Zeeland hing vroeger van veerdiensten aan elkaar
II
a
20-50% KORTING
Welstand:
een zorg?
Tot en met 11 augustus a.s. is in
het gemeentehuis van Borsele
een tentoonstelling opgesteld
over het werk van de welstands
commissie en de monumenten
commissie van de gemeente
Borsele.
KLEURENFOTO'S
LlO'M'0'
f
STEÜTEL i
Natuurexcursie over
Bevelandse bloemdijken
MIDDELBURG
WOLPHAARTSDIJK
BIFI*BEL*BI0SWVWW06*9363l
weekblad voor zuid- en noord beveland
Rapid
GRAND THEATER GOES 01100-15165
Woensdag 28 juni 1995 - 47e jaargang no. 26
tot nadere
VERSCHOORE
Morgen meteen naar:
Kaart uit 1823
"Service
ui
l>c*r oiatotiuM
aankondiging.
"...Sommige mensen..."
i
i
Bon voor korting
Steigerschuit
Slordigheidjes
Tunnel
FOTOI
MELKA
SHIRTS
i r
Rapid Service Goes
NU
SPEKTAKULAIR
AFGE-
prijsd
KONINGSTRAAT 9 GOES TEL01100-27101
FILMPROGRAMMA VANAF
00. 29 JUNI T/M WO. 5 JUL11995
DE ALLERLEUKSTE
HONDJES ZIJN
TERUG!
S2(^C
Bouwtekeningen
Ommekeer
I)c d Ie ii Mt
IN ELKE KLASSE VOOR ELKE PRIJS
l-UUR FOTOSERVICE STANDAARDPRINT: 0.991
Wf v MP Jw
ZIE ONZE ADVERTENTIE PAG. 11
LIVERA GOES - MIDDELBURG
BIOSCOOPINFO RESERVERINGEN (24 UUR PER DAG)
Coen mn Vrijberghe di Coningn^^^K^U^S^
Stee an ot Walle Tatjana Simk
.NSEBIBLIOT/^s.
K
grond.
i
t
in
f’
7
Afspraak vooraf niet nodig.
Klaar terwijl u wacht.
Prijzen incl. montage.
Vaste prijzen.
Originele Ford onderdelen.
Vroeg open, laat dicht.
ƒ25,-korting bij F100,-
besteding in de Rapid Service.
i Knip uit en neem mee.
I Geldig t/m 1 juli 1995.
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
Maandag, dinsdag
Woensdag
Op een Zeeuwse Reiskaart van
J. de Kanter Philz. uit 1823
komen alle veerdiensten voor,
die op dat moment bestonden.
Je gelooft je ogen niet: het waren
er tientallen!
We komen voor onze eigen regio
Wie als passagier (met of zonder
vracht) naar één van de andere
eilanden wilde, was aangewezen
op een van de vele veerdiensten,
die met kleine zeil- en roei-
scheepjes werden onderhouden.
En hoewel Zeeuws-Vlaanderen
geen eiland is, moet zelfs heden
ten dage de reis daarheen nog
worden gemaakt met een veer
boot, over de Westerschelde. De
omweg via België is een optie,
maar wie bijvoorbeeld in het
grensstadje Sluis wil gaan win
kelen, laat die omweg wel uit zijn
hoofd.
Vroeger was het met die eilan
den en met die veerponten nog
gekker. Toen waren Walcheren,
Zuid-Beveland, Noord-Beveland,
Schouwen-Duiveland en Tholen
absoluut niet over land te berei
ken. Het waren nog échte eilan
den.
De tentoonstelling is overwe
gend gericht op de veerverbin-
ding tussen Vlissingen en Bres-
kens, maar ook andere Zeeuwse
veerverbindingen komen er -
hoewel zijdelings- aan de orde.
Er is een min of meer chronolo
gisch overzicht van 'het veerwe-
zen' in Zeeland, waaruit blijkt, dat
vermoedelijk al in 1312 de aller-
Al deze gegevens ontlenen we
aan een expositie, die tot en met
1 oktober a.s. wordt gehouden in
3 zalen van het Stedelijk Mu
seum aan het Bellamypark te
Vlissingen. De expositie heet
'Schipper, mag ik overvaren?'.
De ondertitel is 'Van veerboot tot
tunnel'.
