’Schandstenen’ nog altijd te zien in Baarland:
Bij Brilmij tijdelijk:
twee kinderbrillen halen
en maar één betalen!
1 c
T cX
2
WERGROTINGService
28 x 35 cm. uitvergroting
rschoore
SPRINT PHOTO
fi
DAPIiiChOOL JARViEH
GRATIS FILM
COMBi BACK
SLECHTS ÉÉN WEEK!
20.- Van woensdag
f
I
>1
GOES 01100-15165
4
I:
Joi/erfe£e[
weekblad voor zuid- en noord beveland
Woensdag 30 augustus 1989 41e Jaargang no. 35
ij
Sim Bolus trekt
’theaterbroek’ aan
Els van
Teylingen
op televisie
JONGENS VANAF 14 JAAR
BRILMIJ
Mgtr-1
LOCKUP
r^MINÜTÊNgÊgB^^^^
MAAK ’M ZELF!
r 1
I
I i
r jêm
De kleuren
De mode^^M
van
WÜ ELSE D,ABOX 10 x 50
Deze week:
betreft kom-
Goes
(Ooi
1 t/m 7 september
Het eerste nummer van een Auto-
krant die De Bevelander in samen
werking met de merkendealers uit
Goes en omstreken uitbrengt. Daar
in veel autonieuws van zowel de re
dactie als de merkendealers zelf.
Donald
SUTHERLAND
o
o
u
z I
ALLEEN
BIJ:
Goes.
Lange Kerkstraat 44^
Vanaf 2 september starten er nieuwe
gezellige danslesclubs.
Sommige zijn al helemaal vol geboekt,
andere hebben nog meisjes over.
Jongens laat deze kans niet voorbijgaan en
schrijf nog deze week in voor een winter
lang dansplezier.
tl
Zondag.. 14.00 u.
Kindermatinee
A.L.
(Van een onzer redacteuren)
GOES/BAARLAND - Een gevangenisstraf of een
geldboete. Dat zijn de voornaamste ’antwoor
den’, die de Nederlandse justitie heeft op een
overtreding of een misdrijf.
Vrijdag23.45 u.
Voor alle Stallone fans één week
voor de Ned. Première. Slechts één
voorstelling in Goes. Normale toe
gangsprijzen Onder de 16 jaar
beslist geen toegang.
Vrijdag19.00-21.30 u.
Zaterdag19.00-21.30 u.
Zondag19.00-21.30 u.
Ma.-Di.-Woe.-Don.... 20.00 u.
Vernederend
K.V. T.O.G.O.
De nieuwste
Disney tekenfilm
vol spanning en
avontuur
Tocht der schande
X Aanbieding
t betreft kom-
..-^j plete brillen
Y (dus mèt glazen) en is geldig t/m 9 sep- I
GROTE MARK^^SëS - TEL. 1^59^
Een schande....
I Y (dus mèt glazen) en is geldig t/m 9 sep- I
tember.asten alleen bij*in levering van deze bon.
L
Vrijwel overal
Lange Vorststraat 36, Goes
O®:-:
^gfBIBlIOTt.^ s
KWAADWILLIGE VROUWEN
DROEGEN EEN STEENTJE BIJ
de
vonnissen
I
i
ALTIJD BETER ALTIJD VOORDELIGER
I M
GRAND THEATER
MIDDELBURG
ZIERIKZEE
MIDDELHARNIS
GOES
op
die
die
De voorstelling wordt niet in de
vaste kast gespeeld, maar in
een nieuwe loopkast, de ’thea
terbroek’. Poppenspeler Hans
van der Haar heeft hiermee de
mogelijkheid voortaan ook bui
ten het eigen theater te spelen,
op scholen e.d. en ook buiten op
straat. De broek is daartoe uit
gerust met een ingebouwde ge
luidsinstallatie. De try-out van
’De muur’ vindt plaats in het
Ambachtscentrum in het Hol-
landsche Hoevegebied te Goes.
