KIEKIERIS
Vereniging Oud Militairen Indiegangers Zeeland zoekt leden
EVITA
Een nieuwe kop
De Bevelander
SAROUK
SLEEPERS
20-50% Korting
de bevelander
32S? G
Nieuw rooster voor bibliobus Zuid-Beveland
PZC WEEKBLADEN
Ruim voldoende tribuneplaatsen
voor 8 januari bij Indoor Zeeland
GRAND THEATER GOES 0113-215165
ROBERT DENIRO
DUSTIN HOFFMAN
JASON PATR1C
BRAD PITT
Wijziging dienstregeling bussen
r
JAARGANG 49 - NUMMER 1
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP NOORD-EN ZUID-BEVELAND
De gedenkplaat voor de gesneuvelde Indiëgangers in Goes.
Guerrillaoorlog
Geen spijt
zaterdag 4 januari
Discovervoer 5,- p.p. per rit 0113-351717
De regering
FILMPROGRAMMA VANAF
2 T/M 8 JANUAR11997
Het ereveld Leuwigajah op Jara. I
Goes
Lange Kerkstraat 44y
Thuiskomst
DONDERDAG 2 JANUARI 199
'rhe very special sales of Benetton!
^op de gehele collectie!
(Van één onzer redacteuren)
KRABBENDIJKE - Vijftig jaar geleden waren het makkers
in een vreemd, ver land. Ze hielpen de inheemse bevol
king, vochten als ze aangevallen werden en enkele dui
zenden lieten zelfs het leven voor volk en vaderland. Nu,
een halve eeuw na dato, zoeken de oud militairen die in
voormalig Nederlands Indië en Nieuw-Guinea dienden
eikaars gezelschap nog steeds op. Elk jaar in de koude
wintermaanden komen de leden van de Vereniging Oud
Militairen Indiëgangers (VOMI) bijeen op zoek naar gezel
ligheid, een gewillig oor en volledige erkenning.
Frans Smoorenburg, de voorzitter van de VOMI, en de twee len ze dat in Nederland vijftig jaar
secretarissen Jan Kloet en Gerard Meeuwse. na dato nog altijd niet zien.”
Thuiszorg
Waarde
De lijst van oud Indiëgangers is
met bijna negenduizend leden in
Nederland en op tien na vijfhon
derd leden in Zeeland nog lang
niet compleet. In totaal werden
130.000 vrijwilligers en dienst
plichtigen op de boot naar het
oosten gezet. Zo’n zestigduizend
van hen zijn vandaag de dag nog
De eerstvolgende contactmid
dag van de VOMI in deze regio
valt op Valentijnsdag 14 februari.
De voorbereidingen en de zoek
tochten naar meer leden zijn
echter al maanden aan de gang.
Bezorging: (0113) 273000.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
maandag 17.00 uur.
De Bevelander maakt deel uit van de
Zeeland Combinatie huis-aan-huis-
bladen In Zeeland.
Totale oplage: 176.455 ex.
gesprek vanzelf. Eigenlijk is het
gewoon een gezellige middagje
met vrienden.”
Jan Kloet werd net als de tweede
secretaris van de VOMI Gerard
dat ik nooit revanche heb willen
nemen. Als er iemand uit de
groep sneuvelde, wilde je niets
liever dan wraak nemen. Maar
dat kon je niet maken. Zo werkte
het niet.”
Frans Smoorenburg uit KraBben-
dijke de voorzitter van de VOMI
afdeling Zeeland kan zich nog
steeds vreselijk opwinden over
de Indië-periode en de nasleep
ervan. Hij ging als vrijwilliger
naar Indië. “Je zette je handteke
ning op een papiertje en vanaf
dan was je een speelbal van de
Gemeente
Borsele
Gemeente
Kapelle
Gemeente
Reimerswaal
Gemeente
Goes
Nisse
Oudelande
Ovezande
Schore
Oostdijk
Rilland
Schansstraat/school
Wielingenstraat
v.Tilburghstraat/school
v.Hattumstraat/school
Reij mersweg/school
Oostkerkestraat (Griffioen)
dinsdag
vrijdag
vrijdag
dinsdag
vrijdag
vrijdag
dinsdag
vrijdag
maandag
maandag
donderdag 12.45-13.45 uur
donderdag 16.30-17.15 uur
donderdag 09.30-10.00 uur
donderdag 10.05-10.55 uur
donderdag 11.00-11.30 uur
donderdag 09.40-11.30 uur
donderdag 14.25-15.10 uur
donderdag 15.15-16.15 uur
09.40-10.10 uur
13.00-13.45 uur
15.00-16.00 uur
14.00-14.45 uur
09.15-09.45 uur
15.20-16.35 uur
In afwijking van ons bericht in de
Bevelander van 23 december
zijn er nog ruim voldoende tribu
neplaatsen voor de showavond
van Indoor Zeeland. Woensdag
8 januari verzorgen de internatio
nals Tineke Bartels, Ijsbrand
Chardon en Bert Romp de clinic
in drie disciplines namelijk dres
suur, mennen en springen. De
showavond is geadopteerd door
Een nieuw jaer, een nieuw begin. Dat geldt ook voor uw ver
trouwde blad De Bevelander. Ten dele althans. Zoals u ziet
heeft de kop boven De Bevelander een facelift ondergaan,
heeft een meer eigentijdse vormgeving gekregen.
