Het geografisch ontstaan van Noord- en Zuid-Beveland:
GRAND THEATER
MODE
SHOW
ALLE BEROEMDE
MEUBELMERKEN
ONDER EEN DAK
berco
SPAAPEN
Sierhekwerken
39,50
iniratuin
Schwarzenegger
JILJ
UUR
Twee brillen hale
één betaler
Intratuin-troef t
Pfaf/F'
SPRINT PHC
'Strs’C
PARKET
Woensdag 3 april 1991 43e Jaargang no. 14
Kindsrgarfen
COP
Goes, 01100-15165
Filmprogramma vanaf 5 t/m 11 april
weekblad voor zuid- en noord beveland
I
f
O)
Recent
Raadhuisstraat 15, Hoogerheide. Telefoon 01646 - 1 27 16
Goes, Kolveniershof 20
bot
FOTO
rwü i
i t
«4 I
'z
I
I
I
I
i FOTO
L SERVICE
VERSCHOORE
I
I
I
I
I
I
I
Beveiliging en verfraaiing van huis en tuin
Alle hekwerken standaard verzinkt
14.00-19.00-21.30 u.
14.00-19.00-21.30 u.
19.00-21.30 u.
20.00 u.
20.00 u.
BINNENKORT
WEER TERUG
DANCES WITH WOLVES
Kindermatinee
Zo16.00 u.
Wo16.00 u.
Volgende week
vrijdag 12 april
Modeshows
half 11 en half 3
WIJNGAARDSTRAAT 34
GOES
Spoorlijn
Lange Vorststr., Goes
WIJ ZIJN GESPECIALISEERD IN:
I
Ie
Is
Advies, ontwerp en relalisatie van siersmeedwerk
20.000 M2 WOONDESIGN
Tegen inlevering
van deze bon
Als ze denken dat ze hem aankunnen,
zijn ze niet goed bij hun kjeine hoofdjes.
Dijkonderhoud
Voorjaarstocht
Vrolijke Tippe
laars 13 april
Vr
Za
Zo
Ma.-Di.
Wo-Do
Iichtbaarbeter
niet
oyyRDEf^^
W Vlissingen, Wqlstrogf 78
Middelburg, Korte Delft 1b
Goes, Lange Vorststraat 36
Het beste adres voor kwaliteit en service.
Wij knappen ook bestaande vloeren op
76
>lders is het jaartal van
2
44
56
Lewedorp
s-Heer Arendskerke
29
57
55
Baarsdorp
58
31
30
Nieuwdorp
Sinoutskerke
75
33
26
's-Heer Abtskerke
701
73
35
80
's-Gravenpolder
’s-Heerenhoek
77
Nisse
11
22
82
50
10
23
62
53
41
72
67
78
84
81
52X.
40
7
64
68
61
s48
69
20
37
66
pvezandew
74
17
27
42
Borssele
J5
39
Hoedekenskerke
14
19
24
18
8
3
9
13
Driewegen
12
5
4
Bakendorp
Oudelande
6
Baarland
25
43
Ellewoutsdijk
De expositie in het Museum voor
HET GROENE WARENHUIS
koudekerke Galgeweg 5. tel. 01185-1623
Ji
grote markt 7 goes tel. 01100-16159 lange geere 28 middelburg tel. 01180-34225
k
GROOTSTE KURK EN PARKE TLEVERANClER MET VESTIGINGEN DOOR HEEL NEDERLAND
VOORHEEN BRIL Ml/
(Van een onzer redacteu
ren)
Hele stukken land werden in de
loop der eeuwen ingepolderd.
Hele stukken land werden ook
weer door de zee opgeslokt.
Zeeland voert een altijddurend
gevecht met de zee. Die strijd is
echt niet geëindigd met de af
sluiting van de Oosterschelde.
Want de zee geeft en de zee
neemt weer.
KODAK EXPRESS
KWALITEIT
in de vorige eeuw ook een
flink aantal inpolderingen tot
gevolg had.
