Kinderen van Japanse Bezetting en de Bersiap 1941-1949 komen samen
Op reis door de natuur
KIEKIERIS
Heinekenmaand
HIEUW!
3
Sneltekenaar
tZZU!
Ik
Voor de jeugd vanuit Goes op 5 november
de Klerk parketvloeren
den Hertog
vao t rrfee'tvo/
JO&3B1L.
THE LÖ5Ï WORLD
ZONNEHEMELS
GRAND THEATER GOES 0113-215165
de bevelander
WOENSDAG 29 OKTOBER 1997
JAARGANG 49 - NUMMER 44
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP NOORD EN ZUID-BEVELAND
seisplein 5
middelburg
01 18-626721
M
Vechten om
te overleven
Goes
Lange Kerkstraat 44
maandag
dinsdag t/m vrijdag
donderdagavond
zaterdag
ER LEEFT
NOG
IETS
Het aanbod van huur- en koopwoningen
voor de regio Walcheren, Noord- en Zuid-Beveland
vindt u vanaf 14 november wekelijks
op de vrijdag/zaterdagmorgen in de
IVoiiiiiglniiiil
Voor meer informatie:
Tel. (0118) 484316 of (0113) 273020
Fax(0118)484392
DISCOVERVOER
voor de heenreis bellen 0113-351717,
voor de terugreis dienstregeling
SUN SHINE
DEZE WEEK KAASWEDSTRIJD
Raadt u het??????
J3 BELBIOS
0900-9363.1
CD
J
Overleven
in Nederland
Gewijzigde openingstijden:
13.00 tot 17.30 uur
09.30 tot 17.30 uur
19.00 tot 21.00 uur
09.30 tot 17.00 uur
Heimwee naar
Indonesië
PZC WEEKBLADEN
Cursus ZVU
FILMPROGRAMMA
VANAF 30 OKT. T/M 5 NOV. 1997
OS
CD
DE VRIES
Vogelvrienden
Centrum '45
HEMEL v.a. 499,-
Ook voor verhuur
-
f I
h Uil!
-:fe
r
De inhaalrace
november:
zaterdag 1 november:
Hoeve),
van
j
-4
MKtden-Zeeland
ui SHÏIII SPlIllEICnin-:.
"ÊJ1
WH AT YOU KNOW COULD KILL YOU
QUhoFIRACY
De Bevelander maakt deel uit van de
Zeeland Combinatie huis-aan-huis-
bladen in Zeeland.
Totale oplage: 176.455 ex.
RECLAMESTUDIO
DRUKKERIJ
I PRINTSERVICE
donderdag,
vrijdag
zaterdag,....
zondag
maandag.
dinsdag
woensdag
vrijdag19.00 u.
zaterdag. 14.00 - 19.00 u.
zondag. 14.00 - 19.00 u.
woensdag14.00 u.
Lange Vorststraat 27, Goes
Telefoon 0113-221333
Jannewekken 2
Postbus 78, 4300 AB Zierikzee
011145.41.41
E-mail: vriescom(a)zeelandnet.nl
20.00 u.
21.30 u.
21.30 u.
21.30 u.
20.00 u.
20.00 u.
20.00 u.
Nu is dat veel beter gere
geld."
De ontmoetingsdag van de
KJBB afdeling Zeeland is de
zestiende in de regio. Elke sa
menkomst verloopt met zijn
hoogte- en dieptepunten. Lob-
bezoo: "Het kan voorkomen
dat er mensen over de emo
tionele drempel stappen. Ze
ker als ze horen van Centrum
'45.
Dat geeft allemaal niet, want
alle aanwezigen weten wat er
op dat moment door je heen
gaat. In hun gedachten zijn
onze leden van top tot teen In
donesisch."
J.A. v.d. Goeskade 49, Goes
Tel. 0113-227107
Open: do. 13.00-21.00 u„ vr. 13.00-
18.00 u., za. 10.00-17.00 u. (géén PIN)
Kreukelmarkt 5, Goes
Hoeveel liter melk is nodig om de stapel boerenkazen te maken
die in onze winkel liggen.
De prijzen zijn o.a. frituurpan, hotelbonnen, kaasplankje en nog
veel meer!!
Zie advertentie op pagina 3
met div. leuke activiteiten in het teken van Heineken bier
Aanbieding:
F
Tegenwoordig krijgen kinde
ren uit oorlogsgebieden on
middellijk hulp aangeboden.
Op welk gebied ze die hulp
ook nodig hebben. In de jaren
veertig, toen de kinderen uit
Indonesië Nederland per boot
bereikten, was daar nog geen
sprake van.
"Hier hadden ze het over die
vreselijke Duitsers. Wat kon
hen die Jappen schelen. De
Duitsers hadden ze van dicht
bij meegemaakt Daarom
hielden wij ons mond maar.
Begrijpen deden ze het niet.
Daar heeft de Nederlandse re
gering wel van geleerd hoor.