Curieus is de volgende tekst op
die affiche: "Wolphaartsdijk-Mid-
delburg opgeheven! Met ingang
De samenstellers van de ten
toonstelling hebben zich overi
gens wel schuldig gemaakt aan
kleine onnauwkeurigheden. Op
één van de informatieschildjes
staat bijvoorbeeld, dat de veer
boot 'Koningin Emma' tot 1968
op de Oosterschelde heeft geva
ren, totdat de Zeelandburg ge
opend werd. In werkelijkheid
werd de Zeelandbrug in 1965 al
geopend.
Voor bezoekers uit Noord- en
Zuid-Beveland kent de exposi
tie een wetenswaardige toe
voeging, namelijk een over
zicht van de pogingen om een
tunnel (of een brug-tunnel)
onder de Westerschelde aan
te leggen.
Volgens de samenstellers van
de expositie was Rijkswater-
staat-ambtenaar Willem van der
Hooft (de latere directeur van het
ZTI in Goes) de allereerste die er
een ontwerp voor maakte, in
1931. Hij deed dat op verzoek
van een aantal Goese zaken
mensen, die een snelle verbin
ding met Zeeuws-Vlaanderen
toen al zagen zitten. Volgens
hen moest de verbinding tussen
Baarland en Terneuzen komen.
Van der Hooft had voor hen een
tunnel ontworpen van afgezon-
werd pas in 1965 opgeheven.
Rara??
Middelburg Lange Geere 28 (naast ANWB-kantoor)
Goes Grote Markt 7
(Het Stedelijk Museum in Vlis
singen is geopend van ma-vr
10-17 uur en zat-zon 13-17 uur.
Expositie duurt tot 1 oktober)
Och, is er sindsdien iets veran
derd? Als het over de tunnel
gaat, wordt Zeeland in Den Haag
nog altijd niet serieus genomen.
ken tunnelelementen. Van de
ingang had hij alvast maar een
schilderij gemaakt. Dat schilderij
(uit het archief van Rijkswater
staat) is te zien op de tentoon
stelling.
Het provinciebestuur blijft wan
hopig hopen. Maar als Zeeland
'm niet zelf betaalt, komt-ie er
nooit.
Het eerste schilderij van de Westerschelde Oeververbin
ding (WOV) werd gemaakt door de Goese waterbouwkundige
Willem van der Hooft. Het kunstwerk (uit de dertiger jaren)
berust in de archieven van Rijkswaterstaat.
20.00 u.
19.00-21.30 u.
19.00-21.30 u.
19.00-21.30 U.
20.00 U.
20.00 u.
Zaterdag14.00 u.
Zondag14.00 u.
Woensdag.14.00 u.
1 voor f 69
iM
U
Hr
w
Westhavendijk 150 Goes - Tel.: 01100 20440
Openingstijden: maandag t/m vrijdag 8.00 - 17.00 uur.
zaterdag 9.00 - 15.00 uur.
PERZISCHE- EN OOSTERSE TAPIJTEN
SAROUK
Ook voor Nepal, Berber en Kelims
Men moet zich een veerdienst
niet voorstellen, zoals die nu
bestaat. De boten voeren uitslui
tend als er klanten waren en als
het goed weer was. De diensten
werden tussen de 12e en de 18e
eeuw voornamelijk onderhouden
met z.g. steigerschuiten en met
z.g. Zeeuwse ponen, kleine
schepen met platte bodems die
hun 'vracht' op het strand afzet
ten.
Het waren allemaal diensten,
waarvoor een overheidsver-
gunning was afgegeven. En
natuurlijk moest de veerman
pacht betalen voor het veer-
recht
een film van
Dick Maas
"Maar helaas", meldt de tekst
schrijver van de expositie. "De
Goesenaren werden in Den
Haag niet serieus genomen en
de tunnel kwam er niet".
van heden wordt de route niet
meer onderhouden met een
stoomboot, maar met een auto
bus". De achtergrond daarvan
was, dat in 1927 het spoor tus
sen Zuid-Beveland en Walche
ren (inclusief de spoordijk over
de Sloedam) in gebruik werd
genomen. Daardoor werd de
bestaande veerverbinding Wol-
phaartsdijk-Middelburg overbo
dig
Een ander raadselachtige infor
matie is de mededeling dat de
enkeldeks prinsesseboot 'Prin
ses Irene' werd gebouwd in 1960
en dat die bouw werd gefinan
cierd met geld uit de verkoop van
de 'Koningin Emma' van het
inmiddels opgeheven veer Kats-
Zierikzee. De boot werd
gebouwd in 1960, maar het veer
CLASSIC
MB
juli om 14.00 uur op zijn eigen
fiets.
Eeuwenlang werd om iedere
nieuwe inpoldering een dijk
gelegd. Zo ontstond een beslo
ten landschap met een bont
patroon van slingerende dijken.