Om de spoorlijn te kunnen aan
leggen, moest de Kreekrak (ge
noemd naar het middeleeuwse
dorpje Kreeke bij Bath) worden
afgedamd. Dat karwei kwam in
juni 1867 gereed. Bij de door
trekking van de spoorlijn van
Goes naar Vlissingen moest nóg
een dam worden aangelegd, na
melijk een dam door het Sloe bij
Arnemuiden (1871).
In beide gevallen had de afdam
ming van de zeearm een flinke
reeks inpolderingen tot gevolg.
Ten noorden van de Kreekrak-
dam werd in 1911 nog 200 hecta
re nieuw land opgeleverd.
8 Coniferen
ca. 30 cm hoog
per stuk 6.50
per 8 assorti slechts
Dez&.landkaart (speciaal gemaakt voor de expositie) geeft een over
zicht van de chronologische volgorde, waarin de polders in de Zak
van Zuid-Beveland werden aangelegd.
SPECIALIST
IN KURK- EN PARKETVLOEREN
MET SPECIAAL
VOORPROGRAMMA
TEL: 01100-30630
Behalve voor de oude bedij
kingen is er ook aandacht voor
de ’nieuwe’ inpolderingen. Zo
wordt duidelijk gemaakt (on
der meer in de gestencilde
tentoonstellingscatalogus) dat
de aanleg van de spoorlijn
Bergen op Zoom - Vlissingen
Noord- en Zuid-Beveland maakt
in elk geval duidelijk, dat Zee
land zijn definitieve geografi
sche vormen nog lang niet heeft
gekregen...
Hout parket vloeren. Kurk parket vloeren Lamel vloeren Kunststof vloeren
51
EPEEEKAMEDAADJE
4
(Expositie ’De Bevelanden in
kaart gebracht’, een puzzel van
polders, samengesteld door
Museum Noord- en Zuid-
Beveland en Gemeentelijke Ar
ea
Een deel van de maquette, die een beeld geeft van de wijze waarop
in vroeger eeuwen dijken werden aangelegd. De toekomstige dijk
werd onderverdeeld in kavels van 70 meter lengte. Elke kavel werd
apart aanbesteed. Iedere aannemer moest per kavel 13 man met krui
wagens inzetten. De opdrachtgever zorgde zelf voor de aanvoer van
stenen (per platbodemschuit) en vaak ook voor de inzet van paarden.
LIJST VAN POLDERS
EN JAARTALLEN VAN INPOLDERING
De grote merken bij Pot zijn o.o. Rolf Benz, De Sede, Gelderland, Cassina, Artifort, Montèl, Giorgetti,
leolux, Knoll, Interlübke, Poltrona Frau, Benders, Grassi, Arteluce.
Heinkenszand
28
Kwadendamme
I 21
(geldigVm 30 maart 1991).
De gratis bril is bestemd voor,
dezelfde persoon die ook de eerste
(betaalde) bril gaat dragen.
Het montuur van de bril die u wel
betaalt mag niet goed-
koper zijn dan f 100,-.
Het montuur van de
gratis bril komt uit de j_
Er zijn nog recenter landaanwin
ningen te noemen. De ten
toonstellingscatalogus verwijst
daarvoor naar het rampjaar
1953. Toen liepen talloze polders
in Zeeland onder. En ook dat
’drijvende’ land werd in de
maanden en jaren erna weer te
ruggewonnen op de zee.
HET GEHEIM VA/V
DE WmOERLAMP
Gedistribueerd door Warner Bros
Ét'-
r' 38
NOORD- EN ZUID-BEVE
LAND Van geen enkele
Nederlandse provincie is
de landkaart de afgelopen
1000 jaar zo vaak en zo in
grijpend veranderd als van
Zeeland.
chiefdienst Goes, adres mu- april a.s., museum geopend
seum Singelstraat 13, Goes, dinsdag t/m vrijdag 11-17 uur,
expositie duurt tot en met 20 zaterdag 11-16 uur).