De kamptijd was iTreselijk en
moest na de terugkomst in
Nederland zo snel mogelijk
vergeten worden. "In Indone
sië konden we niet blijven. De
laatste maanden werden we
zelfs beschermd door de Ja
panners. De guerrilla's van
Soeharto vormden een grote
re bedreiging dan de Jappen.
Een bizarre situatie: Je vijan
den die plotseling je bescher
mers worden."
De familie Lobbezoo mocht
niet direct terug naar Neder
land. Ze waren te zwak en
zouden de bootreis zeker niet
overleven. Een paar maanden
Zaterdag 1 november is er
weer zo'n ontmoetingsdag in
zaten ze in een zogenaamd
"aansterkingskamp" voor de
terugreis werd ingezet. "Voor
mijn moeder was dat het ein
de van die periode. Ik pro
beerde het te vergeten, maar
de herinneringen bleven mij
achtervolgen, haalden mij op
een gegeven moment zelfs in.
Weet je, je kan niet blijven
weglopen voor je herinnerin
gen. De oorlog haalt je altijd
in. Vroeger of later."
Lobbezoo was vijf toen hij
met zijn broertjes, zusjes en
zijn moeder in een kamp te
recht kwam. Vijf jaren waarin
alles om eten en overleven
draaide. "Je schoot een vogel
uit de boom. Terwijl jij nog
met je katapult in je hand
stond, ging een ander er met
de buit vandoor. Of je wachtte
tot de Japanse kersen rijp wa-
De Zeeuwse Volksuniversiteit
start in de Bevelanden met
drie cursussen. Basiscursus
patchwork en quilt start 5 no
vember in Heinkenszand, au
totechniek begint 6 november
in Goes en 5 november start
ook de cursus Indonesische
rijsttafel en een inleiding op
de Oriëntaalse keuken. Voor
meer informatie: 0118-634800.
vereniging die de kinderen
van vijftig jaar geleden weer
bij elkaar brengt. Om samen
herinneringen op te halen, sa
men te lachen en samen te
huilen.
Bij de foto's: Herfst, tijd om
een reis door de natuur te ma
ken. Er is nu een heleboel te
beleven voor wie kan en wil
zien. Woehsdag 5 november
organiseert MEC De Bevelan
den in Goes een middag
waarbij de jeugd de kans
krijgt verrassende en span
nende momenten in de natuur
te beleven, (fotografie Beppy
Everaers).
Oplage: 39.500 ex.
Uitgave: Uitgeverij Provinciale
Zeeuwse Courant b.v. Voorstad 22,
Postbus 5, 4460 AA Goes.
Tel. (0113) 273000. Fax (0113) 273010
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0113)273000
Privé (0118)417802
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Advertentieverkoop:
Henk Mallekote
(0113) 273022 privé (0113) 342535).
Pieter Karman
(0113) 273021 privé (0113) 613394).
Redactie: Hans Meijer (0113) 273028
Redactie-adres: Voorstad 22,
Postbus 5, 4460 AA Goes.
Bezorging: (0113) 273000.
Druk: Wegener Nieuwsdruk Zeeland,
Postbus 18, 4380 AA Vlissingen.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
maandag 17.00 uur.
Communicatie Centrum
"Ik was een paar jaar geleden op vakantie met
mijn familie. Met een treintje kon je naar de top
van de berg. Ik zat daar te genieten van het uit
zicht. Mooie omgeving. Groen, bergen, de natuur.
Heerlijk. Plotseling komt daar een groepje Japanse
toeristen aan. Voorop loopt een oude vent. Op zijn
kop een pet met zo'n doek in zijn nek. Ik begon
over mijn gehele lichaam te zweten. Wist niet
waar ik naar toe moest. In één klap was ik terug in
het Jappenkamp".
De heer K. Lobezoo uit Goes
zat samen met zijn broers en
zussen en zijn moeder vijf jaar
in een Jappenkamp te Indo
nesië. Een tijd die een blijven
de indruk op hem achterliet.
Een tijd ook die hij nooit hele
maal achter zich heeft kunnen
laten. Lobbezoo is nu voorzit
ter van de vereniging Kinde
ren van de Japanse bezetting
en de Bersiap 1941-1949. Een
dan even naar Astrid of Els
van het Milieu Educatie Cen
trum, Kattendijksedijk 23 (bij
de Hollandse Hoeve), tel.
0113-252628.
(A, {/WA.
drukt. Er werd niet naar ze
omgekeken, niets aan ze ge
vraagd. Eenmaal terug in Ne
derland moest alles zo snel
mogelijk vergeten worden.
Vooral normaal doen. Niet op
vallen in de massa, niet an
ders zijn.
De Vogelvrienden uit Goes
houden 31 oktober en 1 no
vember een tentoonstelling in
het Heer Hendrikhuis in het
gelijknamige dorp. Er zijn
driehonderd vogels te bewon
deren waaronder kanaries,
tropische vogels en parkieten.
