer uit de Nederlandse vergetel-
lie schrijft hij van zich af. Vórig allerbelangrijkste van voor heid en De Bevelander helpt met
1960", stelt neerlandicus en ken- zijn nominatie daarbij een hand-
ner van de Zuid-Afrikaanse lite- je.
de eretitel 'De redacteur Dennis Rijsbergen hulp van Cock van den Wijngaard en Albert Boonman, die na- Stuk voor stuk zijn het personen die hun onuitwisbare sporen in de (Goese) geschiedenis en
mens de gemeente het feestjaar rond het zeshonderdjarig bestaan coördineren. Het was een cultuur hebben achtergelaten. Het zijn geboren Goesenaren, mensen die hun hele leven of een
sen voortgebracht. Mensen die iets betekend hebben voor de stad, voor Zeeland, voor Neder- moeilijke keuze, maar uiteindelijk is het een gemêleerd gezelschap geworden. Van schrijver, deel van hun bestaan in de Ganzestad hebben doorgebracht. Voor u nu de keuze: Wie is de
land en misschien zelfs wel voor de wereld. Bij het samenstellen van een top tien kreeg eind- tot sporter, van politicus tot miss Nederland, van de vijftiende eeuw tot de eenentwintigste. Grootste Goesenaar aller tijden?
Provinciegenote Annie M.G. te voorbeeld was Annie M.G. terechtgekomen, maar ik begon cals en dat zijn teksten ook ge- concert van Opus One. Het is een
Schmidt is.alom bekend, maar Schmidt. De kleine Guus wordt wel steeds meer teksten te schrij- waardeerd werden, blijkt uit de hommage aan de ordeverstoor-
Goes bracht een tekstschrijver op 29 april 1932 in Goes gebo- ven, hevig geïnspireerd door het toekenning van de prestigieuze der, relnicht en een van Neder-
voort die in het wereldje van de ren. Hij brengt zijn jeugd door in geweldige werk van Annie M.G. Van der Hooftprijs in 1973.
kleinkunst beschouwd wordt die stad en gaat naar het gymna- Schmidt", zegt hij jaren geleden Maar het doorprikken van heilige
als opvolger van Schmidt. Guus sium in Middelburg. Daar begon in een interview.
Vleugel schreef sommige van het allemaal, zo vertelt hij eens in Wim Sonneveld ontdekt Vleugel doen. Samen met zijn levenspart-
Nederlands beste cabaret- en een interview. "Je kent dat wel: als briljante tekstschrijver. En al nerTon Vorstenbosch schrijft hij
liedteksten. Bewonderd door de gedichtjes en zo. Ik schreef ze al- snel wordt de bewonderaar de be- in 1996 het stuk Srebenica over
een, verguisd door de ander len maar voor mezelf." wonderde. Annie M.G. Schmidt de rol van Dutchbat tijdens de val
omdat hij niet bang was heilige gaf het ooit toe: "Ik heb altijd te- van de moslimenclave. Het mi-
ballonnen met feilloze precisie Voor de 'relnicht' is Zeeland al gen hem opgezien en hij tegen nisterie van Defensie is furieus
kapot te prikken. snel te klein. "Na de gymnasium- mij, wat ik merkwaardig vond." en vindt dat Vleugel en Vorsten-
tijd ging ik naar de Universiteit in Onder het pseudoniem Guus Val- bosch een verkeerd beeld van de
Liefhebber van mannen als hij Amsterdam om er Frans te stude- leide schrijft Vleugel dichtbun- tragische gebeurtenis neerzetten,
was, speelde in zijn leven toch ren. Achteraf geloof ik dat dit een dels en romans. Furore maakt hij Over zijn leven zegt de geboren
twee vrouwen een grote rol. Zijn onbewust excuus was om in Am- in de jaren zestig met de progres-
spraakmakende teksten maakten sterdam te kunnen leven. Van dat sieve cabaretgroep Lurelei waar eigenlijk net een liedje van mij-
Jasperina de Jong groot, zijn gro- Frans is tenminste niet erg veel hij Jasperina de Jong ontmoet, zelf." De depressies die hij soms
Vleugel blinkt uit in spitsvondi- in zijn liedjes bezong, had hij
ge, pesterige, maatschappijkriti- zelf ook. Drie keer onderneemt
sche teksten. Over 'God is niet Vleugel een zelfmoordpoging,
dood' en 'De Geest van het ver- een neerslachtigheid bekruipt
zet', worden in de Tweede Kamer hem zo nu en dan, een neer-
zelfs vragen gesteld. In 1966 siachtigheid die hem de laatste
krijgt hij een proces verbaal aan twintig jaar van leven eindelijk
zijn broek wegens majesteits- met rust laat. Het liedje 'De man
schennis voor het lied 'Arme ou- die zelfmoord wilde plegen' ein-
we' over koningin Juliana. Tot digt met de regel: "Hij is gewoon
vervolging komt het niet, maar als ieder ander doodgegaan." Het
pas in 1992 durft men het aan het zijn dan ook niet de slaappillen
nummer op een verzamel-cd te waaraan Guus Vleugel op 12 au-
zetten. De liedjes die hij schreef gustus 1998 sterft. Longkanker
schopten tegen de gevestigde or- maakt een einde aan zijn bewo-
de, God en kerk, het koninklijk gen leven. Hij is dan 66 jaar.
huis en de bekrompen seksuele De Goesenaar is nog steeds ge-
moraal. Vleugel werd gezien als liefd om zijn teksten. Op 11 fe-
een ordeverstoorder die geen bruari dit jaar was in het Nieuwe
rookbom nodig had. Maar hij de La Mar Theater in Amsterdam
schreef ook spectaculaire musi- de perspremière van een theater-
(jjfW I S vy T. j <%tr
Verkiezing van de Grootste Goesenaar
I
I
I
I
I
I
D^mêest^mplete 1 Uur fotowinkel
HEMA Goes, Klokstraat 11
i
I
24 uurs
www com
OP
GOES Klokstraat 7 (0113) 216159 www.fotosonline.nl
Degoedkoot
benane van Goes
vmttubüDirH
'"Put-sfotions
GEEN
wochtfijden
meer! i
VOOR Al UW RIOOLPROBtrMFN
Riooltechniek bv
ueHt.rN t.»i*
'Si