Voor deze voorstelling geldt een
verlaagde entreeprijs van f 2,50
p.p. Na 2 september wordt dit
spel nog gespeeld in de maand
oktober, iedere woensdagmid
dag om 14.30 uur. Reserveren is
gewenst: 01100 - 12031.
als vergelding voor vloeken,
lasteren of schelden. Soms
ook als er gevochten was,
soms ook als er diefstal, mein
eed of overspel was gepleegd.
Op 17 maart 1470 werd in Goes
Cornelie Coppe Smits tot het
dragen van de stenen veroor
deeld wegens 'kwalijk gedrag’.
Katline Pepperloocx werd op 3
juni 1472 tot het ronddragen van
de schandstenen veroordeeld,
nadat ze iemand ’kwalijk en on
redelijk had toegesproken’. Dat
er wel iets méér aan de hand ge
weest zal zijn, blijkt uit het feit
dat de beide vrouwen ook uit
Goes verbannen werden. Katline
Pepperloocx moest bovendien
voor straf op bedevaart naar
Rome.
Uit 1510 dateert een vonnis te
gen Dingne Joos uit de (later
verdronken) stad Reimerswaal.
De vrouw werd beschreven als
’een lasteraarster’. Ze moest op
drie achtereenvolgende markt
dagen de stenen ronddragen
over de markt.
Jacob Valckeplein 4 4461 KV Goes Tel. 01100-20176 of
01180-38370
Sylvester
STALLONE
u.
0
MM
k
FOTO «VIDEO AUDIO
PEARLE VISION CENTER
CO
Op woensdag 6 september
zal de Evangelische Om
roep een TV-programma
wijden aan het charitatieve
werk van Els van Teylin
gen uit Schore.
Ze werkt op de vuilnisbelt
van Tondo onder de aller
armste inwoners van Manil
la. De lezers van De Beve
lander brachten in het verle
den vele duizenden guldens
bijeen voor het belangeloze
werk van de inwoonster van
Schore. Het onderwerp over
Els van Teylingen worden
uitgezonden in het EO-
programma 'Overal en ner
gens’, op Ned. 1 van 21.42 -
22.23 uur. De inwoners van
de Bevelanden, die Els aan
het werk willen zien, zullen
daarvoor even het Nos-
verkiezingsprogramma moe
ten laten voor wat het is.
r
Er kunnen door de rechter ook
mengvormen van beide soorten
worden opgelegd: een voor
waardelijke straf, gecombineerd
met een geldboete.
Er bestaan ook bijkomende
straffen, zoals het ontzeggen
van de rijbevoegdheid of het ver
goeden van schade.
En sinds enige jaren kennen we
ook de zg. alternatieve straffen,
zoals het verplicht verrichten
van enkele weken dienstverle
nend werk.
De 'schandstenen’ van Baarland, te vinden in een nis boven de in
gang van de hervormde kerk. De linkersteen weegt 13,2 kg, de rech
tersteen 11 kg. De omtrek van elke steen is 26 cm.
blijkt, dat de schandstenen ook
als ’boete-voorwerpen’ werden
gebruikt in gemeenten in onze
eigen regio, zoals Goes, Bieze-
linge, Kapelle, Kruiningen en
Reimerswaal (niet de huidige
gemeente, maar het verdronken
stadje).
menigte moest de veroordeelde
X de voorgeschreven route af-
k leggen.
Dat is het verhaal, dat hoort bij
de twee zeldzame schandste
nen, die onder meer nog te zien
zijn in Baarland....
(Met dank aan de heer J.L. Hee-
rebout, Goes).
Boetedoeningen: het branden
van kaarsen, het smeken om
vergiffenis, het doen van een
strafbedevaart.
Opmerkelijk waren de zg. onte
rende straffen, die bestonden uit
bijv, het staan aan de schand
paal, het zitten op een houten
paard, het slepen van de
schandslede of het dragen van
de schandstenen.
/z --
BIJ INLEVERING VAN UW
VOLLE KLEURENROLLETJE.
Onze 5 sterren staan garant voor
TOPKWALITEIT
ALLEEN DE GOEDE FOTO S
BETAALT U
SNEL SERVICE
GRATIS FOTO ALBUM
GRATIS NIEUWE FILM
/WEL GIBSON DANNY GLOVER
Het fantastische duo is terug.