Natuurmonumenten heeft niet
voor niets de dijken in haar
eigendom onder de noemer
'bloemdijken' gebracht, 's Zo
mers groeien en bloeien hier tal
van meer en minder bijzondere
planten. Wilde marjolein, bijvoor
beeld en ruige anjer, wollige dis
tel en het beter bekende fluite-
kruid. Op de zuidhellingen groei
en zelfs plantesoorten, die ver
der alleen in Limburg voorko
men! Tijdens een twee uur
durende wandeling vertelt de
beheerder alles over de geschie
denis van het landschap, het
natuurbeheer op de dijken en
natuurlijk over de planten en
vogels die u tegenkomt.
Voorts zijn er bouwmodellen
te bezichtigen van de veer
schepen Prinses Irene (1960),
Prinses Juliana (1986) en
Koningin Beatrix (1993), als
mede futuristische gedachten
van nautisch tekenaar Frans
Naerebout over de voorstu
wen van veerschepen door
middel van windenergie.
eerste veerman in Zeeland werd
benoemd voor het onderhouden
van een vaste veerdienst. Dat
was de dienst tussen Vlissingen
en Zeeuws-Vlaanderen (ver
moedelijk Breskens). De man
werd benoemd door de Graaf
van Holland.
Kenners zullen zich vermoedelijk
eindeloos kunnen vergapen aan
de originele bouwtekeningen van
de drie PSD-zusterschepen
'Koningin Emma', 'Willem I' en
'Oosterschelde', die in 1933 wer
den gebouwd, alle drie voor de
vaart op de Oosterschelde.
Er hangen op de expositie ook
originele bouwtekeningen (uit
1909) van de stoom-raderboot
'Schelde', de allerlaatste rader
boot die de PSD bestelde.
maar liefst tot een aantal van 12
veerdiensten. Veerdiensten van
of naar Noord- en Zuid-Beve
land, te weten: Kamperland-Vee-
re, Kortgene-Oostkerke (nu
Wolphaartsdijk - red.), Colijns-
plaat-Zierikzee, Wemeldinge-
Gorishoek, Yersekendam-Goris-
hoek, Ellewoutsdijk-Hoofdplaat,
Ellewoutsdijk-Terneuzen, Hoe-
dekenskerke-Terneuzen, Vlake-
Walsoorden, Waarde-Walsoor-
den, Fort Bath-Walsoorden, Fort
Bath-Liefkenshoek (B.).
Voor de inwoners van Noord- en
Zuid-Beveland hangt op de
expositie in het Stedelijk Mu
seum van Vlissingen een
wetenswaardige affiche. De affi
che stamt uit 1927 en alle veer
diensten van dat moment staan
erop: Kamperland-Veere, Vliss-
ingen-Breskens, Vlissingen-
Borssele-T erneuzen-Hoede-
kenskerke-Vlake-Walsoorden,
Katseveer-Zierikzee en Wolp-
haartsdijk-Kortgene.
Centraal in deze tentoonstelling
staan de resultaten van de advi
sering van deze commissies.
Hierbij ligt het accent op de
recent gerealiseerde uitbrei
dingswijken van 's-Gravenpolder
en Heinkenszand.
Enige tijd geleden heeft de
gemeente Borsele algemene
welstandseisen opgesteld voor
de bouw van nieuwe woningen in
deze wijken. Het gaat hierbij om
bepalingen over de hoofdvorm
van nieuwe gebouwen, de kleur
en het materiaalgebruik.
Tot en met 11 augustus 1995 is
de tentoonstelling te bezichtigen
tijdens kantooruren in het
gemeentehuis te Heinkenszand. I
De Vereniging Natuurmonumen
ten neemt mensen mee op wan-
delexcursies over haar langge
rekte natuurgebieden, de bloem
dijken in Zuid-Beveland. Aan
melden voor deze excursie kan
op werkdagen van 19.00 tot
21.00 uur bij de familie Wink,
01195 - 5983. Vertrekpunt is de
schaapskooi in Nisse (aangege
ven vanuit Heinkenszand). De
Vereniging vraagt voor excur
sies: 5,- voor niet-leden, 3,-
voor leden en 1,- voor kinderen
t/m 12 jaar.
De wandelexcursies over de
bloemdijken vinden plaats op:
zaterdag 24 juni om 10.00 uur en
op woensdag 5 juli om 14.00 uur;
de eerstvolgende is weer op 26
juli om 14.00 uur.
