Bevelandse scholen zamelen in voor computer
breedl
Discussieavond over
Dansen voor kinderen
Praten over seks en ziekte
OPHEFFINGS
UITVERKOOP
De middag van
de paarse nevel
oorlog Afghanistan
Expo ziekenhuis Goes
HROÓS OP ZEEUWS
f
Lf. Bras de Mer
Zaken Zijn Zaken
StREEKNIEUWS
i'i
BilININlEINHIN
L
I
B
DONDERDAG 18 OKTOBER 2001
JAARGANG 52 - NUMMER 42
E BI L;-
zie pagina 13 t/m 18
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP NOORD-EN ZUID-BEVELAND
door Marja Minnaert
RESTAURANT
J
ExpresZo
(dirrom zó)
- Banken - Verlichting
- Fauteuils - Salontafels
- Chinese kasten - Kisten
- Afrikaanse stenen beelden etc.
Nieuw promotie- en organisatiebureau
geopend in Goes.
Voorstraat 42 4486 al Colijnsplaat
Tel. 0113 - 695 802 Fax 0113 - 695 802
http://www.lebrasdemer.nl
Project Zeeuwse Zoektochten
belicht bijzondere plekjes in de provincie.
In het Arsenaaltheater wordt zaterdag 20
oktober het nieuwe Jaszseizoen geopend
Formatie De dijk treedt zaterdag op in
Baskensburg.
(01 13) 274 000
(0113) 274 020
(0118) 484 216
zie pagina zaken
9
11
7
.-3
Oinds de dramatische aanval op het World
Oïrade Centre in New York en de daaropvol
gende represaillemaatregelen van de Verenigde
Staten op Afghanistan, leven ook veel Zeeu
wen met gevoelens van angst en onzekerheid
over wat de toekomst brengen zal. In dat kader
wordt donderdag 18 oktober in de Zeeuwse Bi
bliotheek aan de Kousteensedijk in Middelburg
een discussieavond gehouden. Het centrale
thema: 'Zeeland en Afghanistan: in de schaduw
van de angst'.
Oevelandse basisscholen doen hard hun best
Doveral oude walkmans, kruimeldieven en
koffiezetautomaten in te zamelen. De her en
der in het huis rondslingerende kleine huishou
delijke apparaten kunnen door hen worden in
geruild voor een computer.
LJet is een onderwerp waar ook anno 2001
nog niet altijd gemakkelijk over gesproken
wordt: seksualiteit als je een lichamelijke handi
cap of (chronische) aandoening hebt. Een open
hartige bijeenkomst met als thema 'Seksuali
teit en hartziekten onder leiding van een sek-
suoloog van de Rutgers Stichting moet hier ver
andering in brengen. De stichting Hartezorg or
ganiseert deze bijeenkomst in samenwerking
met de Rutgers Stichting op dinsdag 30 oktober
in Hotel Terminus bij het NS-station te Goes.
LJet Centrum voor de Kunsten van het ROC
Zeeland begint in november met dansactivi-
teiten voor kinderen in Reimerswaal. In Goes
verzorgt het centrum al jarenlang dans- en bal
letlessen en het wil nu ook in andere gemeen
ten deze lessen gaan aanbieden.
Zeeuwse babbelaars
Bij Cine City deze week de première van
America's Sweethearts.
LEW. EX.
5’.
‘J
de bevelander
deelneemt.
Computers zijn al behoorlijk ingeburgerd. Hier een paar jongeren aan de slag in Heinkenszand.
foto Anton Dingemanse
(advertentie)
nog ineweunt. Omdat ze
(advertentie)
Keizersdijk 4 Goes 0113-227174
RbBBBBIBBBBHBBBBBHBBBIBBBBIHBBHHBBHI
Advertentieverkoop
Redactie
Bezorgklachten
Uitgebreid colofon:
De heer J. Eversdijk van de
OBS Wemeldinge licht toe
waarom zijn school aan deze
at. Mè ja, de taele van de
liefde spreke ze in ieder ge
val nog wè mie mekoare,
want ze uldere zuivere
bruiloft a evierd.
