Wie herkent deze foto?
inG
Leeu
4
<GOES>
Jubileum-Kerstconcert
door ZWN-Mannenkoor
Subsidie Borsele voor
culturele evenementen.
ioegah6
Inzameling kuilfolie
en zakgoed in Zeeland
weekblad voor zuid- en noord beveland
Woensdag 30 november 1994 - 46e jaargang no. 48
EXTRA
SINTERKLAAS
KOOPAVONDEN
GRAND THEATER GOES 01100-15165
A II
7 f1,50'
FOTO WENSKAAITEN VA W CT.
PILAAR
r
Aanvragen vóór 1 januari a.s.
Van 5 tot en met 9 december
L
I
DE
Knipsels
FILMPROGRAMMA VANAF
DO. 1 T/M WO. 7 DECEMBER 1994
Eerlijkheid
BOUWMATERIALEN
GOES
01100-15401
Bomen-aktie
Nivon Goes
Kriebels
O***
Borsele zoekt
contact
met eigen
kunstenaars
Buren
(Van een onzer
redacteuren)
RILLAND-BATH - Ruim
vijfentwintig jaar hadden ze
niets meer van hem
gehoord. En plotseling
stond hij na al die tijd weer
op de stoep.
Schipbreukeling Jarl Rott bekijkt de plaats, waar hij in 1965
met een rubbervlot op de dijk bij Bath terechtkwam.
Een onverwachte hereniging: de heer en mevrouw Walra
ven, met Jarl Rott in het midden.
A
En plotseling stond
de schipbreukeling
weer op de stoep
Geldig tot 15 dec’94
VERSCHOORE
GOESE MIDDENSTANDS CENTRALE
EEN GMC BON KADO - EEN GOED IDEE
Woensdag 30 november
Donderdag 1 december
Vrijdag 2 december
Jarl Rott uit Noorwegen kwam
andermaal de mensen bedan
ken, die hem in de laatste dagen
van december 1965 zo liefdevol
hadden opgevangen en onder
de wol gestopt, nadat hij bij Ril-
land-Bath aanspoelde na een
scheepsramp.
Intussen is Jan Walraven uitge
nodigd voor een tegenbezoek
aan Noorwegen, bij Jarl Rott
thuis. Hij wil best wel, mits er een
bekende meegaat om het taal
probleem te overbruggen.
Als de scheepsramp van 30
december 1965 in het Nauw van
Bath ter sprake komt, pakt Jan
Walraven altijd zijn kranteknip-
sels erbij. Maar eigenlijk hoeft hij
dat niet te doen, want alles wat
erin staat, kent hij uit zijn hoofd.
Bovendien waren Jarl Rott en
twee andere overlevenden niet
de enige schipbreukelingen, die
ooit in de dorpsgemeenschap
van het dijkdorp Bath werden
opgevangen en verzorgd. Dat
gebeurde tot in de jaren tachtig
regelmatig. De laatste jaren is
het in dat opzicht wat 'rustiger' in
Bath.
De wegen van Jan en Jaan Wal
raven (nu beiden 81 jaar) en van
Jarl Rott (toen 19 jaar) kruisten
elkaar in de vroege morgen van
Drie opvarenden van de 'City' lie
ten daarbij het leven (t.w. de
loods en twee bemanningsle
den). Drie andere opvarenden,
onder wie Jarl Rott, konden aan
de dood ontkomen door vanaf de
zinkende coaster in het koude
water van het Nauw van Bath te
springen en naar een rubber red-
dingsvlotje toe te zwemmen. In
dat rubbervlotje (zonder ped
dels) werden ze door de wind en
grote hoeve. Op de foto zijn 5
stuks manvolk te onderschei
den, plus de boerin met kind,
die gezamenlijk - trots - hun
levende have tonen.
De foto moet in de eerste helft
van deze eeuw ergens op Zuid-
Beveland gemaakt zijn. Wie
waren deze mensen en waar
woonden zij? Dat willen de ver
zamelaars van oude ansichten
graag weten.
Ze hebben veel vertrouwen in
schipbreukelingen
opgevangen
De Kulturele Raad Borsele heeft
voor 1995 ƒ23.000,- beschik
baar voor het subsidiëren van
kulturele evenementen.
Walraven in de armen. Echtge
noot Jan vreesde éven voor het
Wie maakt de origineelste
wenskaarten binnen 1-uur vanaf
99 Ct. per afdruk?
luist!