Zaterdag 2 september a.s. geeft
poppentheater ”Sim Bolus” in
Goes om 14.30 uur een try-out
van een nieuw verhaal, getiteld:
’De Muur’. Deze voorstelling
past in het kader van de Oost-
Europa Week die gehouden
wordt van 26 augustus t/m 8
september. Het verhaal ’de
muur’ heeft als thema vóóroor
delen, en speelt zich af in de
achtertuinen van twee gewone
rijtjeshuizen. De tuinen worden
gescheiden door een muur
Het waren met name vrouwen,
die in de Middeleeuwen
bestraft werden met ronddra
gen van de schandstenen. De
vernederende lijfstraf werd
met name toegepast tegen
vrouwen met een grote mond:
schandstenen is destijds on
derzoek gedaan door de Goe-
se amateur-historicus J.L.
Heerebout. Hij maakte boven
dien een beschrijving van de
schandstenen, die de eeuwen
hebben overleefd. Zijn bevin
dingen publiceerde hij voor
het eerst in het Bulletin van de
Werkgroep Historie en Archeo
logie, aflevering 27, zomer
1977.
Volgens de heer Heerebout
moet vrijwel elke Hollandse stad
(zeg maar: elke Westeuropese
stad) in de Middeleeuwen
schandstenen hebben bezeten.
Dat blijkt uit oude beschrijvin
gen, keuren en vonnissen. In
Goes hingen ze aan een ijzeren
ketting aan de noordzijde van
het stadhuis.
De schandstenen waren veelal
met lood verzwaard, beschilderd
met het wapen van de stad en
onderling verbonden met een
ketting. Vermoedelijk was elke
steen ruim 12 kg zwaar.
Zaterdag 2 september gaat de
korfbalkompetitie weer van start.
Togo 1, in de afd. 3 van de lande
lijke kompetitie neemt het op te
gen Zuidwesters 1.
Togo 2 speelt ook tegen Zuid
westers en maakt daarmee haar
debuut in de 1e klas van de afde
ling Zuid-West. Ook Togo 3 is ge
promoveerd en komt uit in de 2e
klas. Zij spelen hun eerste wed
strijd tegen Stormvogels 2.
Togo 4 deed het in de vorige
kompetitie uitstekend en komt
eveneens een klas hoger uit. Za
terdag spelen ze tegen Swift 5.
Togo 5 is vrij. De oudste aspiran
ten (Togo A) komen uit in de
hoofdklasse en spelen de ko
mende weken, samen met Swift
uit Middelburg, tegen teams uit
Dordrecht en omgeving. Hun
eerste wedstrijd spelen ze tegen
Swift, dus dat hoeft niet al te veel
problemen op te leveren.
Het programma van zaterdag 2
september:
Zuidwesters 1 - Togo 1, Souburg:
15.45 uur;
Zuidwesters 2 - Togo 2, Souburg:
13.00 uur;
Togo 3 - Stormvogels 2, Goes:
16.00 uur;
Togo 4 - Swift 5, Goes: 13.00 uur;
Togo A - Swift A1, Goes: 10.30
uur;
Togo A8 - Volharding A8, Goes:
12.00 uur;
Togo D - Zuidwesters D, Goes
(wo. 30/8): 18.30 uur;
Luctor D - Togo D, Terneuzen:
10.00 uur;
Togo P1 - Stormvogels P, Goes:
10.30 uur;
Tjoba P - Togo P2, ’s-H.H. kinde
ren: 10.30 uur;
Stormvogels Q1 - Togo Q, West-
kapelle: 11.00 uur.
Heeft u zin om te gaan sporten,
kom dan eens kijken bij onze
trainingen of wedstrijden op
sportpark ”Het Schenge” of
neem kontakt op met Ineke
Schipper, tel. 01100-16736 of met
Sjaak Joziasse, tel. 01100-15819
voor méér informatie over
korfbal.
GEHEEL NEDERLANDS
GESPROKEN
1
/I
De veroordeelde vrouwen
moesten dan de ketting om de
nek dragen en de stenen voor de
borst. De ’tocht der schande'
moest meestal worden afgelegd
in een bepaald gedeelte van de
stad (van stadspoort tot
stadspoort, of een aantal keren
Met universele magazijnen.
