Wuivend welkom van de
Het herfstboeket is
Regels voor snoei
bomen en struiken
Bloembollen planten
stap voor stap
Hoveniersbedrijf BOOT
kleurrijk en smakelijk
herfst met siergrassen
Appeltern: een park voor
wie tuinideeën wil opdoen
Hekjes, schuttingen en
schuurtjes beschermen
met bijvoorbeeld beits
Hekjes, schuttingen, schuurtjes,
tuinmeubelen... Al dit tuinhout
dient in ons land goed
beschermd te worden tegen de
invloeden van buitenaf. Welke
bescherming het beste is, hangt
af van vele factoren. Gaat het om
zachthout of hardhout en is het
hout grof of fijn. Ook de mate
waarin het hout blootstaat aan
de weersinvloeden verschilt nog
al. Deze zaken zijn allemaal van
invloeden op de keuze van de
beits. Zoveel soorten hout als er
zijn, zoveel beitsen zijn er. Maar
welke beits is nu geschikt voor
welk tuinhout? Bij de keuze van
de juiste beits spelen een aantal
zaken mee: is het hard- of zacht
hout, grof of fijn (geschuurd/
geschaafd) en de mate waarin
het hout blootstaat aan weersin
vloeden.
wlh
KL
f
J 4
21
Woensdag 11 oktober 1995
DE BEVELANDER
Pruikeboom
Tip
Droomtuinen
voor iedereen
Speciale soorten
Tel. 0113-301449
Aanleg en onderhoud van de tuin
voor particulieren en bedrijven.
Ruim 25 jaar ervaring.
Bel vrijblijvend voor prijsopgave.
Tevens sierbestratingen.
Maak nu reeds een afspraak
voor uw najaarsbeurt.
Vertier voor iedereen
W vhg
vereniging
Hard, zacht,
grof en fijn
Demonstraties
en cursussen
Onderhoud
Siergrassen Kamperfoelie
WANNEER KAN ER WORDEN
GESNOEID?
RAMBO
j
s
g 9
plek en doorlatende grond is ideaal.
heeft (175 cm hoog).
Gen-
3
Het is nu de beste tijd om potten en bakken te
Het goed snoeien van bomen en
struiken levert bij veel tuinlief
hebbers problemen op. Begrijpe
lijk dat er regelmatig cursussen
in die richting worden gegeven,
ook op de Bevelanden. Niette
min zijn er wel enkele hoofdlijnen
aan te geven om verantwoord te
snoeien. We geven onze lezers
tips die afkomstig zijn van men
sen die er verstand van hebben:
het Hoveniers-lnformatie Cen
trum.
Het park omvat ruim 3 hectare
met thematuinen. In de tuinen
zijn alle "harde" materialen sfeer
vol verwerkt met bijpassende
beplanting. Voor werkelijk iedere
smaak, stijl of voorkeur zijn com
plete tuinen ingericht; van bal-
kontuinen tot groentetuin, van
ecotuin tot Italiaanse tuin en van
werk. Kennis van de groeiwijze
van de bomen en struiken is hier
voor van essentieel belang. Een
dik boekwerk zou nog niet alle
varianten en nuanceringen kun
nen bevatten. Algemene regels
voor snoeiwerk zijn dan ook
moeilijk te geven.
stadstuin tot watertuin. Het bij
zondere zit'm in de handige infor
matie die je krijgt om zelf ook zo
je tuin in te richten. Iedere
bezoeker ontvangt namelijk een
boekwerk met daarin alle mate
rialen die in de tuinen zijn ver
werkt. Bovendien kent het park
een uitgebreid documentatie-, en
informatiecentrum met tekenin
gen, boeken, video's en zelfs
heuse computerprogramma's. Je
favoriete droomtuin leer je zo zelf
te maken.
Het november-boeket zal door winkelend publiek in Middel
burg worden gekozen.