De Rutgers Stichting heeft 8
vestigingen verspreid door
heel Nederland. Zij verschaft
deskundige en discrete hulp
aan alle mannen en vrouwen
die vragen hébben rond sek
sualiteit en anticonceptie. Ook
voor mensen met een (chroni
sche) aandoening of een licha
melijke beperking. Enkele sek-
Floresse-Wijkhuys houdt van
de harde, weerbarstige struc
tuur van bijvoorbeeld Belgi
sche hardsteen (arduin) en het
wat zachtere terpentijn dat
door zijn grillige opbouw tel
kens van structuur lijkt te ver
anderen. Ook in de gelaagd
heid van marmer ziet zij een
uitdaging. Floresse-Wijkhuys
laat zich haar hele leven al in
spireren door haar directe om
geving en is een zeel veelzij
dig mens. Zo ontwerpt zij zelf
kleding, beschildert keramiek,
De themabijeenkomst in Goes
begint om 19.30 en eindigt om
22.00 uur.
batikt, weeft en spint. Vanaf
begin jaren 90 heeft zij les van
de Belgische beeldhouwster
Annie Andriessen uit Essen-
Hoek.
Aanvang: 19.30 uur. De toe
gang is gratis.
Als eerste is Reimerswaal aan
de beurt. Vanaf 8 november
kunnen de eerste kinderen in
'Ons Dorpshuis' te Kruiningen
terecht. Er komt een groep 'Al
gemene dansvorming' die be
stemd is voor kinderen van 4
en 5 jaar. Spelenderwijs leren
de kinderen hier de eerste be
ginselen van dans en ballet.
Verder worden er groepen ge
vormd voor 6- en 7-jarigen, 8-
t/m 12-jarigen en een groep
'Moderne dans' voor tieners
van 13 t/m 18 jaar.
In een fraaie brochure worden
de dans- en balletactiviteiten
beschreven. Deze is gratis ver
krijgbaar bij het Centrum voor
de Kunsten van het ROC Zee
land in Goes, tel. 0113 - 558
024.
pag.
pag.
pag-
Lang niet iedere school in
onze regio doet er aan mee.
Op de Bevelanden zijn her en
der verspreid nog een viertal
scholen die ook interesse
hebben getoond. Toch reikt
de actie verder dan enkel het
verdienen van een computer.
Lesmateriaal wordt verspreid
over alle deelnemende scho
len en hierbij zullen de leer
lingen onderwezen worden
over het belang van recycling
voor het milieu en de moge
lijkheden tot hergebruik. Ver
der worden middels posters
de inwoners van Wemeldin
ge, Schore en Kapelle nog
gewezen op de actie. Want
ook als mensen geen kinde
ren op één van de scholen
hebben, kunnen ze hun over
tollige spulletjes kwijt bij de
scholen.
De discussie spitst zich toe op
de beeldvorming in de media,
ons eigen wereldbeeld en de
manieren waarop het terroris
me bestreden zou moeten
worden. Aan de discussie ne
men, onder andere, deel: H.
Blom (voorzitter van de lande
lijke Doopsgezinde Vredes
groep), B. van de Ven (ADB
Zeeland) en Y. Coban (Turkse
actie deelneemt. „Voor de
scholen is deze actie aantrek
kelijk omdat ze er een nieuwe
computer voor kunnen krij
gen. Een aanschaf die we met
ons bestaande budget niet
zomaar kunnen doen. In janu
ari namelijk hopen we aange
sloten te worden op het Ken
nisnet, een door de overheid
ontworpen Intranet voor iede
re school. Daar hebben we
modernere pc's voor nodig.
En natuurlijk is het ook be
langrijk om kinderen bewust
te maken van de huidige mi
lieuproblematiek."
Drie jaer is ze noe, oanze dochter. En ze proat a lekker
Zeeuws. Zodraè d'r broertje kan proate, gaè me 't urn ok
tere.
Di kriehe me we 's commentear op. Want "dat doe je te
genwoordig toch nie mi".
Mè zó zië oans dat nie. Zeeuws proate is hin teken van
achterstand, zoas a sommigte dat zië, maè een stiksje van
oanze eigen cultuur, dat a me zoue motte koestere.
Gelukkig is de Bevelander ok hroós op 't Bevelans, en dir
rom e ik de gelegenheid ekrege om óm d'n are weke
mien belevenissen mie ut Zeeuws van noe op te schrie-
ven. Dat doe'k in 't Zeeuws zoas a ik dat proate: in
't Zuud-Bevelans, opeschreve volgens de Zeeuwse
Schriefwiezer*, zodat 't Zeeuws meugelijk as streektaele
erkend kan worre.
Van 't een kwam 't aere en
ze woue gae trouwe dus ie oórdeêT
LJet geschenk van de Week van het Zeeuwse boek 2001,
dat op 31 oktober verschijnt, heeft een bijzonder karak
ter. De middag van de paarse nevel, van Cornélie van de
Reepe, beschrijft een korte periode (3 weken) uit de Tweede
Ze oa a een stuitje verkeer,
dat misje uut de zak en die
knul uut Spanje. Zie kon
I mè een paer woordjes
Spaans, en ie proaten een
bitje Engels. Mè ze begrepe
mekoare, want de taele van
de liefde sprake ze oalebei.