Voor maar liefst 500 dia^s.
GOES,
Ganzepoortstraat 9
Tot 1970 hebben ze vervolgens
in het dorp aan het gemeente
huis gehangen. Na de gemeen
telijke herindeling in dat jaar
werden ze in de nis boven de in
gang van de kerk aangebracht.
Ook de schandstenen van de
gemeenten Veere, Oud-
Vossemeer, Zierikzee, Brouwers
haven en Middelharnis zijn be
waard gebleven.
Uit middeleeuwse
de-
MCMLX X X V Wjlt PiMK-j Prodm Honk
mr<n»iniMÖl
COLOR BY Tf.CHNICOLOR -TT-
Uitgebracht door UiP (Netherlands) b.v.
STALLBNt
Wegens goed gedrag hoeft
hij nog maar zes maanden
te gaan en Is hij vrij!
Totdat een wraakzuchtige
gevangenisdirecteur hem
voorgoed wil opsluiten
rond de kerk), bij voorkeur op
een dag dat er veel volk op de
been was, dus tijdens marktda
gen, kermissen of processies.
De veroordeelde moest het tra
ject gekleed in een hemd afleg
gen. De scherprechter opende
Vrijwel alle hierboven genoem
de straffen kennen we van de
geschiedenislessen
school. Behalve dan
schandslede en
schandstenen....
Vooral de schandstenen vormen
in veel Zeeuwse dorpen nog on
derdeel van de oudheidkundige
erfenis. In Baarland bijvoorbeeld
staan ze nog in een nis boven de
ingang van de hervormde kerk.
Ter plekke staan ze bekend als
’de kloten van de beer’, een be
naming die verband houdt met
het wapen van Baarland, waarin
een beer is afgebeeld.
De stenen hingen aanvankelijk
aan het parochiehuis, maar toen
dit in 1802 als herberg werd ver
kocht, bleven de stenen ingevol
ge één van de voorwaarden in
de koopacte eigendom van de
parochie.
St Jacobsstraat 27 Vlissingen
Korte Geere 17 Middelburg
Lange Kerkstraat 31 Goes
De schandstenen van de gemeente Brouwershaven (op Schouwen-
Duiveland). De stenen worden bewaard in het stadhuis.
In de gratis bril gaan normale,
blanke glazen in dezelfde sterkte als
in de eerste (betaalde) bril.
Wilt u meer (anti-kraS, ontspiegeld,
enz.) dan geldt een toeslag.
Geen andere kortingen te zelfder
tijd.
afgebeelde model "GO”, leverbaar «Voor beide brillen geldt de Brilmij
I «De gratis tweede bril is bestemd
voor hetzelfde kind dat ook de
j eerste (betaalde) bril gaat dragen.
Het montuur van de bril die u wel
j betaalt, mag niet goedkoper zijn
dan f 100,-.
De gratis bril is het sportieve, hier
in 5 kleuren en verschillende maten. Ravotgarantie van 1 jaar.
Goes Kolveniershof 20
-
[juugimii in mmi /it» >>r i' 11-1 i a-wWI,
Naar het gebruik van
Maar dan hebben we het in ons
land wel zo’n beetje gehad, te
genwoordig. De rechtsprekers in
vroeger eeuwen hadden een
véél grotere keus uit allerhande
vormen van doodstraf, lijfstraf,
celstraf en boetedoening.
In het boekwerk 'De geschiede
nis van het gevangeniswezen in
Nederland' (A. Hallema, 1958)
komen er bijna 3Ö voor:
De justitiabelen hadden van de
14e tot de 18e eeuw bijvoorbeeld
een ruime keus uit verschillende
soorten doodstraffen: onthoof
ding, ophanging, wurging, ver
branding, radbraking, levend
begraven, verdrinking.
De lijfstraffen konden bestaan
uit: afhouwen van ledematen,
verminking van tong-neus-ogen-
oren, geseling, kaalscheren,
brandmerken.
‘A- 4
r/