Vyie liever fietst kan mee op: 19
Een aankondiging uit 1929: de veerdienst Wolphaartsdijk-
Middelburg wordt opgeheven. Bussen nemen de dienst
over....
Het jaar 1866 betekende een
ommekeer in de veerdiensten
in Zeeland, want toen werden
de Provinciale Stoom boot-
diensten in Zeeland (PSD)
opgericht en nam het provin
ciebestuur de exploitatie van
alle veerdiensten in eigen
hand. 'Het veer' werd een pro
vinciale dienst. Echter, op de
Oosterschelde bestond tus
sen 1929 en 1960 nog een par
ticuliere dienst Colijnsplaat-
Zierikzee (van Jac. Berre-
voets). Elders in Zeeland
waren ook nog enkele kleine,
particuliere diensten.
Het aantal veerdiensten in Zee
land nam na de grondlegging
van de PSD snel toe. De PSD
voer aanvankelijk met stoom-
raderboten, waaronder de 'Zee
land' en de 'Schelde'. Na 1909
werden 'gewone' stoomboten
ingelegd.
WMAW
Kleurenfoto's P*
Hulst 's-Gravenhofplein 8
Terneuzen Noordstraat 6
(25 m. naast HEMA)
De veerdienst Wolphaartsdijk-
Middelburg is heden opgeheven!
(Van een onzer redacteuren)
NELLY fftIJDA
Hekman Passcnier Scarlett Heuer
Sander Swart Lou Landré
KIIIIOOSIHOU KRIAIIRF GHSIIIMAII MfflfO mtei HUMl CAYAteGROTI MAAlOfS m fa MIMI
tMOtraliePMIllPHfRIIG regie KtMCMie MfflIA VAI GUST U toet» JfllFR I SCHAAF mmge HAK VAI DOlGfA
■uziek DIM MAAS scenario DICI MAASWUO 10(1 uitwend woóucefH IA1MIS GFFlS regie DIU MAAS
Cooc-rfl. CmvuMom Oraup V
NOORD- EN ZUID-BEVELAND VLISSINGEN - Enkele
tientallen jaren geleden bestond Zeeland nog uit een flink
aantal eilanden.
Wie van Goes naar Kortgene wil
de reizen, moest bij Wolphaarts
dijk met de veerpont over. En wie
Zierikzee als eindbestemming
had, moest óók de veerpont pak
ken (bij Colijnsplaat, later bij
Katseveer, weer later bij Kats).
Mevrouw Van Loenhout gaat altijd in haar eigen
woonplaats naar Jan Bruijns. Eens in de zoveel weken
is ze echter bij haar moeder op bezoek en ook daar is
een filiaal aanwezig. Geen enkel probleem dus voor
haar om met moeder samen op boodschappenjacht te
gaan.Bovendien blijken we met een zeer prijsbewuste
klant te maken te hebben. Mevrouw Van Loenhout is
namelijk als kassière werkzaam bij een andere super
markt. Mevrouw Van Loenhout: "Het klinkt misschien
wat vreemd, maar ik werk bij een supermarkt. Mijn
boodschappen haal ik echter bij Jan Bruijns. De prijs
telt namelijk ook mee, weet u. Hier is het goedkoop en
vind je regelmatig leuke aanbiedingen. Dat begint al Mevrouw van Loenhout:
bij binnenkomst in de bakken met aanbiedingen. Ik «^dezeifde kwaliteit, maar
haal ook alles bij Jan Bruijns: ook het brood, het vlees, dan wei veei goedkoper".
groenten. Kortom, alles wat bij ons wekelijks inge
kocht wordt, komt hier vandaan. En..., het is altijd goed
spul wat je mee naar huis neemt. Ik zal een voorbeeld geven. De Silvo rijst van Jan
Bruijns kost slechts 0,79. Heel goede rijst en nergens goedkoper. Wij drinken
best veel cola, hier per fles 1,49. In andere winkels heb ik de cola zien staan voor
meer dan 2 gulden en dan heb ik het nog alleen maar over de frisdrank. Weet u, ik
snap sommige mensen niet. Die doen hun boodschappen jaar in jaar uit bij winkels
die gewoon duurder zijn. Als het nou zou liggen aan de kwaliteit of het assorti
ment, dan kan ik me daar nog iets bij voorstellen. Maar dat is hier niet aan de orde.
Jan Bruijns biedt dezelfde kwaliteit, een zeer ruim assortiment, maar dan wel veel
goedkoper. Wat wil je als consument nu nog meer...?
i
1 - -
2 voor.
r