Haar voorliefde voor hard en
'tegenwerkend' materiaal is
uitgegroeid tot een ware pas
sie. Het vrouwelijk lichaam is
voor haar een grote bron van
inspiratie en haar werk heeft
een abstracte uitstraling, die
de waarnemer in staat stelt
het vrij te interpreteren.
Wereldoorlog.
Het boek is een opmerkelijk
en uniek egodocument, dat
de ervaringen weergeeft van
een achtjarig meisje, bijna 6
decennia later door haarzelf
opgetekend, die een onge
kend boeiend beeld schet
sen van het alledaagse le
ven in de kleine Zuidzandse
gemeenschap gedurende de
oorlogsjaren.
Geen streek in Nederland is
in de oorlog zo zwaar getrof
fen als West-Zeeuws-Vlaan-
deren tijdens de bevrijding
ervan in het najaar van
1944. De stadjes en dorpen
lagen 24 uur per dag onder
geallieerd granaatvuur. Het
aantal dodelijke slachtoffers
onder de burgerbevolking
liep in de honderden; het
aantal gewonden lag ver bo
ven de duizend.
De middag van de paarse
nevel is geen geschiedenis
boekje, maar geeft een le
vensechte beschrijving van
de drie laatste weken van
Zuidzande vóór de bevrij
ding. Een uniek en beklem
mend verhaal vol bijna tast
bare herinneringen, verteld
op een manier die je zelden
tegenkomt in boeken over
de oorlog. Het is tevens een
eerbetoon aan de 19 dodelij
ke slachtoffers die vielen in
de gemeente gedurende de
bewuste periode in de herfst
van 1944. Een aantal van
hen heeft de schrijfster per
soonlijk gekend. Zij zijn, zo
als zij het in haar epiloog
verwoordt, gedurende 60
naar tevredenheid worden op
gelost door verbetering van
de communicatie tussen part
ners en door hulp in te roepen
van een arts of specialist. He
laas schort het hier nogal eens
aan. De Rutgers Stichting en
Hartezorg hopen met hun bij
eenkomsten meer licht te
F>e in Halsteren woonachtige kunstenares Janny Floresse-
LJwijkhuys exposeert sinds 10 oktober met uit natuurlijk ge
dolven steen gehouwen beelden in de centrale hal van het Oos-
terschelde Ziekenhuis te Goes.
7*':a
suologen van de Rutgers
Stichting houden spreekuur in
revalidatiecentra. Voor ge
sproken informatie kunt u te
recht bij de Informatielijn
(0900-9398, 1 gulden per mi
nuut) of bij de Informatielijn
Erectieproblemen (0900-
111888, 1 gulden per minuut)
Voor deze laatste lijn geldt bo
vendien op werkdagen tussen
11 en 12 uur dat medewerkers
van de Rutgers Stichting be
reikbaar zijn voor een per
soonlijk gesprek.
De Rutgers Stichting werkt op
dit terrein nauw samen met
de Chronisch Zieken en Ge
handicaptenraad Nederland
en diverse patiëntenorganisa
ties.
In de actieperiode die in de
weken 45 en 46 valt (van 5 tot
en met 17 november), komen
op de drie scholen speciale
lekvrije kratten staan. De afge
dankte apparatuur gaat naar
een verzameldepot en wordt
gecontroleerd vóórdat het de
deur uitgaat. En uiteraard mi
lieuvriendelijk terug in het
productieproces gebracht.
Voor wie meer wil weten van
deze actie, kan surfen naar de
website www.scholenrecy
clen.nl voor extra informatie.
Naar schatting 50% van diege
nen die te maken hebben met
een hartkwaal heeft te maken
met seksuele disfuncties, zo
als pijn bij het vrijen, erectie-
stoornissen, opwindingspro-
blemen, verminderd verlan
gen of relatieproblemen. De
meeste problemen kunnen
Hergebruik van materialen en
grondstoffen is niet meer weg
te denken uit onze samenle
ving. Met zijn allen leveren we
al heel veel huisvuil en afval
gescheiden in, we brengen
oude elektrische apparaten
naar de milieustraat, sparen
papier voor de voetbalvereni
ging en kleding gaat naar
ideële doelen. In dat kader is
de Stichting NBMP (Neder
landse Verwijdering Metalek-
tro Producten), een inzame
lingsactie voor kleine huishou
delijke apparaten gestart waar
alle scholen in Nederland zich
voor in konden schrijven. De
Openbare Basisschool Wemel
dinge, de OBS De Tunnel te
Schore en de OBS De Mool-
hoek uit Kapelle zijn zo maar
een paar van de Bevelandse
scholen die meedoen.
