Vroeger had elk dorp zijn eigen zomertijd.
PILAAR
Urbanus
OPEN DAG
zaterdag 24 maart
akfapparaten- en ketelfabriek akf bv
den Hertog
^Stavibel
GRAND THEATER
«1
Videorecorders en films
van de Hartstichting
4.50
GRATIS
NIEUWE
FILM!
AUTO-WASSERETTE?
u 'l,
GRINTTEGELS
weekblad voor zuid- en noord beveiand
Woensdag 21 maart 1990 - 42e Jaargang no. 12
te Heinkenszand
Postzegelmiddag
Garage van Strien B.V.
'C’4 Goes - Yerseke
TAFEL CASSETTES HALEN
BETALEN 1 ,r
Bespaar nu honderden guldens
's-
VOOR DE BESTE FOTO-AFWERKING:
VLISSINGEN - MIDDELBURG - GOES
klaar
terwijl je winkelt!
’’Oliver en Co” keren weer terug in de Paasvakantie
FOTO
Filmprogramma vanf vrijdag 23 t/m 29 maart
Zie advertentie
in dit blad
op pagina 15
Man van de klok
Nog nooit ’n metaal- of elektrotechnisch
bedrijf van binnen gezien?
Goes,
Lange Kerkstraat 44
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
Maandag-Dinsdag
Woensdag-Donderdag
Op tijd naar bed
BOUWMATERIALEN
19.00-21.30 u.
19.00-21.30 u.
14.00-19.00-21.30 u.
20.00 u.
20.00 u.
A.L.
BeaVan der Maat - Willeke Van Ammelrooy
terwijl je wir
VERSCHOORE
Vertikken
Niet van plan
Tegen!
Tijdens koffieconcert
Ons Genoegen
presenteert
nieuwe uniformen
Bij inlevering van uw volle
HlP kleurenrolletje voor ontwik-
kelen en afdrukken een:
ke
-
Oliecrisis
40x60 of 50x50
in diverse kleuren 2
vanaf
per stuk incl. btw.
kodak express
kwaliteits kleurenfoto’s
BbMRP
w.
Uitgewassen
’ec
Mijnheer pastoor ging
niet ’met de tijd mee’
V
De strijd om de zomertijd in Ne-
(M.m.v. de heer
P.S.G. Raas te ’s-Heerenhoek).
uur vooruit te zetten. Dan was
het 's avonds een uur langer
licht. En dat zou energie uit
sparen.
Toen in 1918 in de Tweede Ka
mer werd voorgesteld om die zo
mertijd het gehele jaar door in te
voeren, sprongen de bewoners
van het platteland als een bok
op een haverkist. Volgens hen
zou dat te veel nadeel opleveren
voor de landbouw.
Hij vond, dat de zomertijd de
mensen in de stad in staat
stelde, om ’s avonds langer uit
te gaan en langer te feesten.
”Ze staan in de stad veel te
laat op. Dat is een slechte ge
woonte. Géén zomertijd invoe
ren, dan gaan die mensen in
GOES
GROTE MARKT 7
01100 16159
de stad vanzelf wel op tijd naar
bed", vond hij. Volgens hem
was de zomertijd alleen maar
gunstig voor boemelaars en
klaplopers.
Hoewel Boer Braat zijn 'tijdstrijd'
in de Tweede Kamer op punten
verloor, boekte hij winst op het
platteland. In veel dorpen wei
gerde men eenvoudig om de zo
mertijd in te voeren. In 1946
kreeg het platteland zelfs gelijk:
toen werd de zomertijd afge
schaft (maar later in 1977 weder
om ingevoerd).
derland duurde dus van 1918 tot
1946. Daarover is een prachtig
verhaal bekend van de pastoor
van 's-Heerenhoek, die vierkant
weigerde de klok van de toren te
verzetten. De klok was van de
kerk, dus de gemeente bleef
daar met haar vingers af! De
pastoor was zogezegd 'een man
van de klok'.
In dat dorp sprak men overigens
niet van zomertijd, maar van
nieuwe tijd, zodat al gauw de be
grippen 'ouwen tied’ en 'nieu
wen tied’ geboren waren.
9-persoons
60-delig
6-persoons
40-delig
Kom nu kiezen, en haal uw
voordeel binnen.
aandacht geschonken. Men kan
op deze middag zijn manko’s
e.d. aanvullen door middel van
ruilen. Ook kan men kopen uit
de vele rondzendboekjes van de
vereniging zelf. De toegang is
geheel gratis.
t
V-'.