Maar de landkaart van Zeeland
is ook zéér onlangs nog veran
derd. Voor de aanleg van de
stormvloedkering werden
twee zandplaten in de Ooster-
schelde-monding opgehoogd
en als eiland ingepolderd. En
dat zal echt de laatste landaan
winning niet geweest zijn....
De zorg voor de dijken is tegen
woordig heel wat beter dan vroe
ger. In de tentoonstellingscatalo
gus schrijft de heer L.J. Moer
land (medewerker van het Goe-
Op zaterdag 13 april organiseert
de wandelsportvereniging De
Vrolijke Tippelaars uit Vlissingen
haar voorjaarstocht. Deze wan
deltocht staat onder auspiciën
van de K.N.B.v.L.O. Kring
W. Brabant-Zeeland
De start is bij het klubhuis Zee
land Sport, Baskenburgplein,
Vlissingen. Afstanden: 5-10-15
- 25 en 40 km.
Starttijden: 40 km om 9.00 uur,
25 km om 10.00 uur en de overi
ge afstanden tussen 10.00 en
13.00 uur.
Het inschrijfgeld voor de 40 km
is f 6,— en voor de overige af
standen f 4,—. Op de langste af
stand dient men zelf voor een
lunchpakket te zorgen. De medi
sche verzorging is in handen
van de E.H.B.O. afd. Vlissingen.
De organisatie verwacht heel
wat deelnemers op deze tocht te
mogen verwelkomen.
Nadere informatie is mogelijk op
het sekretariaat: mevr. A. Meer
man, Westerzicht 90, Vlissingen,
tel. 01184-64753.
pot
axel
zeeuws-vlaonderen
Elke dag geopend tot 18.00 uur,
alleen vrijdags tot 21.00 uur
(let op: zondags gesloten).
Telefoon 01155 - 2010.
Telefoon België 0031 -11552010.
-Sie Matic Keukenstudio
le verdieping
■jr
B I
ill
\59
6O\
Dat is, in kort bestek, de leidraad
van de expositie die tot en met
20 april valt te bekijken in het
Museum voor Noord- en Zuid-
Beveland aan de Singelstraat in
Goes. De tentoonstelling heeft
als titel ’Een puzzel van polders’.
Die cryptische omschrijving
nen onder water, evenals een
groot stuk van Zuid-Beveland
ten oosten van Yerseke.
Noord-Beveland en Borssele
werden op de zee heroverd,
maar het Verdronken Land van
Zuid-Beveland is nooit meer in
gepolderd. Komt het misschien
ooit nog ’s
X..
n Puzzel van polders
heeft niet uitsluitend betrekking
op de uiterlijke verschijnings
vorm van de Zak van Zuid-
Beveland, die de afgelopen eeu
wen als een soort puzzel van
polders is ontstaan. Die titel
slaat óók op een legpuzzel, die
in het museum te koop is. Kinde
ren kunnen de vormen van de
84 polders in de Zak van Zuid-
Beveland uitknippen en (volgens
voorbeeld) inplakken op een
blanco landkaart.
De expositie in het museum is
redelijk aantrekkelijk voor kinde
ren. Zo is er een kunstzinnige
maquette te bekijken, waarop
aanschouwelijk is gemaakt, hoe
in vroeger eeuwen (globaal tus
sen 1300 en 1700) de dijken in
onze regio werden aangelegd,
teneinde nieuw land te winnen.
Verder is een statische natuur-
opstelling gemaakt, waarin zich
veel planten en vogels verschui
len. Ontdek de vogels en leer ze
kennen: ook dat is op de exposi
tie een leerzaam ’puzzeltje
apart’.
In de gratis bril gaan normale,
blanke glazen in dezelfde sterkte
als in de eerste (betaalde) bril.
Wilt u meer (variabel, ontspiegeld,
- anti-kras, kleur, enz.) dan geldt een
LfV ILL tingen te zelfder tijd
collectie monturen met OPTICIENS brillen 1 jaar
het rode driehoekje E'JTf f.iW/'PIIIITTl garantie.