Jarl Rott heeft na de scheeps
ramp in het Nauw van Bath nog
twee jaar gevaren. Daarna is hij
aan de wal een eigen houtfa-
briekje begonnen. Hij is daarvan
nog altijd directeur. Er werkt 18
man personeel. Het bedrijf staat
in Jarl's geboorteplaats Tanan-
ger (bij Stavanger).
Eén van de opmerkelijkste staal
tjes van meelevendheid komt
ook op het conto van de burgerij
van Bath. Immers, bij het aan wal
klimmen in 1965 verloor Jarl zijn
portefeuille. Het ding werd korte
tijd later door oplettende Bathse-
naren aan de waterlijn gevonden
en naar de politie gebracht. De
politie leidde uit het Noorse
papiergeld af, dat de portefeuille
wel eens van één van de drenke
lingen kon zijn.
zame pakketten van maximaal
20 kg per stuk. Het zakgoed
dient daarenboven voor bunde
ling volledig leeg (dus geen zak
ken in elkaar stoppen) te zijn.
Voorstaande aanleveringsvoor-
waarden zijn eerder dit jaar door
de Gewestelijke Raad middels
een folder verspreid onder alle
landbouwers in Zeeland.
Het aangeboden materiaal wordt
handmatig gesorteerd naar soort
zakgoed of type kuilfolie. Vervol
gens wordt dit per soort geperst
in grote balen en aangeleverd bij
Wavin Re-use in Helmond, daar
wordt het materiaal herverwerkt.
Er kunnen nog geen andere
folies, zoals tuinbouwfolie wor
den ingezameld. Hiervoor zijn
nog geen herverwerkingsmetho-
des beschikbaar.
Bij eventuele vragen over de
inzameling kunt u kontakt opne
men met het secretariaat van de
Raad, tel. 01100-12220.
PERZISCHE- EN OOSTERSE TAPIJTEN
.SAROUK.
Eigen import garandeert
Goede Prijs/Kwaliteitsverhouding
Deskundig advies - Kleden op zicht bij u thuis
KONINGSTRAAT 9 GOES TEL01100-27101
W I N K E L S T A D
- de evenementen moeten wor
den georganiseerd door Bor-
selse organisaties, danwel
organisaties met een aanzien
lijke inbreng van inwoners uit
de gemeente Borsele.
Organisaties die in aanmerking
wensen te komen voor een sub
sidie, worden verzocht vóór 1
januari 1995 een aanvraag in te
dienen. Deze aanvraag moet
worden gericht aan de Kulturele
Raad Borsele, Postbus 1, 4450
AA Heinkenszand. Voor het aan
vragen van subsidie zijn voorbe
drukte formulieren beschikbaar,
welke u kunt verkrijgen bij dhr. R.
Knuit (buro welzijn), tel. 01106-
1730, toestel 321.
Hier kunt u ook terecht voor
nadere informatie.
PICTURES
PRESENTS
"We waren erg verrast en ook
ontroerd", zeggen Jan en Jaan
Walraven nu. "Want hij had ont
zettend veel moeite moeten
doen om ons te vinden. Hij had
ons adres wel, maar het bleek
erg moeilijk om op een Noorse
autokaart Rilland-Bath te vin
den".
De Kulturele Raad doelt hiermee
niet op het subsidiëren van eve
nementen/ aktiviteiten die via
bestaande subsidieverordenin
gen reeds door de gemeente
worden gesubsidieerd, maar om
evenementen die aan de volgen
de voorwaarden voldoen:
- het moet gaan om podiumkun
sten;
- het moet gaan om evenemen
ten met een bovenplaatselijk
karakter;
- de evenementen moeten in de
gemeente Borsele plaats vin
den;
de stroming naar Bath gedreven.
Tussen zes en zeven uur klau
terden ze vanuit zee tegen de
dijk op.
donderdag
vrijdag
zaterdag
zondag
maandag, dinsdag
woensdag
20.00 u.
19.00- 21.30 u.
14.00- 19.00- 21.30 u.
14.00- 19.00- 21.30 u.
20.00 u.
14.00-20.00 u.
Zo kreeg Jarl Rott (gelukje bij
een ongeluk!) zelfs zijn porte
leven van zijn vrouw: "Hij kneep feuille terug. En daar zat zéér
haar zowat fijn....'' veel geld in, omdat de matroos
organist P. Sevestre, pianiste
Leny Stokman-De Graaf, dwars-
fluitiste Corrie Joosse en de
tenor Edo Zijl. De presentatie is
in handen van Ineke Timmer
man. De avond begint om 20.00
uur en kaarten zijn vanaf heden
te bestellen in Goes bij de heer
P. Tramper, tel. 01100 - 13641.
Entree 13,50; donateurs en
kinderen ƒ11,-. Er is bal na.
