We .gaan er vaak achteloos aan voorbij, ten onrechte...
Brilmyf
nu een wereldnaam:
s
Intratuintroef
•BJA
ROCKY
I Brilmij
heeft jgUi
i nueenwereldi
iyuR
L
rDUBB^LGL^l
SPRINT,,
s
s
ÉL -I
VOOR 3,50
NU MET
30%
SUBSIDIE!
(aanvraag wordt verzorgd)
WAARDEBON
r
MELIESTE
GRAND THEATER Goes, 01100-15165
s /Zzil I
Js
s
COMBI BACK
FEESTAANBIEDING
Twee brillen halen, één betalen.
Tegen inlevering van deze bon! (Geldig t/m 9 februari 1991)
w
Weekblad voor zuid* en noord bevêland
1
PARKET
Woensdag 30 januari 1991 - 43e Jaargang no. 5
Jlï J
I
VERWACHT: HOME ALONE
Kraamzorg thuis
voor particulier verzekerden
2
FOTO
SERVICE
VAN 9,50
haarway
vanaf 5 februari
01108-3383
ZEEMEERMIN
OPTICIENS
i
Filmprogramma vanaf 1 t/m 7 februari
Tel. 01100-27854
GLASHANDEL S
9 r S
-1
ij
LI
L
l
4462 GE GOES
i
19.00 u.
19.00 u.
19.00 u.
21.30 u.
21.30 u.
21.30 u.
20.00 u.
20.00 u.
Drinkputten
V?.
Za
Zo
Vr
Za
Zo
Ma.-Di..
Wo.-Do
Bouwbedrijf
Nonnekes b.v.
Za.
Zo.
Wo
16.00 u.
16.00 u.
16.00 u.
VERSCHOORE
OPENING
1 februari a.s.
WIJNGAARDSTRAAT 34
GOES
Verwalo - Goes B.V.
DE SPECIAALZAAK
IN WATERBEDDEN
vraag gratis brochure aan
tel 01150-15595
WIJ ZIJN GESPECIALISEERD IN:
-
t
FOTO
k I -
Hakhoutbosjes
Goes, Kolveniershof 20
I
I
I
I
I-
Kreken en welen
Vliedbergen
Stroomgaten
ZICHTBAARBETER
NIET
ijoritwÏK*^*®^
enafdru^^
Moet Vlissingen
Vlissingen blijven?
Acht poten,
twee klauwen
en héél eigenwijs. X
Verrijn Stuartweg 26 I I
4462 GE GOES
a
Vlissingen, Wolstraat 78
Middelburg, Korte Delft 1b
Goes, Lange Vorststraat 36
Het beste adres voor kwaliteit en service.
Wij knappen ook bestaande vloeren op
HET ZIJN DE KLEINE DINGEN
(Kaartje zonder onderschrift)
01100 - 16393 Pag. 16
vakature zie binnenpagina
GROOTSTE KURK EN PARKETLEVERANCIER MET VESTIGINGEN DOOR HEEL NEDERLAND
z z>'
'X
STALLONE
Een actueel fenomeen in het
Verreweg het grootste deel van
het Zeeuwse platteland bestaat
dan ook uit een strak uitgelijnd
cultuurlandschap. Oude dingen
lijken steeds zeldzamer te wor
den, of te verdwijnen.
In een klein boekje van de pro
vincie Zeeland zijn alle kleine
’landschapselementen’ samen
gebracht. Het gaat om bomen
en bosjes, houtwallen en struik-
hagen, inlagen en karrevelden,
drinkputten en hollestellen.
Het bewuste boekje, getiteld
’Het zijn de kleine dingen....’, is
helaas nogal droog geschreven.
Feitelijke opsommingen en sta
tistische gegevens lijken belang-
KODAK EXPRESS
KWALITEIT
rijker dan een vlotte schrijfstijl of
een boeiend verhaal.
Maar desondanks is de pas ver
schenen uitgave zeer lezens-
waardig. En weet u waarom?
Omdat je met een fiets of een
auto altijd gedachtenloos langs
die ’kleine dingen’ rijdt, terwijl ze
van oudsher toch zo’n wetens-
waardige geschiedenis hebben.
De heggen en de z.g. houtwal
len dienden als beschermend
’windgordijn’ voor de boerderij
en voor het buitenlopende vee.
Soms ook waren ze een grensaf-
scheiding. De fruitbomen bij de
boerderij waren niet bedoeld als
’appeltje voor de dorst’ voor het
boerengezin, maar moesten frui
tig veevoer voortbrengen. En de
drinkputten, nou ja, dat is dui
delijk.
verzorging Zeeland, gevestigd in
het ZLM-gebouw te Goes.
De Wijtvliet bij Kattendijke:
overschot van een zeearm uit
vroeger eeuwen.
Kortom: de functie van de vlied
bergen is in de loop der eeuwen
nogal eens verancierd. Van de
naar schatting 200, die er ooit in
Zeeland bestonden zijn er nog
37 over. Daarvan liggen er 11 op
Een bijzonder ’landschapselement’: één van de drinkputten in het
recreatiegebied Hollandsche Hoeve in Goes.