Het is de bedoeling dat komend jaar deze vormgeving ver
der binnen ons blad wordt uitgewerkt. Méér kleur bijvoor
beeld. Daar is overigens afgelopen jaar al een aanzet toe
gegeven met de introductie van de Autokrant in full-colour.
De reacties waren positief.
Reden om in die lijn verder te werken. De formule van De
Bevelander blijft dezelfde. Dat wil zeggen: veel regionaal
gerichte informatie op advertentie- en redactiepagina's,
waarbij De Bevelanden centraal blijven staan.
k
Vrijdag
Zaterdag
Zondag...
19.00 u.
19.00 u.
19.00 u.
11.15- 12.00 uur
15.00-16.00 uur
12.55-13.25 uur
14.00-14.30 uur
10.10-10.40 uur
11.00-12.00 uur
10.15- 11.00 uur
13.40-14.25 uur
12.45-13.45 uur
10.30-12.00 uur
20.00 u.
....21.30 u.
21.30 u.
21.30 u.
20.00 u.
20.00 u.
af 5 januari rijdt de bus op
bepaalde tijden weer de boot op.
Dit zal zijn op werkdagen tussen
7.30 uur en 17.30 uur één keer
per uur en om 19.30 uur en
20.30 uur. Op zaterdagen één
keer per uur van 7.30 uur tot
18.30 uur en op zondagen om
17.30, 18.30, 19.30, 20.30 en
21.30 uur. In Kruiningen rijdt de
bus direct door naar het station
Kruiningen/Yerseke. Dit bete
kent een tijdwinst van tien minu
ten zodat de reizigers weer een
aansluiting hebben op de interci
ty naar Middelburg. Meer infor
matie is te krijgen bij de ZWN-
chauffeurs, op het station van
Goes en Kruiningen/Yerseke en
op het gemeentehuis van Krui
ningen.
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
Maandag, dinsdag
Woensdag
A
FRAGMENT
met tevens de trekking van het -UFO Disney lot
(tot de trekking heeft U nog kans op 'n winnend lot)
door de media die alleen de
excessen naar voren haalden.
Ze vonden telkens weer iemand
die zichzelf op de borst liep te
rammen ‘Kijk eens dat heb ik
gedaan’. Niet dat er helemaal
geen excessen waren, maar het
was ook niet zoals de bladen het
de mensen voorspiegelde.’’
“Ik zal de laatste zijn die beweert
dat er helemaal niets gebeurd
is”, zegt Meeuwse. Misschien
dat zo’n duizend jongens zich
bezig hielden met de verkeerde
dingen. Maar wat dacht je van de
resterende 129.000 mannen die
zich wel aan de regels hielden.
Ook zij werden met de nek aan
gekeken.” De Indiëgangers wer
den voortdurend zwartgemaakt.
Moordenaars waren het volgens
de media en brute verkrachters.
Het was zo erg dat mensen een
plaats in de trein weigerden,
omdat er een Indiëganger had
gezeten. “Als ik dat hoor kook ik
gewoon van binnen. En elke
keer als ik zoiets lees of op tele
visie zie, zit ik mijzelf op te vre
ten. De goede dingen worden
nooit genoemd. De gezond
heidszorg, het opruimen van mij
nen, het aanleggen van wegen
en het herstellen van bruggen
waren kennelijk niet belangrijk
genoeg.”
De negatieve berichtgeving was
een van de aanleidingen om elf
jaar geleden de Vereniging Oud
Militairen Indiegangers op te
richten. Een late reactie? “Het
kon niet anders”, zegt Kloet.