Grassoorten hebben niet alleen sierwaarde als
bloeiende tuinplant, sommige zijn bijvoorbeeld heel
geschikt als bodembedekker. Een goed voorbeeld
is blauw schapegras, Festuca glauca. Dit gras
groeit polvormig en is geschikt voor droge grond.
Hoe meer zon, hoe 'blauwer' het blad. Dat geldt
ook voor de sierhaversoort Helicotrichon sempervi-
rens. Een grassoort die het zelfs in diepe schaduw
doet is grote veldbies, Luzula sylvatica (50 cm
hoog). Het frisgroene blad is vrij breed. Een nog
lagere soort is ruige veldbies, L. Filosa, 25 cm. Zo
is er voor elke plek wel een siergras te vinden, met
wuivende pluimen en/of mooi blad. Het zijn pro
bleemloze tuinbewoners.
trekt is pruikeboom, Cotinus coggrygria. Het is
meer een struik dan een boom, ongeveer 250 cm
hoog. Het ronde blad verkleurt in de herfst schitte
rend geel-oranje. Voor het zover is rijpen de vruch
ten. Ze vormen opvallende pluimen, waaraan de
struik z'n Nederlandse naam te danken heeft. Een
daar nu een afdekkende laag
beits op zit, kan dit vocht er niet
uit met als gevolg dat de beits-
laag gaat afbladderen. Beter is
het om eerst een laag impreg-
nant aan te brengen. Dit zorgt
ervoor dat een volgende beits-
laag beter hecht. Het werkt
tevens schimmelwerend. Daar
na een optimaal regulerende
beits gebruiken, waardoor het
hout kan 'ademen'. Bijvoorbeeld
Dekkende Buitenbeits, Dekken
de Buitenbeits Acryl, Transpa
rante Tuinhoutbeits of Tuinbeits.
Voor fijn hout zijn deze beitsen
ook geschikt.
Fax. 0113-301306
werk waar nodig het hout bij.
Voorzie de liggende delen en de
klant die de meeste zon krijgt
eventueel van een nieuwe laag.
REGELS VOOR EENVOUDIG
SNOEIWERK
Het meeste snoeiwerk is vak-
STAP2
Zorg ervoor dat overtollig giet-
of regenwater goed kan weg
lopen. Een laag grind, kleikor-
rels of potscherven onderin de
pot houdt de zaak luchtig,
waardoor het water gemakke
lijk de openingen in de bodem
kan bereiken.
STAP 4
De bakken en potten mogen
absoluut niet te warm (in een
garage of schuur) staan, want
dan gaan ze te vroeg uitlopen.
Door gebrek aan licht kunnen
de bloembollen dan sprieterig
worden.
TIP
Ook bamboesoorten behoren tot de grassen. Ze
hebben sierwaarde door hun wintergroene blad.
Een enkele keer komt een bepaalde soort in bloei,
waarna de plant meestal afsterft.
SNOEIEN HEEFT IN PRINCIPE
ALS DOEL:
Versnellen van de groei of de
hergroei na het planten.
Verbeteren van de lichtinval
om bijvoorbeeld een gezonde
blad-, bloem- en vruchtontwik-
keling te bevorderen.
Het verkrijgen van een bepaal
de vorm, zoals de haagvorm,
leivorm, bolvorm enz.
Verbeteren van de vorm, om
de natuurlijke vorm te optimali
seren.
Verkleinen van de afmetingen,
zonder de natuurlijke vorm aan
te tasten.
Geheel wegknippen van oude
bloemtakken, die plaats moe
ten maken voor nieuwe bloem
takken.
STAP 1
De wanden van de potten
mogen niet te schuin weglo
pen, want in dit geval staan de
buitenste bollen nauwelijks in
de aarde.
STAP 5
Vergeet ook niet om af en toe
water te geven, zeker op een
balkon.
men een ongekende bron van
inspiratie voor iedere groenlief-
hebber. Kopen kun je niets. Het
park is helemaal ingericht om
ideeën en praktische kennis op
te doen. Voor de levering van de
materialen wordt doorverwezen
naar hoveniers, tuincentra en
bouwmarkten in heel Nederland.