De opzet is simpel: in de
maand november moeten de
scholen proberen minimaal
evenveel kleine huishoudelijke
apparaten als het aantal leer
lingen bij elkaar te krijgen. De
scholen zijn inmiddels al ge
wend aan het inzamelen van
cartridges, batterijen en oude
kleding. Speciaal voor deze
actie moeten het kleine appa
raten zijn, die in een bood
schappentas mee genomen
kunnen worden. Geen oude
computers, koelkasten of
magnetrons dus, maar wel
walkmans, kruimeldieven, ge
reedschap, koffiezetapparaten
of speelgoed op batterijen.
Ook telecomapparatuur wordt
door de organisatie niet geac
cepteerd. Verder maakt het
niet uit of het apparaat nog
werkend is of niet. Wel is het
van belang dat de apparatuur
nog in elkaar zit, niet gede
monteerd is en dat dingen als
stofzakken, koffiefilters, batte
rijen of frietvet verwijderd zijn.
SI
gen, proaten iedereen deur 1
mekoare en ie kon d'r nie
bovenuut kontme. Ie wier 't
nog a beu, en riep:"Het is
hier een leven als een oor
deel
4a, toen was 't wè stille.
Nie omdat ze zó eschrokke
wasse van z'n arde stem
me, mè omdat ze glad nie
begrepe wat a 't n ezeit oa.
"T is ier een leven as een
-1" is een echte
Zeeuwse uutdrukking. Ie oa
motte zegge: "wat een hels
kabaal" of "wat een oorver
dovend lawaai". Mè dat oa
nooit zovee indruk emikt.
kwam naè Nederland. Van
eigens most 'n kennismae-
ke mie z'n schoonfermielje
op de Bevelanden. Dat
goeng noga goed gloó’k,
want uuteindelijk ei't n daè
daè allenig Zeeuws proate,
kon 'n naè een stuitje net
zo goed Zeeuws as jie en
gemeenschap Middelburg).
Ook de Zeeuwse politiek is
aanwezig. De avond, een ini
tiatief van het Centrum voor
Ontwikkelingsamenwerking
Zeeland en het Anti-Discrimi-
natiebureau Zeeland, staat on
der leiding van M. Strous.
De middag van de paarse
nevel werd geschreven door
Cornélie van de Reepe.
Ik zie ze nie zo vaak, dat
Spaans-Zeeuwse stel, mè
a'k ze zië, proate ze meestal
I ik. Mè dan wè zo'n
I zuuderhjk accent* buutenlander Zeeuws pro
le was nie stom, en ie kqni
dan ok a gauw een goeie
baan kriege bie een groot
bedrief in de buurte. Op
een dag most 'n op een
vergaderienge spreke wir a
oal mensen van buuten
Zeeland wasse. Mè zoas a
dat gaèt op vergaderien-
volgens de "Schriefwiezer" wor 't Nederlandse "naar" en 't Be
velandse “nl", bevoordeeld as "naè" eschreve.
Toch pas ik 't af en toe een bitje an om 't leesbaer te ouwen.
werpen op de problematiek.
Het programma van de the
mabijeenkomst staat garant
voor veel informatie, uitwis
seling van ervaringen, prakti
sche tips en leuke gespreks-
oefeningen. Een uitdaging
voor mensen die zelf een
hartziekte hebben en hun
eventuele partners, maar ook
voor betrokken vrijwilligers
en hulpverleners die vaak
met hartpatiënten te maken
hebben.
jaar met haar 'meegereisd'.
Cornélie van de Reepe
draagt haar boek op aan
haar 3 zonen.
Op verzoek van de schrijf
ster heeft de Kortgeense
kunstschilder Hans Keuke-
laar een schilderij gemaakt
van de omgeving van het
voormalige Zuidzande. Dit
schilderij vormt nu de om
slag van haar boek. Ter gele
genheid van de verschijning
ervan exposeert Keukelaar
een aantal van zijn werken
in De Drukkerij te Middel
burg.
De middag van de paarse
nevel is gratis bij aankoop
van ƒ25 aan algemene boe
ken bij iedere Zeeuwse
boekhandel in de periode
van 31 oktober t/m 10 no
vember. Het is ook los te
koop en kost dan ƒ14,90.
■at