Het concert van 16 december is
reeds uitverkocht. De 2e avond
is op woensdag 21 december.
Hiervoor zijn nog wel kaarten
beschikbaar.
Het ZWN-Mannenkoor viert het
5-jarig bestaan met een lustrum
concert. Het wordt vrijdag 16
december gegeven in de grote-
zaal van de Concert- en Gehoor
zaal te Middelburg.
Het koor is samengesteld uit
leden-buschauffeurs uit heel
Zeeland, waaronder De Beve-
landen. Het koor staat onder lei
ding van dirigente Riet Wester-
weele. Aan het Jubileum-Kerst
concert wordt verder meege
werkt door de Ruyterstadtsin-
gers, het Souburgs Koperquin-
tet, de harpiste Lenie de Meij,
FOTO
Goes, Grote Markt 701100 16159 Middelburg, Lange Geere 28 (naast ANWB) 01180 34225
In het kader van het 10O-jarig
bestaan van de NFI (internatio
nale natuurvrienden beweging)
gaat het Nivon een aantal linde
bomen planten. Het Nivon is de
Nederlandse vertegenwoordi
ging van deze meer dan 18 lan
den omvattende internationale
organisatie. Sinds haar oprich
ting 100 jaar geleden zetten de
natuurvrienden zich actief in voor
het behoud van natuur en land-
schap en voor duurzaam beheer.
De 100ste geboortedag is daar
om een welkome aanleiding, het
behoud van bossen - in het mid
delpunt van een geheel Europa
omvattende campagne - centraal
te stellen.
Een aktie waaraan afdelingen in
alle landen meedoen. Nivon afd.
Goes gaat zaterdagmiddag 3
december bij de Waterschaps-
loods te Driewegen om 13.30 uur
twee lindebomen planten. Van
daar gaat men naar andere loka-
ties om lindebomen te planten.
Na afloop drinken wij koffie. Wie
wil er mee helpen? Inlichtingen
en opgave tel: 01100 -13216.
Rilland-Bath. En op een zondag
middag in juli, toen Jan en Jaan
Walraven niets vermoedend
achter hun huis aan de Walstraat
van het zonnetje zaten te genie
ten, ging de voordeurbel. De
man die op de stoep stond, zei
niets. Hij hield uitsluitend een
paar fotokopieën omhoog (van
Hij laadde zijn gezin (man, kranteknipsels over de scheeps-
de lezerskring van 'De Beve
lander', die bij een vorige gele
genheid ook zeer snel wist te
melden dat een soortgelijke
(maar onduidelijke) foto in Ril
land was gemaakt. Vooral de
familie Nieuwenhuijze kon
daarover sluitende inlichtingen
verstrekken. Inlichtingen over
bijgaande foto gaarne aan het
adres van de heer B. Simonse,
Prins Hendrikstraat 2, 4453 CJ
's-Heerenhoek, tel: 01105 -
2141.
30 december 1965 na een
scheepsramp op de Wester-
schelde, die zich enkele honder
den meters uit de kust van Bath
voordeed. Daar werd de Noorse
coaster 'City' (558 brt) mid
scheeps overvaren door de bin-
nenvaarttanker Fina-2 uit Gent.
gebleken, dat hij altijd tegen
het eind van het jaar de krie
bels kreeg. Dan wilde hij er
steeds over praten. En dan wil
de hij ook telkens aan zijn
vrouw en kinderen laten zien,
waar het scheepsongeluk
gebeurd was en waar hij aan
wal gekropen was".
Nadat in de middaguren de jeug
dige Noorse matroos naar Ant
werpen was vertrokken en van
daar per vliegtuig naar zijn
geboorteland, bleef het contact
nog enkele jaren bestaan. Mede
door taalproblemen bloedde de
correspondentie echter lang
zaam dood.
Maar uit het oog was niet uit
het hart. Niet in Noorwegen,
niet in Rilland-Bath. De Walra-
vens spraken nog vaak over
'hun' schipbreukeling, en Jarl
Rott kon ook zijn hulpvaardige
pleegouders-voor-één-dag
niet vergeten. "Achteraf is
In de PZC van die dagen kwam
een foto te staan, waarop te zien
is, hoe Jaan Walraven de Noor
se matroos Jarl Rott 'verpleegt!.