De groenttrend van dit najaar
is bloembollen in potten en
bakken. Balkonbezitters en
iedereen die een terras heeft,
zullen veel plezier beleven
aan het planten van bloembol
len in potten en bakken. Ook
kinderen vinden het leuk om
met bloembollen aan de slag
te gaan.
Hieronder vindt u een gemak
kelijk zes-stappenplan voor
een goed bloeiend resultaat.
Als u in het voorjaar wilt genie
ten van bloembollen moet u ze
tussen september en novem
ber planten.
Onder invloed van vocht en tem
peratuur kunnen zachte hout
soorten gemakkelijker krimpen
en zwellen dan hardhout. Zacht
hout wordt echter vaak voorbe
handeld verkocht. Het heeft dan
een bruine of groene tint en we
noemen dit hout geïmpregneerd
of verduurzaamd. Dit zachthout
heeft al de nodige bescherming
gekregen maar kan het echter
toch gaan verweren. Het is daar
om verstandig (en vak ook mooi
er) dit hout te voorzien van een
beitslaag. Zachthout dat niet
geïmpregneerd is, moet altijd
bescherming krijgen. Behandel
dit hout met bijvoorbeeld Dek
kende Buitenbeits of Dekkende
Buitenbeits Acryl. Voor hardhout
geldt dat in principe hetzelfde als
voor geïmpregneerd zachthout.
Daarnaast kunnen we een
onderscheid maken in grof en fijn
hout. In grof hout (van bijvoor
beeld hekjes, schuttingen) kan
gemakkelijker aan alle kanten
vocht dringen, omdat het niet
geschaafd of geschuurd is. Zo
dra de zon gaat schijnen wil dit
Een andere mooie plant die in het najaar aandacht Julianastraat 2
4484 AK Kortgene
van gemaakt. De planten zijn echter niet winter
groen als bamboe, wel stevig en decoratief. Heel
opvallend is 'Zebrinus', die geel gestreept blad plekke worden beplant Vooral handig voor balkon-
heeft (175 cm hoog). bewoners.
De Zuiderlingen weten wat appetijtelijk is. Met een Bourgon
disch oog jureerden de Maastrichtenaren het Boeket van de
Maand Oktober. Het Herfstboeket is letterlijk en figuurlijk een
smaakvol boeket. Met verse appeltjes, volle rozebottels en de
frisse smaak van dille zou dit boeket niet misstaan in een schil
derij van Rubens. Het is een vol en haast wulps aandoend boe
ket dat een mooi plekje verdient op de eettafel of op de schouw.
Het Herfstboeket bestaat verder uit gele chrysanten, boere-
wormkruid en Solidago, het rood van pompoen Dahlia's, Rud-
beckia's en Hypericum en het groen van maggie pluimen, eike-
blad, Mimosa-blad, Mahonie en Salou. De Maastrichtse
publieksjury vond dit boeket op en top herfst. Als de bomen hun
herfstkleed aannemen en de wind de bladeren hoog opwaait
dan geeft het Hersftboeket net dat tikkeltje extra warmte in de
huiskamer. Het vele bladgroen en vooral het eikeblad vielen
goed in de smaak bij de Maastrichtenaren. Ook de rozebottels in
combinatie met de besjes van Hypericum zijn natuurlijk echte
typische herfstprodukten. De Limburgers waren van mening dat
je met zo'n smakelijk boeket gezelligheid in huis creëert, daar
naast vonden ze het Herfstboeket ook een ideaal cadeau-boe-
ket waarmee je voor de dag kunt komen.