Zuid-Beveland, ook al zijn ze
niet allemaal nog even goed her
kenbaar.
(Het boekje ’Het zijn de kleine
dingen...’ is gratis verkrijgbaar
bij het informatiecentrum van de
Provincie Zeeland te Middel
burg. Het is een uitgave van de
Provincie Zeeland en telt 53 pa
gina’s. Veel illustraties).
SPECIALIST
IN KURK- EN PARKETVLOEREN
TEL: 01100-30630
Loodgieters-, Sanitair- en
Verwarmingsinstallatiebedrijf
Walstraat 25
Vlissingen
Tel. 01184-10885
Hout parket vloeren Kurk parket vloeren Lamel vloeren Kunststof vloeren
UNITED ARTISTS»™;
ROBERTCHARTOFF-IRWINWINKLER»:mw
SÏLVESTERSTALLONE ROCKYV
'TALIASHIRE BURTïQUNGJjfE^ALLONE
TOMP
%JMli
■SXitA
y.yi«:xt
r«s&h;.rKu,p
grote markt 7 goes tel. 01100-16159 lange geere 28 middelburg tel. 01180-34225
En toch: er zijn méér ’oude din
gen’ in het landschap overgeble
ven dan men op het eerste
gezicht zou denken. Er zijn nog
eeuwenoude bosjes, weeltjes en
vliedbergen. En sinds enkele ja-
ren is een verschijnsel van vroe
ger weer sterk in opmars (t.w. de
veedrinkput), vooral in de Kapel-
se en de Yersekse Moer op Zuid-
Beveland.
De namen ’kreek’ en ’weel’ wor
den vaak verkeerd gebruikt. De
bekende Zwaakse Weel bij ’s-
Gravenpolder is eigenlijk hele
maal geen weel, maar een
kreek. Hetzelfde geldt voor de
Weel in de Heerenpolder bij
Wolphaartsdijk. Beide wateren
liepen ooit van zee naar zee,
werden aan twee zijden afge
damd en zijn dus een ’kreek’.
Sommige vliedbergen werden
aangelegd vóórdat in de 10e tot
de 12e eeuw de grote bedijkin
gen in onze streek op gang kwa
men. Latere vliedbergen (de
hoogste) lijken aangelegd om te
dienen als oorlogsversterking te
gen vijandige aanvallen. Vaak
stond er een kasteeltje of een to
rentje op, vaak ook was er een
gracht omheen gegraven. Later
werd hier en daar een molen ge
bouwd op een vliedberg.
FOTO VIDEO AUDIO
VLISSINGEN MIDDELBURG GOES
ƒ6,-
vergroting 20 x 28
in 5 minuten klaar
u bepaalt zélf
de uitsnede
- -«wrar -j-
Gedistribueerd door Warner Bros
kenmerkt door lage, drassige
oevers. Voorbeelden daarvan
zijn: het Katsegat, het Bokkegat
en de Wijtvliet (op Noord-
Beveland), het Schenge, het
Zwaakse Weel en de Kattendijk-
se Wijtvliet (op Zuid-Beveland).
Tot zover de kreken.
PICTURES
PRESENTEERT
DE KLEINE
Nederlands gesproken
en gezongen!
Gedistribueerd door Warner Bros
K geldigheidsdatum:
uit het verleden zijn de vliedber
gen. Ze zijn inmiddels wettelijk
beschermd. Sommige van deze
merkwaardige heuvels zijn 10
meter hoog en 30 m in door
snee, andere zijn nog slechts j
herkenbaar als een oneffenheid
in een akker.
Neem nou de z.g. hakhoutbos
jes en de knotbomen. Ze zijn
nog te vinden bij talloze boerde
rijen, maar de functie is deze
eeuw vrijwel geheel verloren ge
gaan. De boer in vroeger eeu
wen gebruikte het hout uit die
bosjes voor het maken van af
rasteringen, hekken en be
zemstelen, én als kachelhout.
In de gratis bril gaan normale,
blanke glazen in dezelfde sterkte
als in de eerste (betaalde) bril.
Wilt u meer (variabel, ontspiegeld,
anti-kras,kleur,enz.ldan geldt een
toeslag.
Geen andere kortingen te zelfder
tijd.
Op beide brillen 1 jaar garantie.
Pearle
De gratis tweede bril is bestemd
voor dezelfde persoon die ook de
eerste (betaalde) bril gaat dragen.
Het montuur van de bril die u wel
betaalt, mag niet goedkoper zijn
dan f 100,-.
Het montuur van de gratis bril
komt uit de kollektie monturen
met het rode driehoekje.
I
van 30 januari t/m 6 februari FOTO VERSCHOORE I
I--grote markt 7 goes
landschap van tegenwoordig is
de veedrinkput. Al in de vroege
Middeleeuwen bestonden er
drinkputten voor het vee. In een
oorkondenboek uit 1284 wordt er
al naar verwezen met het woord
’vaete’. Een vaete (een drinkput
in het dorp) was echter niet al
leen drinkput, maar ook bluswa-
terput.
