Werkgroep
’spaart’
voor
monument
ANDERS
Primafoon
in
SUL
I
fra
32ss G
4
ïl
Huub Stapel Mellv frijda René van t Hof Tatjana simic
JON POLITO - LOU LAHORE - LONNY PRICE
weekblad voor zuid- en noord beveland
ZOMER IN ZEELAND!!
zie pag. 21 t/m 24
GRAND THEATER GOES 0110015165
KLEINMEUBELEN
NIEUW BIJ HOUTLAND IN HEINKENSZAND
zie de advertentie in deze krant
Open tuin in
Wemeldinge
DE FILM WAAR HEEL NEDERLAND OP WACHT!
Kindertanztheater Strausberg
verblijft in Goes
Woensdag 22 juli 1992 - 44e Jaargang no. 30
1 februari 1953: de dood hield zonder succes een voet tussen de deur.....
Mg
-
Tot december
Zichtbaar
Kerkklokken
IS»
DE WINKEL VAN PTT TELECOM
4e WEEK
4
G-
FILMPROGRAMMA VANAF 24 T/M 30 JULI
pttltelecom
-
(Van een onzer
redacteuren)
Goes
Lange Kerkstraat 44
19.00-21.30 uur
14.00-19.00-21.30 uur
14.00-19.00-21.30 uur
20.00 uur
14.00-20.00 uur
20.00 uur
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
Maandag, dinsdag
Woensdag
Donderdag
rAi
Hulp
friliiiiliiiiliiiilf/^^^B^^F i i i i i i
Coupure
Menselijke muur
■KW5-
[SIS*»» ««g f
- -Jx»
w
The very special sales of Benetton!
NU VAN 195,- VOOR 169,-
Herdenking
V W
f
t
’t Wonder van
Colijnsplaat
herleeft
om
'fi
PRIMAFOON IS O.A. GEVESTIGD IN GOES. LANGE VORSTSTRAAT 46.
Tot vorig jaar was het ’wonder
van Colijnsplaat’ buiten het dorp
nauwelijks bekend. In enkele
geïllustreerde weekbladen ver
scheen (kort na 1 februari 1953)
het heroïsche gevecht van de
zestig Colijnsplatenaars breed
uitgemeten. Maar uit alles blijkt,
dat de dorpelingen zich liever
niet lieten voorstaan op het on
gelooflijke mirakel. Het leed in
het naburige Kortgene was im
mers enorm. Daar waren tiental
len doden te betreuren. En in die
situatie geef je niet hoog op van
je eigen daden, ook al bleef Co
lijnsplaat volledig gespaard voor
het rampleed. Er viel niet één
slachtoffer.
Circa zestig mannelijke inwo
ners hielden met hun lichamen
het beukende Oosterschelde-
water urenlang tegen. Ze had
den uiteindelijk succes, maar
dat was niet hun eigen ver
dienste. De onverklaarbare red
ding van het dorp lijkt een soort
godswonder.....
Sinds 1916 waren die vloedplan-
ken niet meer gebruikt. In de
nacht van 31 januari op 1 februa
ri 1953 waren die vloedplanken
plotseling wél dringend nodig.
Kort na middernacht immers,
joeg de noordwester orkaan het
eerste water de kade op. Het ha
venplateau liep onder. En het
zou heel erg worden. Dat was
voorspelbaar: bij eb stond het
water in de haven al even hoog
als gewoonlijk bij vloed
aan te slepen, de koster om de
kerkklokken te luiden. Zo was ie
dereen bezig met de beveiliging
van het dorp.
showdansen. De optredens zijn
zeer geschikt voor jong en oud.
Vele dansvormen worden op zeer
professionele wijze uitgevoerd en
geven duidelijk weer op welke wij
ze deze groep tot voor enkele ja-
ren zich kon uiten via de dans. De
groep behoorde bij de culturele
afdeling van de voormalige volks-
armee van de D.D.R. In het pro
gramma komen choreografieën
voor van: Olga Solotowa, Mila Ur-
banowa, Christa Künne, Frantisek
Bonus, Istvan Orsovsky, Helmut
Winkelmann en Nora Jarchow-
Dürrenfeldt. Tijdens de optredens
wordt regelmatig van kostuum ge
wisseld. Het hele programma is
een aaneenschakeling van ballet,
folklore en moderne dans.