Deze bon is geldig bij alle Pearle en Pearle Express winkels in heel Nederland.
NB Van de met‘gemerkte pold:"
inpoldering niet precies bekend
1 Oud-Ovezande. 1280
2. Ankevere. 1300
3. Driewegen, 1300
4 Storm, 1300
5 Oudelande, 1300
6 Noord (Ellewoutsdijk), 1300
7 Noord (Hoedekenskerke). 1300
8 Klein Reinouts, 1300
9 Groot Reinouts, 1300
10 's-Gravenpolder, 1316
11 Korenpolder, 1325
12. Kamer, 1325
13 Molen. 1325
14 Holle, 1325-1415
15 Langemaire, 1325
16. Onze Lieve Vrouwe, 1325
17 Verloreókost, 1325
18 Quistkost, 1325
19 Siguit. 1325
20 Oude Vreeland. 1330-1365
21 Nieuwe Vreeland. 1330-1365
22. Heer Geerts. 1347
23 Heer Jans. 1347-1381
24 Nieuw-Ovezande. 1350
25 Zuid. 1350
26 Ouweland. 1350
27 Zak (w). 1358
28 Oosterland, 1375
29 St. Pieters. 1400
30. Westerguite. 1400
31 Oosterguite. 1400
32 Noord-Daniel. 1400 S'
33 Plate. 1400
34 Prooien. 1400 k.
35 Oude Kamer. 1400
36 Nieuw Landeke. 1400\
37 Blazekop. 1400
38 Calange, 1400
39 Zak (oostj, 1400
40 Oude Hoonderd. 1400
41 Nieuwe Hoonderd. 1400
42 Nisse-, Baarlandstelle. 1400
43 Everingen. 1400
44 s-Heer Arendskerke. 1404
45 Zuid-Daniel, 1414
46 Zuidzak, 1414-1445
47 Kaneel. 1430
48 Hugo. 1439-1449
49 Jan Vierloos, 1439-1449
50. Nieuwe Kamér, 1440
51 Slabbekoorn. 1440
52 Lange Nieuwland. 1440
53. Ronde Nieuwland, 1440
54 Lange Maarken,1440
55 Noordzak 1441
56 Oude Nieuwland. 1450
57 Stelle. 1450
58 Noordland, 1450
59. Vlaanderken, 1450
60 Zuiderland. 1450
61 Nieuwlande. 1450-1461
62 Oosterzw.ake. 1456
63 Vheguit. 1460
64 Hollestelle. 1465
65 Fiernis. 1470
66 Willouts. 1470
67 Middelzwake, 1474
68 Kruiningen. 1506
69 St Anthonie. 1515
70 Uitslag. 1516
71 Oude Kraaien, 1547
72. Louise. 1554
73 Nieuwe Kraaiert, 1612
74 Borssele. 1616
75. West-Kraaiert, 1642
76. Oost. 1642
77 Nieywe West-Kraaiert. 1676
78. Boone. 1679
79 Noord-Kraaiert. 1696
80. Zuid-Kraaien. 1700
81 Konings. 1753
82 Willem Anna, 1756
83 Jacob. 1856
84 Van Citters. 1861
se gemeentearchief) bijvoor
beeld over het Noord-Beveland
van vóór 1530, dat de inwoners
van de polders vaak de zwakke
plekken in de zeewering ken
den, maar dat het onderhoud
van de dijken toch vaak bedroe
vend was: Dat kwam door geld
gebrek of door competentie
geschillen. Soms droegen dijk
graaf, gezworenen of heemra
den het onderhoud op aan de
armste parochies, die het dichtst
bij de zee lagen. Dat was geen
rooskleurige situatie
De rekening voor dat armetieri
ge dijkonderhoud werd betaald
op 5 ovember 1530. Toen (op
Sint Felix Kwade Zaterdag) deed
zich een verwoestende storm
vloed voor, die heel Noord-
Beveland van de landkaart weg
vaagde. Ook grote stukken van
het eiland van Borssele verdwe-
I 46
36
90304
83
