Ook Zeeland heeft zijn eigen prehistorie:
f.69,00
KIEKIERIS
Mega Moes met kinder
theater in Abtskerke
VOORRONDE KARAOKE
i
I
weekblad voor zuid- en noord beveland
TT PILAAR
-I
WEGENS BEËINDIGING HUUROVEREENKOMST
GRAND THEATER GOES 0113-215165
Kindertheaterkwartaal Borsele
i
Woensdag 24 januari 1996 - 48e jaargang no. 4
Rapid
Ja, inclusief montage bij:
PRIJZEN DIE ELKE
VOORGAANDE
AANBIEDING DOEN
VERBLEKEN!!!!!!!!
TServ/ce
J.A. v.d. Goeskade, Goes
pOCAHONTAj
Rapid Service Goes
zaterdag
3 februari
Discovervoer 5.- p.p. per rit 0113-351717
06-9363!
SLAAPKAMERTEXTIEL
VOOR EEN FRAKTIE
VAN DE
WERKELIJKE WAARDE!!!!
Eerste mens
Grondboringen
Cultuurhistorie
FILMPROGRAMMA DONDERDAG 25
T/M WOENSDAG 31 JANUAR11996
bij Molenplein geopend: donderdag 10.00 21.00 u., vrijdag 10.00 - 17.00 u, zaterdag 10.00 -17.00 u.
MATRASSEN
;P©
Mammoeten doolden rond over
de bodem van de Oosterschelde
Het boekje (a f. 7,50 verkrijgbaar
Noord-Beveland
Accu's
DEFINITIEVE
De prehistorische mens die zich
in de Nieuwe Steentijd (4000 -
Zeeland werd in de prehistorie
bevolkt door kuddes mammoe
ten, reuzenherten en wolharige
neushoorns. Dat is eenvoudig te
bewijzen door de vele botten van
deze dieren, die in de loop der
tijd zijn gevonden. Vooral op de
bodems van de Oosterschelde,
de Westerschelde en de Noord
zee.
Maar waarom werden die been
deren juist daar gevonden? Ook
die vraag is eenvoudig te beant
woorden. In de prehistorie ston
den de Zeeuwse zeearmen bij
tijd en wijle droog. Het water van
de Oosterschelde, de Wester
schelde en de zuidelijke Noord
zee was dan 'teruggetrokken' tot
ver in de noordelijke Noordzee.
De zeespiegel stond vaak zo'n
130 meter lager dan tegen
woordig.
Aanleiding tot die lage zee
spiegel waren de Ijstijden, die
het klimaat op aarde kenmer
ken. We moeten ons daarbij
voorstellen, dat het water in
onze omgeving bevroor tot
z.g. landijs en dat het zeewater
werd opgeslorpt door de hevig
bevriezende poolkappen. Het
gevolg was een sterke daling
van de zeespiegel.
Stuifmeelkorrels die bij Baarland (no. 14) werden gevonden,
duiden op een vorm van bewoning die zich daar al 3000 jaar
vóór Christus afspeelde. (Afbeeldingen uit: 'Zeeland in de pre
historie').
historie en begint een nieuw
tijdperk: dat van de geschre
ven bronnen".
BOUWMATERIALEN
GOES
0113-215401
Westhavendijk 150 Goes - Tel.: 0113-22 04 40
Openingstijden: maandag t/m vrijdag 8.00 - 17.00 uur.
zaterdag 9.00 - 15.00 uur.
BIFbBELBIOS
SLUITING!
geschreven. Soms echter wordt
het voor de gemiddelde lezer wat
als 'De
DEKBEDOVERTREKKEN in prachtige dessins en
kleuren, ook luxe uitv. in satijn of met ruches
en overtrekken in leukste kinderdessins. Alle
maten voorr. HOESLAKENS in 100% katoen,
badstof, jersey, flanel, molton enz., alle maten
voorr. HOOFDKUSSENS in meer dan 10 versch.
soorten van hotelkussens tot anti-allerg.
gezondheidskussens. DEKBEDDEN in meer dan
8 versch. uitvoeringen w.o. anti-allerg. en
deelbare 4 seizoenen uitvoering, dons, half-
dons, Texels Roem, zuiver scheerwol enz.
Alle maten voorr. LATTENBODEMS in vaste en
verstelbare uitv. TEXELS ROEM zuiver scheer
wol, anti-reuma onderdekens. Matrasdekken,
Kindermatrassen, Kinderdekbedden,
Huishoudtextiel en aanverwante artikelen
welke nu weggaan
De allereerste prehistorische
mens in onze eigen omgeving
moet omstreeks 10.000 jaar v.
Chr. zijn verschenen. Bewijsbaar
is dat niet. Bij Ellewoutsdijk werd
in 1957 bij baggerwerk een soort
bijl gevonden, die was gemaakt
van een stuk rendiergewei. Die
bijl moet door een mens gebruikt
zijn, kennelijk bij de rendierjacht.