Wat is er vandaag de dag nog te
zien van het mirakel uit de ramp
nacht? Weinig meer. De coupure
bestaat nog altijd. De steunbeer
De coupure nu, met ’de’ steunbeer in het midden. De foto werd ge
maakt vanaf de havenzijde, in de richting van het dorp.
Een vrijwel zekere doorbraak
werd daardoor voorkomen. Dat
was hun eerste redding.
bestaat nog altijd. De zeedijk ligt
er nog, ook al is het nu een bin
nendijk. Het gemeentehuis staat
er nog, ook al is het nu een parti
culier woonhuis.
De kleine overzichtsexpositie in
restaurant De Schelde (ingang
achterzijde) duurt tot het eind
van het jaar. Het restaurant is
open van 10-22 uur, maar op
lunch- en dinertijden is het erg
moeilijk om de expositie goed te
bekijken. Buiten de traditionele
’etenstijd’ is men uiteraard wel
kom. Maandag en donderdag
gesloten, in augustus alleen op
donderdag gesloten.
Uiteindelijk kregen de mannen
hulp van.... Ja, vanwaar? Van
boven, zeggen sommigen. Zij
spreken van ’een godswonder’.
Anderen hebben er geen woor
den voor. Zij noemen het ge
woon ’een wonder'. In elk geval:
toen de nood het hoogst was,
was de redding nabij. Twee red
dingen zelfs.
i &T'
’’...Lampje...’”
Mevrouw van Peer is verge
zeld van haar twee dochter
tjes en haar moeder. Dit keer
dus een familiebezoek aan
Jan Bruijns. "De laatste
maanden kom ik iedere
week. Daarvoor ging ik altijd
naar een andere super
markt, maar ik kreeg in de
gaten dat het hier veel goed
koper is”, legt mevrouw van
Peer uit. Natuurlijk zijn we
benieuwd wat voor haar de
uiteindelijke doorslag gaf.
UW BESTE MAAT IN DOE «FfZE/f ■^■■WBF.lllIllllIllilIllllIllilhillhililii
Een inzamelingscomité heeft
inmiddels 30.000 gulden bij
eengebracht van de 60 a
100.000 gulden die in totaal
nodig zijn. De inzameling ver
loopt volgens de organisato
ren ’boven verwachting goed’.
Het 'wonder van Colijnsplaat’ (1953) in beeld gebracht. Het binnen
schip 'Lead' werd door de orkaan precies voor de coupure gesmeten.
Het schip werkte daardoor als golfbreker. Het gebouw links is het
toenmalige gemeentehuis. De wankelende steunbeer is rechts op de
foto juist niet zichtbaar. (FOTO: Collectie G.G. de Fouw, Colijnsplaat).
COLIJNSPLAAT - De hele
wereld kent het verhaal van
Hansje Brinkers. Het ver
haal van het Nederlandse
jochie, dat een dijkbreuk
wist te voorkomen door zijn
vinger te steken in een
gaatje in de dijk. Maar het
verhaal is een legende. Het
is verzonnen.
Overal rondom het dorp waren
andere inwoners bezig om hun
dorp te behoeden voor het ramp
zalig dreigende water. De dijk-
wacht liet de sluizen neer. De
zandzakken waren al besteld om
de zwakke plekken in de dijk te
versterken. De timmerman was
gewekt om extra stutbalken te le
veren, de smid om stalen balken
Het tomeloos geweld van de
orkaan hield aan en het water
kwam steeds hoger. Meters
hoger. De 20 tot 30 mannen
die rond middernacht op de
kop van de Voorstraat bij de
coupure stonden, waren stil.
Ze voelden kennelijk, dat het
een nacht zou worden
nooit meer te vergeten...
laar) opperden het idee, dat Co
lijnsplaat zichzelf vóór dat
tijdstip een monument cadeau
zou doen om het heldhaftig op
treden voorgoed in herinnering
te houden.