In het Oosterscheldeziekenhuis te Goes vond vorige week de over
dracht plaats van enkele videorecorders door de Nederlandse
Hartstichting. Het gaat om materiaal dat kan worden gebruikt bij de
voorlichting aan patiënten. Zowel het ziekenhuis te Goes als dat te
Zierikzee zal er van gebruik gaan maken.
De audiovisuele apparatuur met films is een schenking van de
Hartstichting in verband met de viering van het 25-jarig bestaan van
deze organisatie.
Albert Joachimkade 33
Goes
tel. 01100-15401-16402
J Dorpsstraat 9 Krabbendijke
tel. 01134-1441
Van Strien staat z’n mannetje en laat deze
week alle beige auto’s wassen van t 10,—
voor f 5,— in de automatische wasserette!
De kerktoren van 's-Heerenhoek. In de jaren '20 en '30 wees de to
renklok in de zomer een afwijkende zomertijd aan....
Op zaterdag 24 maart a.s. houdt
Delta-West” uit Middelburg
een clubmiddag in gebouw „De
Stenge”, Stengeplein te Hein
kenszand, van 13.30 tot 16.30
uur.
Aan de jeugd wordt de nodige
In de nacht van zaterdag op zondag a.s. gaat de zomer
tijd weer in. Dan wordt de klok 1 uur vooruit gezet.
We zijn intussen redelijk gewend geraakt aan het gehan
nes met 'een uurtje vooruit’ en 'een uurtje achteruit’.
Maar er zijn tijden geweest, dat stad en platteland als
kemphanen tegenover elkaar stonden vanwege de zo
mertijd.
In de jaren '20 en '30 weigerden de pastoors van Zuid-
Beveland pertinent de klok vooruit te zetten. Ze werden
vanuit 'Den Haag’ ter verantwoording geroepen, maar
ze bleven halsstarrig weigeren. "Het mag niet van mijn
parochianen”, zei de pastoor van ’s-Heerenhoek
doodleuk.
Het klokje van gehoorzaamheid tikte niet in
Heerenhoek.
Alle pastoors van de parochies
op Zuid-Beveland lapten in
1920 de landswetten aan hun
laars en "vertikten" het, de to
renuurwerken té verzetten.
Toen daarover in het avond
blad van de Nieuwe Courant in
houtkade 60 4463 ac goes tel. 01100-35911
"Zoekt u maar eens uit, hoe dat
zit. En als er inderdaad in strijd
wordt gehandeld met de wet,
dan moet u maar zorgen voor
een goede naleving ervan”,
schreef de minister (8 april).
De commissaris van de koningin
schreef onmiddellijk een brief
aan alle burgemeesters van de
gewraakte gemeenten. Hij
schoof de verantwoording losjes
op de burgemeesters: "Wat hebt
u gedaan om een richtige nale
ving te bevorderen?”. (10 april).
En de burgemeesters schreven
direct een brief naar de
pastoors: ”U handelt in strijd
met de wet. Voer de zomertijd in
en zet direct uw klokken voor
uit!”. (12 april).
Een deel van de brief van de burgemeester van 's-Heerenhoek aan
de Commissaris der Koningin, waarin de burgemeester weinig fraaie
woorden schrijft over mijnheer pastoor. Hij noemt hem ondermeer
"een speelbal van zijn parochianen".
««x Lange Vorststraat 27 Goes tel. 21333
Toevallig is bewaard gebleven,
wat pastoor Schellart van ’s-
Heerenhoek aan zijn burge
meester terugschreef: "Dat
heb IK niet verzonnen. Mijn pa
rochianen hebben mij daartoe
aangespoord. En ik ben niet
van plan om daarin verande
ring te brengen”. (14 april).
De burgemeester beklaagde
zich weer bij de commissaris der
koningin: "Die pastoor is een
speelbal van zijn parochianen.
Hij schijnt zich alléén aan zijn
parochianen (voor 9/10e platte
landsboeren) te storen en niet
aan het koninklijk besluit. Ik stel
voor, dat niet-naleving strafbaar
wordt gesteld”. (15 april).
De houding van de pastoor van
's-Heerenhoek ondervond overi
gens veel bijval in heel Zuid-
Beveland, óók in de protestantse
dorpen. De starre houding van
de pastoor werd uiteindelijk be
loond. De man werd niet gestraft
en de 'ouwen tied’ bleef gewoon
bestaan. Tot in 1946. Toen werd
de zomertijd afgeschaft.