“Toen wij terugkeerden naar
Nederland moesten we drie jaar
van ons leven inhalen. We had
den vanaf dag één behoefte aan
een vereniging die ons op onze
rechten en plichten kon wijzen.”
De rest van de bevolking was na
de Tweede Wereldoorlog door
gegaan met het normale leven
van huisje, boompje, beestje. De
strijders uit Indië hadden niets
toen ze terugkwamen. Geen
werk, geen geld, niets. Alles
werd opzij gezet voor een carriè
re. Zelfs de traumatische gevol
gen van de oorlog in Indië wer
den weggeschoven. “Toen de
mensen stopten met werken,
kwamen de problemen weer
bovendrijven. Jarenlang hadden
ze het weggestopt en nu wisten
ze niet wat ze ermee moesten.
Daar begint eigenlijk de geschie
denis van de VOMI.”
de bevelander
Veel ervaringen rijker keerden
de jongens uit Indië terug.
Smoorenburg: “Op de terugreis
die vier weken duurde, kreeg
iedereen een appel of een
sinaasappel die beide niet te
eten waren. Eenmaal in Neder
land kreeg ik nog honderd gul
den voor de aanschaf van een
burgerpak en dat was het. Het
hoofdstuk was voor de regering
afgesloten. Ze wilden er niets
meer over horen.” Een gouden
handdruk was het zeer zeker
niet. En tot op de dag van
vandaag krijgen de Indiëgangers
niet de erkenning die ze volgens
eigen zeggen horen te krijgen.
“Je hoort mensen vaak zeggen
dat we ons druk maken om klei
ne dingen. Maar al die kleine
Met ingang van januari 1997 wordt het aantal sta-uren van de bibliobus in de gemeente Borsele verminderd
met 5 uur. In verband hiermee wordt het rooster van bibliobus Zuid-Beveland met ingang van 6 januari
gewijzigd.
Het nieuwe rooster ziet er als volgt uit:
Baarland
Borssele
Driewegen
Ellewoutsdijk
's-Heer Abtskerke v.d. Plasschestraat/school
's-Heerenhoek
Hoedekenskerke
Kwadendamme
Lewedorp
Nieuwdorp
maandag
dinsdag
dinsdag
donderdag 12.40-13.00 uur
donderdag 13.05-13.45 uur
ervaringen die ik op heb gedaan
in het land. Toen ik terugkwam
minister. Hij besliste waar je naar kon mijn broer dansen, muziek
toe moest, voor hoe lang en wat
je te doen stond. Ik tekende voor
een jaar, maar toen het jaar
voorbij was, zeiden ze ‘Je bent
nu hier en hier blijf je. Uitgepraat
was je.” Veel van de jongens die
naar het Oosten afreisden, zoch
ten het avontuur op. Zo ook
Smoorenburg. “Wij hebben nooit
een jeugd gehad. Ópgegroeid tij
dens de crisisjaren, daarna de
Tweede Wereldoorlog en als
klap op de vuurpijl naar Indië. Je
had nog niets gedaan in het
leven en dus lonkte het avon
tuur."
En avontuur is wat de jongens uit
Nederland volop kregen. Twintig
jaar, ver van huis, geen comfort,
35 graden, vochtig en geen
enkele afleiding behalve dan de
pastoor Fronhoffstraat/school
Vinnigestraat/school
Sportweg/school
Zandkreekstraat/school
oneven weken: Hertenweg/school
even weken: Pr. Irenestraat/school
herfst- kerst- en zomervakantie:
Oranjeplein
Diaconielaan/school
v.d. Bijlparkstraat/school
Schuttersstraat/school
N. Kerkplein
Boomweidelaan (school)
herfst- kerst en zomervak.
N. Kerkplein
Verenigingsgebouw
Hoofdweg/school
Hontestraat/school
Cromvlietstraat/school
herfst- kerst- en zomervak.
Cromvlietstr.
Gr. Kruisstraat/school
Mauritsstraat
herfst- kerst- en zomervak.
Mauritsstr.
's-H. Arendskerke Slotstraat/school
Kattendijke
Wolphaartsdijk
donderdag 14.30-16.15 uur
maandag
vrijdag
maandag
Oplage: 39.500 ex.
Uitgave: Uitgeverij Provinciale
Zeeuwse Courant b.v. Voorstad 22,
Postbus 5,4460 AA Goes.
Tel. (0113) 273000. Fax (0113) 273010
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0113)273000
privé: (0118)642078
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Advertentieverkoop:
Henk Mallekote
(0113) 273022 privé (0113) 342535).
Pieter Karman
(0113) 273021 privé (0113) 613394).