Er werden in de Westerschelde
(1951) en in het Sloegebied
(1962) ook enkele schedelfrag-
menten van een mens gevon
den. De vraag blijft echter, of
deze prehistorische bewijsstuk
ken wel zijn 'achtergelaten' op de
plek waar ze gevonden zijn of
dat ze van elders zijn meege
bracht of door (over)stromingen
zijn aangevoerd.
(Van een onzer redacteuren)
NOORD- EN ZUID-BEVELAND - Als we aan de prehisto
rie denken, kunnen we ons nauwelijks voorstellen, dat er
toen ook op Noord- en Zuid-Beveland 'leven' is geweest.
Gemakshalve wordt de hele
periode van 65 miljoen jaar v.C.
tot 10.000 jaar v.C. gevangen in
de begripsbenaming 'prehisto
rie'. Gegevens uit de alleroudste
tijden worden (onder meer) ver
kregen door loodrechte grondbo
ringen. Daarin worden talloze
stuifmeelkorrels teruggevonden,
waaruit z.g. pollendiagrammen
kunnen worden gemaakt van wat
er allemaal in het prehistorische
landschap groeide.
Het verschijnsel doet zich ook nu
nog voor. Alleen, we beseffen
het niet, omdat het zo langzaam
gaat. De laatste Ijstijd eindigde
zo'n 10.000 jaar voor Christus.
Toen begon het te 'dooien'. Dat
proces van langzame zeespie-
gelrijzing gaat ook nu nog door.
Tussentijdse verhogingen (met
overstromingen: transgressies)
en verlagingen (met ontstromin-
gen: regressies) doen zich ook
voor. Geleerden zoeken vaak
naar de eerste aanwijzingen, dat
er definitief weer een Ijstijd gaat
beginnen. Maar weest u gerust:
de eerstvolgende Ijstijd zullen
wij niet meer meemaken.
Al deze vertellingen over de pre
historie in onze eigen regio zijn
te vinden in het boekwerkje 'Zee- tè precies. Zinnen
land in de prehistorie', uitgege
ven door het provinciebestuur
van Zeeland. De publicatie is de
derde in een serie met onderwer
pen over de cultuurhistorie van
onze provincie. De eerste was
'Karolingische burchten in Zee
land' (over de vroegmiddeleeuw
se burchten) en de tweede 'Hoog
van de toren' (over kerken). De
prehistorie is nu als derde aan de eist uitleg,
beurt.
Tijdens de laatste Ijstijd werd Zeeland onder meer bevolkt
door kuddes mammoeten en wolharige neushoorns. Zeeland
was toen één grote toendra-achtige landvlakte, omdat de zee-
vondstgroepen*bevonden"zichln spiegel circa 130 meter lager was dan nu. Zelfs de Noordzee
“De voorraad slinkt, let op! ca. 1230 stuks
MATRASSEN van uitsluitend Hollands topfabri-
kaat met voll. fabrieksgarantie. Alle mogelijke
en onmogelijke maten, diverse diktes en soor
telijke gewichten in o.a. POLYETHER SG 25,
POLYETHER SG 30, POLYETHER SG 40 SOFT/BIN-
NENVERINGMATRASSEN met resp. 140 en 180
konisch gelagerde veren per m2, CLINIC POC-
KETVEREN MATRASSEN 235 ingepakte veren
per m2, voll. houdingcorrigerend, stof en bac-
terievrij. LATEX en SUPERLATEX natuurrubber-
matrassen. Alles moet radikaal weg
tegen
Veelal wordt de prehistorie in
verband gebracht met dinosau
riërs, vuurspuwende vulkanen
en zwaarbehaarde aapmensen-
met-knotsen-in-de-hand. Voor
wat Zeeland betreft, is dat beeld
niet juist.
Belangrijke vindplaatsen van
fossielen van deze dieren zijn bij
voorbeeld: het voormalig natuur
gebied De Kaloot bij Borssele
(omgeving kerncentrale), de
Oosterschelde (tijdens de vaar
tochten van het genootschap
'Kor en Bot'), de Westerschelde
en de Roompot ter hoogte van
Wissenkerke/Kamperland.
2000 v. Chr.) in onze streken
ophield, was aanvankelijk een
visser en een jager. Het water
had de kusten weer bereikt. De
Oosterschelde en de Wester
schelde waren weer volge
stroomd. Gaandeweg echter
schakelde hij over op landbouw
en veeteelt. Dat was ook het
begin van de permanente neder
zettingen, waarvan de oudste
werd gevonden in de regio Bra-
bers bij Haamstede (Schouwen).
Ze is van circa 3000 v. Chr.
stelling in het dorpscafé van 's-Heer Abtskerke. kwartier durende theater: Twee mevrouwen gaan
Mega Moes speelt er "Mevrouw Slordig en picknicken.