Voor de hongerige mens wordt
gezorgd in het sfeervol ingerich
te mini-restro. Meekomende kin
deren kunnen terecht op de
demo-speeltuin en rond het park
is een ruime parkeergelegen
heid. Bovendien kent Appeltern
een sfeervol ingerichte winkel
met de laatste snufjes op het
gebied van tuindecoraties, tuin
kunst en tuinboeken. Kortom,
een dag lang vermaak voor
iedereen. Appeltern is gelegen
midden in het Land van Maas en
Waal. De tuinen en het docu
mentatiecentrum zijn bijna het
gehele jaar open; van 1 maart
t/m 30 november van 10 tot
17.00 u, Ook op zon-, en feest
dagen. De entree bedraagt
10,- voor volwassenen, inclu
sief informatiebrochure. Kinde
ren tot 16 jaar zijn gratis. Groe
pen vanaf 20 personen kunnen
op aanvraag een rondleiding met
gids bespreken tegen een speci
aal tarief.
van hoveniers en
groenvoorzieneri
Zachte houtsoorten (bijvoor
beeld vuren of grenen) zijn min
der duurzaam dan hardhout.
Nog tot eind november is Appel
tern in het Land van Maas en
Waal geopend. Het gaat om een
paradijs voor tuinliefhebbers die
ideeën willen opdoen. Centraal
staan daarbij hardmaterialen.
Tuinliefhebbers die zoeken naar
ideeën om zelf de tuin in te rich
ten kunnen naar hartelust rond
struinen in de Informatietuinen
naar Appeltern. Deze unieke
ideeëntuinen blijken in een enor
me behoefte te voorzien. Maar
liefst 70.0000 bezoekers uit heel
Nederland passeerden afgelo
pen jaar de poorten van de Infor
matietuinen, op zoek naar een
vergelijkend tuinwarenonder
zoek! Honderden voorbeeldtui
nen, idyllisch ingericht met
beplanting, vijvers, bestrating,
tuinhout, potteriën en kunst, vor-
WILT U TOCH WAT EENVOU
DIG SNOEIWERK ZELF VER
RICHTEN, DAN VOLGEN HIER
EEN AANTAL REGELS:
Koop bij een specialist een
goede snoeischaar.
De schaar moet altijd scherp
geslepen en geolied zijn.
Snoei regelmatig en tijdig
zodat er zelden of nooit een
snoeizaag aan te pas hoeft te
komen.
Het snoeisel moet zodanig
worden verknipt of versnip
perd, dat het gemakkelijk ver
werkt kan worden als voedsel
voor de beplanting.
Het is beter om een aantal te
dicht op elkaar staande strui
ken geheel weg te halen, dan
ze door snoeiwerk te verklei
nen.
Houtige gewassen die bloe
men en/of vruchten dragen op
het hout dat in het vorige jaar
gevormd is, moeten direct na
de bloei of na de dracht wor
den gesnoeid. Tot deze
gewassen behoren bijvoor
beeld: Forsythia, Weigelia,
Framboos, Zwarte bes en
Ribes.
Houtige gewassen die nieuwe
takken krijgen waaraan nog in
het zelfde seizoen bloemen
Hoeveel informatie je ook krijgt,
nergens leer je zoveel van als
zelf zien hoe in de praktijk een
tuin wordt ingericht. Daarvoor
heeft Appeltern een speciaal
demonstratieterrein. Hier word
geleerd om bijvoorbeeld een ver
band in een bestrating te leggen,
hoe je een hekwerk moet plaat
sen of hoe je een vijver met rots
partijen aanlegt. Daarnaast
geeft Appeltern cursussen en
lezingen. Regelmatig worden er
themadagen georganiseerd door
onderwerpen als tuinhout, vij
veraanleg en bestrating.
vorst op een beschutte plek en
dek eventueel af met wat stro
of een stuk rietmat. Ook het
bubbeltjesplastic dat als ver
pakkingsmateriaal gebruikt
wordt, geeft om de potten
heen een isolerende werking.
U kunt het beste de potten en
bakken tegen de muur van het
huis zetten, want scheelt een
paar graden bij lichte vorst.