Bij de zeedijk naast het gemeen
tehuis waren rond 3 uur ’s
nachts ruim 60 mannen verza
meld. De schrik sloeg hen om
het hart, toen ze in de gaten kre
gen, dat de zware steunbeer in
het midden van de coupure het
begon te begeven. Het gestaag
aanrollende watergeweld, het
onophoudelijke gebeuk van de
zee had de steunbeer van zijn
fundament geslagen. De steun
beer leunde gevaarlijk land
inwaarts. De dood had de voet
tussen de deur.
Als de steunbeer zou omvallen,
zouden de vloedplanken mee
gesleurd worden en lag het dorp
(3 meter onder de waterspiegel)
als een willoze prooi gereed voor
het hongerigste roofdier dat Zee
land ooit kende, de zee. Dan zou
een drie meter hoge muur van
water over het dorp heen vallen,
de lange huizenrijen langs de
straten zouden worden wegge
vaagd, de Oud Noord Beveland-
polder zou volledig onderlopen.
Mannen, vrouwen, kinderen,
dieren zouden verdrinken. Mis
schien wel met honderden tege
lijk.
Op zaterdag 25 juli en zondag
26 juli a.s. is weer de Open tuin
te bezichtigen bij de fam. Smits,
Pr. Julianastraat 1 te We
meldinge.
U kunt er zien en vragen naar
vele soorten fuchsia’s en vaste
planten, ideeën opdoen voor de
eigen tuin, adviezen voor kwe
ken van fuchsia’s krijgen en ant
woord op vragen, b.v. met
betrekking tot winterberging en
snoeien van uw planten. Ook het
vouwen van papier (origami).
Tevens kunt u vragen stellen
over het vangen en bestrijden
van mollen in uw tuin aan een
deskundige op dat gebied. De
openingstijd is zaterdag 9.30 tot
17.00 uur en zondag 10.00 tot
17.00 uur. Toegang gratis.
De jongeren komen uit de plaats
Strausberg, zo’n 30 km achter
Berlijn voormalig D.D.R.-gebied.
Het is de eerste maal dat de
groep voorstellingen kan verzor
gen in het Westen. Zij waren altijd
aangewezen op bezoeken aan
Oost Europese landen. Via het
I.O.V. (Internationale Organisatie
voor Volkskulturen) heeft de
groep direct kontakten gezocht
om in Nederland en België voor
stellingen te kunnen verzorgen.
Alle jongeren van het gezelschap
hebben extra vrij van school ge
kregen om naar Nederland te
kunnen komen. De schoolvakan
ties eindigen daar al op 1 au
gustus.
Het mirakel van Colijnsplaat
speelde zich af langs de voor
malige zeedijk, aan het begin
van de Voorstraat. Daar bevindt
zich, tussen de zeedijk en het
toenmalige gemeentehuis, een
brede coupure. De coupure
geeft toegang tot het havenpla
teau. De coupure is er nog, de
haven niet meer. Midden in dat
brede gat in de dijk staat een be
tonnen steunbeer. In tijden van
nood kunnen rechts en links van
de steunbeer schotbalken wor
den geschoven in de daarvoor
bestemde uitsparingen.
De tweede gaf reden tot minder
vreugde. Ongemerkt werd na vijf
uur ’s morgens de waterdruk op
de Colijnsplaatse dijken minder.
De trieste oorzaak daarvan kon
pas achteraf worden vast
gesteld: op Schouwen waren de
dijken doorgebroken bij de
Schelphoek (Serooskerke) en op
Duiveland bij Ouwerkerk. Dat
verminderde aanmerkelijk de
druk op de dijken van Noord-
Beveland. Colijnsplaat werd ge
red, maar die redding kostte vele
andere Zeeuwen het leven
Mede daardoor hebben veel Co-
lijnsplatenaar er tot op de dag
van vandaag veel moeite mee,
om in heroïsche termen te spre
ken over het ’wonder van Co
lijnsplaat'.
Wie het eerst op het idee
kwam, is niet meer te achter
halen. Maar plotseling zette ie
mand zijn rug schrap tegen de
naar binnen overhellende
steunbeer. En zestig anderen
volgden onmiddellijk zijn voor
beeld. Ze vormden een dikke
muur van menselijke licha
men. De zee duwde tegen de
steunbeer en tegen de vloed
planken. De 60 Colijnsplate
naars duwden terug. Niet
even, maar twee uren lang.
