Auteur uit Goes van boek over maritieme historie
Zeeuwen te water
LSTAD
OP
OP
VSB»BANK
AnnemareL
MARKT
JAN BRUUNS
VOORDELIG
VUURWERK
KIEKIERIS
avocado
perstuk
4
Kijk op pagina 35
VERVROEGDE AFSLUITING
Les Grecs
10 wenskaarten
GRATIS -
I
OPRUIMING
KERST
STEÜTEL
Galary d'Or
weekblad voor zuid- en noord beveland
ND GOEDKOORl
V.a. donderdag 19 december
II
NIEUW: UNIEKE KANS
1 BETALEN
kortingen
tot 50%
12'A JARIG BESTAAN
BIJ UW
KAASGIGANT
12,50 GULDEN
CADEAU!!
GROTE
40 OCCASIONS APK gekeurd
tegen
EXTRA
KOOPAVONDEN
GOES
4-
Woensdag 18 december 1996 - 48e jaargang no. 51
ZIE PAGINA 6
Mag het deze
KERST
iets
MOOIS
zijn?
I
Noorse Compagnie
A.s. zondag
22 dec.
Op het voorterrein van Auto Ventura B.V.
Verrijn Stuartweg 10 Goes (t.o. Zeelandhallen).
De Bevelander treft u weer de
maandelijkse Autokrant aan
Het leukste
cadeau
in het donker
Griekse LIVE-MUZIEK
zaterdag 28 december met
Vrijdag 20 december
Maandag 23 december
In verband met nieuwjaarsdag dient kopij
voor de editie van donderdag 2 januari
vervroegd aangeleverd te worden.
J
,on
Laatste kans op een mogelijk beleggingsrende
ment vanaf 15%, fiscale aftrekpost 1996, looptijd
vanaf 5 jaar. Vraag naar het groeivermogen
(geen verzekering).
2 halen
Wij wensen u
een gelukkig 1997
'The very special sales of Benetton!
\op de gehele collectie!
Uiterste inlevertijd van materiaal voor:
redactie is vrijdag 27 december 12.00 uur,
advertenties maandag 30 december 12.00 uur
Discovervoer 5,- p.p. per rit 0113-351717
WEEK 51 - geldig t/m zondag 22 december 1996
Zaterdagmiddag Live muziek
in gezellige kerstsfeer
mmv Yvonne van Dam
ll
Colijnsplaat
GRAND THEATER GOES 0113-215165
FOTO VERSCHOORE
Goes
Lange Kerkstraat 44y
CADEAUTIP
KERSTMIDDAG VOOR ALLEENSTAANDEN
ZEELANDHALLEN
bij:
SRLONIKI
ZATERDAG 21 DECEMBER
9.00-17.00 uur
ZONDAG 22 DECEMBER
m 00-17.00 uur
H ANDELSPRIJZEN Minder dan 10.000,-
z
o
o
LL
t
Grote Markt 40, Goes, 0113-230870
- bk
Zeeuwen zonder watervrees
w
IMMi
Reserveren gewensf
1
Ganzepoortstraat 20
Goes
j
-
Zoals we eerder schreven richt
Feestdagen? Sportief of gekleed
Maak nu gebruik van onze uitverkoop
Op de foto:
Auteur Jan Kuipers uit Goes.
het boekje zich vooral op de
maritieme betekenis van Wal
cheren. Niet vermeld wordt bij
voorbeeld het bestaan van de
Noorse Compagnie te Goes.
Deze was in de 17e eeuw actief.
"Ik heb me gerealiseerd dat het
boek niet compleet kon zijn",
aldus Jan Kuipers. Begrijpelijk,
want de provinciale uitgave telt
ruim 100 pagina's. De auteur: "Ik
heb de maritieme geschiedenis
in engere zin willen belichten:
scheepvaart en al wat daarbij
hoort: havens, pakhuizen, orga
nisaties en ondernemingen, spe
cifieke bedrijvigheden als visserij
en koopvaardij, militaire activitei
ten op en aan het water".
Jan Kuipers: "De Noorse Com
pagnie in Goes hield zich ver
moedelijk bezig met het importe
ren van hout uit Scandinavië. Dat
zal zijn gebruikt voor scheeps
bouw, huizenbouw e.d. Goes
was in de 17e eeuw goed bereik
baar voor de scheepvaart. Dat
heeft geduurd tot ongeveer eind
18e eeuw. Toen werd het steeds
moeilijker om de doorvaart open
te houden".