Redactie: Hans Meijer (0113) 273023
Redactie-adres: Voorstad 22,
Postbus 5,4460 AA Goes.
Eens willen we horen: ‘Jullie
hebben gedaan wat de toenmali
ge regering aan jullie gevraagd
heeft. Bedankt daarvoor.’ Voor
lopig blijven ze ons dwarszitten.
Elk jaar vragen ze aan ons of we
op 4 mei naar het nationale
monument willen komen. Dat
wimpelen we elk jaar af. Zolang
daar geen urn met grond uit
Indonesië staat, staan wij er ook
niet. Ze moeten alleen de urn uit
de kelder van Bronbeek halen en
neerzetten. Simpel, maar we zijn
er al jaren mee bezig.”
De regering doet bar weinig voor
de oud strijders. Niets voor de
weduwen van de slachtoffers,
niets voor de andere nabestaan
den van de gevallenen en ook
niets voor de nog levende oud
militairen. Smoorenburg: “Voor
de regering is het klaar, afgelo
pen, bestaan wij eigenlijk niet
meer. Daarom moeten we ook
veel leden zien te krijgen. Dan
moeten ze naar ons luisteren.” In
het elfjarig bestaan van de VOMI
heeft de vereniging een enorme
groei doorgemaakt. De twintig
man die in Zeeland begonnen,
zijn er nu vijfhonderd geworden.
En ze gaan door om de belangen
van de Oud Militairen Indiegan-
speldenprikjes samen gaan je op gers te behartigen^ “Net zolang
een gegeven ogenblik irriteren.
Donderdag14.00 u.
Vrijdag14.00 u.
Zaterdag14.00 u.
Zondag14.00 u.
Woensdag14.00 u.
de Rabobank/lnterpolis en CZ-
zorgverzekeringen. Voor wie de
internationale springrubrieken
wint, is er nog een ‘extraatje’.
Autobedrijf Van Strien uit Goes
heeft voor de winnaar een Volks
wagen Sharan ter beschikking
gesteld. De auto heeft een waar
de van 61.000 gulden. Een extra
injectie dus voor de deelnemen
de ruiters.
tot iedereen ons de erkenning
geeft die wij verdienen”, aldus
Meeuwse. Kloet: “Zelfs onze vij
anden uit Indonesië hebben
meer waardering voor ons dan
de Nederlandse regering. We
werden vorig jaar in het voorma
lig Nederlands Indië met open
armen ontvangen door onze vij
and. Haatgevoelens jegens ons
hebben ze niet. De TNI, onze
directe tegenstander tijdens de
oorlog, heeft zelfs een monu
ment opgericht voor de gevallen
Nederlanders. Vijftig oerholland-
se namen in witte steen gekapt.
Dat zouden ze nooit gedaan
hebben als wij ons daar als
beesten hadden gedragen.”
Smoorenburg: “Wij zijn broeders
van elkaar. Worden met open
armen ontvangen. Waarom wil-
UUR Ff R 0A£ I
RfStRVtRHI
maken en al dat soort dingen. Ik
kon bij wijze van spreken alleen
iemands kop afhakken. Natuur
lijk was ik jaloers op hem, maar
ik had wat van de wereld gezien.
Hij was het dorp niet uit
geweest.”
Misschien dat de zwartste perio
de uit de geschiedenis van de
Indiëgangers niet de oorlog in
Indië is geweest, maar de thuis
komst en de reacties van de ach
terblijvers. Veel van de militairen
keerden lichamelijk en geestelijk
■gêwond terug. Familie en vrien
den reageerden emotioneel, blij
hun naasten weer in de armen te
kunnen sluiten. De rest van
Nederland toonde weinig
belangstelling en begrip voor de
militairen. “Dat hadden we niet
verdiend”, zegt Meeuwse reso
luut. “Het publiek werd opgefokt vijand. Maar spijt van hun keus
hebben de mannen niet.
Ondanks de hinderlagen, trek-
bommen, mijnen en beschietin
gen. “Ik was dolgelukkig toen ik
hoorde dat ik naar Indië mocht”,
aldus Kloet. Smoorenburg knikt
instemmend. “Mijn vader wilde
mijn beide benen breken om te
voorkomen dat ik ging, maar ik
moest en ik zou. Spijt heb ik niet.
Ik voel mij een rijk man door de
Vier vrienden nrnt» kei recfa fa tiyn hand.