Twee uren lang maakten de Co-
lijnsplatenaar zich zwijgend
kwaad op het monster ’de zee’,
dat zijn klauwen vervaarlijk naar
het dorp uitsloeg. Twee uren
lang gaven de mannen al hun
krachten. Ze raakten doodver
moeid en tot op het bot verkild,
maar ze hielden vol. De boven
meester was een lang mens. Hij
stak een kop boven de anderen
uit en telkenmale als de zee (bij
windkracht 12!) weer dodelijk
kwam aanrollen in de richting
van de coupure, riep hij gillend
’Houen!!!. Dan werden de spie
ren weer gespannen en zetten
de wanhopige mannen zich
weer schrap tegen de vloedplan
ken en tegen de wankelende
steunbeer.
Daarin is nu verandering geko
men. In zijn restaurant hangt nu
een kleine expositie over het mi
rakel van 1 februari 1953. Er zijn
foto’s te zien en kranteknipsels
van toen. ”ls er nog méér dan
een steunbeer? Ik heb die vraag
ik-weet-niet-hoe-vaak moeten
horen. En ik moest altijd ’nee’
zeggen. Ik kon de mensen ner-
In het restaurant is een informa
tie- en documentatiemap ver
krijgbaar. Kosten: f 7,50. De op
brengsten zijn bestemd voor het
comité 'Houen'. Het banknummer
van het comité is 3714.36.400
(Rabo Noord-Beveland). Het
adres: Gemeentehuis Kortgene,
postbus 3, Kortgene.
Als gevolg van de storm hadden
de drie binnenvaartschepen, die
op dat moment in de haven van
Colijnsplaat lagen, de ganse
nacht aan hun trossen liggen
rukken. Maar de trossen hadden
het niet gehouden. De schepen
waren losgeslagen en op de ka
de geworpen. Toen de Co
lijnsplaatse mannen bijna twee
uren in worsteling waren ge
weest met de zee, wierpen de
woeste en schuimende vuisten
van de orkaan plotseling het met
aardappelen geladen schip
’Lead' (spreek uit: Lee-ad)
dwars vóór de coupure. Een ge
schenk uit de hemel! Want plot
seling hadden de bedreigde
bewoners een heuse golfbreker
voor de vloedplanken liggen!
Mevrouw van Peer: "Ik snap niet dat ik niet
veel eerder bij Jan Bruijns mijn boodschappen
ben gaan doen".
"Je denkt in eerste instantie dat je zo voordelig mogelijk je boodschappen in
huis haalt. Bovendien ben je gewend aan een bepaalde winkel. Maar als
steeds meer vrienden en kennissen het over Jan Bruijns hebben, gaat er vroeg
of laat een lampje branden. Ik natuurlijk de advertenties lezen en ja hoor, het
scheelde aanmerkelijk. Nog even met m’n moeder overlegd, want die gaat al
tijd mee als we boodschappen doen, en toe was de keus gauw gemaakt”. En
bevalt het, vragen we nieuwsgierig. ’’Uitstekend, moet ik zeggen. Dat geldt
trouwens ook voor het personeel. Men is altijd opgewekt en nooit te beroerd
om te helpen. En dan natuurlijk de prijzen. Daar gaat het uiteindelijk toch om.
Neem nu de luiers van Friends, normaal al erg voordelig, maar laatst slechts
f 13,98. Dat is nog eens even twee gulden extra voordeel. En wat dacht U van
een legging voor f 7,95 en een T-shirt voor f 5,98. Ik snap niet dat ik niet veel
eerder bij Jan Bruijns mijn boodschappen ben gaan doen. Goedkoop en gezel
lig. Een winkel voor jong en oud. Kijk maar...!”
Eén van de eerste niet-
Colijnsplatenaars die van het
verhaal hoorden, was Prins
Bernhard. De redding van het
dorp werd hem verteld, toen
hij enkele dagen na de de
sastreuze 1e februari per heli
copter naar Colijnsplaat
kwam. Diverse journalisten die
hem vergezelden, pikten daar
het verhaal van ’het wonder’
op en kwamen er later op te
rug in hun bladen.