Verder was het inzicht ontstaan,
dat hebben, drinkputten en
houtwallen een bepaalde na
tuurwaarde vertegenwoordigen.
Zeer actief is in dit opzicht (sinds
1983) de Stichting Landschaps-
Kreken en welen zijn vaak ’klei
ne dingen’ in het landschap,
maar ze kunnen ook ontzettend
groot en langwerpig zijn. Vooral
Zuid-Beveland en Zeeuws-
Vlaanderen tellen relatief bijzon
der veel ondiepe, stilstaande wa
teren. We vinden ze mooi als
afwisseling in het landschap.
Maar waar komen ze vandaan?
En wat is hun functie nu nog?
In de jaren ’70 is in Zeeland een
beweging van vrijwilligers op
gang gekomen voor het behoud
van dit soort kleine landschaps
elementen. Dat vloeide voort uit
de weerstand tegen het opruk
kende, moderne, rechtlijnige
landschap.
(Van een onzer redacteuren)
NOORD- EN ZUID-BEVELAND
- Puur natuur? Dat bestaat
vrijwel niet meer in onze pro
vincie. Overal heeft de mens
wel ingegrepen: soms met een
kettingzaag, soms met een
complete ruilverkaveling.
Drinkputten kwamen in Zeeland
vroeger in ontelbare aantallen
voor. Vrijwel elk weilandje bezat
een eigen drinkput(je). Maar de
afgelopen dertig jaar zijn ze in
hoog tempo verdwenen: door
ruilverkavelingen, door grond-
waterstandverlagingen, door
verandering van. weiland in ak-
kerbouwland.
In 1987 telde Zeeland nog maar
1200 drinkputten. Vooral op
Schouwen-Duiveland zijn er veel
verloren gegaan. Maar de eer
der genoemde Stichting Land-
schapsverzorging Zeeland (SLZ)
helpt de ’buitenlui’ weer met het
aanleggen en onderhouden van
nieuwe putten. Een put trekt
veel dieren en planten aan.
Daarom hebben veel buitenlui
plezier in hun nieuwe put. De af
gelopen twee jaar zijn er mr dan
100 bijgekomen.
Een heel ander soort monument
De ’welen’ zijn een geheel ander
verhaal. Ze zijn vooral op Zuid-
Beveland te vinden. Langs de
Brilletjesdijk bij Nisse liggen er
zelfs drie op een rij. Een weel (in
Holland zeggen ze ’wiel’) is een
restant van een dijkdoorbraak uit
vroeger eeuwen. Ze bleven in
het landschap over, als er een
binnenwaartse ringdijk om de
plaats van de dijkdoorbraak
werd aangelegd. De welen zijn
de voormalige stroomgaten, die
door het in- en uitstromende wa
ter sterk waren uitgediept.
I
In dé wandelgangen, aan de
tap en filosoferend in huiska
mers vraagt zo menigeen zich
af of de naam vc Vlissingen
wel goed gekozen is voor een
Zeeuwse profclub die wellicht -
zeker de eerste tijd en on
danks Vermunt bij Middel
burg - voorlopig de enige
betaalde ploeg in de provincie
blijft. Krijgt iemand uit Arne-
muiden het over z’n lippen om
Vlissingen, Vlissingen te scan
deren, wordt dan peilend vast
gesteld. Want de vc
Vlissingen-aanhang gaat ruim
over de stadsgrens, zelfs uit
Zeeuwsch-Vlaanderen komen
telkens toeschouwers.
Hoe het ook zij, Vlissingen is
Vlissingen en ze spelen in
rood-wit. Ook aanstaande za
terdag weer thuis. Nu tegen
Dordrecht, een ploeg die -
meent Romeo van Aerde in
gips vanaf de zijlijn - te pakken
moet zijn. In deze krant weer
eens volop informatie over de
ploeg die best een rug-
gesteuntje kan gebruiken.
Want met 1600 toeschouwers
zoals afgelopen zaterdag is
die steun onvoldoende, ver
klapte iemand in de bestuurs
kamer tijdens de wedstrijd
tegen De Graafschap (snel
vergeten) afgelopen zaterdag.
MUM
I
Het provinciale boekje geeft ant
woord: Kreken zijn het overblijf
sel van vroegere getijdegeulen
die zijn ingedijktDe kreken zijn
(doorgaans) te herkennen aan
vrij steile oevers met een riet
kraag. Dat geldt voor veel kre
ken in de Zak van
Zuid-Beveland.
Sommige kreken zijn voormalige
getijdegeulen. Ze worden ge-
Een sprankelende V\ XZ.
waterval van kleine
bonte blaadjes. JA FA
Grote Tradescantia- X 1
hangplant voor een I vjvV
kleine prijs
HET GROENE WARENHUIS
koudekerk© Galgeweg 5, tel. 01185-1623
t Geldig t/m wo 6 feb. a.s
L
90304
Kreken en welen in Zeeland
A
8»
S