VERVOLG OP PAGINA
MEDISCHE DIENST
im (IXEKI NCnilES ENTERTAINMENT ANDREWGUM msnn
flNEKI lOIEH ST1GW00D NBTT IMKnmim u ALAN PARKER nu
HNÏHAIl -^IWIOHDOKK -"PCIN!HOSE -VINCENTPATERSON
-DARIUS KHONDII <h -;WE AÜDREW LUWDWEBBER
INFO LIJN
0164-
235916
14.00 a
14.00u
14.00 a
14.00 a
14.00 a
Opril Grote Markt 1
Goes(0113) 252400
LU
I
UJ
O)
LU
O
0
CO
s
co
5
Nat’o
'OSCOOP’
Opril Grote Markt 114461 AK Goes,
Tel. 0113-231479
I.
Üflli
EXCLUSIEVE MODESCHOENEN
OPRUIMING
restanten
dames- en herenschoenen
19.00-21.30 a
19.00-21.30 a
19.00-21.30 a
20.00 uur
20.00 a
19.00-21.30 a
Zaterdag
Zondag
Maandag, dinsdag
Woensdag (ie kerst)
Donderdag (2e kerst).
30
Ie kerstdag gesloten, meer de bemanning ven Kiekieris viert 2e kerst traditiege
trouw, timen met jou, open vanaf 20.00 uur.
"Zeeuwen te water" is het vier
de boekje dat is uitgekomen
als onderdeel van het thema
recreatie en cultuurhistorie van
het provinciaal beleidsplan
"Recreatie en toerisme in
evenwicht, dat in december
1992 van kracht is geworden.
Eerder verschenen 'Karolingi
sche burchten in Zeeland",
geschreven door provinciaal
archeoloog dr. R.M. van Wee
ringen en M.P. de Bruin. 'Hoog
van de toren', over kerken in
Zeeland tot 1900, geschreven
door M.P. de Bruin en 'Zeeland
in de prehistorie' geschreven
door drs. J. Jongepier. Uit
gangspunt was en is publica
ties te verzorgen met een
aspect uit de Zeeuwse cultuur
historie als onderwerp. De cri
teria zijn: wetenschappelijk
onderbouwd met een relatieve
nieuwswaarde en voor een
groot publiek toegankelijk. Bij
elkaar vormen de uitgaven een
overzicht van (een deel van)
de geschiedenis van Zeeland.
"Grofweg kunnen twee terrei
nen worden onderscheiden in
de Zeeuwse bemoeienissen
met de zee: de waterstaat en
de scheepvaart.
De eerste behelst de geschie
denis en techniek van inpolde
ringen, sluizen, gemalen, dijk-
opbouw, kanaalaanleg enzo
voort, nog ruimer gezien vallen
er ook historisch-geografische
onderwerpen onder als de vele
Zeeuwen te water gaat vooral
over de zeevaart. En daarin
speelden de Bevelanden een
zeer bescheiden rol. De Verenig
de Oostindische Compagnie was
vooral een Walcherse aangele
genheid. "Begrijpelijk dat ik me
daar ook sterk op heb gericht",
aldus de auteur uit Goes. Niette
min wordt in het boek ook veel
aandacht besteed aan enkele
belangrijke maritieme sporen uit
het begin van onze jaartelling.
Daarin speelde met name
Noord-Zeeland een belangrijke
rol. Het waren immers de visers
uit Colijnsplaat die begin jaren
(Van één onzer redacteuren)
GOES - "Er wordt wel eens gesproken over Zeeuwse boeren.
Maar weinig mensen realiseren zich dat Zeeland in de 17e eeuw
een bijzonder vooruitstrevende provincie was. We hadden zelfs
onze eigen koloniën en die stonden bekend om hun moderne
organisatie". Aan het woord is Jan J.B. Kuipers uit Goes. Hij is
de auteur van het boek "Zeeuwen te water; sporen van een mari
tiem verleden". Het verscheen dezer dagen en werd uitgegeven
in opdracht van de Provincie Zeeland.
"Als ik alle materiaal dat op dit
terrein bekend is erin had ver
werkt, was het minstens vijf keer
zo dik geworden", aldus Jan Kui
pers. Hij is een productief schrij
ver. Van zijn hand verschenen
de laatste tien jaren verscheide
ne publicaties. En hij is nog niet
uitgeschreven. Want er staat een
boek op stapel over boerderijen
in Zeeland. En een kinderboek
dat speelt in de Romeinse tijd.