Vrijdag is de tentoonstelling
geopend van14.00 uur tot
22.00 uur en zaterdag
10.00 uur tot 16.30 uur.
de bev
De Nationale Jeugdnatuur-
week is dit jaar van zaterdag 1
tot en met zaterdag 8 novem
ber. Het thema van deze week
is "Op Reis". Kinderen kun
nen mee de natuur in om te
zien hoe en waarom planten
en dieren reizen. Een reis door
de natuur is spannend! Vogels
leggen enorme afstanden af.
Zaden blijven kleven in de
JULIA
nruiHiii
Tientallen jaren na zijn kamp
tijd kwam Lobbezoo terecht
bij Centrum '45. Een instelling
die zich buigt over de psychi
sche problemen van mensen
met oorlogsherinneringen.
Dar kwam alles weer boven
en daar leerde Lobbezoo ook
hoe belangrijk het is om er
over te praten. "Die ontmoe
tingsdag van 1 november is
zo verschrikkelijk belangrijk
voor deze mensen. Ze kunnen
er hun ei kwijt. Hebben aan
een half woord genoeg, be
grijpen over welke pijn het
gaat. Dit keer geeft ook ie
mand van Centrum '45 een le
zing. Misschien wordt het
moeilijk voor wat bezoekers,
interessant wordt het zeker."
buurtcentrum DauWendaele te
Middelburg. Twee keer per
jaar wordt door de leden van
de vereniging de "geur van
Indonesië" opgesnoven. Ze
hebben het allemaal moeilijk
gehad. De kinderen in de kam
pen, de kinderen buiten de
kampen, de kinderen van
kampouders en de partners.
Maar allemaal zouden ze bin
nen een uur gepakt en bezakt
op Schiphol staan als ze terug
konden naar hun geliefde
land. De heimwee naar Indo
nesië is groot.
De ontmoetingsdag voor de
kinderen die inmiddels zelf
kinderen en kleinkinderen
hebben, is nog altijd nodig.
De behoefte eraan blijft, zelfs
na vijftig jaar. Lobbezoo: "De
kampkinderen zijn altijd een
beetje in de verdomhoek ge-
GIBSON
vacht van een dier of in je ei
gen sokken om zich zo te ver
spreiden.
En wist je dat de Vlaamse gaai
wel 8000 eikels verstopt als
voedselvoorraad. Omdat hij er
soms wel eens een paar ver
geet is dat de manier waarop
eikenbomen reizen. Met die
ren en planten op reis beleef
je altijd leuke, verrassende en
spannende momenten. Wil je
ook deelnemen aan de Natio
nale Jeugdnatuurweek kom
dan op woensdagmiddag 5
november naar het Milieu
Educatie Centrum (MEC) de
Bevelanden in Goes. De reis
door de natuur begint om
13.30 uur en na ongeveer 2,5
uur ben je weer terug bij het
MEC. Neem je laarzen mee of
doe je oude schoenen aan en
neem voor de zekerheid je re
genjas mee. Deze verrassende
middag is bedoeld voor jon
gens en meisjes van 6 tot en
met 12 jaar. Elke deelnemer
die mee op reis gaat krijgt de
prachtige zoekkaart "Trekvo
gels en wintergasten", een
speciaal themanummer van
het jeugdblad "Vrije vogels"
en iets lekkers. De entree is
2,50. Als je mee op reis wilt of
als je meer informatie wilt bel
van de oorlog
ren. Alleen...
heel het kamp
wachtte daar
op. Er hing al
tijd een vreem
de sfeer in de
lucht. Altijd ru
zie."
Niet de kinde
ren hadden het
moeilijk. De
moeders waren
degenen die
het moesten
ontgelden. "Je
ontweek de Ja
panners wan
neer je maar
kon. Eten en uit
de buurt van
die mannen
blijven, dat wa
ren je taken. Ei
genlijk waren
de kampbewa
kers gek op de
Nederlandse
kinderen. Daar
om straften ze
je moeder als jij
iets fout deed.
Ze waren vrese
lijk wreed voor
de, vrouwen.
Wij, mijn
brpers, zussen
enlik, hebben
mijn moeder door de kampja-
ren heen gesleurd."
De moeder van Lobbezoo
overleefde het kamp en de
gruwelijkheden. Maar erover
praten wilde ze niet. Voor ze
terugkeerde naar het kikker
landje schreef ze in een brief
aan haar ouders wat er onge
veer was voorgevallen in die
jaren. De brief was het laatste
wat ze over de oorlog kwijt
wilde. Nooit meer wilde ze
praten over Indonesië." De
kleine Lobbezoo werd alleen
gelaten met zijn herinnerin
gen.
Moeder had een vreselijke tijd
doorgemaakt. Vader Lobbe
zoo was een nog wreder lot
beschoren. Hij werd tewerkge
steld in Birma om te zweten
voor de beroemde en beruch
te Birma spoorlijn. Het werd
uiteindelijk zijn dood. "Toen
we er bericht van kregen,
sloot mijn moeder zich op.
Haar kinderen mochten haar
niet zien. Ik heb haar nooit
zien huilen. Nog geen traan
over haar wang zien rollen."