Er kwamen overigens méér
kranten op de overlevenden van
de scheepsramp af. "Die fotogra
fen waren soms erg brutaal,
hoor. Ze wisten kennelijk, dat hij
in een slaapkamertje op de
begane grond aan de achterkant
van het huis lag te slapen. Ze
belden aan de voordeur en ter
wijl ik in de deuropening aan de
praat werd gehouden, was er
(zonder dat ik het wist) al een
fotograaf achterom gelopen om
door het raam heen een foto van
de slapende jongen te maken.
Daar heb ik me achteraf erg
kwaad over gemaakt", aldus
mevrouw Walraven.
omdat ze uitstekend Engels
spraken. Jarl spreekt dat ook,
maar wij niet. Daardoor konden
we elkaar toch prima verstaan".
De leden van de verzamelaars
beurs 'Lewedorp' roepen
opnieuw de hulp van de Beve-
lander-lezers in bij het determi
neren van een foto.
Ze zouden graag willen weten,
waar bijgaande foto ooit is
gemaakt en wie erop staan.
Volgens de verzamelaars van
oude ansichten, die de beurs
regelmatig bezoeken, komt het
zelden voor, dat men op een
kaart uit die tijd paarden mèt
veulens geshowd ziet voor de
De werkgroep Beeldende
Kunst van de Culturele
Raad in Borsele roept men
sen op die kunst willen ten
toonstellen in het gemeen
tehuis te Heinkenszand.
Rinus Knuit van genoemde
Raad vertelt: "Het is de
bedoeling dat er elke
maand een andere tentoon
stelling is. Wij denken hier
bij niet aan werken die
gemaakt zijn aan de hand
van patronen of werkbe
schrijvingen en voorbeel
den. Het moet persoonlijk
werk zijn, gemaakt vanuit
eigen ideeën. Bijvoorbeeld
schilderijen, keramiek,
sculptuur, foto’s, wandkle
den, maar ook een aparte
verzameling. Heeft u bijzon
der werk, stuurt u dan een
beschrijving hiervan, inclu
sief enkele foto's, naar de
Kulturele Raad Borsele,
Postbus 1, 4450 AA Hein
kenszand, vóór 31 decem
ber 1994. Natuurlijk kan niet
altijd ingegaan worden op
uw aanvraag, want we wil
len een zo groot mogelijke
diversiteit aan exposities.
-
r>w n.
Kodak
f ëXPRESS
De drie
werden opgevangen door
enkele inwoners van Bath die
op dat moment al wakker
waren. De buren J. Walraven,
T. Walraven en J. de Nooijer
namen elk een bange, door
weekte Noor in huis. Ze zetten
hen onder de douche en stop
ten hen in bed. Tegelijkertijd
werden hun kleren gedroogd
en voor alle zekerheid werd de
huisarts aan het bed
gevraagd.
In vervolg op de eerste inzamel-
ronde voor kuilfolie en zakgoed
afgelopen voorjaar vindt van 5
tot en met 9 december a.s. de
tweede inzamelronde plaats. Op
diverse plaatsen en tijden kan
dan weer kuilfolie en zakgoed
worden ingeleverd voor herge
bruik. Het wegbrengsysteem
voor kuilfolie en zakgoed is op
initiatief van de Gewestelijke
Raad van het Landbouwschap
voor Zeeland in samenwerking
met de gemeentelijke samen
werkingsverbanden; OLAZ,
AVZV en Reinigingsdienst
Schouwen-Duiveland opgezet.
De gemeentemedewerker voert
bij de inname van het materiaal
aan het inzamelpunt een contro
le uit aan de hand van een aantal
aanleveringsvoorwaarden. Zo
moet het materiaal bezem-
schoon, vrij van stenen en ande
re verontreinigingen zijn en het
moet worden gebundeld in hand-
Eindelijk, op 47-jarige leeftijd,
trok Jarl Rott de stoute schoenen
aan. I
vrouw en twee volwassen zoons) ramp) en sloot daarna woorden
in twee personenauto's en ging loos zijn 'pleegmoeder' Jaan
via Denemarken, Duitsland, Bel
gië en Nederland op zoek naar
veel geld in, omdat de matroos
de dag tevoren zijn gage had
"Jarl had veel moeite gehad om gekregen. Over eerlijkheid
Rilland-Bath te vinden. Hij was gesproken
aanvankelijk in Zeeuws-Vlaan-
deren aan het zoeken geweest,
omdat hij dacht dat hij aan de
zuidkant van de Westerschelde
op de wal gekropen was. Maar
uiteindelijk kwam hij toch in Ril
land-Bath terecht. Een paar
Jehovah's Getuigen aan wie hij
in Rilland de weg vroeg, brach
ten hem naar Bath. De Jeho-
vah's Getuigen zijn gebleven,
ii