FILMPROGRAMMA VANAF 19 T/M 26 DECEMBER 1996
bij ontwikkelen afdrukken
Goes Klokstraat 7 (tussen Hema Decorette)
MADONNA ANTONIO BANDERAS
JONATHAN PRYCE
De weergaloze film van ALAN PARKER
naor d« miUKol .on ANOREW ILOVD WEBBER en IIM RKE
EVITA
watersnoodrampen die Zee-
land hebben getroffen en de
sporen daarvan in de vorm van
bijvoorbeeld Verdronken lan
den - in Zeeland volop voor
handen-, inbraakkreken en de
karakteristieke, door dijken
omarmde welen. Dit boekje
behandelt de maritieme
geschiedenis in engere zin:
scheepvaart en al wat daarbij
hoort, havens, pakhuizen,
organisaties en ondernemin
gen, specifieke bedrijvigheden
als visserij en koopvaardij,
militaire activiteiten op en aan
het water.
Ook dit terrein is al zo veelom
vattend, dat zelfs voor een
beperkt gebied als Zeeland
niet aan volledigheid kan wor
den gedacht. Er is gekozen
voor een chronologische aan
pak. We reizen door de
Zeeuwse maritieme geschie
denis vanuit het verre verleden
van de IJzer- en Romeinse
Tijd tot de dag van vandaag.
Steeds komen op die reis één
of enkele hoofdthema's aan
bod: aanvullende onderwer
pen verbreden en verdiepen
het beeld.
Veel aandacht gaat steeds uit
naar de maritiem-historische
sporen die u vandaag nog kunt
aanschouwen in het Zeeuwse
land, in dorpen en steden,
musea en aan de waterkant".
(Uit de inleiding door J. Kui
pers).
s, jr*
mmwmiiwuitauw
Ulilhh
DegezelligsteronunLliuarkt
VAn Nederland.
zeventig een groot aantal
Romeinse altaarstukken in de
Oosterschelde opvisten. "Eigen
lijk de enige altaren die onge
schonden zijn gebleven", aldus
vertelt Jan Kuipers. "Want hoe
wel er ook in Domburg verschei
dene zijn gevonden, gingen de
meeste daar verloren tijdens de
grote kerkbrand. Jan Kuipers
vertelt over deze periode: "In de
Romeinse tijd was er een leven
dig maritiem handelsverkeer tus
sen Gallië, de Lage Landen en
Brittannië. In tempels bij Dom
burg en Colijnsplaat, aan de
toenmalige monding van de
Schelde, werd rond 200 na
Christus de inheemse Romeinse
godin Nehalannia vereerd. Ze
was patrones van de handelaars
die op Engeland voeren. De
nederzetting bij Domburg lag
ongeveer drie en een halve kilo
meter uit de huidige kust. De res
ten van de Nehelanniatempel
kwamen in 1647 van onder de
duinen. Talrijke altaarstukken
werden opgeslagen in de kerk
van Domburg. De meeste gingen
in 1948 door brand verlpren".
Dat Zeeland nog een groot aan-
A.J. zaterdag ia winnend de
kerstdagen in met HEINEKEN PARTY NIGHT
een sfeervolle
aanvang 15.00 uur
V)
oc
Magdalenastraat 5, Goes
Tel. 0113-215715
juwelier
c i --
Bij de foto: Zeeuwen te water is rijkelijk voorzien van illustratie
materiaal. Hieronder een opname uit circa 1900. U ziet de Middel-
sluis te Hansweert.
tal Romeinse altaarstukken
bezit, is te danken aan de vond
sten die zo'n 25 jaar geleden
even ten westen van de Zee-
landbrug te Colijnsplaat werden
gedaan. Veel van de altaarstuk
ken werden door vissers met
netten boven water gehaald. Bij
een archeologische campagne
in 1971 werden ongeveer 240
altaren geborgen. Zeventig daar
van waren compleet. Volgend
jaar is het 350 jaar geleden dat
de eerste altaarstukken werden
gevonden. Het Zeeuws Museum
zal er een bijzondere expositie
aan wijden.
MutiH'T I on I Ib «mH li’lT
DÉ KERSTFILM VAN ARNOLD SCHWARZENEGGER
JINGLE ALL THE WAY SLECHTS 1 VOORSTELLING: DONDERDAG 19 DEC. 20.00 UUR
i Vrijdag
1 Zaterdag
Zondag
Maandag, dinsdag.
1 Woensdag (1 e kerst)
Donderdag (2e kerst).