STAP 6
Kies ook, zeker voor een bal
kon, soorten met korte, stevi
ge stengels; deze zijn minder
gevolig voor wind. Geschikt
zijn bijvoorbeeld: dubbele tul
pen 'Monte Carlo' (geel) en
'Peach Blossom' (roze). Voor
hyacinten 'Pink Pearl' (roze)
en 'Ostara' (donkerblauw).
Van de narcissen komen in
aanmerking: 'Tête-a-Tête
(geel), 'February Gold' (geel)
en 'Jack Snipe' (wit met geel).
En als allervroegste bloeiers:
Crocus 'Pickwick' (paars
gestreept) en witte druifjes
(Muscari botryoides 'Album').
Het onderhoudsschema is
afhankelijk van de situatie. Grof
zachthout dat veel blootstaat aan
vocht, wind en zon zal vaker
Zomerse dagen zijn in oktober geen uitzondering, cultuurvariëteit met een prachtige bladkleur is 'Roy-
Vooral 's morgens ruikt het buiten heerlijk kruidig, ai Purple', de bloem/vrucht pruiken zijn minder
Er is nog veel moois in de tuin: late bloeiers, zoals spectaculair. Gezien z'n afmetingen is deze hees-
siergrassen. Het najaar leent zich uitstekend om ze ter voor elke tuin geschikt. Een beschutte, zonnige
te planten. plek en doorlatende grond is ideaal.
per jaar een grote onderhouds
beurt (dat wil zeggen: controle
van de beitslaag en zo nodig een
of twee nieuwe lagen aanbren
gen). In het algemeen is een
keer in de twee jaar een grote
onderhoudsbeurt genoeg. Con-
kanten goed af te werken en zijn troleer wel elk jaar het hout, en
er open verbindingen. Voor deze
situaties is het verstandig een
optimaal vochtregulerende beits
te gebruiken. Rambo Tuinbeits.
STAP 3
In potten en bakken zijn
bloembollen gevoeliger voor
vorst dan in de volle grond.
Plant de bollen daarom iets
dieper dan normaal (normaal
is: tweemaal de hoogte van de
bol) en niet te dicht tegen de
randen. Zet ze bij strenge
Vooral exotische grassoorten zijn als tuinplanten in V°or muren, pergola's en balkons zijn klimmende
cultuur. Ze houden over het algemeen van vrije kamperfoeliesoorten mooi, vooral de geurende,
droge grond en een zonnige plek. Het meest ^en ^raa' cultuurvariëteit van de wilde kamperfoelie
bekende siergras is pampasgras, Cortaderia sello- *s Lonicera periclymenum 'Belgica', die in juni-juli
ana, met z'n grote zilvergrijze pluimen. Tijdens de bloeit en dit in het najaar nog eens herhaalt. Draagt
bloei haalt de plant gemakkelijk een hoogte van r°de bessen. Andere geurende kamperfoelies zijn
200 cm. Wie dat te veel vindt, kan de dwergvorm b japonica var. halliana en L. japonica 'Hall's Proli-
'Pumila' nemen. f*c - De laatste bloeit zelfs al als jonge plant en dat
is bijvoorbeeld voor balkonbeplanting extra leuk.
Deze wordt niet hoger dan 120 cm. In een strenge Kamperfoelies houden van zon. Ze kunnen wel
winter is pampasgras gevoelig. Dat geldt ook voor eens last van bladluis hebben als ze op een winde-
het bloedrode grasje Imperata cylindrica 'Red rige plek staan.
Een belangrijk criterium voor de
keuze van de beits is ook de
mate waarin het hout blootstaat
aan weersinvloeden zoals regen,
wind en zon. Tuinhout (bijvoor
beeld pergola's, tuinhekken, hok- gebeitst moeten worden dan fijn
ken, schuren) krijgt meestal veel hardhout dat weinig te verduren
te verwerken. De vochtbelasting krijgt. Voor Rambo Tuinbeits
is hier groot. Voor een goede geldt in het algemeen een keer
bescherming tegen ons klimaat
moet dit hout aan alle kanten
worden 'ingepakt' met beits. Ook
de kopse kanten moeten van
een goede laag beits worden
voorzien. Soms is het echter niet
mogelijk om het hout aan alle
(Foto's: Hoveniers Informatie
trum).