Vooral het Tweede Kamerlid
Arend Braat uit Hekelingen (bij
genaamd 'boer Braat’) maakte
zich verschrikkelijk kwaad. Het
vooruit zetten van de klok (en
dus het vervroegen van de dag)
zou 's morgens in de landbouw
het verlies van 1 uur werk bete
kenen: als de dag te vroeg be
gon, zouden de gewassen en
velden nog niet droog zijn, als
de boer met werken begon. Het
gebruik van dorsmachines op de
natte velden zou bovendien
schade opleveren aan de ge
wassen.
Veeboeren kwamen volgens
hem in de problemen met het
tijdstip van melken, omdat ze re
kening moesten houden met de
melkvoorziening in de steden en
met de dienstregeling van trei
nen en boten.
Den Haag op 6 april 1920 een
bericht verscheen (waarin
werd gesuggereerd, dat de
pastoors de aanstokers van de
burgerlijke ongehoorzaamheid
waren), kreeg de commissaris
van de koningin in Zeeland
twee dagen later post van de
minister van Binnenlandse
Zaken.
(Van een onzer
redacteuren)
’S-HEERENHOEK - We
spreken vaak van de ’goeie
ouwe tijd’. Maar over welke
tijd hebben we het dan?
Vroeger hadden vrijwel alle
dorpen op Noord- en Zuid-
Beveland hun eigen tijd...
Als aanstaande zondagmorgen
vroeg de klok in Nederland weer
een uur vooruit wordt gezet,
hebben we daar hooguit zondag
even problemen mee.
Sommige mensen vergeten de
klok te verzetten.
Anderen verbazen zich er zon
dagavond over, dat het zo lang
licht blijft.
Maar verder is het verschil tus
sen zomertijd en wintertijd (dat
nu weer al 13 jaar bestaat) door
iedereen geaccepteerd.
En gelukkig maar.... We moeten
er toch niet aan denken, dat het
(bijvoorbeeld) in ’s-Heerenhoek
nog 10 uur is, als het in Goes al
11 uur is. En toch was dat zo'n
zestig jaar geleden het geval.
In de jaren '20 en ’30 was de zo
mertijd een twistappel onder de
Nederlanders. De discussie
kwam op gang als gevolg van
energieschaarste, maar mondde
uiteindelijk uit in een knallende
ruzie tussen ’de stad’ en 'het
platteland’.
Wettelijk was de tijd in Neder
land pas geregeld in 1908.
Vóór die tijd had iedere plaats
zijn eigen tijd. In 1916 vond de
regering, dat de vaste tijd niet
meer ’klonk als een klok’.
In de Eerste Wereldoorlog kreeg
Nederland namelijk te maken
met kolenschaarste. Dat bracht
de regering op het idee, de klok
tussen maart en september één
Lange Geere 22, Middelburg r—
Telefoon 01180 39052
Zondag 25 maart a.s. concer
teert muziekvereniging "Ons
Genoegen” uit Kapelle in 'De
Vroone’. Elk voor- en najaar
wordt hier een koffieconcert
ten gehore gebracht. Naast
enkele nieuwe muziekstuk
ken, is er een primeur van de
nieuwe uniformen van de ver
eniging. Men was letterlijk uit
het jasje gegroeid!
De fanfare o.l.v. Peter de Rooij
brengt werken van o.a. Philip
Sparke, Randy Beck, Kees
Vlak en Freddie Mercury. De
slagwerkgroep staat o.l.v. Ro
nald de Roo. De toegang is
gratis, aanvang 11.30 uur.
"Ons Genoegen”, daar zit mu
ziek in!
R i (alleen de goede foto’s betaalt u)
Tot 1977 bleef het stil rond het
prangende vraagstuk van
zomer- en wintertijd. Als nawee
van de oliecrisis van 1973 kwam
de discussie opnieuw op gang.
"Positief voor de openluchtre
creatie en voor de economie
(vooral het grensverkeer)”, vond
d^ rijksoverheid toen.
Invoering van de zomertijd zou
volgens de regering echter uit
sluitend zin hebben, als de om
ringende landen meededen.
Nederland besloot met België,
Luxemburg en Frankrijk tot in
voering van de zomertijd in 1977.
Duitsland en Denemarken volg
den in 1978. Echt ’boerenverzet’
was er niet. Niemand hing al
thans zijn bezwaren aan de gro
te klok.
Dat was ook niet vreemd. De
kloof tussen stad en platteland
was veel kleiner geworden.
Daarnaast kunnen agrariërs
zich door de technische vooruit
gang gemakkelijker aanpassen
aan het verzetten van de klok.
Maar of de zomertijd altijd zal
blijven? De tijd zal het leren....
w
WZMffp,.
WZZZWZZ'ZZZ
'■zzzzwzzzz/.
'ZZZZZZZZZZZz
■z -/ - -