Mevrouw Netjes", theater voor kinderen van vier tot Tijdens de voorstelling zal blijken dat ze niet altijd
Bij Baarland (Zuid-Beveland)
werden bij een boring ooit
zoveel stuifmeelkorrels
gevonden van bepaalde
gewassen, dat men vermoedt
dat omstreeks 3000 v. Chr. bij
Baarland al mensen hebben
gewoond.
Accu 36 Ah
Prijs vanaf
zaterdag °P *eler wrz’el(
27januari BACK TO THE 70’S MET D.J. BENNIE
20+ avond met vrij drinken,
entree 25.00
In de warmere tijden begon
nen bepaalde soorten bomen
(hier in Zeeland) als eerste te
groeien: dennen, berken,
de top van pleistoceen dekzand stond daardoor grotendeels droog. (Illustratie: Kevin Wilson).
van de Formatie van Twente,
onder Romeinse cultuurlagen'
(pag. 35) schieten voor de leek
hun doel voorbij. Op pag. 36
komt plotseling uit de lucht val
len: 'Er zijn onder meer gerolde
vuurstenen knollen gebruikt en
die komen daar voor'. Zoiets ver-
tien jaar. Aanvang 15.00 uur en entree 4,50. Er met elkaar eens zijn. De meningsverschillen lopen
soms zo hoog op dat de kinderen in het publiek
zich er in gaan mengen. Ze gaan mee in het spel
en geven hun ideeën, waar Mevrouw Slordig en
Mevrouw Netjes op in gaan. Door middel van deze
interactie tussen spelers en publiek ontstaat iedere
keer opnieuw een spontane voorstelling waarbij de
kinderen zich zeer betrokken voelen. Theater
Mega Moes is een nieuwe theatergroep die zich
specialiseert in theater voor kinderen. Theater
Mega Moes bestaat uit Miosotis Pol en Jeanet
Mosselman. Beiden studeerden ze in juni 1995 af
als docent drama educatie, aan de Hoge school
voor de Kunsten in Utrecht. Het programma van
het Kindertheaterkwartaal ziet er voor de komende
weken verder als volgt uit: 7 februari: Makkers in
Ellewoutsdijk, 10 februari: Walter Walt'erln Lewe-
dorp, 14 februari: de Toverdoos in Borssele, 17
februari: Cadance in Nisse, 28 februari: Tejater
Beer in Heinkenszand, 6 maart: Graat en Harmien
in Ovezande,16 maart: Majeur Plus in Baarland, 20
maart: Rijn en Trijn in 's-Gravenpolder (onder voor
behoud), 23 maart: Martien Groeneveld in Driewe
gen, afsluitingsvoorstelling 30 maart in 's-Heeren-
hoek VOF de Kunst.
Zaterdag 27 januari a.s. wordt het Kindertheater- kunnen maximaal 150 bezoekers de voorstelling
kwartaal Borsele voortgezet met een kindervoor- bijwonen. Iets over de inhoud van het circa drie
stelling in het dorpscafé van 's-Heer Abtskerke. kwartier durende theater: Twee mevrouwen gaan
I
eiken en hazelaars. In de kou
dere tijden waren er nauwe
lijks bossen. Toen bestond het
'Zeeuwse Landschap' uit
boomloze steppetoendra's.
Grassen en kruiden dienden
als voesel voor de rondtrek
kende kuddes mammoeten en
wolharige neushoorns.
ters in onze contreien vestigen.
Voor de auteur brak toen kenne
lijk de beschaving aan. Hij schrijft
ter afsluiting: "Rond het begin
van onze jaartelling was Zeeland
(volgens de Romeinse geschied
schrijvers) een onbewoonde wil
dernis".
"Maar rond 50 na Chr. werd het
Beschavinq 9ebied Jn ®lk geval weer
bewoond door inheemse
bij de provincie in Middelburg) is Het boekje over de prehistorie bevolking. Dat is vooral op
geschreven door drs. J. Jonge- eindigt kort voor het begin van Noord-Beveland en Tholen
pier. Het is met een grote, bijna onze jaartelling (plm. 50 v. Chr.), vastgesteld. Daarmee eindigt
pijnlijke zorg voor details als de Romeinen zich als bezet- de lange periode van de pre-
8 9
Vindplaatsen uit het
Neolithic um:
1Westerenban (Oude Duinen)
2. Haamstede-Brabers
3. Vrouwenpolder
4. Domburg
5. Middelburg
6. Vlissmgen
7. Cadzand (Wielingen)
8. Aardenburg
9. Sint Kruis
10. Terneuzen
11Koewacht
12. Nieuw-Namen
13. Verdronken Land van
Saeftinghe
14. Baarland
14.00 u.
14.00 u.
14.00 u.
Zaterdag
Zondag
woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
Maandag dinsdag
Woensdag
20.00 u.
19.00 -21 30 u.
19 00-21 30 u.
19 00 - 21.30 u.
20.00 u.
20.00 u.
I