vocht uit het hout trekken. Als Schuurtjes
Bij het beitsen van schuurtjes
wordt vaak de binnenkant verge
ten. Het vocht uit de grond kan
bij gebrek aan ventilatie in het
onbehandelde hout van het
schuurtje dringen. Omdat het
vocht naar buiten wil, zal de
beitslaag er aan de buitenzijde
worden afgedrukt. Bovendien
kan houtrot ontstaan. Behandel
de binnenzijde van schuurtjes
dus altijd met even veel lagen als
de buitenkant en breng zeker
twee ventilatieroosters aan.
Gebruik wel altijd een vochtregu
lerende beits.
Baron'. Het wordt slechts 40 cm hoog en heeft sier
waarde door het prachtig rode blad. Inpakken in
een gaaskorf met blad of stro voorkomt bevriezing:
alléén beschermen als het flink koud dreigt te wor
den. Het hoogst wordt Chinees siergras, Miscan- beplanten met kleine heesters, dwergconiferen,
thus floridus: wel 300 cm! Evenals de iets lagere besplanten, heide of siergrassen. Zelfs een
soort M. sacchariflorus worden er wel windhagen beplanting op kleur en in één tint is mogelijk. Trek
er wat tijd voor uit en ga lekker grasduinen. Neem
eventueel uw potten mee. Soms kunnen ze ter
VI*? f
komen, moeten meestal in het
zeer vroege voorjaar worden
gesnoeid. Tot deze gewassen
behoren struikrozen, stamro
zen, klimrozen en Buddleja
(Herfstsering).
Houtige gewassen met steen
vruchten, zoals de Pruime-
boom (Prunus domestica),
kunnen het veiligst in septem
ber worden gesnoeid om de
kans op loodglans tot een
minimum te beperken.
Houtige gewassen die na het
snoeien nogal erg 'bloeden',
worden als ze bol in blad
staan, dus in de zomer,
gesnoeid. De sapstroom is
dan het geringst. Tot die
gewassen behoren o,a, Berk
(Betula), Walnoot (Juglans) en
Esdoorn (Acer). Een apart
geval is de wijnstok. Deze
moet in de maand
december/januari worden
gesnoeid, maar ook in mei en
gedurende de zomer.
Voor het snoeien van hagen,
zowel de groenblijvende als de
bladverliezende, is begin april
en begin augustus de ge
schiktste tijd. Overigens is het
geen bezwaar om snel groei
ende hagen het hele jaar door
bij te houden.
Het snoeien tot verbetering
van de lichtinval, het verbete
ren van de vorm of het verklei
nen van de omvang mag, met
name, in elk jaargetijde gebeu
ren.
Met deze tips kunt u eenvoudig
snoeiwerk zelf uitvoeren. Neemt
u daarbij echter wel enige voor
zichtigheid in acht. Niet snoeien
is altijd nog beter dan verkeerd
snoeien. Voor het grote snoei
werk kunt u het beste een des
kundige in de arm nemen: een
vakbekwaam hoveniers- of
boomverzorgingsbedrijf.
De snoeitijd op zich is niet
gebonden aan een bepaald sei
zoen. Het doel van het snoeien,
het soort gewas en de bepaalde
gevoeligheden van sommige
gewassen spelen wél een
belangrijke rol. Het is dus niet zo
dat de winter en het vroege voor
jaar per definitie de goede snoei-
tijden zijn. Het is wel een feit dat
het meeste snoeiwerk in die
periode kan worden gedaan. Dat
u bovendien vaak 's winters ziet
snoeien, komt voor een groot
deel doordat er in de winter meer
tijd voor is. Er mag echter niet
beneden de 5 tot 10° vorst wor
den gesnoeid vanwege het
"invriezen" van de wond.
aandacht voor uw tuin
a
'Mf