LAURENS GEELS EN DICK MAAS
presenteren B
Monza® Speaker. Tafel- en wandmodel. O.a. handen-vrij kiezen
(kiezen met de hoorn op de haak), meeluister-luidspreker met
volumeregeling en geheugen voor 14 nummers. In wit en zwart.
N-
ROGER ROBINSON MANDY NEGERMAN - HELLE DE BOER -DAN FRAZER REATHEL BEAN AHANDA REDINGTON COLIN STINTON DEIRDRE HARRISON
hltVifia MARC FELFERLAAM ra,i« inittMfi* MYRNA VAN GILST prUwfiaa Jaaija FETER JANSEN itt Jiractiaa ALFRED SCHAAF i RIKKE JEUER
HANS VAN DONGEN praJdha laUia, WIM LEHNHAUSEN a.t.at DICK MAAS ra4«aalaa LAURENS GEELS t DICK MAAS
faichraaaa (arajiaiaari 4aar DICK MAAS
gens naar toe sturen”, vertelt de
heer Lentink. "Maar nu heb ik
gelukkig een paar panelen (ver
zorgd door dorpsdocumentalist
Gerard de Fouw) en een serie li-
noleumsnedes (van ex-dorpeling
Kees van Gilst). Nou kan ik ten
minste iets laten zien”.
De vraag ’Is er nog wat van te
zien?’ bereikt ook regelmatig
restauranthouder Pim Lentink
van visrestaurant De Schelde,
naast het toenmalige gemeente
huis. Veel Nederlanders komen
de lokatie van ’de nacht van Co
lijnsplaat’ met eigen ogen bekij
ken, sinds radio en tv er
uitgebreid aandacht aan
besteedden. En tot voor kort
moest Lentink steeds ’nee’ ver
kopen.
Dat onbesproken mirakel her
leefde vorig jaar echter, toen de
voorbereidingen voor het
400-jarig bestaan van Co
lijnsplaat (1998) ter hand werden
genomen. De vier deskundigen
die de dorpsgeschiedschrijving
op zich hebben genomen
(Sturm, Sturm, Groenleer, Taze-
Slechts weinig Nederlanders
weten, dat die Hansje Brin-
kerslegende zich in de ramp
nacht in Colijnsplaat in
werkelijkheid heeft afgespeeld.
Maar dan in zestigvoud. In die
rampnacht van 31 januari op 1
februari 1953 ontsnapten de
1700 inwoners van Colijnsplaat
écht aan een ramp. Omdat dap
pere mannen zich als volwassen
Hansje Brinkers gedroegen.
j
Donderdag 13 augustus a.s. zal
het Kindertanztheater Strausberg
uit Duitsland voor een 10-daags
bezoek naar Goes komen. Het
gezelschap zal voor de eerste
maal een bezoek brengen aan
het Westen.
O.l.v. de artistiek leider mevr. Nora
Jarchow-Dürrenfeldt zullen 35
jongeren, in de leeftijd van 11 tot
16 jaar, naar Nederland komen.
Zij zijn hiervoor uitgenodigd door
de Stichting Zeeuwse Kleder
dracht in samenwerking met de
volksdansvereniging Vodago. Alle
leden van de groep zullen in gast
gezinnen in Goes en omgeving
worden ondergebracht. Zij zullen
voorstellingen verzorgen in:
Zaterdag 15 augustus 19.30 uur:
Camping ”De Schotsman” Kam
perland.
Zondag 16 augustus 12.00 uur:
Zondagsmarkt, Rotterdam.
Maandag 17 augustus 19.00 uur:
Markt, Westkapelle.
Dinsdag 18 augustus 20.00 uur:
Prins van Oranje, Goes.
Woensdag 19 augustus 12.00 uur:
Openluchttheater Vondelpark,
Amsterdam.
Donderdag 20 augustus 15.30
uur: Eperny-plein, Middelkerke,
België.
Vrijdag 21 augustus 19.30 uur:
Port Zélande, Ouddorp.
Het programma van het Kinder
tanztheater toont Duitse en bui
tenlandse folklore, dansen uit het
leven van kinderen en moderne
-X
f is*5"
L.