De dienstregeling van de ZWN
Openbaar Vervoer wordt vanaf 5
januari omgegooid. Het gaat om
verschillende lijnen die op de
Bevelanden, Walcheren en Tho-
len rijden. De lijnen 60, 61 en 62
rijden na 5 januari niet meer.
Alleen de eerste rit naar Nieuw
dorp en de laatste rit naar Vlis
singen blijven in elk geval tot 1
juni rijden. Van lijn 29 worden er
verschillende ritten geschrapt.
Van maandag tot en met vrijdag
rijden er tijdens de spitsuren min
der bussen naar Tholen en Ril
land. Vanaf 7.02 uur vertrekt uit
Tholen één maal per uur een bus
naar Goes. Vanaf rilland en
Krabbendijke blijft lijn 29 elk half
uur rijden. Ook de dienstregeling
van lijn 10 wordt gewijzigd. Van-
PERZISCHE- EN OOSTERSE TAPIJTEN
KONINGSTRAAT 9 GOES TEL. 0113-227101
van de VOMI. “We blijven groter
'en groter worden. De behoefte
aan het uitwisselen van ervarin
gen en herinneringen blijft. We
hebben allemaal in hetzelfde
schuitje gezeten, zijn op jonge
leeftijd drie jaar weggeweest. Je
normale leven wordt al die jaren
stopgezet. Alleen de kameraden
van toen weten hoe dat voelt en
hoe hard je hebt moeten knok
ken voor een leven in Nederland.
Wat je voor anderen verzwijgt,
kun je aan je strijdmakkers wel
kwijt. De eerste vraag op zo’n
contactmiddag is altijd ‘Waar heb
in leven. Maar de zoektocht naar jij gezeten?’ Vanaf daar loopt het
de soldaten die in Indië dienden,
wordt lastiger. De jongens van
toen worden ouder en zijn moei-
lijker op te sporen.
Toch blijft de vereniging die gro
tendeels bestaat uit mannen van
om en nabij de zeventig tegen
alle ‘levensverwachtingen’ in
groeien. “Het is bijna niette gelo- Meeuwse uit Goes als dienst-
ven”, zegt Jan Kloet uit Lewe- plichtige naar Nederlands Indië
dorp. Hij is de eerste secretaris gestuurd. Kloet kwam in Oost-
Java terecht. Meeuwse trof het
slechter. Na een dertig dagen
durende bootreis werd hij gesta
tioneerd in Zuid-Sumatra.
Meeuwse: “Het slechtste gedeel
te van Indië wat betreft het kli
maat. Een knilmilitair vertelde mij
dat zij nooit langer dan een jaar
in Zuid-Sumatra mochten zitten.
Zo slecht was het. Wij zaten er
drie jaar. Zonder verlof om even
bij te komen. Even lucht te hap
pen. Natuurlijk had je vrije
dagen, maar je kon nergens naar
toe.”
“Tegenwoordig reis je als peuter
al de wereld rond. Maar wat had
den wij nu van de wereld
gezien?”, zegt Meeuwse terwijl
hij in zijn fotoalbum kijkt. “Natuur
lijk waren we nieuwsgierig en vol
spanning naar die andere cul
tuur. Dat er oorlog was, wist je.
Maar wat moest je je daar van
voorstellen? Toen we van de
boot kwamen realiseerden we
pas dat we in een gruwelijke
guerrillaoorlog terecht waren
gekomen. Vooral aan het eind
van de jaren veertig waren er
veel schermutselingen. Ik zat bij
de genie. Onze taak was het her
stellen van bruggen en wegen en
het opruimen van landmijnen. De
compagnie zat nog niet eens aan
het front en wij zagen al vreselij
ke dingen gebeuren. Bandieten
en extremisten die van de toch al
zo arme bevolking stalen. Je pro
beert alles te doen voor de inwo
ners van het land, maar de zoge
naamde ploppers verpestten het
vaak.”
Jan Kloet heeft alle negatieve
dingen van zich afgeschoven.
Daar kan èn wil hij niet meer bij
stil staan. Als hij over zijn dienst-
periode praat, gaat het over zijn
•trouwe kameraden en hun waar
devolle vriendschappen. “Ik heb
een positieve kijk op leven. Altijd
al gehad. Als jonge vent zet je
alle ellende sneller van je af. Niet
50%
Het blijven streven naar erkenning
Oosterschelde Thuiszorg en
stichting Provinciale Kraamzorg
en Ent-administratie Zeeland
hebben kort geleden hun nieuwe
kantoor in gebruik genomen. Het
is gevestigd aan het Hollandia-
plein 1.
k i
■awa»». f.
